Türk Basın Tarihi Final 19. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
1930’lu yıllarda ulusal basında yayımlanan gazetelerin yarıdan fazlası; magazinlerin ve kitapların %70’i İstanbul’da üretilmektedir. Aşağıdakilerden hangisi bunun bir sonucu değildir?
Bölgeler arası okur-yazar oranının dengesizliği |
İstanbul gazetelerinin satış oranı, yerel gazetelerin üçte biri kadardır. |
İstanbul’da basılan gazete bir gün sonra Ankara’ ulaşmaktadır. |
Uzak illerde gazete basımının artmasına sebep olmuştur. |
Süreli yayınlar abonelere posta yoluyla yollanmıştır. |
1930’lu yıllarda ulusal basında yayımlanan gazetelerin yarıdan fazlası; magazinlerin ve kitapların %70’i İstanbul’da üretilmektedir. Bölgeler arasındaki okur-yazar oranındaki dengesizliği basının gelişimini doğrudan engellemektedir. Samsun ve Diyarbakır gibi uzak şehirlerde İstanbul gazetelerinin satış oranı, yerel gazetelerin üçte biri kadardı. İstanbul’da çıkan sabah Ankara’ya, üçüncü günün akşamı Samsun’a; üçüncü günün gece yarısı Diyarbakır’a ulaştırılmaktaydı. Süreli yayınlar Ankara dışındaki abonelerine posta yolu ile gönderilir.
2.Soru
Dinî bayramlarda Gazeteciler Cemiyeti tarafından çıkarılan Bayram gazetesinin tekelini kıran gazete hangisidir?
Güneş |
Hürriyet |
Günaydın |
Sabah |
Akşam |
Günaydın
3.Soru
Aşağıdaki bilgilerden hangisi doğrudur?
Gazetecilik 1610'larda başlamıştır. 1830’larda devlet eliyle başlatılan gazeteciliğe 1927’de radyo yayınları, 1960’larda televiz- yonun da eklenmesiyle basın sektörü farklı araçlarla gelişimini sürdürür. |
Radyo yayını 1939'da başlamıştır. |
Televizyon yayını 1933'te başlamıştır. |
Radyo yayını 1991'de başlamıştır. |
Gazetecilik 1830'larda başlamıştır. |
Gazetecilik 1830'larda başlamıştır.
4.Soru
Türkiye'de promosyon vermek adına “Ansiklopedi Savaşları” diye adlandırılan rekabetin başlatıcısı hangi gazete olur?
Hürriyet |
Milliyet |
Cumhuriyet |
Sabah |
Posta |
“Ansiklopedi Savaşları” diye adlandırılan bu rekabetin başlatıcısı Sabah gazetesi olur.
5.Soru
1990’larda yaşanan özel radyo ve televizyonların yaygınlaşması yazılı basın üzerindeki başlıca etkisi aşağıdakilerden hangisi olmuştur?
Reklam gelirlerinde düşüş |
Kaliteli yayım yapma zorunluluğu |
Okur sayısında artış |
Yeni gazetelerin yayımlanması |
TRT’nin yeni rakiplerle karşılaşması |
1990’larda yaşanan radyo ve televizyon patlamasının basın açısından başlıca önemi, reklam gelirlerinin paylaşımında sofraya oturup pay isteyen yeni ve çok sayıda rakibin belirmesidir. O güne değin görsel-işitsel medya bağlamında yalnızca TRT radyo ve televizyonlarının rekabeti ile karşılaşmış olan yazılı basının, artık yeni ve oldukça saldırgan rakipler karşısında reklam pastasından elde ettiği payı koruması zorlaşmıştır. Dolayısı ile 1990’dan sonra basında ortaya çıkan belli başlı değişimlerin, reklam paylaşımı ve pastadan alınacak payla ilintili olduğu akılda tutulmalıdır. Doğru cevap A'dır.
6.Soru
1980’lerde basın alanına sektör dışından giren işadamlarının öncüsü kimdir?
Cem Uzan |
Nadir Nadi |
Asil Nadir |
Dinç Bilgin |
Aydın Doğan |
Cem Uzan
7.Soru
2007-2012 medya reklam gelirlerine göre aşağıdaki ortamlardan hangisinin gelir grafiği sürekli bir düşüş göstermiştir?
Televizyon |
İnternet |
Açıkhava |
Sinema |
Radyo |
2007-2012 medya reklam geliri verilerine göre sürekli düşüş grafiği gösteren ortam radyodur. İnternet, televizyon, açıkhava ve sinema dalgalı ya da yükselen grafikler göstermektedir.
8.Soru
Aşağıdaki gazetelerden hangisi 80'lerde yayın hayatına başlamıştır?
Güneş |
Tercüman |
Türkiye |
Günaydın |
Milli Gazete |
Milliyet, Hürriyet, Cumhuriyet, Günaydın, Tercüman, Türkiye, Dünya, Milli Gazete gibi “eski”den gelen ama bir kısmı sahip değiştiren gazeteler yanında bu süreçte yayım hayatına giren başlıca gazeteler Güneş, Bulvar, Tan ve Sabah’dır. Yeni nesil içinde Güneş liberal kimliği ve fikir gazetesine yakın duruşuyla çok uzun ömürlü olmamakla birlikte ileriki yıllarda Yeni Yüzyıl ve Radikal gibi benzer nitelikteki gazetelere yol açmıştır.
9.Soru
Aşağıdaki gazetelerden hangisi Milliyetçi Hareket Partisi'nin yayın organı olarak 70'lerde tanınmıştır?
Hergün |
Tercüman |
Günaydın |
Milliyet |
Cumhuriyet |
İslami hareket ve milliyetçi hareketin partileri olan Milli Selamet Partisi ve Milliyetçi Hareket Partisi siyasi yelpazede ve koalisyon hükümetlerinde yer almaktadır. Dolayısı ile bu partilerin yayın organı niteliğindeki Milli Gazete ve Hergün de 1970’li yıllarda etkin ulusal gazeteler arasında sayılabilir.
10.Soru
1930-1945 yılları arasında Türk basını ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
Harf Devrimi etkisi görülmektedir. |
Bu dönemde çıkan süreli yayınların hepsi günümüze kadar yayınlanmaya devam etmiştir. |
1935 yılında basının içinde bulunduğu sorunları görüşmek üzere büyük bir “Basın Kurultayı” gerçekleştirilmiştir. |
Bu dönemi içeren bir araştırmaya göre, 1930’lu yıllarda ulusal basında yayımlanan gazetelerin yarıdan fazlası İstanbul’da üretilmektedir. |
İstanbul’a yakın illerde basın olumlu bir gelişim içine girmiştir. |
B seçeneğinde “Bu dönemde çıkan süreli yayınlar günümüze kadar yayınlanmaya devam etmiştir. “ ifadesi 1930-1945 yılları arasında Türk basını ile ilgili yanlış bir ifadedir. Bu dönemde çıkan süreli yayınlar günümüze kadar devam etmemiştir; aksine “”bu dönemde çıkan süreli yayınlar konusunda, elde örnek sayılar olmadığı için yeterli bilgiye sahip değiliz.” Denmiştir kitapta. Dolayısıyla sorunun cevabı B seçeneğidir.
11.Soru
Bol fotoğraf ve resimli, büyük puntolu ve az haberli, basit anlatımlı, ciddi bir içeriği olmayan, dedikodu, sosyete ve şöhretlerin yaşantıları, cinayet, cinsellik, yemek, fal gibi unsurları öne çıkaran, okuyucusunu eğlendirmeye ve vakit geçirmeye yönelik bir gazetecilik tarzı olarak ifade edilen kavram aşağıdakilerden hangisidir?
Bulvar Gazeteciliği |
Besleme Basın |
Kitle Gazeteciliği |
Fikir Gazeteciliği |
Ekonomi Gazeteciliği |
Bulvar veya magazin gazeteciliği: Bol fotoğraf ve resimli, büyük puntolu ve az haberli, basit anlatımlı, ciddi bir içeriği olmayan, dedikodu, sosyete ve şöhretlerin yaşantıları, cinayet, cinsellik, yemek, fal gibi unsurları öne çıkaran, okuyucusunu eğlendirmeye ve vakit geçirmeye yönelik bir gazetecilik tarzıdır.
12.Soru
“Çöl Fırtınası” adı verilen askerî harekat hangi tarihte başlatılmıştır?
21 Şubat 1990 |
17 Ocak 1991 |
16 Haziran 1991 |
27 Temmuz 1990 |
18 Şubat 1991 |
ABD, Irak’ı Kuveyt’ten çıkarmak için askerî hazırlıklarını tamamlar. 17 Ocak 1991’de “Çöl Fırtınası” adı verilen askerî harekat başlar. Körfez’de konuşlanan uçak gemileri ve İncirlik’ten kalkan savaş uçakları Irak’ın askerî noktalarını şiddetli bombardımana tutar. Doğru cevap "B" seçeneğidir.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi özel televizyonların düzenlenmesi üzerine "Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayınları Hakkında Kanun"un çıkartıldığı yıldır?
1990 |
1991 |
1994 |
1996 |
1999 |
Yerel radyo ve televizyon istasyonlarının sayısı da çığ gibi büyüdü. Bu yıllarda henüz özel radyo ve televizyonlara izin veren bir yasal düzenleme yapılmamıştı; 1990 başından beri süren yayınlar illegal olarak yapılmaktaydı. 1994 yılında çıkartılan “Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayınları Hakkında Kanun” özel radyo ve televizyon istasyonları için bir düzenleme getirdi ve denetleme kurulu olarak Radyo Televizyon Üst Kurulu (RTÜK)’ü kurdu.
14.Soru
1980 darbesi ile hangi derginin yazı işleri müdürü 7.5 yıla mahkum edilmiştir?
Partizan |
Bakış |
İtibar |
Diriliş |
Hayat |
1980 darbesi ile Partizan dergisi yazı işleri müdürü 7.5 yıla mahkûm edilmiştir. Doğru cevap, A'dır.
15.Soru
1948 yıllında Sedat Simavi tarafından çıkarılmaya başlanan gazete hangisidir?
Hürriyet |
Milliyet |
Sabah |
Akşam |
Cumhuriyet |
Yeni çıkan gazeteler bakımından basındaki en önemli hamle, Sedat Simavi’nin 1948’de Hürriyet
gazetesini çıkarmaya başlamasıdır. Hürriyet modern baskı teknolojilerini ilk uygulamaya koyan, bilindik yazar-fikir gazetesi kalıplarını kırarak bol fotoğraflı, kısa ve anlaşılır yazı ve yorumlara yer veren, böylelikle geniş okur kitlelerini hedefleyen bir gazetedir. Bu nitelikleriyle Babıali’de bir çığır açacak, arkasından gelen pek çok takipçisini de yaratacaktır.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi televizyonun yaygınlaşmasının yarattığı olumsuz sonuçlardan biri değildir?
Globalleşme |
Kültürel boşluk |
Kimlik bunalımı |
Kuralsızlık |
Burjuvalaşma |
Televizyonun yaygınlaşmasının en önemli olumsuz yönü merkez ve taşra kültürü arasındaki kopukluktan ortaya çıkan “kültürel boşluk ve yozlaşma”dır. Zaman içinde göç dalgalarıyla karşılaşan İstanbul’da, taşra kültürünü bile yeterince hazmedememiş insanlar yüzünden kültürel bir anomi (kuralsızlık) hâkim olmaya başlar. Hâlen etkisini sürdüren bu anomide, basının, özellikle de elektronik medyanın önemli katkısı olur. Kendi doğduğu yörenin kültürünü bile yeterince bilmeyen bu insanlar, geldikleri metropolün kültürüne de entegre olamazlar. Sonuçta, hayatın her alanında görülen “arabeskleşme ve kimlik bunalımı” ortaya çıkar. medya tarafından sunulan yerli-yabancı sanatçılar birer idol olarak algılanmaktadır. Reyting ve reklam gelirleri uğruna izleyicileri kışkırtan programlar yapılarak, ulusal kültürün avamileşmesine veya burjuvalaştırılmasına çanak tutulmaktadır. Doğru cevap A’dır.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi günümüzde yazılı basının durumunu değerlendirmek için kullanılabilecek başlıklardan biri değildir?
Küresel gelişmeler |
Ekonomik durum |
Medya sektörü ve onun gelirleri |
Basının televizyon ve internet ile rekabeti |
Basının gelir içindeki payı |
"Basının gelir içindeki payı"günümüzde yazılı basının durumunu değerlendirmek için kullanılabilecek başlıklardan biri değildir
18.Soru
Reklamla ilgili olarak aşağıda verilen bilgilerden hangisi doğru değildir?
Ürün ve hizmetlerinin tanıtımı için ayrılan paraya “reklam bütçesi” denir. |
Reklam verenlerin reklam harcamalarının toplamı “reklam pastası”nı oluşturur. |
Reklamlardan devlete ayrılan pay için “pastanın dilimi” benzetmesi yapılır. |
Reklam verenin harcaması, reklamcı ve medyanın geliridir. |
Yıllık reklam harcamalarının artışı medya için iyi bir haberdir. |
"Reklamlardan devlete ayrılan pay için “pastanın dilimi” benzetmesi yapılır." bilgisi doğru değildir. Her bir medyanın o pastadan alacağı gelir payını pastanın dilimi olarak görmek sektörde sıklıkla kullanılan bir benzetmedir.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi harf devriminin matbaalara getirdiği sıkıntılar arasında yer almaz?
Yeni harfleri bilen dizgici sayısının azlığı. |
İmla kurallarının belirsiz olması. |
Eski yazı kasalarında 70 olan bölme sayısının yeni yazıda 112’ye çıkması. |
Yeni harf setlerini temin zorluğu. |
Yayın tirajlarının düşmesi. |
Latin harfleri ayrı yazıldığı için hurufat kasalarının sayısı daha azdır. Eski yazı kasalarında 112 olan bölme sayısı yeni yazıda 70’e iner. Bu değişim de hâliyle zaman içinde dizgicilere büyük bir kolaylık sağlar. Doğru yanıt C'dir.
20.Soru
Osmanlı Devleti’nin ilk resmi gazetesi olan Takvim-i Vekayi’nin çıkarılmasındaki asıl amaç nedir?
Basın yolu ile kamuoyuna yenilikleri tanıtmak ve taşra ile merkez yönetimi arasındaki iletişim kopukluğunu giderebilmek |
Basın yolu ile toplumu kontrol altında tutabilmek |
Devletin resmi görüşünü halka ve aydınlara duyurmak |
Osmanlı düşmanları ile mücadele etmek |
Türklerin haklılığını savunmak |
Basının gücünü ve önemini iyi kavrayan II. Mahmud’un asıl amacı, basın yolu ile kamuoyuna yenilikleri tanıtmak ve taşra ile merkez yönetimi arasındaki iletişim kopukluğunu giderebilmektir. Doğru cevap A’dır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ