Türkiye Cumhuriyeti Siyasî Tarihi Ara 9. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Demokrat Parti hangi tarihte kurulmuştur?
29 Mayıs 1945 |
7 Haziran 1945 |
24 Ekim 1945 |
21 Eylül 1945 |
7 Ocak 1946 |
CHP’den ayrılan Celal Bayar, Adnan Menderes, Refik Koraltan ve Mehmed Fuad Köprülü 7 Ocak 1946’da Demokrat Parti'yi kurdular.
2.Soru
1960 yılında muhalefetin ve basının yıkıcı ve gayrimeşru faaliyetlerini incelemek adına kurulmuş olan ve yargılama yetkisiyle donanımlı oluşum hangisidir?
Milli Teminat Andı |
12 Temmuz Beyannamesi |
Vatan Cephesi |
Tahkikat Komisyonu |
Hürriyet Misakı |
Menderes hükümeti 18 Nisan 1960’ta muhalefetin ve basının yıkıcı ve gayrimeşru faaliyetlerini incelemek üzere yargılama yetkisiyle donanımlı, uygun bulmadığı yayın ve toplantıları yasaklama hakkına sahip ve kararları temyize götürülemeyecek Tahkikat Komisyonu'nu kurdu. 15 DP milletvekilinden oluşan Komisyon, kendisinden beklenildiği üzere CHP hakkında soruşturma açmakla kalmayıp TBMM ile ilgili bütün yayın faaliyetini yasaklayınca ipler iyice gerilmiştir. CHP’li milletvekillerinin konuşmaları basına yansımadığından DP yönetimi, bu konuşmaların elden ele dolaştırılmasına İhtilal Beyannameleri adını taktı.
3.Soru
Adnan Menderes ilk kez 1931'de girdiği genel seçimlerde TBMM'de hangi ilin CHP milletvekili olarak yer almıştır?
Manisa |
Aydın |
İzmir |
Denizli |
Muğla |
Mustafa Kemal’in Aydın gezisinde CHP İl Başkanı olarak keşfettiği Menderes, ilk kez 1931 genel seçimlerinde TBMM’ye CHP Aydın milletvekili olarak girdi.
4.Soru
1961 seçimlerinde yüzde 2'lik bir farkla hangi parti sandıktan birinci çıkmıştır?
CHP. |
AP. |
CKMP. |
YTP. |
TİP. |
CHP. Cevap A'dır.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Hasan Hüsnü Saka hükümetinin Recep Peker hükümeti ile arasındaki farklardan biri değildir?
Muhalefetle daha ılımlı ilişkiler kurulması |
Bazı antidemokratik yasaların değiştirilmesi |
Köy Enstitülerinin öğretmen okullarına dönüştürülmesi girişimleri |
Valilerin il başkanlığı uygulamasına son verilmesi |
CHP ile koalisyon oluşturulması |
Başbakan Recep Peker, 35’ler olarak bilinen CHP’nin ılımlı kanadından da eleştiri yağmuruna tutulunca Başbakanlık görevinden istifa etmek durumunda kaldı. Peker’in yerini Dışişleri Bakanı
Hasan Hüsnü Saka aldı ve 10 Eylül 1947’de yeni hükûmeti kurdu. Başbakan Saka, selefi Peker’e kıyasla muhalefetle daha ılımlı ilişkiler kurabildi. İki parti arasındaki gerginliğin azalmasında bazı antidemokratik yasaların değiştirilmesi, Köy Enstitülerinin öğretmen okullarına dönüştürülmesi girişimleri ile valilerin il başkanlığı uygulamasına son verilmesi gibi uygulamaları etkili oldu.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisinin 1948’de CHP’nin yönetimine gelmesiyle birlikte, tek parti yönetiminde yumuşama göstergeleri başlamıştır?
Hasan Saka |
Şemsettin Günaltay |
Refik Saydam |
Şükrü Saraçoğlu |
Recep Peker |
1948’de CHP’nin yönetimine Şemsettin Günaltay’ın gelmesiyle beraber, tek parti yönetiminde yumuşama göstergeleri başlamıştır.
7.Soru
İngiliz ve Fransız diplomatları tarafından imzalanan ve Rusya’nın da kabul ettiği Osmanlı Ortadoğu’sunun gizli paylaşım antlaşması aşağıdakilerden hangisidir?
Sykes-Picot Antlaşması |
Mc Mahon Antlaşması |
Londra Antlaşması |
Paris Antlaşması |
Brest-Litovsk Antlaşması |
Sykes-Picot Antlaşması; Fransız ve İngiliz diplomatlar tarafından imzalanan ve Rusya’nın da kabul ettiği Osmanlı Ortadoğu’sunun gizli paylaşım anlaşmasıdır. Rus sosyalist devrimi sonrasında Lenin tarafından kamuoyuna açıklanmıştır.
8.Soru
I. Adalet Partisi
II. Yeni Türkiye Partisi
III. Türkiye İşçi Partisi
IV. Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi
V. Güven Partisi
Yukarıdakilerden hangisi 1960 darbesinden önce kurulmuştur?
I. |
II. |
III. |
IV. |
V. |
Osman Bölükbaşı liderliğindeki Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi 1960 darbesinden önce kurulmuştu.
9.Soru
27 Mayıs 1960 Askerî Darbesi’nin lideri olarak kabul edilen ve Türkiye’nin 4. Cumhurbaşkanı olan asker aşağıdakilerden hangisidir?
İsmet İnönü |
Cemal Gürsel |
Cevdet Sunay |
Kenan Evren |
Alparslan Türkeş |
27 Mayıs 1960 Askerî Darbesi’nden sonra 15 Ekim 1961’de yapılan genel seçimlerden sonra yeni meclis toplanmış, hükûmet oluşmuş ve yeni cumhurbaşkanı seçilmiştir. Bu süreçte askerler ile siviller arasında pazarlıklar söz konusu olmuştur. AP’de, başlangıçta Ali Fuat Başgil’in cumhurbaşkanlığı görüşü ağır basmasına rağmen, Başgil silah zoru ile adaylıktan çekilmek durumunda kalmıştır. Çetin pazarlık ve müzakereler sonunda Cemal Gürsel Cumhurbaşkanlığına seçilmiştir.
10.Soru
11 Şubat 1961'de Ragıp Gümüşpala tarafından kurulan siyasi parti aşağıdakilerden hangisidir?
AP. |
YTP. |
CHP. |
TİP. |
CKMP. |
AP. Cevap A'dır.
11.Soru
12 Ocak 1961 tarihli tebliğle beraber kısmen de olsa siyasi partilere yasağın kalkmasıyla kurulan partiler içerisinde, "toplumu dönüştürme amacını güden, sınıfsal bir ideolojik bakışa sahip olan tek parti" aşağıdakilerden hangisidir?
Yeni Türkiye Partisi (YTP) |
Demokrat Parti (DP) |
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) |
Türkiye İşçi Partisi (TİP) |
Güven Partisi (GP) |
Bu süreçte kurulan partilere bakıldığında toplumu dönüştürme amacını güden, sınıfsal bir
ideolojik bakışa sahip olan tek parti 13 Şubat 1961’de kurulan Türkiye İşçi Partisi (TİP)’dir.
12.Soru
Menderes hükümetinin, muhalefetin yarattığı kin ve husumet cephesi karşısında kurulması gerektiğini söylediği oluşum hangisidir?
Aşırılar |
Tahkikat Komisyonu |
Vatan Cephesi |
Devletçi Cephe |
Liberal Cehpe |
Menderes Döneminde, 1955’te başlayan ve giderek kronikleşen ekonomik sıkıntılar 1958’de dış ticaret açığı nedeniyle ödemeler dengesinin daha önce hiç olmadığı kadar bozulmasını beraberinde getirdi. Aynı yıl yapılan devalüasyon Türkiye’yi kısır bir ekonomik krize sürüklemiştir. Cumhuriyet tarihinin en büyük devalüasyonu ile dış ödemeler dengesi kısmen sağlansa da bu sefer de gelen zamlar hayat pahalılığını, işsizliği ve iflasları tetiklemiştir. Ekonomide önü alınamayan kötü gidiş eşliğinde siyasi tansiyon da DP ve CHP’nin birbirini suçlayan karşılıklı bildirileri eşliğinde yükselirken, Menderes 12 Ekim 1958’deki konuşmasında muhalefetin yarattığı kin ve husumet cephesi karşısında kurulması gerektiğini söylediği Vatan Cephesine katılanların isimleri her gece radyolardan okunmaya başlanmıştır. Buna karşı olarak İstanbul’daki bazı vatandaşların da Ajans Haberlerini Dinlemeyenler Derneğini kurmaları, siyasi kamplaşmanın önü alınamaz şekilde derinleştirmiştir.
13.Soru
Türkiye’de yapılan ilk serbest genel seçimle aşağıdaki hangi tarihte gerçekleştirilmiştir?
28 Şubat 1943 |
21 Temmuz 1946 |
14 Mayıs 1950 |
2 Mayıs 1954 |
27 Ekim 1957 |
14 Mayıs 1950 tarihinde yapılan ülkenin ilk serbest genel seçimleri sonrasında 22 Mayıs 1950’de Adnan Menderes Başbakanlığı, 9 Haziran 1950’de de DP Genel Başkanlığını üstlenmiştir.
14.Soru
Ülkenin mevcut siyasi, sınıfsal, ekonomik, dini ve etnik çeşitliliğini barındırmayan siyasi dönem aşağıdakilerden hangisidir?
Tek Parti dönemi |
1. Meşrutiyet dönemi |
2. Meşrutiyet Dönemi |
Birinci Meclis dönemi |
Çok Partili dönem |
Tek Parti döneminde Türkiye’de mevcut bulunan zengin etnik, dini, siyasi, ekonomik ve sınıfsal çeşitliliğin olmadığı görülür. Tek parti yönetiminin ekonomik ve toplumsal dokusuna bakıldığında ise ağırlıklı olarak üç kesimden oluştuğu tespit edilebilir. Merkezinde asker ve sivil bürokrat kesimin yer aldığı bu yapıda, devlet eliyle oluşturulan sermaye ve ticaret kesimiyle (milli müteşebbisler) eşraf ağırlıktadır. Bu anlamda dönemin egemenlik ilişkileri açısından belirgin özelliği, yeni yönetici elitlerle toplumun geri kalan kesimleri arasında, ideolojik ve kültürel gerilimin yanında, gelir ve statü farkında somutlaşan bir kopuş veya uzaklaşma olgusunun belirginleşmesidir. Doğru cevap A’dır.
15.Soru
Mondros Ateşkes Antlaşmasından sonra İngilizlere karşı güvenin zedelenmesinin sebebi nedir?
Mevcut asker sayısının indirilmesi |
İtilaf devletlerinin güvenlik tehdidi gördükleri noktada işgal hakkına sahip olmaları |
Boğazlardaki istihkâmların teslim edilmesi ve serbest geçişe izin verilmesi |
Musul'un işgal edilmesi ve İskenderun'da bulunan hattın Adana'nın kuzeyine çekilmesinin istenmesi |
İtilaf devletlerinin esirleri iade etmek zorunda olmaması |
Ateşkes antlaşmasına rağmen Musul’un isgal edilmesi ve sonrasında İskenderun’da bulunan hattın Adana’nın
kuzeyine çekilmesinin istenmesi İngilizlere karsı güveni zedelemiştir. Buna göre doğru cevap D seçeneğidir.
16.Soru
Birinci Grubun kuruluşundan sonra, Mustafa Kemal Paşa’nın şahsında gerçekleşen
yetki toplulaşmasının meclis üstünlüğü ilkesine aykırı olduğu ileri süren muhalefet
hareketi, kaç ay sonra “İkinci Müdafaa-i Hukuk Grubu” adıyla örgütlü bir yapı
içine girmiştir?
13 Ay |
14 Ay |
15 Ay |
16 Ay |
17 Ay |
Birinci Grubun kuruluşundan 14 ay sonra, Mustafa Kemal Paşa’nın şahsında gerçekleşen
yetki toplulaşmasının meclis üstünlüğü ilkesine aykırı olduğu ileri süren muhalefet
hareketi, 1922 Temmuz’unda “İkinci Müdafaa-i Hukuk Grubu” adıyla örgütlü bir yapı
içine girdi.
17.Soru
Düzenli orduya geçisin haklılığını pekiştirmiştir.
Fransa’yı Ankara hükûmeti ile anlaşmaya ikna etmiştir
Mustafa Kemal’in askerî ve siyasi iradesini rakipsiz kılmıştır
Meclis içindeki farklı düşünceleri ve muhalefeti açığa çıkarmıştır.
Yukarıdaki bilgiler, seçeneklerde verilen savaşlardan hangisinin siyasal sonuçlarına işaret etmektedir?
I. İnönü |
II. İnönü |
Kütahya-Eskişehir |
Sakarya |
Büyük Taarruz |
Soruda yer alan bilgiler, 23 Ağustos-13 Eylül 1921 tarihleri arasında gerçekleşen Sakarya Savaşı’nın siyasal sonuçlarıdır.
18.Soru
19 Temmuz 1948’de kurulan Millet Partisinin (MP) genel başkanlığını aşağıdakilerden hangisi üstlenmiştir?
Mareşal Fevzi Çakmak |
Hikmet Bayur |
Osman Bölükbaşı |
Kenan Öner |
Osman Nuri Köni |
DP’deki bir grup partiden ayrılarak 19 Temmuz 1948’de fahri başkanlığını Mareşal Fevzi Çakmak’ın ve Genel Başkanlığını Hikmet Bayur’un üstlendiği Millet Partisini (MP) kurdu. Cevap: Hikmet Bayur’dur.
19.Soru
Türkiye 1952 yılında aşağıdaki uluslararası örgütlerden hangisine tam üye olmuştur?
Birleşmiş Milletler |
Avrupa Konseyi |
NATO |
Avrupa Ekonomik Topluluğu |
Varşova Paktı |
Türkiye 1952 yılında NATO'ya üye olmuştur.
20.Soru
1969 seçimlerinden önce gündeme gelen siyasi aflar sorunun çözümüne sıcak bakmayan parti aşağıdakilerden hangisidir?
Adalet Partisi |
Cumhuriyet Halk Partisi |
Türkiye İşçi Partisi |
Millet Partisi |
Yeni Türkiye Partisi |
Demokrat Parti’lilerin siyasal haklarını tekrar elde etmesi, parti içinde belli bir kesimin siyaset sahnesinden silinmesi anlamına gelmektedir. Demirel’in kendisi bile böyle bir olumsuz sonuçla karşı karşıya kalabilecektir. Ayrıca Demirel, anayasayı değiştirecek vekil sayısına sahip olmadığını halka anlatarak daha fazla oy alması da mümkün olacaktı. 1969 seçimlerine giden süreçte, bu durum bir siyasal malzeme olarak kullanılmış ve karşılığı da belli bir oranda alınmıştır. Bu sebeplerle Adalet Partisi’nin hükûmet kanadı af sorununun hemen çözülmesini istememiştir. Adalet Partisi bu süreçte Cumhuriyet Halk Partisi’nin önergeye destek olmayacağını düşünerek hareket etmiştir. Fakat beklenenin tersi olmuş, Cumhuriyet Halk Partisi önergeye destek vermiş ve anayasa değişikliği meclisten geçmiştir. Cumhuriyet Senatosunun anayasa değişikliğini onaylaması gereken bir aylık süre içinde meclis tatile girmiş ve konu soğumaya bırakılarak en uygun çözüm yolu bulunmuştur. Bu arada genel seçimler yapılmış ve eski Demokrat Parti’liler seçimlere katılamamıştır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ