Türk İdare Tarihi Final 8. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi saray teşkilatı içinde yer almaz?
Büyük Mabeyn |
Meclis-i Umumi |
Başkitabet dairesi |
Hususi şifre dairesi ve telgrafhane |
Komisyonlar |
Sultan Abdülhamid saray merkezli bir yapılanmaya yönelmiştir. Gerek mabeyn gerek başkitabet personelinin sayıları artmıştır. Saray teşkilatı diğer yanda eklenen yeni birimlerle de genişlemeye uğramıştır. Örneğin devlet işlerini görüşmek üzere üst kurul şeklinde hareket eden komisyonların sarayda kurulmasına karar verilmiştir. Hususi şifre dairesi ve telgrafhane de saray teşkilatının bir parçası olarak padişahın özel ve idari yazışmaları için kullandığı bir aygıttı. Ancak yasama organı olarak belirlenmiş olan meclis-i umuminin saray teşkilatlanmasında bir yeri yoktur.
2.Soru
Hakimler ve askeri personel dışındaki tüm memurları içine alan ve maaşları derece ve katsayı hesabına göre ayarlayan yasa aşağıdakilerden hangisidir?
Barem Yasası |
Memurin Yasası |
788 sayılı Kanun |
İcra Vekilleri Yasası |
Köy Yasası |
1929 tarihli yasa, hâkimler ve askerî personel dışındaki tüm memurları içine almış ve maaşlar derece ve katsayı hesabına göre ayarlanmaya başlamıştır.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Meşrutiyet dönemi Osmanlı Taşra Yönetimi sistemi içinde yer alan yerel yönetim birimlerinden biri değildir?
Karye |
Kaza |
Eyalet |
Liva |
Vilayet |
Osmanlı Taşra Yönetimi sistemi: Vilayet, Liva, Kaza, Karye.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Enderundaki başlıca sporlardan biri değildir?
Cirit oyunları |
Uzun atlama |
Ok atma |
Güreş |
Ağırlık taşımak |
Enderundaki başlıca sporlar; ağırlık taşımak ve çekmek, güreş, ok atma, süvarilik, kılıç talimi, tomak ve cirit oyunları idi.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat Dönemi’nde kabineyi oluşturan “Hariciye Nezareti”ne bağlı nezaret meclislerinden birisi değildir?
Mektub-i dâhiliye |
Harici Müsteşarı |
Divan-ı Hümayen Kalemi |
Bab-ı tercüme odası |
Mektub-i hariciye |
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ya da hangileri Tanzimat Fermanı'nın esaslarındandır?
- Osmanlı vatandaşlarının can, mal ve ırz dokunulmazlıklarının sağlanması ve bunun devletin garantisi altına alınması,
- Mali ve ekonomik yapının üzerine oturtulacak, herkesin geliriyle orantılı vergi vermesini sağlayacak düzenlemelerin yapılması,
- Derin sosyal ve ekonomik etkileri olabilecek askerlik yükümlülüğünün adil ve belirli bir süre için yapılmasını sağlayacak önlemlerin kararlaştırılması,
- Gayrimüslimlere küçük düşürücü sözler söylenmemesi,
I ve II |
I, II ve IV |
I, II ve III |
I, III ve IV |
I, II, III ve IV |
Tanzimat Fermanı 3 temel esas üzerinedir ve bunlar I, II ve III numaralı öncüllerde verilmiştir.
7.Soru
1846 yılında Zabtiye Nezareti’nin kurulmasıyla kimin yerel yönetimdeki rolü son bulmuştur?
Valinin |
Vezirin |
Beylerbeyinin |
Defderdarların |
Kadıların |
Kadıların beledi ve mali yetkilerini yerine getirememeleri üzerine 1826 yılında İstanbul’da İhtisab Nezareti kurulmuştur. Eyaletlerde ise aynı işlevi yerine getirmek üzere İhtisab Müdürlükleri kurulmuştur.Kadı tarafından yürütülen vakıfların denetlenmesi ve yönetimi, 1836 yılında kurulan Evkaf Nazırlığı’na devredilmiştir. 1846 yılında Zabtiye Nezareti’nin kurulmasıyla da kadının yerel yönetimdeki rolü son bulmuştur.
8.Soru
Osmanlı vatandaşları ile yabancı vatandaşlar arasındaki hukuki sorunları inceleyen birim hangisidir?
Umur-ı Hukuk-i Muhtelite Kalemi |
Matbuat-ı Ecnebiyye Kalemi |
Kalem Müdürriyeti |
Babıali Hukuk Müşavirleri Kalemi |
Umur-i Şehbenderi Kalemi |
Osmanlı vatandaşları ile yabancı vatandaşlar arasındaki hukuki sorunları inceleyen birim Umur-ı Hukuk-i Muhtelite Kalemidir.
9.Soru
Tanzimat fermanı aşağıdaki gazetelerden hangisinde yayımlanmıştır?
Ceride-i havadis |
Tercüman-ı Ahval |
Takvim-i Vekayi |
Tercüman-ı Hakikat |
Tasvir-i Efkar |
Tanzimat Fermanı, dönemin Resmi Gazetesi olan Takvim-i Vekayi’de ilk sayfadan yayımlanmıştı.
10.Soru
Taşrada modern belediye örgütlerinin kurulması hangi nizamname ile başlamıştır?
1864 Vilayet Nizamnamesi |
1871 İdâre-i Umûmîye-i Vilâyet Nizâmnâmesi |
1867 Vilâyet-i Umûmiye Nizâmnâmesi |
1861 Lübnan Nizamnamesi |
1868 Dersaadet İdare-i Belediye Nizamnamesi |
Altıncı Daire-i Belediye’nin başarılı şekilde uygulanması, taşrada da belediye teşkilatının kurulmasına öncülük etmiştir. Taşrada modern belediye örgütlerinin kurulmasına 1864 Vilayet Nizamnamesi’yle başlanmıştır. Bu nizamnameyi teyit eden 1871 tarihli ‹dare-i Umumiye-i Vilayet Nizamnamesi; vilayet, sancak ve kaza merkezlerinde birer belediye teşkilatı kurulmasını öngörmekteydi. Taşrada, belediye reisi atama ile göreve gelirken, ayrıca üyeleri seçimle belirlenen belediye meclisi de bulunuyordu. Altıncı Daire-i Belediye’nin başarılı şekilde uygulanması, taşrada da belediye teşkilatının kurulmasına öncülük etmiştir. Taşrada modern belediye örgütlerinin kurulmasına 1864 Vilayet Nizamnamesi’yle başlanmıştır.
11.Soru
Osmanlı Devleti’inde “Yeniçeri Ocağı”nı kaldırarak yeni ve düzenli ordu kuran padişah kimdir?
II. Mahmut |
III. Selim |
IV. Murat |
Yavuz Sultan Selim |
Fatih Sultan Mehmet |
II. Mahmut, reformların önünde bir engel olarak duran Yeniçeri Ocağı’nı kaldırarak “Asâkir-i Mansûre-i Muhammediye” adıyla düzenli ve eğitimli bir ordu kurdu.
12.Soru
Mali merkezileşmenin habercisi olan Rüsumat Müdürlüğü personelinin yarıya indirilmesi, Nafia idarelerine yabancı müşavir getirilmesi gibi uygulamalar hangi hükümet döneminde başlamıştır?
Kamil Paşa Hükümeti |
Hüseyin Hilmi Paşa Hükümeti |
Hakkı Paşa Hükümeti |
Said Paşa Hükümeti |
Mahmut Şevket Paşa Hükümeti |
Bu uygulamalar Kamil Paşa Hükümeti döneminde başlamıştır.
13.Soru
“Törü” sözü hangi çağda “kanun” anlamında kullanılmaya başlanmıştır.
Antik çağda |
Uygur çağında |
Orta çağda |
Hun çağında |
Yeni çağda |
Prof. Ögel’in de belirttiği üzere, “Törü” sözü Uygur Çağı’nda artık doğrudan doğruya “kanun” anlamında kullanılmaya başlanmıştı. Bu anlamda hem gerçek hem tüzel şahsiyet ortaya çıkmıştır.
14.Soru
Arslan Bey'in 1025'teki ölümü üzerine yerine kardeşi Musa'nın seçilmesi ve onun "yabgu" payesini kullanmaya başlaması aşağıdakilerden hangisini kanıtlar niteliktedir?
Boy geleneğinin hakimiyetini |
Veraset sisteminin detaylarını |
Teşkilatlanmanın bir plan dahilinde gerçekleştirildiğini |
Görev dağılımında adaletli bir yapının varlığını |
"Ülüş" ilkesinin gereklerinin yerine getirildiğini |
Arslan Bey'in yerine bir diğer şefin, kardeşi Musa'nın seçilmesi ve onun "yabgu" payesini kullanmaya başlaması, boy geleneğinin hakimiyetini göstermektedir.
15.Soru
Mahmut Şevket Paşa hükümetince vilayetlerin ihtiyaçlarının karşılanması ve olası ayrılıkçı hareketleri önlemek amacıyla çıkarılan kanun aşağıdakilerde hangisidir?
1913 Vilayet kanunu |
Taşra belediyesi talimatı |
İdare-i umumiye-i vilayet nizamnamesi |
Der-sadet belediye kanunu |
2 Ocak talimnamesi |
Mahmut Şevket Paşa hükümetince 1913 yılında çıkarılan Vilayet kanunuyla vilayet ünitesinin tanımı tekrar yapılmış ve buna göre hem merkezi devletin bir birimi hem de tüzel kişiliğe sahip bir yerel yönetim organı olduğu kabul edilmiştir. Vilayet umumi meclisi ve onun daimi organı vilayet encümeni tüzel kişiliği temsil eden birimler olurken, bu birimler kanalıyla vilayetler eğitimden bayındırlığa birçok alanda yetki kullanabilir hâle getirilmişlerdir. Bâbıâli, taşranın ihtiyaçlarından ziyade taşradaki ayrılıkçı eğilimleri hesaplayarak kanunu çıkarmıştı.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Kanun-i Esasi ile ilgili doğru bir bilgi değildir?
İlk maddesinde devletin yapısı tanımlanmıştır. |
Rejimi değişikliğe uğratmıştır. |
Yürütme meclise bırakılmıştır. |
Padişah devletin temel organlarının nazımıdır. |
Halifelik vurgusu yapılmıştır. |
Kanuni Esasi’nin ilk maddesi devletin yapısını tanımlamıştır. Getirdiği hak ve özgürlükler ve açtığı parlamento ile mevcut rejimde değişiklik meydana getirir. Padişah meclisi vükelanın seçimi ve azmi, şeyhülislam, sadrazam, Sayıştay ve yüce divan üyelerinin seçimi gibi haklara sahip olarak devletin temel organlarının nazmı sıfatındadır. Padişahın tüm Müslümanların halifesi olduğunu ifade eder. Ancak yürütme yetkisi meclise değil padişaha aittir.
17.Soru
Aşağıdaki idari birimlerin hangisi yapılan en son Osmanlı Taşra düzenlemesi (1876 İdari Talimatname) içerisinde bulunmamaktadır?
Vilayet |
Liva |
Kaza |
Karye |
Sancak |
Sancak, yapılan en son idari düzenleme ile Osmanlı İdari birimlerinden biri olarak kabul edilmemektedir.
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi bozkır imparatorluklarının hızlı bir çöküş sürecine girmelerinin nedenlerinden biri değildir?
Veraset sistemindeki sorunlar
|
Üst düzey makamların hanedana tahsis edilmesi
|
Yerleşik hayata geçilmemesi
|
Federatif bir yapıya sahip olması
|
Güçlü kağanların çıkmayışı
|
19.Soru
Programıyla ülkeye "adalet ve ihsan" getireceğini müjdeleyen kimdir?
Hüseyin Hilmi Paşa |
Kamil Paşa |
Hakkı Paşa |
Said Paşa |
Mahmut Şevket Paşa |
Hakkı Paşa, programıyla ülkeye "adalet ve ihsan" getireceğini müjdelemişti.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı Devleti’nin ilk anayasasıdır?
Kanun-ı Esasi |
Tanzimat Fermanı |
Islahat Fermanı |
1921 Anayasası |
Sened-i İttifak |
Yeni Osmanlı aydınları, ülkenin Müslüman ve gayrimüslim vatandaşları tarafından seçimle belirlenen temsilcilerinin oluşturduğu bir millet meclisince yönetilmesinin, dağılmakta olan çok uluslu imparatorluğu bir arada tutacağı görüşündeydiler. Bütün bu gelişmelerin sonucunda, 1876 yılında II. Abdülhamit tarafından Osmanlı’nın ilk anayasası olan Kanun-i Esâsî ilan edildi.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ