Türk Anayasa Hukuku Ara 3. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi 1982 Anayasasında kişi hak ve ödevleri kapsamında yer almaz?
Ailenin korunması ve çocuk hakları |
Din ve vicdan hürriyeti |
Konut dokunulmazlığı |
Basın hürriyeti |
Hak arama hürriyeti |
Ailenin korunması ve çocuk hakları 1982 Anayasasında sosyal ve ekonomik haklar kapsamında düzenlenmiştir. Bu nedenle doğru şık “a”dır.
2.Soru
Parlamenter sistem ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
Parlamenter hükûmet, yürütme iktidarına karşı sorumludur. |
Parlamenter sistemde yürütme organı iki başlıdır. |
Parlamenter sistemde devlet başkanının siyasal sorumluluğu vardır. |
Parlamenter sistemde aynı kişiler hem yasama hem de yürütme organında yer alabilirler. |
Parlamenter sistemde başbakan ve kabine kolektif bir yürütme organıdır. |
Parlamenter hükûmet, yürütme iktidarının, yasama iktidarından kaynaklandığı ve ona karşı sorumlu olduğu hükûmet sistemidir. Hükûmet, yasama organına karşı sorumludur, yani yasama organının güvenine dayanır ve güvensizlik oyuyla görevinden uzaklaştırılabilir. Buna karşılık, devlet başkanının da meclisi feshetme yetkisi vardır. Parlamenter sistemde yürütme organı iki başlıdır (düalist: devlet başkanı ve başbakan). Cumhuriyetlerde devlet başkanı cumhurbaşkanı, monarşilerde ise hükümdardır. Bununla birlikte, yürütmede asıl yetkinin, yasama organına karşı sorumlu olan bakanlar kuruluna ait olduğu kabul edilmektedir. Parlamenter hükûmet sisteminde devlet başkanının siyasal sorumluluğu yoktur. Dolayısıyla devlet başkanının görevine parlamento veya başka bir anayasal organının son vermesi mümkün değildir. Devlet başkanının görevinden uzaklaştırılmasının tek yolu vatana ihanet veya anayasayı ihlal gibi ağır suçlardan dolayı cezai sorumluluğunun ortaya çıkarılmasıdır. Parlamenter hükûmet sisteminde, başbakan yasama organı içinden seçilir. Bakanlar kurulu üyelerinin dışarıdan da seçilmesi mümkün olmakla birlikte, çoğunlukla bunlar da yasama organın içinden seçilirler. Dolayısıyla başkanlık sisteminden farklı olarak parlamenter sistemde aynı kişiler hem yasama hem de yürütme organı içinde görev alabilmektedirler. Parlamenter sistemde başbakan ve kabine kolektif bir yürütme organıdır. Doğru cevap C’dir.
3.Soru
Anayasa’nın 14’üncü maddesi hükümlerine aykırı olmamak şartıyla tanınan hak aşağıdakilerden hangisidir?
İbadet, dinî ayin ve tören yapma hakkı |
Düzeltme ve cevap hakkı |
Hak arama hürriyeti |
Toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkı |
Bilim ve sanatı yayma hakkı |
İbadet, dinî ayin ve tören yapma hakkı, “Anayasa’nın 14’üncü maddesi hükümlerine aykırı olmamak şartıyla” kullanılabilir. Doğru cevap A'dır.
4.Soru
Temel hakları kanunla veya diğer kamusal işlemlerle ihlal edilen kişilerin bazı şartlarla anayasa mahkemesine giderek, kanun hükmü ya da işlemin iptaline yönelik başvuruda bulunabilmeleri anlamına gelen Anayasa şikayeti usulü ne zaman kabul edilmiştir?
1924 Anayasası |
1961 Anayasası |
1982 Anayasası |
2001 Anayasa değişikliği |
2010 Anayasa değişikliği |
Temel hakları kanunla veya diğer kamusal işlemlerle ihlal edilen kişilerin bazı şartlarla anayasa mahkemesine giderek, kanun hükmü ya da işlemin iptaline yönelik başvuruda bulunabilmeleri anlamına gelen Anayasa şikayeti usulü (Bireysel başvuru yolu) 2010 Anayasa değişikliği ile kabul edilmiştir.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi din ve devlet işlerinin ayrılığı için söylenebilir?
Laik devlette, dine bağlı devlet ve devlete bağlı din uygulaması kabul edilmez. |
Din ve devlet kurumlarının ayrılığını öngören bir sistemde, dinî fonksiyonların yönetimi ve yürütülmesi her dinin kendi mensuplarına, yani cemaatlere bırakılır. |
Lâik devletin siyasi ve hukuki düzeninin herhangi bir dinin kurallarına dayanması zorunlu değildir. |
Anayasa dinî bir kurum olan Diyanet İşleri Başkanlığını bir devlet kurumu olarak öngörmüştür. |
Cemaatler devlet yönetimine katılabilirler. |
Lâikliğin ikinci ana unsuru olan din ve devlet işlerinin ayrılığı, din kurumlarının devlet fonksiyonlarını, devlet kurumlarının da dinî fonksiyonları ifa edemeyeceği ve din kurumları ile devlet kurumlarının birbirinden ayrı olduğu anlamına gelir. Başka bir ifadeyle laik devlette, “dine bağlı devlet” ve “devlete bağlı din” uygulaması kabul edilmez. Din ve devlet kurumlarının ayrılığını öngören bir sistemde, dinî fonksiyonların yönetimi ve yürütülmesi her dinin kendi mensuplarına, yani cemaatlere bırakılır. Buna karşılık bu cemaatler de devlet yönetimine katılmazlar. Ancak Anayasa dinî bir kurum olan Diyanet İşleri Başkanlığını bir devlet kurumu olarak öngörmüştür. Lâik devletin siyasi ve hukuki düzeninin herhangi bir dinin kurallarına dayanması zorunlu değildir.
6.Soru
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi hâkimlerinin görev süreleri nedir?
7 |
9 |
11 |
12 |
13 |
AİHM hâkimleri dokuz yıl için seçilirler.
Doğru cevap B şıkkıdır.
7.Soru
2017 Anayasa değişikliğine göre aşağıdakilerden hangisi Cumhurbaşkanı'nın yetkilerinden biri değildir?
Yürütme organı olarak görev yapmak |
Bakanları ve Cumhurbaşkanı yardımcıları ile üst kademe yöneticilerini atamak |
Bütçe ve kesinhesap kanun tekliflerini kabul etmek |
Olağanüstü hâl ilan etmek |
Belli sınırlar çerçevesinde kararname çıkarmak |
Cumhurbaşkanı bütçe kanunu teklifini Meclise sunar; bütçe ve kesinhesap kanun tekliflerini görüşmek ve kabul etmek Türkiye Büyük Millet Meclisinin görev ve yetkileri arasındadır.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi eşitlik ilkesi için söylenemez?
Hiçbir kişiye, aileye, zümreye veya sınıfa imtiyaz tanınamaz. |
Çocuklar, yaşlılar, özürlüler, harp ve vazife şehitlerinin dul ve yetimleri ile malul ve gaziler için alınacak tedbirler eşitlik ilkesine aykırı sayılmaz. |
Devlet değil bireyler eşitliğin yaşama geçmesini sağlamakla yükümlüdür. |
Kadınlar ve erkekler eşit haklara sahiptir. |
Herkes, dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din, mezhep ve benzeri sebeplerle ayırım gözetilmeksizin kanun önünde eşittir. |
Eşitlik ilkesi Anayasa’da genel esaslar bölümünde düzenlenmiştir. Anayasa’nın 10 uncu maddesine göre, “Herkes, dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din, mezhep ve benzeri sebeplerle ayırım gözetilmeksizin kanun önünde eşittir. Kadınlar ve erkekler eşit haklara sahiptir. Devlet, bu eşitliğin yaşama geçmesini sağlamakla yükümlüdür. Bu maksatla alınacak tedbirler eşitlik ilkesine aykırı olarak yorumlanamaz. Çocuklar, yaşlılar, özürlüler, harp ve vazife şehitlerinin dul ve yetimleri ile malul ve gaziler için alınacak tedbirler eşitlik ilkesine aykırı sayılmaz. Hiçbir kişiye, aileye, zümreye veya sınıfa imtiyaz tanınamaz. Devlet organları ve idare makamları bütün işlemlerinde kanun önünde eşitlik ilkesine uygun olarak hareket etmek zorundadırlar.”
9.Soru
AİHM hâkimleri ile ilgili olarak aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
Dokuz yıl için seçilirler ve görev süreleri 70 yaşında sona erer. Tekrar seçilmeleri mümkündür. |
Yedi yıl için seçilirler ve görev süreleri 67 yaşında sona erer. Tekrar seçilmeleri mümkün değildir. |
Yedi yıl için seçilirler ve görev süreleri 70 yaşında sona erer. Tekrar seçilmeleri mümkündür. |
Yedi yıl için seçilirler ve görev süreleri 70 yaşında sona erer. Tekrar seçilmeleri mümkün değildir. |
Dokuz yıl için seçilirler ve görev süreleri 70 yaşında sona erer. Tekrar seçilmeleri mümkün değildir. |
AİHM hâkimleri dokuz yıl için seçilirler ve görev süreleri 70 yaşında sona erer. Tekrar seçilmeleri mümkün değildir. Doğru cevap E şıkkıdır.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, uzmanlık alanlarına göre piyasa ekonomisi alanıyla ilgili bağımsız idari kurumlara örnek olarak verilebilir?
Rekabet Kurulu |
RTÜK |
Kamu Denetçiliği Kurumu |
Bilgi Edinme Değerlendirme Kurulu |
Ombudsman |
İnsan hakları ihlallerine karşı, hak ve hürriyetleri koruma amacına yönelik olarak diğer mekanizmaların haricinde bağımsız idarî kurumlar bulunmaktadır. Bağımız idarî kurumlar uzmanlık alanlarına göre başlıca üç grupta toplanmaktadır: “İletişim ve enformasyon” alanıyla ilgili kurumlar (örneğin, RTÜK); “Piyasa ekonomisi” alanıyla ilgili kurumlar (örneğin, Rekabet Kurulu); İdareyi denetlemekle görevli “ombudsman (kamu denetçisi)” ve “arabulucu” gibi adlar verilen genel nitelikteki kurumlar (örneğin, Kamu Denetçiliği Kurumu, Bilgi Edinme Değerlendirme Kurulu).
11.Soru
Jellinek'in sınıflandırması ışığında kişilerin devlet yönetimine katılmasını sağlayan haklara ne ad verilir?
Katılım hakları |
Oy hakkı |
Negatif statü hakları |
Pozitif statü hakları |
Aktif statü hakları |
Jellinek'in sınıflandırmasına göre aktif statü hakları, kişilerin devlet yönetimine katılmasını sağlayan haklardır. Doğru cevap E şıkkıdır.
12.Soru
“Herkes kişiliğine bağlı, dokunulmaz, devredilmez, vazgeçilmez temel hak ve hürriyetlere sahiptir (f.1). Bu madde kişinin topluma, ailesine ve diğer kişilere karşı ödev ve sorumluluklarını da ihtiva eder (f.2)” maddesi hangi anayasada belirtilen bir maddedir?
1982 |
1983 |
1961 |
1924 |
2001 |
1982 Anayasası, temel hak ve hürriyetlere ilişkin genel hükümler bölümünde temel hak ve hürriyetlerin niteliği, sınırlanması, kötüye kullanılamaması ve durdurulması gibi hususlara yer vermiştir. Temel hak ve hürriyetlerin niteliği başlığını taşıyan 12’nci maddeye göre, “Herkes kişiliğine bağlı, dokunulmaz, devredilmez, vazgeçilmez temel hak ve hürriyetlere sahiptir (f.1). Temel hak ve hürriyetler, kişinin topluma, ailesine ve diğer kişilere karşı ödev ve sorumluluklarını da ihtiva eder (f.2)”.Doğru seçenek A‘dir.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Meclis Hükumeti Sisteminin özelliklerinden değildir?
Kuvvetler birliği ilkesine dayanır. |
Meclisin üstünlüğü ilkesine dayanır. |
Yürütme görevi meclisin emirleri doğrultusunda Federal Konsey tarafından gerçekleştirilir. |
Yürütme organının meclisi feshetme yetkisi vardır. |
Meclisin yürütme organını feshetme yetkisi vardır. |
Yürütme organının meclisi feshetme yetkisi vardır.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi "ombudsman" ve "arabulucu" gibi adlar verilen genel nitelikteki kurumlardan biridir?
Radyo Televizyon Üst Kurulu |
Kamu Denetçiliği Kurumu |
Rekabet Kurulu |
Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu |
Enerji Piyasaları Düzenleme Kurulu |
Bağımız idarî kurumlar uzmanlık alanlarına göre başlıca üç grupta toplanmaktadır: 1) “İletişim ve enformasyon” alanıyla ilgili kurumlar (örneğin, RTÜK), 2) “Piyasa ekonomisi” alanıyla ilgili kurumlar (örneğin, Rekabet Kurulu), 3) İdareyi denetlemekle görevli “ombudsman (kamu denetçisi)” ve “arabulucu” gibi adlar verilen genel nitelikteki kurumlar (örneğin, Kamu Denetçiliği Kurumu, Bilgi Edinme Değerlendirme Kurulu).
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi 1924 Anayasası ile gelen yenilikler arasında gösterilebilir?
Devlet başkanlığı makamı ihdas edilmiş olması |
Sosyal devlet ilkesinin benimsenmesi |
Anayasanın üstünlüğü ilkesini benimsemiş olması |
Anayasa Mahkemesinin kurulması |
Vilayet ve nahiyelerde halk idaresini kabul etmiş olması |
"A" ve "E" seçenekleri 1921 Anayasası çerçevesinde değerlendirirken, "B" ve "D" seçenekleri ise 1961 Anayasası çerçevesinde değerlendirilen yeniliklerdir.
1924 Anayasası, “Anayasa’nın hiçbir maddesi hiçbir sebep ve bahane ile savsanamaz ve işlerlikten alıkonamaz. Hiçbir kanun Anayasa’ya aykırı olamaz” (m.103) hükmüyle anayasanın üstünlüğü ilkesini benimsemiş olmakla birlikte, kanunların anayasaya uygunluğunun yargısal denetimine yer vermemiştir.
16.Soru
Islahat Fermanı hangi yıl kabul edilmiştir?
1808 |
1839 |
1856 |
1866 |
1903 |
Padişah tarafından “ferman” biçiminde ilan edilen 1856 tarihli Islahat Fermanı, Tanzimat Fermanı’ndaki vaadleri yenileyen ve ayrıca din farkı gözetilmeden bütün devlet uyruklarının eşit işlem görmesi ilkesini getiren bir belgedir.
17.Soru
1961 Anayasası ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
1961 Anayasası’nın yapılmasına yol açan fak- törlerin başında, özünde demokratik olan, ancak daha çok tek-partili dönemde uygulanan 1921 Anayasası’nın çoğunlukçu bir demokrasi anlayışını benimsemesi ve çok-partili sistemde uygulanabile- cek güvencelerden mahrum olması gelmektedir. |
1924 Anayasası’nın öngördüğü sistemde, mu- halefetteki azınlığın çoğunluk ha^line gelebilmesini sağlayacak kurum ve dengeler yeterliydi. |
Esnek nitelikteki 1961 Anayasası, genel esaslar bölümünde, Türkiye Cumhuriyeti- nin, insan haklarına ve başlangıçta belirtilen temel ilkelere dayanan milli^, demokratik, la^ik ve sosyal bir hukuk devleti olduğunu belirtmektedir. |
Anayasa, bu bağlamda olmak üzere, “tabii^ ha^kim ilkesi” ve suç ve cezalara ilişkin prensiplere de yer vermemiştir. |
27 Mayıs 1960 askeri^ darbesinin ardından yeni bir anayasa yapmak üzere bir Kurucu Meclis oluş- turuldu. Bu Meclisin hazırladığı Anayasa, 9 Tem- muz 1961 tarihinde yapılan referandumda halk tarafından da yüzde 61.7 oy oranıyla kabul edildi. Halk oylamasında ortaya çıkan bu düşük kabul oyu oranının, anayasa yapımı sürecine katılması engellenen ve askeri^ darbenin hedefi olan Demokrat Parti tabanının tepkisinden kaynaklandığı söylenebilir. |
1961 Anayasası’nın yapılmasına yol açan fak- törlerin başında, özünde demokratik olan, ancak daha çok tek-partili dönemde uygulanan 1924 Anayasası’nın çoğunlukçu bir demokrasi anlayışını benimsemesi ve çok-partili sistemde uygulanabile- cek güvencelerden mahrum olması gelmektedir.
1924 Anayasası’nın öngördüğü sistemde, mu- halefetteki azınlığın çoğunluk ha^line gelebilmesini sağlayacak kurum ve dengeler yetersizdir.
Katı ve düzenleyici nitelikteki 1961 Anayasası, genel esaslar bölümünde, Türkiye Cumhuriyeti- nin, insan haklarına ve başlangıçta belirtilen temel ilkelere dayanan milli^, demokratik, la^ik ve sosyal bir hukuk devleti olduğunu belirtmektedir.
Anayasa, bu bağlamda olmak üzere, “tabii^ ha^kim ilkesi” ve suç ve cezalara ilişkin prensiplere de yer vermiştir.
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Anayasa’mızda “Cumhuriyet” kavramının hukuki açıdan “dar anlamda” kullanıldığını göstermektedir?
Cumhurbaşkanının bu göreve veraset usulüyle gelmemesi |
Başlangıç kısımlarının Anayasa'mızın metnine dahil olması |
Cumhuriyetçilik ve laiklik ilkelerinin, Anayasanın bazı maddelerinde düzenlenmiş olması |
Anayasa’da devletimizin “üniter” olduğunun açıkça belirtilmemiş olması |
“Demokratik devlet” ilkesinin Devletin nitelikleri arasında sayılması |
Anayasa’mızda “Cumhuriyet” kavramının hukuki açıdan “dar anlamda” kullanılmıştır. Zira, Cumhuriyet kavramı demokrasi ile özdeş olarak kullanılmış olsaydı, ayrıca “demokratik devlet” ilkesinin Devletin nitelikleri arasında sayılmasına gerek kalmazdı. O hâlde, Anayasa’ya göre, Türkiye Devleti bir monarşi değil, demokratik bir Cumhuriyettir.
19.Soru
- Başlangıçta yer alan ilkelerin pozitif hukuk normları gibi uygulanmaları çok güçtür.
- Hemen bütün anayasalarda bir başlangıç bölümü bulunur.
- Başlangıçta yer alan ilkeler tıpkı Anayasa maddeleri gibi değerlendirilmelidir.
Başlangıçta yer alan ilkelere ilişkin yukarıdaki ifadelerden hangileri doğrudur?
I, II ve III |
I ve II |
I ve III |
II ve III |
Yalnız III |
Hemen bütün anayasalarda bir başlangıç bölümü bulunmaktadır. Anayasaların yapılış sebepleri ile dayandıkları temel felsefeyi açıklayan ve genellikle edebî bir üslupla yazılan başlangıç bölümleri, belki de her anayasanın “en ulusal ve en özel” yönünü vurgulayan kısmıdır. Başlangıçlar, kural olarak anayasanın diğer hükümleri gibi uygulanabilir hukuk normları içermezler. Bununla birlikte, 1982 Anayasası’nın 2’nci maddesi, 1961 Anayasası’nda (m.2) olduğu gibi “başlangıçta belirtilen temel ilkeler”e atıfta bulunmuştur. Yine her iki Anayasanın da (1982 AY. m.176/1; 1961 AY. m.156/1) başlangıç kısımlarını Anayasa metnine dahil ettiklerini görüyoruz. Ancak böyle bir hâlde dahi, “başlangıç bölümlerinin hukuki değeri, daha çok, pozitif anayasa normlarının yorumlanmasına” katkıda bulunmakla sınırlı olmalıdır. Başlangıçta yer alan somutlaştırılmamış bir takım ilke ve açıklamaların pozitif hukuk normları gibi uygulanmaları ise oldukça güçtür. Bu nedenle mahkemelerin bu tür hükümleri sadece bir yorum aracı olarak kullanmaları gerekir. Doğru cevap C'dir.
20.Soru
I. Uluslararası ilişkiler
II. Para birimi
III. Suça uygulanacak cezalar
IV. Savunma
V. Ekonomi politikası
Yukarıdakilerden hangisinin temel işleyişi federal devletin yetki alanında bulunmaz?
Yalnız I |
I ve II |
Yalnız III |
III ve IV |
Yalnız IV |
Genellikle, uluslararası ilişkiler, savunma, para birimi ve ekonominin temel işleyişi federal devletin yetki alanındadır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ