Temel Gerontoloji Final 21. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Türkiye’de ise yaşlılık konusunda kurulmuş ilk bilimsel dernek aşağıdakilerden hangisidir?
Geriatrik Araştırma ve Uygulama Merkezi (GEBAM) |
Türk Geriatri Vakfı |
Yaşlı Sorunları Araştırma Derneği (YASAD) |
Türkiye Yaşlılık Konseyi Derneği (TURYAK) |
Yaşlılık Platformu |
Türkiye’de ise yaşlılık konusunda ilk bilimsel dernek Prof. Dr. Velittin Kalınkara’nın girişimleriyle 1998’de kurulmuştur. “Yaşlı Sorunları Araştırma Derneği (YASAD)”, yaşlıların yaşam kalitesinin arttırılması ve ulusal yaşlılık politikalarının alt yapısını hazırlamak amacıyla araştırmalar yapmak üzere kurulmuştur.
2.Soru
Beyne giden kan akımının azalmasına bağlı olarak bilincin ve postural tonusun geçici kaybına ne denir?
Ateroskleroz |
Anjina Pektoris |
Osteoartrit |
Senkop |
Akut Myokard Enfarktüsü |
Beyne giden kan akımının azalmasına bağlı olarak bilincin ve postural tonusun geçici kaybına senkop denir. Baygınlık hissi ya da presenkop,
ani güç kaybı, başağrısı, bulanık görme, terleme, bulantı, kusma belirtilerinin olduğu durumdur, senkop bu durumun daha ileri halini gösterir. Bilinç kaybının düzeyi değişkendir. Hasta bazen çevresinden tamamen habersiz değildir. Konuşulan sesleri duyabilir veya çevredeki insanları bulanık olarak görebilir. Çoğunlukla tam bir bilinç kaybı ve cevapsızlık oluşur. Hasta hareketsiz yatar, tüm kasları gevşemiş, göz bebekleri genişlemiştir. Nabızları zayıf, yavaş ya da hissedilemez, sistolik kan basıncı düşer, solunum çoğunlukla seçilemez.
3.Soru
Yağlılarda görülen dispne, çabuk yorulma, halsizlik, bacak ve bileklerde şişme, taşıkardi hangi akut sağlık sorununu işaret eder?
Osteoartrit |
Osteoporoz |
Kalp yetmezliği |
Demans |
Anksiyete |
Kalp yetmezliği, kalp kasının yapısı veya işleyişinde bozulma olması nedeniylekalbin odacıklarının kanla dolma veya kanı pompalayabilme yeteneğinin bozulmasıdır.
En sık görülen belirtiler:
• Dispne (Nefes darlığı), ilk zamanlar hareket esnasında, daha sonra istirahat esnasında.
• Çabuk yorulma, halsizlik
• Gece artan nefes darlığı veya öksürük (paroksismal noktürnal dispne)
• Ortopne (yüksek yastıkla yatma veya dik pozisyonda oturma)
• Karında dolgunluk
• Bacak ve bileklerde şişme
• Çarpıntı (taşikardi)
• Bulantı, iştahsızlık
4.Soru
Kadınların yüzde kaçı iskelet kasıdır?
%10-15 |
%20-25 |
%30-35 |
%36-40 |
% 40-45 |
Kadınların %36-40’ı iskelet kasıdır. Doğru cevap D'dir.
5.Soru
Ülkelerin kırsal alanlarında hangi nüfus kitlesi daha fazladır?
Yaşlı |
Genç |
Çocuk |
Kadın |
Erkek |
Gelişmekte olan birçok ülkenin ve ekonomileri geçiş döneminde olan ülkelerin kırsal alanlarında, genç yaştaki bireylerin göç etmeleri nedeniyle, yaşlı nüfus belirgin olarak fazladır. Gelişmiş ülkelerin kırsal alanlarında yetersiz ekonomik kaynaklar, toplum kaynakları ve yaşlıların temel hizmetlere ulaşamaması halen yaşanan sorunlar arasındadır. . Kentlerde durum, geleneksel geniş aile yapısının ve iletişimin sürdürülmesi açısından, kırsal alanlara göre daha kötüdür.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi klasik modele (Donabedian modele) göre yaşlılar için sunulan hizmetlerin yapısal özelliklerinden biridir?
Ulaşılabilir olması |
Sürekli ve kapsayıcı olması |
Ülke önceliklerini göz önüne alması |
Multidisipliner bir ekip tarafından sunuluyor olması |
Uygun teknolojileri içinde barındıran sağlık sağlık hizmet binalarının olması |
Yaşlılara yönelik olarak sunulan hizmet özelliklerini, klasik modele (Donabedian modele) göre 3 başlıkta inceleyebiliriz:
1. Yapısal özellikler
2. İşleyiş ile ilgili özellikler (faaliyetler) ve
3. Sonuç göstergeleri
Yapısal özellikler içinde, yaşlı bireylerin yaşadıkları yerlere yakın olan; yaşlıların yaşadıkları sağlık
ve toplumsal sorunlara cevap verebilecek uygun
teknolojileri (örneğin fizik tedavi üniteleri vb.)
içinde barındıran içinde barındıran sağlık hizmet
binaları ve gereksinim duyulan hizmeti verebilecek
olan yeterli sayıda uygun sağlık personeli (örneğin,
hekimler, hemşire, diyetisyen, sosyal çalışmacı, psikolog ve hatta podiatristler) sayılabilir.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi tıp etiğinin dayandığı ilkelerden biri değildir?
Yararlılık |
Zarar vermeme |
Hasta özerkliğine saygı |
Adalet |
Akılcı ilaç |
Tıp etiğinin değerleri dört ilkeye dayanmaktadır. Bunlar (Erdem, 2006):
• Yararlılık
• Zarar vermeme
• Hasta özerkliğine saygı
• Adalettir.
8.Soru
İnsomnia hastaları aşağıdaki sorunlardan hangilerini yaşar?
A. Uykuya dalmada güçlük çekme
B. Sabah dinlenmemiş uyanma
C. Uyku sırasında solunum durması
D. Uykuyu sürdürmekte zorluk çekme
E. Uyku esnasında oksijen yoğunluğunda azalma
F. Sabahları çok erken uyanma
A, B, D ve F |
B, C ve E |
A, C, E ve F |
C, D ve E |
A, D, E ve F |
İnsomnia, uykuya dalmakta ve sürdürmede güçlük, sabah erken kalkma ve kalktığında dinlenilememiş olmadır. Uyku sırasında solunum düzeninde patolojik düzeydeki değişikliklere bağlı olarak gelisen uyku bozukluklarına uykuda solunum bozuklukları denmektedir. Uyku sırasında solunumun durması, oksijen yoğunluğunda azalma ve gündüzleri artmış uyku hali ile karakterizedir.
9.Soru
Senil osteoporoz (yaşlılığa bağlı kemik erimesi), Paget hastalığı (Kemik yapım ve yıkım dengesinin bozulması) deformitelere ve hareketsizliğe neden olur. Bu hastalıklarla oluşan ağrı nedeni aşağıdaki gruplardan hangisidir?
Damarsal kökenli ağrılar |
Nörojenik kökenli ağrılar |
Kemik kökenli ağrılar |
Adale kökenli ağrılar |
Visceral kökenli ağrılar |
Kemik kökenli ağrılar: Senil osteoporoz (yaşlılığa bağlı kemik erimesi), Paget hastalığı (Kemik yapım ve yıkım dengesinin bozulması) deformitelere ve hareketsizliğe neden olur.
10.Soru
Kırsal alandaki yaşlıların sorunları ile ilgili aşağıdaki ifa-delerden hangisi doğru olanı işaretleyiniz?
Alzehmir hastalığına yakalanma yaygındır. |
Kırsal alanda yaşlıların göç etmeleri nedeniye genç nüfus fazladır. |
Bunama fazladır |
Kırsal alanda gençlerin göç etmesi nedeniyle yaşlı nüfu-su fazladır. |
Çok eşli yaşam vardır. |
Kırsal alanda gençlerin göç etmeleri nedeniyle yaşlı nüfusu fazladır.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Osteoporoza neden olan risk faktörlerinden biri değildir?
Menopoza girmiş olmak |
Düşük kalsiyum içeren yiyeceklerle beslenme ve vitamin D eksikliği |
Sigara içmek |
50 yaşın üstünde olmak |
Uzun ve kilolu olmak |
Osteoporozda en önemli risk faktörleri olarak:
• Kadın olmak
• 50 yaşın üstünde olmak
• Menopoza girmiş olmak
• Erkeklerde tetosterondaki azalma
• Düşük kalsiyum içeren yiyeceklerle beslenme ve vitamin D eksikliği
• Fiziksel aktivitenin azlığı, sedanter yaşam
• Sigara içmek
• Kısa boylu, düşük kilolu olmak
• Ailede osteoporozlu kişilerin olması gösterilmektedir. Doğru cevap E' dir.
12.Soru
Yaşam kalitesinin toplum düzeyinde kullanımı, sadece hastalar üzerinde değil, toplumun bütünü (hasta olsun sağlıklı olsun) üzerinde uygulanan sağlık programlarının başarısını değerlendirmek amacıyla kullanımına ne denir?
Yaşam kalitesinin toplum düzeyinde kullanımı, sadece hastalar üzerinde değil, toplumun bütünü (hasta olsun sağlıklı olsun) üzerinde uygulanan sağlık programlarının başarısını değerlendirmek amacıyla kullanımına ne denir?
Mikro düzey |
Genel düzey |
Makro düzey |
Orta düzey |
Bütünleşik düzey |
Makro düzey (toplum düzeyinde): Yaşam kalitesinin toplum düzeyinde kullanımı, sadece hastalar üzerinde değil, toplumun bütünü (hasta olsun sağlıklı olsun) üzerinde uygulanan sağlık programlarının başarısını değerlendirmek amacıyla kullanımı anlamına gelir.
13.Soru
Kalp damar hastalıklarında sistolik kan basıncı Evre 1'de kaçtır?
120-129 |
130-139 |
140-159 |
160-179 |
180-187 |
Kalp damar hastalıklarında sistolik kan basıncı:
Normal 120-129
Yüksek Normal 130-139
Evre 1 140-159
Evre 2 160-179
Evre 3 ≥ 180'dir.
14.Soru
I. Toplumda yaşlanan nüfus gereksinimlerinin karşılanması ve verilecek hizmetlerin planlanması için Dünya Sağlık Örgütü Uzmanları tarafından hazırlanmıştır.
II. Amacı, her yerde insanların güvenli ve saygın şekilde yaşlanmalarını ve toplumlarında bütün haklara sahip birer vatandaş olarak yaşamaya devam etmelerini garanti etmektir.
III. Sağlıklı ve güçlü yaşlılık dönemi temellerinin yaşamın ilk yıllarında atıldığı kabul edilerek; bireysel ve toplumsal yaşlanma ile ilgili anahtar öncelikler üzerinde odaklanılması için politikacılara yol gösterecek pratik bir araç olması amaçlanmıştır.
IV. Yaşlanma sürecindeki özellikler ve sorunlar göz önünde bulundurularak ülkelerdeki çok farklı durumlara uyarlanabilecek özel öneriler geliştirilmiştir.
Yukarıda verilen bilgiler aşağıdakilerden hangisini açıklamaktadır?
Yaşlanma-2002 Uluslararası Eylem Planı |
Viyana Uluslararası Yaşlanma Eylem Planı |
Madrid Uluslararası Yaşlanma Eylem Planı |
Türkiye Sağlıklı Yaşlanma Eylem Planı ve Uygulama Programı |
Yaşlı Dostu Çevre Programı |
Toplumda yaşlanan nüfus gereksinimlerinin karşılanması ve verilecek hizmetlerin planlanması için, Yaşlanma 2002 Uluslararası Eylem Planı (International Plan of Action on Aging, 2002) Dünya Sağlık Örgütü Uzmanlarının 12 Nisan 2002’de yaptıkları toplantı sonucunda hazırlanmış bir rapordur. Eylem Planı’nın amacı, her yerde insanların güvenli ve saygın şekilde yaşlanmalarını ve toplumlarında bütün haklara sahip birer vatandaş olarak yaşamaya devam etmelerini garanti etmektir. Sağlıklı ve güçlü yaşlılık dönemi temellerinin yaşamın ilk yıllarında atıldığı kabul edilerek; bireysel ve toplumsal yaşlanma ile ilgili anahtar öncelikler üzerinde odaklanılması için politikacılara yol gösterecek pratik bir araç olması amaçlanmıştır. Yaşlanma sürecindeki özellikler ve sorunlar göz önünde bulundurularak ülkelerdeki çok farklı durumlara uyarlanabilecek özel öneriler geliştirilmiştir.
15.Soru
I-Yaşlılar ve kalkınma
II- Yaşlılıkta sağlık ve iyi olma durumunun artırılması
III- Yaşlılıkta ekonomi
Yukarıdakilerden hangisi veya hangileri 2002 Uluslararası Eylem Planın'da yer verilen öncelikli konular arasındadır?
Yalnız I |
Yalnız II |
I ve II |
I ve III |
II ve III |
Eylem önerileri, öncelikli üç konuya göre düzenlenmiştir;
• Yaşlılar ve kalkınma
• Yaşlılıkta sağlık ve iyi olma durumunun artırılması
• Güvenli, kolaylaştırıcı, destekleyici çevrelerin sağlanması
16.Soru
Yaşlılık haklarının uluslararası seviyede ele alınması kim tarafından hangi yılda yapılmıştır?
OECD ülkelerinde 2000 yılında |
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası tarafından 1999 yılında |
OECD ülkelerinde 1995 yılında |
Birleşmiş Milletlerin Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Komitesi tarafından 1999 yılında |
Birleşmiş Milletlerin Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Komitesi tarafından 1995 yılında |
Yaşlılıkla ilgili mevzuatın temel kaynağı yaşlılık haklarıdır. Bu haklarının uluslararası seviyede ele alınması Birleşmiş Milletlerin Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Komitesince 1995 yılında benimsenmiştir. 1999 yılı uluslararası yaşlılık yılı olarak kutlanmıştır. İnsan haklarına göre eşitlik yaşla değişmez.
17.Soru
Yaşlılara yönelik sosyal politikalar denilince, dünya ölçeğinde öncelikli olarak akla gelen nedir?
Okuma yazma oranı |
Çalışma sistemi |
Sağlık sistemi |
Ekonomik sistem |
Emeklilik sistemi |
Yaşlılara yönelik sosyal politikalar denilince, dünya ölçeğinde öncelikli olarak "emeklilik sistemleri" akla gelmektedir. Bunun yanında yaşlılara yönelik çalışma hayatında karşılaşılması muhtemel sosyal dışlanma, ayrımcılık vb. sorunların giderilmesi amacıyla da sosyal politikalar söz konusu olmaktadır. Nihayetinde sosyal hizmetler kapsamında yaşlı bakım ve destek hizmetleri ile sosyal yardımlar, yaşlılara yönelik sosyal politika uygulamalarının diğer önemli ayaklarındandı.
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi dünya üzerindeki ülkelerde yaşayan yaşlıların
toplumsal düzeydeki yaşam koşullarını derecelendirmeyi amaçlayan “Küresel yaşlı gözlem indeksi"nin boyutları arasında yer almaz?
Gelir güvencesi |
Sağlık durumu |
Kapasite-başarım durumu |
Yaşanılabilir çevre |
Eğitim düzeyi |
Dünya üzerindeki ülkelerde yaşayan yaşlıların
toplumsal düzeydeki yaşam koşullarını derecelendirmeyi amaçlayan “Küresel yaşlı gözlem indeksi” ülkeleri yaşlıların yaşamı açısından
dört ana boyutta değerlendirmektedir. Bunlar:
• Gelir güvencesi,
• Sağlık durumu,
• Kapasite-başarım durumu ve
• Yaşanılabilir çevre boyutlarıdır.
19.Soru
Yaşlıların ruh sağlığı korumak açısından yapılmamaktadır?
Meditasyon |
İnsidans |
Özel yapılar |
Yaşlılara özel psikolojik destek |
Algılama eğitim programlarının verilmesi |
Ruh sağlığı sorunları, yaşlanmanın kaçınılmaz bir sonucu değildir ancak ruh hastalıkları olan yaşlıların sayısındaki önemli artış nüfusun yaşlanması nedeniyle beklenebilecek bir durumdur. Bu hastalıklarla başa çıkmak için uygulanabilecek stratejiler arasında meditasyon, psikososyal destek, algılama eğitim programları, bakım veren aile üyelerinin ve sağlık çalışanlarının eğitimi ve yatan hastalar için özel yapılar bulunmaktadır.
20.Soru
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın kaçıncı maddesi yaşlılar da dahil olmak üzere toplumun tüm kesimlerinin eşit haklara sahip olduğunu vurgular?
Dokuzuncu |
Onuncu |
On birinci |
On ikinci |
On üçüncü |
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 10. maddesi “Herkes, dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasî düşünce, felsefî inanç, din, mezhep ve benzeri sebeplerle
ayırım gözetilmeksizin kanun önünde eşittir” demektedir. Bu ifadeyle toplumun tüm kesimlerinin
eşit haklara sahip olduğunu vurgulamaktadır. 12
Eylül 2010 tarihinde Anayasada yapılan bir değişiklikle bu madde hükümleri yeniden düzenlenmiştir. Madde hükmünde “Kadınlar ve erkekler
eşit haklara sahiptir. Devlet, bu eşitliğin yaşama
geçmesini sağlamakla yükümlüdür”, “Bu maksatla
alınacak tedbirler eşitlik ilkesine aykırı olarak yorumlanamaz. Ve “Çocuklar, yaşlılar, özürlüler, harp
ve vazife şehitlerinin dul ve yetimleri ile malul ve
gaziler için alınacak tedbirler eşitlik ilkesine aykırı
sayılmaz.”
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ