Temel Gerontoloji Ara 3. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Yaşamın uzatılmasının mümkün olup olamayacağı hangi alanın tartışma konularından biridir?
Geronto- Sosyoloji |
Biyo-Gerontoloji |
Geronto- Psikoloji |
Antropo- Gerontoloji |
Geron- Teknoloji |
1960’lardan itibaren Geriatri ve Gerontoloji bilimleri daha hızla gelişmeye başlamıştır. Bu dönemde yaşlanmanın nedenleri üzerinde çalışmalar yapmaya gereksinim duyulmuştur. Bu yıllarda biyo-gerontoloji alanında yapılan çalışmalarda yaşamın uzatılmasının mümkün olup olamayacağı tartışılmıştır. Doğru yanıt B'dir.
2.Soru
"Bireyin öğrenme ve sosyal çevreye uyum yeteneğine göre bulunduğu yaş" şeklinde tanımlanan kavram aşağıdakilerden hangisidir?
Kronolojik yaş |
Biyolojik yaş |
Fonksiyonel yaş |
Bilişsel yaş |
Sosyal yaş |
Bilişsel yaş: Bireyin öğrenme ve sosyal çevreye uyum yeteneğine göre bulunduğu yaştır.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi otonom sinir sisteminin refleks cevaplarının azalması ile vücutta oluşan problemlerden birisi değildir?
Dışkılama |
İdrar kaçırma |
Kas gerginliği |
Kan basıncı düzeni |
Vücut ısısı düzeni |
Sempatik sinir sisteminde norepinefrin salgısı artar, uzaklaştırılması yavaşlar ve reseptörleri azalır. Ayrıca otonom sinir sisteminin refleks cevapları azalır. Bu değişimler nedeni ile termoregulasyon (vücut ısısı), kan basıncının düzenlenmesi, dışkılama (anal), idrar yapma (üretral) ile ilgili sfinkterlerin kontrolünde problemler görülmektedir.
4.Soru
Çizgili kaslardan 750 türden fazla madde salgılanır. Bunlardan bazıları hormon gibi etki eder ve miyokin olarak isimlendirilir. Aşağıdakilerden hangisi bunlardan biri değildir?
TNF-α |
Myalin |
Myonektin |
Myostatin |
IL-15 |
Çizgili kaslardan 750 türden fazla madde salgılanır. Bunlardan bazıları hormon gibi etki eder ve
miyokin olarak isimlendirilir. En çok bilenen miyokinler TNF-α, beyin kökenli sinir büyütücü faktör (BDNF), IL-6, IL-8, IL-15, myostatin, myonektin, kemik şekillendirici faktor-4 (BMP4) gibileridir.
5.Soru
Bilişsel becerilerine ihtiyaç duyulan bilge-yaşlı modelini öneren ve öncü olarak kabul edilen antik çağ filozofu aşağıdakilerden hangisidir?
Cicero |
Hugo |
Hacib |
Levy |
Goldberg |
Bilgelik-yaşlanma ilişkisi açısından bakıldığında batıda, “Yaşlılık” (De Senecute) isimli yapıtıyla toplumdan soyutlanmamış, bilişsel becerilerine ihtiyaç duyulan bilge-yaşlı modelini öneren antik çağ filozoflarından Cicero öncü olarak kabul edilebilir. Doğru cevap A şıkkıdır.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi psikolojik yaşlanmayı etkileyen nedenlerden birisi değildir?
Pasif kalmaya zorunlu olmak |
Yanlış beslenme kaynaklı sağlıksızlık |
Fiziksel gücün zayıflaması |
Eğlenceden yoksun kalmak |
Ölüme yakınlık hissetmek |
Yaşlılık döneminde ya da çocukluktan başlayarak maddi nitelikli sıkıntıların doğurduğu beslenme ve sağlık sorunları patolojik yaşlanma sorunlarındandır.
7.Soru
Gelişmiş ülkelerde ailelerin geniş aileden çekirdek aileye dönüşmesi süreci aileler tarafından sağlanan bakım hizmetlerinin özel sektör ve/veya kamu sektörü tarafından sağlanması gerekliliğinin ortaya çıkacağını ileri süren yaşlanma kuramı aşağıdakilerden hangisidir?
Yaşamdan kopma (disengagement) kuramı |
Varlık akışı kuramı |
Yaşam döngüsü kuramı |
Yakınsama kuramı |
Etkinlik kuramı |
Yakınsama kuramı: Yakınsama kuramına göre, gelişmiş ülkelerde ailelerin geniş aileden çekirdek aileye dönüşmesi süreci aileler tarafından sağlanan bakım hizmetlerinin özel sektör ve/veya kamu sektörü tarafından sağlanması gerekliliği ortaya çıkacaktır.
Doğru cevap d'dir.
8.Soru
Türkiye Cumhuriyetinin ilk nüfus sayımı hangi tarihte yapılmıştır?
1924 |
1925 |
1926 |
1927 |
1928 |
Türkiye Cumhuriyeti’nde ilk nüfus sayımı 1927 yılında, Belçikalı bir istatistikçinin gözetiminde yapılmış ve ülke nüfusu 13,6 milyon olarak, bulunmuştur.
9.Soru
Ekonomik ve sosyal yönden dünya ülkelerini kategorilendirdiğimizde hangisinde ortanca yaş daha azdır?
az gelişmiş |
orta-altı |
orta-üstü |
gelişmiş |
çok gelişmiş |
Dünya ülkelerini ekonomik ve sosyal yönden “az gelişmiş, orta-altı, orta-üstü ve gelişmiş” şeklinde bir kategorik sınıflamaya tabi tuttuğumuzda yaşlığın toplumsal dönüşümü ile bağımlılık oaranları arasında bir ilişkinin varlığını tespit edebiliriz. Demografik yapılar aynı gruptaki ülkeler arasında benzerlik gösterdiği gibi farklılıklar da gösterebilir. Az gelişmiş toplumlardan Uganda Afganistan, Çad ve Mozambik’ te ortanca yaş 18 Yaşın altındadır.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Türkiye'deki yaşlılık çalışmalarıyla ilgili bir gelişme değildir?
Türkiye’de ise yaşlılık konusunda ilk bilimsel dernek olan YASAD (Yaşlı Sorunları Araştırma Derneği) Prof. Dr. Velittin Kalınkara’nın girişimleriyle 1998’de kurulmuştur |
Hacettepe Üniversitesi bünyesinde 2000 yılında “Geriatrik Araştırma ve Uygulama Merkezi” (GEBAM) kuruldu. |
Türk Geriatri Vakfı, Türkiye Yaşlılık Konseyi Derneği (TURYAK), Yaşlılık Platformu, Gero-psikiyatri Derneği gibi yaşlıların sorunlarını incelemek, yaşlıların yaşam kalitelerini arttırmak amaçlarıyla ülkemizde çeşitli merkezler, dernekler vs. kurulmuştur. |
Akademik alanda ilk kez Akdeniz Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi’nde “Gerontoloji Bölümü” açılmıştır. |
Yaşlılık konusuyla ilgilenen birçok uzman bir araya gelerek 1945’de “Gerontological Society of America” denen bir topluluk kurmuşlardır. |
“Gerontological Society of America” Türkiye'de gerçekleştirilen yaşlılıkla ilgili bir gelişme değildir.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Hastalık Yükü ölçütlerinden değildir?
Yaşam Yılı Kaybı (YLL) |
Yeti yitimine bağlı Yaşam Yılı Kayıpları |
Yeti yitimine ayarlanmış yaşam yılları |
Doğumda sağlıklı yaşam yılı beklentisi |
Yaşlı Bağımlılık Oranı |
Hastalık Yükü Ölçütleri
1. Yaşam Yılı Kaybı (YLL): Erken ölümlere bağlı kaybedilmiş yıllar
2. Yeti yitimine bağlı Yaşam Yılı Kayıpları (YLD)
3. Yeti yitimine ayarlanmış yaşam yılları (DALY): Yeti yitiminin ortaya çıkmasından itibaren geçen yıllar ile erken yaşta meydana gelen ölümlere bağlı kaybedilen süreyi bir ölçütte bir araya getirerek göstermektedir. DALY= YLL + YLD
4. Doğumda sağlıklı yaşam yılı beklentisi (HALE) (Bilir ve Erbaydar, 2012).
Doğru cevap E'dir.
12.Soru
İncitici isimler takma, aşağılayıcı yorumlar yapma, usandırma, yıldırma, yaşlıya çocuk muamelesinde bulunma gibi türleri olan yaşlı istismarı / ihmali hangisidir?
Duygusal ya da psikolojik istismar |
Cinsel istismar |
Fiziksel istismar |
Ekonomik istismar |
Yaşlı ihmali |
Duygusal ya da Psikolojik istismar: İncitici isimler takma, aşağılayıcı yorumlar yapma, usandırma, yıldırma, yaşlıya çocuk muamelesinde bulunma gibi türleri olduğu söylenebilir.
13.Soru
Bir toplumda yaşlanmayı belirleyen sürecin temel faktörleri arasında aşağıdakilerden hangisi yoktur?
Eğitim düzeyi |
Gelir düzeyi |
Doğum oranı |
Beslenme düzeyi |
Jeolojik yapı |
Bir toplumda yaşlanmayı belirleyen sürecin temel faktörleri, toplumda eğitim düzeyinin yükselmesi (özellikle kadının eğitim düzeyi) doğumların azalması, ülkede gelirin artması, beslenme düzeyinin gelişmesi ve tıptaki ilerlemelerdir.
14.Soru
Demografik yapıda yaşlılığın ülkelerde yaygınlaşması sosyal politikalar bakımından yeni uygulamaları da beraberinde getirecektir. Son yüz yılda ortalama yaşam süresi 40 yıldan hangi yaşa ulaştı?
100 |
120 |
45 |
50 |
80 |
Demografik yapıda yaşlılığın ülkelerde yaygınlaşması sosyal politikalar bakımından yeni uygulamaları da beraberinde getirecektir. Son yüz yılda ortalama yaşam süresi 40 yıldan 80 yıla ulaştı.
15.Soru
I. Gerçeğe dayanan bilgi,
II. İşlemsel/ stratejik bilgi,
III. Yaşamın amacı ve değerlere ilişkin görecelik,
IV. Yaşamın belirsiz (uncertainities) yönleri ve
V. Sosyal değişime ilişkin bilgi.
Yukarıda verilen ölçütlerden hangileri bilgeliğin üst düzey ölçütleridir?
I. ve II. |
II., III., ve V. |
III., IV. ve V. |
I. ve V. |
I., III., IV. |
Baltes ve Staudinger, bilgeliği psikoloji bağlamında tanımlarken evrensel ve tarihsel bir bakış açısından yola çıkmışlardır. Bu bakış açısına göre bilgeliğin beş temel ölçütü vardır. Bunlar; gerçeğe dayanan bilgi, işlemsel/ stratejik bilgi, yaşamın amacı ve değerlere ilişkin görecelik, yaşamın belirsiz (uncertainities) yönleri ve sosyal değişime ilişkin bilgidir. Bu ölçütlerden ilk iki tanesi, bilgeliğin temel ölçütleri iken, diğerleri bilgeliğin üst düzey ölçütlerdir.
16.Soru
Yolda dedesiyle yürüyen genç, dedesine sinirlenir ve hakaret eder. Ardından dedesinin maaşını çeker ve maaşın bir kısmını dedesine verir, diğer kısmını kendir alır ve ayrılır. Yukarıda anlatılan hikayedeki genç, dedesine yönelik olarak ne tür suiistimallerde bulunmuştur?
Fiziksel istismar ve ekonomik istismar. |
Duygusal-psikolojik istismar ve ihmal. |
Kendi kendini ihmal ve ekonomik istismar. |
Cinsel istismar ve duygusal-psikolojik istismar. |
Duygusal-psikolojik istismar ve ekonomik istismar. |
Fiziksel istismar, yaşlı bedenine yönelik gibi her tür fiziksel şiddeti içermektedir. Cinsel istismar, yaşlı insanlara rızası olmadan yapılan cinsel taciz ve tecavüz gibi fiziksel edimlerle birlikte, cinsel içerikli tehdit, alay gibi sözlü edimleri de kapsamaktadır. Duygusal ya da Psikolojik İstismar: İncitici isimler takma, aşağılayıcı yorumlar yapma, usandırma, yıldırma, yaşlıya çocuk muamelesinde bulunma gibi türleri olduğu söylenebilir. Ekonomik İstismar: Genelllikle aile üyeleri tarafından yaşlının maaş, nakit para, değerli eşya, gayrimenkul gibi sahip olduğu varlıklarına tümden el koyması veya bunları zaman zaman kullanması şeklinde tanımlanabilir. Kendi kendini ihmal olarak adlandırılan durumlarda ise yaşlının kendisi, çevresinden gördüğü ihmalin sonucu olarak kendi kendini ihmal etmeye başlayabilmekte ve yapma imkanı olduğu günlük aktivitelerini bile yapmamaktadır. Verilen durumda psikolojik ve ekonomik istismar örneklendirilmiştir. Dolayısıyla doğru cevap E'dir.
17.Soru
I. Ekstrinsik yolla bir madde (tümor nekroze edici faktör-TNF gibi) hücrenin ölüm reseptörlerine bağlanarak başlar. II. Serbest oksijen radikalleri gibi ajanları mitokondri içine kalsiyum girişini tetikleyerek başlatır. III. Çekirdek DNA hasarı ile başlar. Hücre ölümünün düzensizliği yaşlanmayı artırır. Eğer anormal hücreler apoptozla uzaklaştırılamazsa organlarda fonksiyon bozukluğu veya kanserleşme riskini artırır. Aşırı apoptozsa aşırı hücre ölümüne neden olur. Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri Apoptoz (programlanmış hücre ölümü) olayının başlama yollarındandır?
I,II ve III |
I ve II |
I ve III |
II ve III |
I ve II |
I. Ekstrinsik yolla bir madde (tümor nekroze edici faktör-TNF gibi) hücrenin ölüm reseptörlerine bağlanarak başlar.
II. Serbest oksijen radikalleri gibi ajanlar mitokondri içine kalsiyum girişini tetikleyerek başlattığı mekanizma.
III. Çekirdek DNA hasarı ile başlayan yol. Hücre ölümünün düzensizliği yaşlanmayı artırır. Eğer anormal hücreler apoptozla uzaklaştırılamazsa organlarda fonksiyon bozukluğu veya kanserleşme riskini artırır. Aşırı apoptozsa aşırı hücre ölümüne neden olur. I, II ve III apoptozinin yolları içine girmektedir. Doğru cevap A'dır.
18.Soru
Dünya Sağlık Örgütü’nün “insanların yaşlanmasıyla birlikte yaşam kalitelerini geliştirmek amacıyla sağlık, katılım ve güvenlikle ilgili olanakları en uygun hale getirme süreci” olarak tanımladığı sürecin adı aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?
Ekonomik yaşlanma |
Patolojik yaşlanma |
Psikolojik yaşlanma |
Yaşlanma |
Aktif Yaşlanma |
Ekonomik yaşlanma; Parasal koşullardaki değişikliklerin etkisi ile yaşlı kişinin yaşam tarzının değişmesi sonucu ortaya çıkan yeni durumdur. Patolojik yaşlanma; Yaşlılık döneminde ya da çocukluktan başlayarak maddi nitelikli sıkıntıların doğurduğu beslenme ve sağlık sorunları gibi nedenlerle ortaya çıkan bir durumdur. Psikolojik yaşlanma; Yaşa bağlı olarak bireyin davranışsal uyum yeteneklerinde ortaya çıkan değişimlerdir (Sabancı ve Howe, 2009). “Yaşlanma”, dünyaya gelen her canlının zaman içerisinde aldığı mesafe olup, ölümle sona ermektedir (Beğer ve Yavuzer, 2012). Yani yaşlanma daha genel bir tanımdır. Dünya Sağlık Örgütü aktif yaşlanmayı, “insanların yaşlanmasıyla birlikte yaşam kalitelerini geliştirmek amacıyla sağlık, katılım ve güvenlikle ilgili olanakları en uygun hale getirme süreci” olarak tanımlamaktadır. Dolayısıyla yukarıda verilen tanım, aktif yaşlanmanın tanımıdır. Doğru cevağ E'dir.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi literatürde yaşlıların yaşam memnuniyet durumlarını belirleyen beş değişkenden biri değildir?
Fiziksel ve ruhsal sağlık |
Sosyal ilişki kurma imkanı |
Çevre durumu |
Sosyo-politik durum |
Sosyo-ekonomik ve sosyo-demografik durum |
Yaşlıların yaşam memnuniyet durumları, literatürde özellikle beş alana bakılarak tespit edilmektedir. Bunlar; fiziksel sağlık, ruhsal sağlık, sosyal ilişki kurma imkanı, çevre durumu, sosyo-demografik (cinsiyet, medeni durum, yerleşim yeri, eğitim durumu) ve sosyo-ekonomik (gelir durumu, sosyal sınıf algısı) değişkenler olarak sayılmaktadır.
20.Soru
70 yaşındaki bir bireyde boyun kısalması yüzde kaç oranında gerçekleşir?
Yüzde 1 |
Yüzde 2,5-5 |
Yüzde 3-3,5 |
Yüzde 4-4,5 |
Yüzde 2-3 |
70 yaşındaki bir bireyde boy uzunluğun %2,5-5 kadarı kısalır. Doğru cevap B'dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ