Türk Anayasa Hukuku Final 9. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Sözleşme yöntemi ile hazırlanan anayasalara ilişkin olarak aşağıdaki seçeneklerden hangisinde doğru bir ifadeye yer verilmiştir?
Plebisit referandumla kabul edilen bir anayasa sözleşme yöntemi ile yapılan bir anayasaya örnektir. |
Tek başına iktidar olan bir partinin diğer partilerin desteğini almaksızın yaptığı anayasa sözleşme yöntemi ile yapılmış kabul edilebilir; çünkü bir partinin tek başına iktidar olması demek toplumun çoğunluğunun desteğini alması demektir. |
Sözleşme yöntemini diğer yöntemlerden ayıran en büyük fark anayasa yapım sürecinin büyük ölçüde nötr bir şekilde işlemesidir. |
Türkiye'de bu yönteme ilişkin olarak 1909 yılında yapılan anayasa değişikliği, 1999 yılında yapılan Devlet Güvenlik Mahkemeleri'yle ilgili değişiklik ve Anayasa Uzlaşma Komisyonu'nun faaliyetleri verilebilir. |
Sözleşme yöntemi diğer yöntemler içinde en istikrarsız anayasaların yapılmasına neden olur. |
Sözleşme (veya pakt) yönteminde, anayasa yapımı, toplumu temsil eden siyasal güçler (gruplar ve partiler) veya seçilmiş bir kurul ya da kurucu meclis tarafından “katılma ve uzlaşma” ilkelerine dayalı olarak “toplumsal sözleşme” biçiminde gerçekleştirilmektedir.
Plebisit referandumlar, serbestçe yapılmayan referandumları ifade eder. Bu tür referandumlar çoğunlukla hiyerarşik yöntemde görülür. Oysa sözleşme yöntemi, "katılma ve uzlaşma" ilkelerine dayalı olarak gerçekleştirilir.
Parlamentoda çoğunluğa sahip bir partinin diğer partilerin görüşlerini dikkate almaksızın yaptığı anayasa değişikliği toplumun farklı kesimlerini dikkate almaksızın hazırlandığı için sözleşme yöntemi ile hazırlanmış kabul edilemez.
Organik yöntemi diğerlerinden ayıran en önemli fark, bu yöntemde anayasa yapımı sürecinin büyük ölçüde “nötr” bir şekilde işlemesidir.
Sözleşme yöntemine göre yapılan anayasalar üzerindeki uzlaşma oranı yüksek olacağından, bu yöntemle yapılan anayasalar daha istikrarlı olur.
Doğru cevap D şıkkıdır.
2.Soru
Aşağıdaki ülke ve hükûmet sistemleri eşleştirmelerinden hangisi hatalıdır?
İngiltere - Parlamenter sistem |
Fransa - Parlamenter sistem |
Filipinler - Başkanlık sistemi |
İsrail - Parlamenter sistem |
Şili - Başkanlık sistemi |
Fransa'da yarı başkanlık sistemi söz konusudur.
Doğru cevap B şıkkıdır.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Anayasanın hükmüyle öngörülen somut norm denetiminin şartlarından biri değildir?
Bakılmakta olan bir dava olmalıdır |
Davaya bakmakta olan merci bir mahkeme olmalıdır |
İtiraz konusu norm davada uygulanmalıdır |
Mahkemenin en fazla 5 ay içerisinde sonuçlanması gerekir |
Uygulanacak norm re'sen anayasaya aykırı görülmeli veya aykırılık iddiası ciddi |
“Bir davaya bakmakta olan mahkeme, uygulanacak bir kanun veya Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin hükümlerini Anayasaya aykırı görürse veya taraflardan birinin ileri sürdüğü aykırılık iddiasının ciddi olduğu kanısına varırsa, Anayasa Mahkemesinin bu konuda vereceği karara kadar davayı geri bırakır."
4.Soru
Günümüzde askerî mahkemeler ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
1982 Anayasası ile getirilmiştir. |
Savaş halinde, asker kişilerin görevleriyle ilgili olarak işledikleri suçlara ait davalara bakmakla görevli askerî mahkemeler kurulabilir. |
2017 Anayasa değişikliği ile kaldırılmıştır. |
Disiplin mahkemeleri dışında askerî mahkemeler kurulamaz. |
Askeri uyuşmazlıklar askerî mahkemelerce görülmektedir. |
1982 Anayasası ile getirilen askerî mahkemeler ise 2017 değişikliğiyle kaldırılmış bulunmaktadır. Bundan böyle askeri uyuşmazlıklar da genel mahkemelerce görülecektir. Anayasanın 2017 değişikliğiyle getirilen hükmüne göre, “Disiplin mahkemeleri dışında askerî mahkemeler kurulamaz. Ancak savaş halinde, asker kişilerin görevleriyle ilgili olarak işledikleri suçlara ait davalara bakmakla görevli askerî mahkemeler kurulabilir.”
5.Soru
................ ve ........... kuvvetlerinin birbiriyle ilişkileri, pozitif anayasa hukukunda hükûmet sistemleri tasnifinin dayandığı temeli oluşturur. Cümlesinde boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi gelmelidir.
Yargı-Yürütme |
Yasama-Yargı |
Yürütme-Yasama |
Yürütme-Sürdürme |
Yasama-Sürdürme |
Anayasa hukukunda hükûmet sistemleri, yasama ve yürütme kuvvetlerinin birbirleriyle olan ilişkilerine göre tasnif edilmektedir. Yasama ve yürütme kuvvetlerinin birbiriyle ilişkileri, pozitif anayasa hukukunda hükûmet sistemleri tasnifinin dayandığı temeli oluşturur. Doğru cevap C'dir.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, savaş, seferberlik veya olağanüstü gibi hallerde dahi, kullanılması kısmen veya tamamen durdurulması mümkün olmayan haklar arasında yer almamaktadır?
Yaşama hakkı |
Dernek kurma hürriyeti |
Kimse düşünce ve kanaatlerini açıklamaya zorlanamaz |
Suç ve cezalar geçmişe yürütülemez |
Suçluluğu mahkeme kararı ile saptanıncaya kadar kimse suçlu sayılamaz |
Anayasa’nın 15’inci maddesi, savaş, seferberlik veya olağanüstü hallerde, milletlerarası hukuktan doğan yükümlülükler ihlâl edilmemek kaydıyla, durumun gerektirdiği ölçüde temel hak ve hürriyetlerin kullanılmasının kısmen veya tamamen durdurulabileceğini veya bunlar için Anayasada öngörülen güvencelere aykırı tedbirler alınabileceğini öngörmektedir. Anayasa bu aşırı daraltmaya izin vermiş olmakla birlikte, bu dönemlerde yapılacak sınırlamalara karşı bazı önemli koruma kriterleri de getirmiş bulunmaktadır. Buna göre, “savaş, seferberlik veya olağanüstü hallerde dahi, savaş hukukuna uygun fiiller sonucu meydana gelen ölümler dışında, kişinin yaşama hakkına, maddî ve manevî varlığının bütünlüğüne dokunulamaz; kimse din, vicdan, düşünce ve kanaatlerini açıklamaya zorlanamaz ve bunlardan dolayı suçlanamaz; suç ve cezalar geçmişe yürütülemez; suçluluğu mahkeme kararı ile saptanıncaya kadar kimse suçlu sayılamaz”.
7.Soru
Ülkemizde hangi yıl Cumhurbaşkanlığı sistemine geçiş yapılmıştır?
2000 |
2010 |
2012 |
2014 |
2018 |
2018 yılında Cumhurbaşkanlığı sistemine geçilirken bakanlıklardaki müsteşarlıklar kaldırılmış, müsteşarların görevlerini bakan yardımcılarının
yerine getirmesi öngörülmüştür.
8.Soru
Anayasa Mahkemesi'nin bir anayasa değişikliğini yalnızca şekil yönünden denetleyebileceği hükmü ilk kez hangi anayasanın ilk halinde yer almıştır?
Kanun-ı Esasi |
1921 Anayasası |
1924 Anayasası |
1961 Anayasası |
1982 Anayasası |
1971 yılında 1961 Anayasası'nda yapılan değişiklikle anayasa değişiklikleirnin yalnızca şekil açısında denetlenebileceği hükmü anayasaya eklense de soruda ilk kez hangi anayasanın ilk halinde bu hükme yer verildiği sorulduğundan doğru cevap E şıkkıdır.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat Fermanı hakkında söylenemez?
Kendi dönemi için bir “haklar beyannamesi”dir. |
Anayasal monarşinin yolunu açmıştır. |
Yasama, yürütme ve yargı faaliyetlerine ilişkin ilkeler içerir. |
Hak ve özgürlüklere dair hükümler içerir. |
1856'da ilan edilmiştir. |
1839 yılında Padişah tarafından tek taraflı olarak “ferman” biçiminde ilan edilmiştir.
10.Soru
Bir ülkenin anayasasını, mevcut anayasal kural ve usuller çerçevesinde tümden yenileyen ya da değiştiren iktidara ne denir?
Tali kurucu iktidar |
Asli kurucu iktidar |
Anayasa komisyonu |
Politika kararlaştırıcılar |
Parlamento |
Tali kurucu iktidar ise, bir ülkenin anayasasını, mevcut anayasal kural ve usuller çerçevesinde tümden yenileyen ya da değiştiren iktidara denir.
11.Soru
Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin yargısal denetimi aşağıdakilerden hangisi tarafından yapılır?
Anayasa Mahkemesi |
Danıştay |
Yargıtay |
TBMM |
Sayıştay |
Anayasaya göre Anayasa Mahkemesi Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin Anayasa’ya şekil ve esas bakımlarından uygunluğunu denetler. Doğru cevap A'dır.
12.Soru
Devlet Denetleme Kurulu ile ilgili aşağıdaki önermelerden hangisi yanlıştır?
Cumhurbaşkanlığına bağlı olarak çalışır. |
Yargı organları kurulun görev alanı dışındadır. |
Silahlı kuvvetler kurulun görev alanı dışındadır. |
Kurulun başkan ve üyeleri Cumhurbaşkanınca atanır. |
Devlet Denetleme Kurulunun işleyişi, üyelerinin görev süresi ve diğer özlük işleri, Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle düzenlenir. |
Silahlı kuvvetler daha önce Devlet Denetleme Kurulu’nun görev alanı dışındayken, 2017 yılında Anayasa’da yapılan değişiklik ile denetim kapsamına alınmıştır. Doğru cevap C'dir.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, 1924 Anayasası'nın çoğunlukçu bir demokrasi öngördüğünü gösteren unsurlardan biri değildir?
Anayasanın, egemenliğin yegâne kullanıcısı durumundaki parlamento çoğunluğunu sınırlamaması. |
Yasamanın hükûmeti denetleme imkânlarının yetersiz oluşu. |
Muhalefetin demokratik ve eşitlikçi bir işleyişe kavuşturulmamış olması. |
Temel hak ve hürriyetlerin yeterli anayasal güvencelere sahip olmaması. |
Kişi hak ve hürriyetleri ile siyasal hakların genişletip güçlendirilmiş ve sosyal hakların |
1924 Anayasası'nın, egemenliğin yegâne kullanıcısı durumundaki parlamento çoğunluğunu sınırlamaması, yasamanın hükûmeti denetleme imkânlarının yetersiz oluşu, muhalefetin demokratik ve eşitlikçi bir işleyişe kavuşturulmamış olması, temel hak ve hürriyetlerin yeterli anayasal güvencelere sahip olmaması gibi hususlar, Anayasanın çoğulcu ve katılımcı bir demokrasi değil, çoğunlukçu bir demokrasi öngördüğünü açıkça ortaya koymaktadır.
14.Soru
"Hâkimler ve Savcılar Kurulunun yalnızca ......................... cezasına ilişkin kararlarına karşı yargı yolu açıktır."
Yukarıda verilen ifadede noktalı yere aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?
Sınır dışı etme |
Kınama |
Meslekten çıkarma |
Aylıktan kesme |
Kademe ilerlemesini durdurma |
2010 değişikliğiyle Kurulun meslekten çıkarma cezasına ilişkin kararlarına karşı yargı yolu açılmıştır.
15.Soru
Hiçbir hukuk kuralına bağlı olmaksızın yeni anayasa yapan iktidara ne nedir?
Asli kurucu iktidar |
Tali kurucu iktidar |
Politika kararlaştırıcılar |
Teknisyenler |
Anayasa komisyonu |
Asli kurucu iktidar, bir ülkenin siyasal rejiminde ihtilal, hükûmet darbesi veya ülkenin parçalanması sebebiyle bir hukuk boşluğu meydana gelmesi ya da bağımsızlığın kazanılması veya yeni bir devletin kurulması gibi durumlarda hiçbir hukuk kuralıyla bağlı olmaksızın yeni anayasayı yapan iktidara denir.
16.Soru
Onbeş üyeden oluşan Anayasa Mahkemesi’nin kaç üyesi Cumhurbaşkanı tarafından seçilmektedir?
3 |
5 |
7 |
9 |
12 |
On beş üyeden oluşan Anayasa Mahkemesi’nin üç üyesi Türkiye Büyük Millet Meclisi, on iki üyesi ise Cumhurbaşkanı tarafından seçilir. Doğru cevap E’dir.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Anayasa’nın 175’nci maddesinde yer alan Anayasa’nın değiştirilmesi usulünde yer alan safhalardan biri değildir?
Teklif |
Görüşme |
Karar |
Onay |
Oylama |
Anayasa’nın 175’nci maddesinde yer alan Anayasa’nın değiştirilmesi usulünde “teklif”, “görüşme”, “karar” ve “onay” olmak üzere dört safha bulunmaktadır.
18.Soru
Hükumet darbesi veya ülkenin parçalanması gibi durumlarda hiçbir hukuk kuralıyla
bağlı olmaksızın yeni anayasayı yapan iktidar aşağıdakilerden hangisi ile tanımlanabilir?
Asli kurucu iktidar |
Tali kurucu iktidar |
Asli yapıcı iktidar |
Tali yapıcı iktidar |
Darbe hükumeti iktidarı |
Asli kurucu iktidar
19.Soru
Adli mahkemeler kaça ayrılır?
6 |
5 |
4 |
3 |
2 |
Hukuk mahkemeleri ve ceza mahkemeleri
olarak ikiye ayrılan adli mahkemelerin teşkilâtı
26.9.2004 tarih ve 5235 sayılı Adli Yargı İlk Derece
Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin
Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun
ile yeniden düzenlenmiştir. Adli yargı teşkilâtı, üç
dereceli olup hukuk ve ceza mahkemeleri, bölge
adliye mahkemeleri ile Yargıtay’dan oluşmaktadır.
20.Soru
Yasama Yetkisinin O¨zellikleri hakkında aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
bazı konuların ise “Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile düzenleneceği” özel olarak belirtilmiştir. |
Özel hükümlere göre, “bakanlıkların kurulması, kaldırıl- ması, görevleri ve yetkileri, teşkilat yapısı ile mer- kez ve taşra teşkilatlarının kurulması” (m. 106/11), “Devlet Denetleme Kurulu” (m.108), “Milli Gü- venlik Kurulu Genel Sekreterliğinin teşkilatı ve gö- revleri” (m.118/6), “üst kademe kamu yöneticileri- nin atanmalarına ilişkin usul ve esaslar” (m.104/9) Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile düzenlenir. |
Anayasanın Cumhurbaşkanlığı kararna- mesi ile düzenleneceğini belirttiği bu konularda kanun çıkarılıp çıkarılamayacağı hususu gündeme gelmektedir. Anayasada bu konuların özel olarak Cumhurbaşkanlığı kararnameleriyle düzenleneceği belirtildiği için bu konularda Meclisin kanun çıkar- ması mümkün değildir. |
Yasama organının, yürütme ya da yargı organı- nın yerine geçerek yapacağı idari işlemler ile yargısal işlemler hukuken geçerlidir. |
yasama yetkisinin genelliğine rağ- men, yasama organı Anayasa tarafından yetkisiz kılındığı veya yetkisi sınırlandırıldığı için (Gözler, 2000:277-279) bazı işlemleri yapamaz. |
Yasama organının, yürütme ya da yargı organı- nın yerine geçerek yapacağı idari işlemler ile yargısal işlemler, “yetki gasbı” nedeniyle “yok” hükmünde sayılmalıdır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ