Toplu İş Hukuku Final 10. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Toplu iş sözleşmesinden faydalanamayan işçilerin, sözleşmeden faydalanabilmelerini sağlayan teşmil uygulaması ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
Teşmil kararnamesine karşı idare mahkemelerinde dava açılabilir. |
Teşmil, Cumhurbaşkanının kararı ile mümkün olur. |
Toplu iş sözleşmesi bulunmayan işyerleri veya işletmeler teşmil kapsamındadır. |
Teşmil kararının geriye yürütülmesi söz konusu olur. |
Teşmil kararnamesi, gerekçeli olmak zorundadır. |
Teşmil kararı, idari bir tasarruf olduğu için geriye yürütülmesi mümkün değildir. D seçeneği bu nedenle yanlış bilgi içerir. Diğer seçenekler doğrudur.
2.Soru
Toplu iş sözleşmeleri işçilerin ve işverenlerin inşa ettikleri hukuk kaynağının dayanağının süresini de kanuni sınırlar içinde serbestçe belirleyebilirler buna göre aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
Toplu iş sözleşmelerinin taraflarınca belirlenen yürürlük süresi içinde sözleşmenin uygulama alanında kalan iş yerlerindeki bireysel iş sözleşmeleri toplu sözleşmede aksi belirtilmedikçe toplu iş sözleşmesi hükümlerine aykırı olamaz. |
Toplu iş sözleşmeleri iş sözleşmelerinin üzerinde genel ve objektif bir hukuk normu gibi doğrudan, emredici ve zorlayıcı bir etki gösterir. |
İş sözleşmelerinin toplu iş sözleşmesine aykırı hükümlerinin yerine toplu iş sözleşmesindeki hükümler alır. |
Toplu iş sözleşmeleri kollektif değil bireysel istek sözleşmeleri niteliği taşır. |
İş sözleşmesinde düzenlenmeyen hususlarda toplu iş sözleşmesindeki hükümler uygulanır. |
Toplu iş sözleşmeleri bu şekilde iş sözleşmelerinin üzerinde genel ve objektif bir hukuk normu gibi doğrudan, emredici ve zorlayıcı bir etki göstermektedir. Anılan etkisi nedeniyle toplu iş sözleşmelerinin kolektif norm sözleşmesi niteliği taşıdığı, ancak aşağıda toplu sözleşmenin içeriği başlığı altında inceleneceği üzere borç doğurucu hükümler de içerebilmeleri nedeniyle borçlar hukuku sözleşmesi niteliği de taşıdıkları, sonuç olarak karma nitelikte sözleşmeler oldukları kabul
edilmektedir.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi toplu iş sözleşmesinin işlevlerinden birisi değildir?
Düzen işlevi |
Adil gelir dağılımı işlevi |
Ekonomiyi etkileme işlevi |
Devletin düzenleme alanını sınırlaması işlevi |
Koruma işlevi |
Toplu iş sözleşmelerinin işlevleri şunlardır:
• Koruma işlevi,
• Düzen işlevi,
• Barış işlevi,
• Adil gelir dağılımı işlevi,
• Devletin düzenleme alanının sınırlanması işlevi,
• Ekonomiyi etkileme işlevi.
4.Soru
İşçi ya da işverenin iş ilişkisinin temelini oluşturan mevzuat, toplu iş sözleşmesi ve iş sözleşmesinde öngörülen hakların hiç ya da gereği gibi yerine getirilmemesinden ortaya çıkan bir uyuşmazlıklara ne ad verilir?
Çıkar uyuşmazlığı |
Mevzuat uyuşmazlığı |
Kanun uyuşmazlığı |
Hak uyuşmazlığı |
Sözleşme uyuşmazlığı |
Hak uyuşmazlıklarında, işçi ya da işverenin iş ilişkisinin temelini oluşturan mevzuat, toplu iş sözleşmesi ve iş sözleşmesinde öngörülen hakların hiç ya da gereği gibi yerine getirilmemesinden ortaya çıkan bir uyuşmazlık söz konusudur. Sözgelimi; iş sözleşmesinde işverenin her ay ödemeyi üstlendiği bir aylık ücret tutarındaki ikramiyeyi veya toplu iş sözleşmesiyle öngörülen yakacak yardımını ödememesi yahut toplu iş sözleşmesinde, fazla çalışma yapılması halinde her bir saatlik fazla çalışmanın karşılığı olarak İş Kanununda belirtilen %50 zamlı ücret yerine %75 zamlı ücretin ödeneceği hüküm altına alınmasına rağmen, işverenin fazla çalışma ücretini %50 zamlı ödemesi hallerinde ortaya çıkan uyuşmazlık, hak uyuşmazlığıdır.
5.Soru
I. Kanuni bir lokavt dolayısıyla iş sözleşmeleri askıda kalan işçiler, lokavt süresince başka bir işverenin yanında çalışamaz.
II. İşveren kanuni bir lokavt süresince iş sözleşmeleri askıda kalan işçilerin yerine sürekli ya da geçici olarak başka işçi alamaz veya başkalarını çalıştıramaz.
III. Yalnızca üretim ve satışa yönelik olmak kaydıyla asgari miktarda üretimi sağlayacak sayıda işçi, kanuni lokavt sırasında çalışmak, işveren de bunları çalıştırmak zorundadır.
Kanuni lokavta ilişkin yukarıda verilen bilgilerden hangisi veya hangileri doğrudur?
Yalnızca III |
I ve II |
I ve III |
II ve III |
I, II ve III |
Hiçbir surette üretim ve satışa yönelik olmamak kaydıyla niteliği bakımından sürekli olmasında teknik zorunluluk bulunan işlerde faaliyetin devamlılığını veya işyeri güvenliğini, makine ve demirbaş eşyasının, gereçlerinin, hammadde, yarı mamul ve mamul maddelerin bozulmasını ya da hayvan ve bitkilerin korunmasını sağlayacak sayıda işçi, kanuni lokavt sırasında çalışmak, işveren de bunları çalıştırmak
zorundadır. Kanuni lokavta katılamayacak işçilerin belirlenmesinde, kanuni grev bakımından öngörülen esaslar uygulanır.
6.Soru
Uyuşmazlığı kendi aralarında çözemeyen uyuşmazlık taraflarına üçüncü bir kişi ya da bir kurul katılması suretiyle uyuşmazlığın bu kişi ya da kurulun yardımıyla çözümlenmeye çalışılmasına ne ad verilir?
Arabuluculuk |
Zorunlu tahkim |
Serbestlik sistemi |
Uzlaştırma |
Özel tahkim |
Uyuşmazlığı kendi aralarında çözemeyen uyuşmazlık taraflarına üçüncü bir kişi ya da bir kurul katılması suretiyle uyuşmazlığın bu kişi ya da kurulun yardımıyla çözümlenmeye çalışılmasına uzlaştırma denir. Doğru cevap D’dir.
7.Soru
Günümüzde Toplu İş Sözleşmesinin hukuki dayanağı aşağıdakilerden hangisidir?
Kanun-i Esasi |
1921 Anayasası |
1924 Anayasası |
1961 Anayasası |
1982 Anayasası |
Bugün toplu iş sözleşmesi hakkının hukuki dayanağı 1982 Anayasası’nın 53. maddesidir. Doğru cevap E'dir.
8.Soru
Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununa göre aşağıdakilerden hangisi genel kurulun görev ve yetkilerinden biri değildir?
Organların seçimi
|
Tüzük değişikliği
|
Bütçenin kabulü
|
Kuruluşun feshi
|
Üye alımı
|
9.Soru
Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunun .......... maddesinin ikinci fıkrasında, kuruluşların kamu
kurum ve kuruluşları, siyasi partiler, esnaf ve küçük sanatkâr kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarından yardım ve bağış alamayacağı öngörülmüştür. Bu düzenlemenin de sendikaların devlete karşı bağımsızlığının sağlanması noktasında bir güvence olarak getirildiği belirtilmek gerekir.
Yukarıdaki boşluğa aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?
12. |
15. |
17. |
18. |
28. |
Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunun 28. maddesinin ikinci fıkrasında, kuruluşların kamu
kurum ve kuruluşları, siyasi partiler, esnaf ve küçük sanatkâr kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarından yardım ve bağış alamayacağı öngörülmüştür. Bu düzenlemenin de sendikaların devlete karşı bağımsızlığının sağlanması noktasında bir güvence olarak getirildiği belirtilmek gerekir. Cevap: E şıkkıdır.
10.Soru
İş sözleşmesinin yapılması, içeriği ve sona ermesi ile ilgili hususları düzenleyen hükümlere ne ad verilir?
İsteğe bağlı hükümler
|
Koruyucu hükümler
|
Gereklilik arzeden hükümler
|
Borç doğuran hükümler
|
Normatif hükümler
|
11.Soru
I. Toplu iş sözleşmeleri, yazılı olarak yapılır.
II. Toplu iş sözleşmeleri, normatif etkisini toplu iş sözleşmesinin süresi sona erene kadar korur.
III. Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununa göre toplu iş sözleşmeleri en az 3 ve en çok 5 yıllık yapılır.
Toplu iş sözleşmelerine ilişkin yukarıda verilen bilgilerden hangisi veya hangileri doğrudur?
Yalnızca III |
I ve II |
I ve III |
II ve III |
I, II ve III |
Toplu iş sözleşmeleri, yazılı olarak yapılır ve normatif etkisini toplu iş sözleşmesinin
süresi sona erene kadar korur. Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununa göre toplu iş sözleşmeleri en az 1 ve en uzun 3 yıl süreyle yapılır.
12.Soru
Bir işçi sendikasının aynı anda birden fazla işvereni temsilen işveren sendikasıyla bağıtladığı sözleşme aşağıdakilerden hangisidir?
İşyeri toplu iş sözleşmesi |
İşletme toplu iş sözleşmesi |
Grup toplu iş sözleşmesi |
Çerçeve toplu iş sözleşmesi |
İşkolu toplu iş sözleşmesi |
grup toplu iş sözleşmeleri bir işçi sendikasının aynı anda birden fazla işvereni temsilen işveren sendikasıyla bağıtladığı sözleşmelerdir. Niteliği itibariyle birden fazla işverenin işyeri ya da işyerlerinin bir araya getirilip grup oluşturulması isteğe bağlıdır.
13.Soru
Arabulucu tarafından düzenlenen uyuşmazlık tutanağının görevli makam tarafından tebliğ tarihinden itibaren kaç gün içerisinde grev kararı alınabilir?
40 |
50 |
60 |
70 |
80 |
Arabulucu tarafından düzenlenen uyuşmazlık tutanağının görevli makam tarafından tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde grev kararı alınabilir.
14.Soru
I. Taşıma sözleşmesine göre bağımsız olarak meslekî faaliyet yürüten gerçek kişiler.
II. Eser sözleşmesine göre bağımsız olarak meslekî faaliyet yürüten gerçek kişiler.
III. Ortaklık sözleşmesine göre bağımsız olarak meslekî faaliyet yürüten tüzel kişiler.
Yukarıda verilen gruplardan hangisi veya hangileri işçi sayılmaktadır?
Yalnızca III |
I ve III |
I ve II |
II ve III |
I, II ve III |
Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununa göre iş sözleşmesiyle çalışan kişiler
dışında başka iş görme sözleşmeleriyle çalışan bazı gruplar da işçi sayılmaktadır.
Bunlar iş sözleşmesi dışında ücret karşılığı iş görmeyi taşıma, eser, vekâlet, yayın, komisyon ve adi şirket sözleşmesine göre bağımsız olarak meslekî faaliyet olarak yürüten gerçek kişilerdir.
15.Soru
Sendikal tazminat ile aşağıdaki tazminatlardan hangisi birlikte istenemez?
Ayrımcılık tazminatı |
Maddi tazminat |
Manevi tazminat |
Kıdem tazminatı |
İhbar tazminatı |
İş Kanununun 5. maddesine bakmak gerekir. İşverenin eşit işlem yapma borcunun esasları ile haksız ayırım yasağını düzenleyen İş Kanununda “2821 sayılı Sendikalar Kanunu’nun 31.maddesi hükümleri” saklı tutulmuştur (İK m.5/V). Bunun artık Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununun 25. maddesi olarak anlaşılması gerekir (m.81/2). Bu düzenlemeye göre, işçi, sendika üyeliği (veya başka bir sendikal) nedenli haksız ayırıma maruz kaldığında İş Kanununun 5. maddesine değil, Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununun 25. maddesine dayalı olarak hakkını aramalıdır. Bu nedenle iki tazminat aynı anda istenemez.
16.Soru
Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununa göre, konfederasyonlar farklı işkollarından en az kaç sendikanın biraraya gelmesiyle kurulur?
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
17.Soru
Yorum davasının karara bağlanma süresiyle ilgili olarak aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
Uyuşmazlığı iş mahkemesi sekiz ay içinde karara bağlar, bölge adliye mahkemesi sekiz ay içinde kesin olarak karara bağlar. |
Uyuşmazlığı iş mahkemesi iki ay içinde karara bağlar, bölge adliye mahkemesi dört ay içinde kesin olarak karara bağlar. |
Uyuşmazlığı asliye hukuk mahkemesi iki ay içinde karara bağlar, bölge adliye mahkemesi üç ay içinde kesin olarak karara bağlar. |
Uyuşmazlığı iş mahkemesi iki ay içinde karara bağlar, bölge adliye mahkemesi iki ay içinde kesin olarak karara bağlar. |
Uyuşmazlığı iş mahkemesi iki hafta içinde karara bağlar, bölge adliye mahkemesi iki ay içinde kesin olarak karara bağlar. |
D şıkkı doğrudur. Yorum davasında, İş Mahkemesi iki ay içinde karar verir. Karar hakkında istinaf yoluna başvurulması halinde bölge adliye mahkemesi uyuşmazlığı iki ay içinde kesin olarak karara bağlar.
18.Soru
"Toplu iş sözleşmesi yapabilmek için, işçi sendikasının toplu iş sözleşmesi yapılmak istenen işyeri ve işyerlerinde ............ çoğunluğa, işletmelerde ise işletme kapsamındaki işyerlerinde çalışan toplam işçi sayısının yüzde kırkına sahip olması gerekir." Verilen ifadedeki boşluğa aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?
Yarı |
Yarıdan bir fazla |
%40 |
%50 |
%60 |
6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununa göre işçi sendikaları için
toplu iş sözleşmesi yapma yetkisinin koşulları şunlardır:
• Kurulu bulunduğu işkolunda Türkiye çapında yüzde üç barajını aşmış olmak,
• Toplu iş sözleşmesi yapılmak istenen işyeri ve işyerlerinde yarıdan bir fazla
çoğunluğa, işletmelerde ise işletme kapsamındaki işyerlerinde çalışan toplam işçi sayısının yüzde kırkına sahip olmaktır.
19.Soru
I- Toplu iş sözleşmesi imzalandığında işyerinde çalışan ancak taraf işçi sendikasına üye olmayanlar,
II- Toplu iş sözleşmesi imzalandıktan sonra işyerinde işe girip çalışmaya başlayan ancak taraf işçi sendikasına üye olmayanlar,
III- İmza tarihinde işyerinde çalışan ve taraf işçi sendikasına üye olan ancak daha sonra üyelikten ayrılan veya çıkarılanlar,
Dayanışma aidatı ödeyerek toplu iş sözleşmesinden faydalanabilecekler ile ilgili olarak yukarıdaki bilgilerin hangileri doğrudur?
Yalnız I |
I ve II |
I ve III |
II ve III |
I, II ve III |
Toplu iş sözleşmesi imzalandığında işyerinde çalışan ancak taraf işçi sendikasına üye olmayanlar, Toplu iş sözleşmesi imzalandıktan sonra işyerinde işe girip çalışmaya başlayan ancak taraf işçi sendikasına üye olmayanlar, İmza tarihinde işyerinde çalışan ve taraf işçi sendikasına üye olan ancak daha sonra üyelikten ayrılan veya çıkarılanlardır. Doğru cevap E şıkkıdır.
20.Soru
Olağanüstü arabuluculukla ilgili olarak aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
Olağanüstü arabuluculuk, ihtiyari arabuluculuk anlamına gelir. |
Olağanüstü arabuluculuğa, kişilerin üstün özel yararının olması durumunda başvurulur. |
Cumhurbaşkanı bu uyuşmazlıkta grev ve lokavtı altmış gün süre ile erteleyebilir. |
Erteleme süresinin sonunda anlaşma sağlanmazsa, altı işgünü içinde Danıştay tarafından çözülür.
|
Danıştayın kararına karşı temyize gidilebilir. |
C şıkkı doğrudur. Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununun 60. maddesinin yedinci bendi gereğince, kanuni grev kararı alınan bir uyuşmazlıkta Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı uyuşmazlığın çözümü için bizzat arabuluculuk yapabileceği gibi bir kişiyi de arabulucu olarak görevlendirebilir. Yine, Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununun 63. maddesi gereğince, karar verilmiş veya başlanmış olan kanuni bir grev veya lokavt genel sağlığı veya milli güvenliği bozucu nitelikte ise Cumhurbaşkanı bu uyuşmazlıkta grev ve lokavtı altmış gün süre ile erteleyebilir. Erteleme süresi, kararın yayımı tarihinde başlar. Erteleme kararının yürülüğe girmesi üzerine, Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununun 60. maddesinin yedinci bendine göre belirlenen arabulucu, uyuşmazlığın çözümü için erteleme süresince her türlü çabayı gösterir. Erteleme süresi içerisinde taraflar aralarında anlaşarak uyuşmazlığı özel hakeme de götürebilir. Erteleme süresinin sonunda anlaşma sağlanmazsa, altı işgünü içinde taraflardan birinin başvurusu üzerine uyuşmazlık Yüksek Hakem Kurulunca çözülür. Aksi takdirde işçi sendikasının yetkisi düşer. Yüksek Hakem Kurulunun verdiği karar kesindir. İşte, gerek kanuni grev kararı alınan bir uyuşmazlıkta, gerekse de kanuni bir grev veya lokavtın Cumhurbaşkanınca ertelenmesinin üzerinde, bu erteleme dönemi içerisinde yürütülen arabuluculuk faaliyetine olağanüstü arabuluculuk denir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ