Toplumsal Değişme Kuramları Final 17. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Bir sosyal sistem içerisinde çatışmanın yoğunluk düzeyi aşağıdaki etkenlerden hangisiyle ilişkili değildir?
Örgütlenmenin teknik, politik ve sosyal koşulları |
Sosyal hareketlilik düzeyi |
Kıt kaynakların toplumda dağıtılma biçimi |
İktidarın toplumda dağıtılma biçimi |
Toplumun birlikte hareket edebilmesi |
Bir sosyal sistem içerisinde çatışmanın yoğunluk düzeyi şu etkenlerle ilişkilidir: 1. örgütlenmenin teknik, politik ve sosyal koşulları 2. sosyal hareketlilik düzeyi 3. iktidarın ve diğer kıt kaynakların toplumda dağıtılma biçimi
2.Soru
Coser gerçekçi olan ve olmayan çatışmalar ayrımında aşağıdaki niteliklerden hangisini temel almıştır?
Normatif olma |
Sorunun kaynağına yönelme |
İşlevsel olma |
Yeni çatışmalar doğurma |
Değişime yol açma |
Çatışma sosyolojisinin önemli isimlerinden Coser, “tepkilerin sorunun kaynağına yönelip yönelmemesine” göre toplumdaki çatışmaları gerçekçi olan ve olmayan şeklinde iki başlık altında sınıflandırmıştır. Buna göre, birincisinde tepkiler sorunun kaynağına yönelirken, ikincisinde ise sorunun kaynağı yerine onu temsil eden başka bir nesneye yönelim söz konusudur. Doğru cevap B’dir.
3.Soru
İlk yerleşik uygarlıklar, günümüzden beş altı bin yıl öncesinde aşağıdakilerden hangi bölgede ortaya çıkmamıştır?
Çin |
Hindistan |
Mezopotamya |
Karadeniz |
Avrupa |
İlk yerleşik uygarlıklar, günümüzden beş altı
bin yıl öncesinde Doğu’da, Doğu Akdeniz’de,
Mezopotamya’da, Çin ve Hindistan’da ortaya çıkmışlardır
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi modernleşme kuramına göre geleneksel toplum yapısının özelliklerinden biridir?
Demokratik, laik toplum yapısı |
Kurumlaşmış siyasi ve sosyal yapı |
Yüz yüze ilişkilere dayalı |
Yüksek katılımlı siyasi hayat |
Dinamik |
Geleneksel Toplum Yapısı
• Durağan
• Yatay ve dikey hareketsizlik hâkim
• Yüz yüze ilişkilere dayalı
• Kaderci zihniyetin hâkim olduğu
inanç sistemi. Doğru cevap C'dir.
5.Soru
Hangi yıllarla birlikte Osmanlı Devleti'nin klasik dönemi bozulmaya başlamıştır?
1800'ler |
1650'ler |
1600'ler |
1570'ler |
1500'ler |
Osmanlı Devleti’nin klasik düzeninin 1570’li yıllar ile birlikte bozulmaya başlaması aynı anda pek çok faktörün bir araya gelişi ile birlikte düşünülmelidir.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi 20. yüzyılın ilk yarısında krize kaynaklık eden sorunlardan birisi değildir?
I. Dünya Savaşı |
II. Dünya Savaşı |
Rus Devrimi |
Sömürgelerde ayaklanma |
1929 ekonomik krizi |
20. yüzyılın
ilk yarısında krize kaynaklık eden sorunlar, sırasıyla:
1. I. Dünya Savaşı,
2. Rus Devrimi,
3. Sömürgelerde ayaklanma ve
4. 1929 ekonomik krizidir.
7.Soru
Merton’un toplumsal yapı analizindeki grup düzeyinde inceleme birimi olarak alınan aşağıdakilerden hangisidir?
Statü/rol bileşeni |
Gruplar |
Değer sistemleri |
Statü dizileri |
Norm sistemleri |
Orta-boy bir teori geliştirme amacında olan ve bu çerçevede toplumu statü ve rol ilişkilerinden müteşekkil gören Merton, bir toplumsal yapıyı dört düzlemde ele almıştır. Bu dört düzlem, statü/rol bileşeni birim olarak ele alınan bireysel düzey; statü dizilerinin birim alınarak incelendiği grup düzeyi; grupların birim olarak alınıp incelendiği toplumsal sistem düzeyi ve değer ya da norm sistemlerinin inceleme birimi olarak alındığı kültürel sistem düzeyi olarak sıralanabilir. Doğru cevap D’dir.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Merton'ın bir toplumsal yapıyı ele aldığı düzlemlerden biri değildir?
Bireysel düzey |
Grup düzeyi |
Yapısal çatışma düzeyi |
Toplumsal sistem düzeyi |
Kültürel sistem düzeyi |
Merton, bir toplumsal yapıyı dört düzlemde ele alır:
1. Statü/rol bileşeni birimi olarak ele alınan bireysel düzey
2. Statü dizilerinin birim alınarak incelendiği grup düzeyi
3. Grupların birim olarak alınıp incelendiği toplumsal sistem düzeyi
4. Değer ya da norm sistemlerinin inceleme birimi olarak alındığı kültürel sistem düzeyi.
9.Soru
Hangi padişah dönemi Osmanlı-Türk modernleşmesinin başlangıç aşaması olarak kabul edilir?
I. Mahmut |
Sultan Abdülmecid |
III. Selim |
Fatih Sultan Mehmet |
Kanuni Sultan Süleyman |
III. Selim dönemi genellikle Osmanlı-Türk modernleşmesinin başlangıç aşaması olarak kabul edilir.
10.Soru
Sömürgelerde sömürge idaresinin sona erdirilerek yerli halkın kendi bağımsız ulus devletini kurması politikasına ne ad verilir?
Gunbot politikası |
Dekolonizasyon |
Emperyalist politika |
Asimilasyon |
Milliyetçilik |
Sömürgelerde sömürge idaresinin sona erdirilerek yerli halkın kendi bağımsız ulus devletini kurması politikasına dekolonizasyon denir
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi 20. yüzyılın ilk yarısında krize kaynaklık eden sorunlar arasında gösterilemez?
Birinci Dünya Savaşı |
Rus Devrimi |
Sömürgelerde ayaklanma |
1929 Ekonomik krizi |
Fransız Devrimi |
Fransız devrimi 20. yüzyılın ilk yarısında krize kaynaklık eden sorunlardan gösterilemez
12.Soru
Weber'e göre sosyoloğun temel görevi olan; belirli bir tarihsel dönemi analiz etmek ve insanları söz konusu bağlamda belirli biçimlerde davranmaya güdüleyen faktörleri anlamaya çalışmanın konusu aşağıdakilerden hangisidir?
Tarihsel materyalizm |
Materyalist diyalektik |
Tarihsel insan |
İdealizm |
Yabancılaşmış birey |
Weber'e göre sosyoloğun temel görevi olan tarihsel insanı yani belirli bir tarihsel dönemi analiz etmek ve insanları söz konusu bağlamda belirli biçimlerde davranmaya güdüleyen faktörleri anlamaya çalışmaktır.
13.Soru
“Kültür Değişmeleri” isimli eseri kim kaleme almıştır?
Ziya Gökalp |
Mübeccel B. Kıray |
Şerif Mardin |
Kemal Haşim Karpat |
Mümtaz Turhan |
Mümtaz Turhan’ın 1940’ların sonunda kaleme aldığı Kültür Değişmeleri isimli eseri Türkiye’de yaşanan modernleşmeyi etnolojik bir bakış açısıyla eleştirel bir gözle değerlendiren bir çalışma olarak toplumsal değişmeye ilişkin önemli bir yorum getirmiştir.
14.Soru
Genç Osmanlı hareketi içerisinde yer alan ve aynı zamanda, ilk gazeteci olarak bilinen isim aşağıdakilerden hangisidir?
Şinasi |
Namık Kemal |
Ali Suavi |
Abdullah Cevdet |
Ahmet Rıza Bey |
Şinasi, Genç Osmanlı hareketi içerisinde yer almıştır ve aynı zamanda, ilk gazeteci olarak bilinmektedir. Ayrıca, Abdullah Cevdet ve Ahmet Rıza Bey, Jön Türkler hareketi içinde yer almışlardır. Dolayısıyla, doğru cevap A'dır.
15.Soru
-
.Ortak bir yönetim mekanizması etrafında tek bir uluslararası ilişkiler sistemi
II.Yeni uluslararası ilişkiler sisteminin alt yapısını oluşturacak ekonomik ilişkiler sistemi
III.Batı Avrupa öncülüğünde ortaya çıkmış modern ilişkiler sisteminde geleneksel Batılı aktörlerin konumunun korunması
Yukarıdakilerden hangisi/leri II. Dünya Savaşı sonrasında eski ve yerleşik sorunları çözmeye yönelik yeni politika arayışlarının üzerinde durduğu ana unsurlar arasında yer almaktadır?
.Ortak bir yönetim mekanizması etrafında tek bir uluslararası ilişkiler sistemi
II.Yeni uluslararası ilişkiler sisteminin alt yapısını oluşturacak ekonomik ilişkiler sistemi
III.Batı Avrupa öncülüğünde ortaya çıkmış modern ilişkiler sisteminde geleneksel Batılı aktörlerin konumunun korunması
Yukarıdakilerden hangisi/leri II. Dünya Savaşı sonrasında eski ve yerleşik sorunları çözmeye yönelik yeni politika arayışlarının üzerinde durduğu ana unsurlar arasında yer almaktadır?
Yalnız I |
Yalnız II |
I ve II |
I ve III |
I, II ve III |
II. Dünya Savaşı sonrasında eski ve yerleşik sorunları çözmeye yönelik yeni politika arayışları üç ana unsur üzerinde durmuştur:
1. Ortak bir yönetim mekanizması etrafında tek bir uluslararası ilişkiler sistemi,
2. Yeni uluslararası ilişkiler sisteminin alt yapı- sını oluşturacak ekonomik ilişkiler sistemi,
3. Batı Avrupa öncülüğünde ortaya çıkmış modern ilişkiler sisteminde geleneksel Batılı aktörlerin konumunun korunması.
Doğru cevap E seçeneğidir.
16.Soru
“Klasik işlevselci yaklaşıma göre burada toplum, dengeyi sağlama eğiliminde olan birbirine bağımlı parçaların toplamı bir sistem olarak görülür. Toplumda, nüfusun yeniden üretimi gibi yaşamsal önemde değerlendirilmesi gereken işlevsel gereklilikler vardır. Kurumlar toplumsal sistemin …………x1……….dirler ve bir işlev sundukları için vardır ve varlıklarını sürdürürler. Toplum bir ………….x2…………..ya benzer. Bu çerçevede toplumda mevcut olan ……….x3…………. ve ………………x4……………….. mekanizmaları bu sosyal sistemin dengesinin devamı için önemlidir. Bu ……….x3…………. ve ………………x4……………….. ler tabakalaşma sistemi vasıtasıyla kendilerini sürdürürler. ” Yukarıda verilen paragrafta boşlukları uygun seçenekle doldurunuz.
Gövdesi- uzantı- tabakalaşma- uzmanlaşma |
Sistemi - organizma- tabakalaşma- uzmanlaşma |
Sistemi- tabaka- farklılaşma- bütünleşme |
Öğesi- organizma- farklılaşma- bütünleşme |
Öğesi- tabaka- farklılaşma- uzmanlaşma |
Parsons’a göre sosyal sistem bireylerin faaliyetlerinden oluşmaktadır. Bir sosyal sistem bireyler arasındaki karşılıklı etkileşim üzerine bina edilmiştir. Parsons, her bir bireyin beklentilerinin olduğunu ve bu beklentilerin diğer bireyler tarafından etkilendiğini ve biçimlendirildiğini, bu beklentilerin aynı zamanda kabul edilmiş normları ve yaşam alanındaki toplumun değer yargılarını da bünyesinde barındırdığını söylemektedir
Klasik işlevselci yaklaşıma göre burada toplum, dengeyi sağlama eğiliminde olan birbirine bağımlı parçaların toplamı bir sistem olarak görülür. Toplumda, nüfusun yeniden üretimi gibi yaşamsal önemde değerlendirilmesi gereken işlevsel gereklilikler vardır. Kurumlar toplumsal sistemin öğesidirler ve bir işlev sundukları için vardır ve varlıklarını sürdürürler. Toplum bir organizmaya benzer; bir vücudun işlevini yerine getirebilmesi için birlikte çalışan parçalar (organlar) veya sistemlerden oluşan canlı bir organizma gibidir. Bu çerçevede toplumda mevcut olan farklılaşma ve bütünleşme mekanizmaları bu sosyal sistemin dengesinin devamı için önemlidir. Bu farklılaşma ve bütünleşmeler tabakalaşma sistemi vasıtasıyla kendilerini sürdürürler. Buna göre tabakalaşma farklılıkları ve uzmanlıkları koruyarak toplumsal dengenin devamı açısından hayati bir rol oynamaktadır.
17.Soru
"Türk Demokrasi Tarihi" isimli eseri kim kaleme almıştır?
Kemal Karpat |
Metin Heper |
Nilüfer Göle |
Mümtaz Turhan |
Mübeccel B. Kıray |
Türk Demokrasi Tarihi isimli eser Kemal Karpat tarafından kaleme alınmıştır.
18.Soru
ATÜT ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
Marx’ın kendi sosyal teorisini kurmada temel noktalardan biridir. |
Marx, sosyalizmin gelişimini açıklama uğraşının bir parçası olarak ATÜT’ü gündeme getirmiştir. |
ATÜT, Marx’a göre özel mülkiyetin ortaya çıkmadığı arkaik, durağan ve değişmeyen bir toplum tipini temsil etmektedir. |
ATÜT, Marx’ın sosyal teorisini kurmada kullandığı Batı dışı toplumlara dair bir durağanlık teorisidir. |
Marx, ATÜT’ten ilk kez 1853 yılında Engels’e yazdığı bir mektupta söz etmiştir. |
Marx, kaptalizmin gelişimini açıklama uğraşının bir parçası olarak ATÜT’ü gündeme getirmiştir.
19.Soru
Avrupa’ya göre, yani ırk merkezci bir biçimde, doğuda yer alan ulusların dillerini, tarihlerini, kültür ve törelerini inceleyen bilime ne denir?
Dekolonizasyonizm |
Oryantalizm |
Feodalizm |
Laissez-faire |
Emperyalizm |
Şarkiyatçılık ya da oryantalizm, Avrupa’ya göre, yani ırk merkezci bir biçimde, doğuda yer alan ulusların dillerini, tarihlerini, kültür ve törelerini inceleyen bilime verilen isimdir. Doğru cevap B'dir.
20.Soru
"................ birlikte dünya tarihinde, uygarlıklar arası ilişkilerde yaşanan bir dizi tarihi, siyasi ve toplumsal hadisenin tetiklemesi ile Batı Avrupa’da bugünkü modern dünyayı hazırlayan tarihi süreç yaşanmaya başlamıştır."
Yukarıda yer alan boşluğa aşağıdakilerden hangisi gelir?
2000'lerle |
1900'lerle |
1500'lerle |
1700'lerle |
1800'lerle |
Toplumsal değişme konusunun toplum tanımlamalarında ve toplumun incelenmesinde merkezi bir olgu olarak ortaya çıkışı modern dönemle birliktedir. Modern dönem derken 1500-1800 tarihleri arasında ortaya çıkan ve bugün de devam eden tarihsel dönemi kastediyoruz. 1500’lerle birlikte dünya tarihinde, uygarlıklar arası ilişkilerde yaşanan bir dizi tarihi, siyasi ve toplumsal hadisenin tetiklemesi ile Batı Avrupa’da bugünkü modern dünyayı hazırlayan tarihi süreç yaşanmaya başlamıştır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ