Yanıt Açıklaması:

Biçimsel ödüllendirme sistemleri genellikle amaçların belirlenmesi, mevcut durum analizi, ödüllendirme kriterlerinin belirlenmesi, ödül türlerinin belirlenmesi, ödüllendirme politikalarının belirlenmesi, zamanlamanın belirlenmesi, maliyet analizi, uygulama ve izleme şeklinde birbirini izleyen aşamalardan oluşan bir süreçte kurulmaktadırlar.

Yanıt Açıklaması:

Yanıt Açıklaması: Biçimsel ödüllendirme sistemleri her zaman sıfırdan kurulan sistemler değildir. Çoğu zaman mevcut ödüllendirme sisteminin değiştirilmesine yönelik çabaları içermektedir. Genellikle bir mevcut bir sistemi değiştirmek en baştan yeni bir sistem kurmaktan daha zor olmaktadır. Biçimsel bir ödüllendirme sisteminin kuruluşu biçimsel olmayan sistemlere göre nispeten daha tanımlanabilir aşamalardan oluşmaktadır. Bu aşamaların başında amaçlar belirlenir. Daha sonra mevcut durum analizi yapılır, ödüllendirme kriterleri belirlenir, ödül türlerine karar verilir, ödüllendirme konusunda politikalar belirlenir.

Yanıt Açıklaması:

Yanıt Açıklaması: Performans yönetimi döngüsü içerisinde ödüllerin bir başka önemli yönü de ödüllerin birer geribildirim oluşlarıdır. Bu geribildirim hem çalışan açısından hem de işletme açısından önemlidir. Çalışanlar açısından aldıkları ödüller, ortaya belli bir başarı koyduklarının ve belirlenen hedeflere ulaştıklarının, üstelik de bunun işletme yönetimi tarafından fark edildiğinin birer göstergesidirler. Aldıkları ödüllere göre hem motivasyonları artacak hem de gelecekteki davranışları ve çalışma biçimleri işletme hedefleri doğrultusunda şekillenecektir. Performans yönetim sistemi içerisinde ödüller işletmeler açısından da önemli geribildirimler sağlayabilirler. En önemli geribildirim ödüllerin doğru belirlenip belirlenmediğidir. Eğer uzun vadede işletmenin genel performansında özellikle çalışanlardan kaynaklandığı düşünülen bir artış görülüyorsa işletmede uygulanan ödül sisteminin sağlıklı yürüdüğü söylenebilir.

Yanıt Açıklaması: İstenen davranışları ve hatta daha fazlasını gösteren çalışanların ödüllendirilmesi de diğerlerinin cezalandırılması anlamına gelmektedir. Dolayısıyla ödüllendirme sistemlerinin özünde birbirine zıt iki farklı boyutu bulunmaktadır: 1) İstenmeyen davranışların engellenmesi için kullanılan disiplin boyutu, 2) İstenilen davranışların ortaya çıkması için kullanılan ödüllendirme boyutu ve 3) bu iki boyut arasında üç farklı yönetici yaklaşımı bulunmaktadır.

Yanıt Açıklaması:

Her ödül farklı uygulama biçimlerine sahiptir. Kimi ödüller çalışanları takdir etmek gibi belli davranışlardan oluşurken, kimi ödüller de çalışanlara bir şeyler verilmesini gerektirir. Kimi zaman verilen şey yalnızca bir izinden ibaret bile olabilir. Bazen tüm çalışanlar toplu halde ödüllendirilirken bazen kişiye özel ödüllendirmeler de olabilir. Her zaman ödülün ekonomik değerinin artması beraberinde motivasyonu getirmemektedir.

Yanıt Açıklaması: Amaç belirleme kuramı Edwin Locke tarafından geliştirilmiş bir kuramdır. Bu kurama göre kişilerin belli davranışları gösterme konusundaki motivasyonun şiddeti taşıdıkları amaçlara göre değişmektedir. İşletmeler açısından bu kuramın en önemli yönü çalışanların amaçlarıyla işletmenin amaçlarının uyumlaştırılmasıdır. Doğru amaçlar belirlenmesi ve bu amaçlara ulaşılması durumunda elde edilecek doğru ödüllerin seçilmesi çalışan amaçlarını i şletme amaçlarıyla örtüştürecek ve motivasyonu artıracaktır.

Yanıt Açıklaması: Ödüllendirme stratejisi işletmenin ödüllendirme uygulamalarıyla gelecekte nereye varmak istediğinin ve bu hedefe varmak için farklı ödüllendirme alternatiflerini hangi biçimlerde kullanacağının belirlenmesidir. Bu çerçevede ödüllendirme stratejilerinin hayata geçirilmesinde yol gösterici olacak ödüllendirme politikaları da şu başlıklar altında belirlenmektedir : • Ödüllerin seviyesi, yani çalışanlara verilen ödüllerin diğer işletmelerin ödülleri karşısındaki durumu açısından işletmenin işgücü piyasasında nasıl bir yer edinmek istediği, • İçsel yada dışsal eşitlikten hangisine odaklanıldığı, yani işletmenin öncelikle dışarıya karşı çalışanlarına bol ödül veren bir görüntü vererek yetenekli çalışanları elde etmeye mi; yoksa içeriye karşı mevcut çalışanlarına iyi ölçülüp-biçilmiş ödüller vererek herkesin tam hakkını aldığı, huzurlu bir işletmeye mi odaklanılacağı, • Şeffaflık, yani çalışanlara ücret politikaları ve oranları hakkında ne ölçüde bilgi verileceği, • Ücret yapıları, yani ödemelerin terfilerle ilişkilendirilip ilişkilendirilmeyeceği, • Eşitleme, yani çalışanların farklı ödül kademelerinde veya ücret yapılarında ne şekilde gruplandırılacağı, • Koruma, yani farklı ödüllendirme sistemlerinde çalışanların kayba uğramadan en iyi ödül kombinasyonunu almalarının nasıl sağlanacağı.

Yanıt Açıklaması: Farklı stratejilere sahip işletmeler farklı ödüllendirme stratejilerine başvurmaktadırlar. Ödüllendirme stratejileri ve politikaları da ödüllendirme sisteminin önemli bileşenleri arasındadır. Ödüllendirme sisteminin kurulmasında öncelikle işletme stratejisi, ardından da ödüllendirme stratejisi dikkate alınmaktadır.

Yanıt Açıklaması:

İşletmelerin uzun vadeli hedeflerine ulaşmak için sahip oldukları kaynakları ne şekilde kullanacaklarına dair yaklaşımları işletmenin genel stratejilerinin analiz edilmesi adımında incelenmektedir.

Yanıt Açıklaması: Ödüllendirme bireysel ve örgütsel performansın artırılmasına şu açılardan katkıda bulunur: • Yüksek bir performans ortaya koymak için çalışanların sahip olmaları gereken değerler ve gerekli davranışların neler olduğuna ortaya koyarak, • Performans beklentilerini açıkça tanımlayıp anlaşılmalarını sağlayarak, • Yüksek performansın teşvik ve takdir edilmesini sağlayarak, • İşyerine adanmışlığı artırarak ve yüksek performansla çalışanlara pozitif ayırımcılık uygulanmasını sağlayarak, • İyi niteliklere sahip çalışanların işletmeye gelmesini ve işletmedekilerin de işletmede kalmalarını sağlayarak.

Yanıt Açıklaması:

İş analizi, işler hakkında sistemli bir bilgi toplama ve düzenleme süreci olarak tanımlanabilir. İş analizleri, iki temel faaliyeti içerir: 1) İşlere ilişkin verilerin toplanması ve 2) Bu verileri kullanarak İş tanımlarının ve iş gereklerinin hazırlanması. İş analizleri, iş değerlemesi sürecinde mutlaka yapılması gereken bir çalışmadır. Çünkü, işlerin değerleri iş analizleri sonucu elde edilen verilere dayalı olarak hazırlanan iş tanımları (job description) ve iş gerekleri (job specification) kullanılarak belirlenir. İş değerlemesinin başarısı ve geçerliliği, iş tanımlarındaki bilgilerin doğruluğuna ve yeterliliğine bağlıdır.

Yanıt Açıklaması:

İnsanları belli davranışları gerçekleştirme konusunda hangi faktörlerin harekete geçirdiği konusunda yapılan ilk çalışmalar daha çok bütün insanların ortak güdüleri olan ihtiyaçları bulmaya odaklanmıştır. Her insanın en temel ihtiyaçlarını belirlemeye dönük bu çalışmalar genellikle her insanın içinden gelen birtakım ihtiyaçları temel almaktadır. Kapsam kuramları olarak da bilinen bu kuramların en önemlileri ihtiyaçlar hiyerarşisi ve başarma ihtiyacı kuramlarıdır. Doğru cevap E seçeneğidir. 

Yanıt Açıklaması:

İş değerlemesi sonunda, göreli değerleri bakımından işlerin tekli veya gruplar halinde sırası elde edilir. Kısaca, iş yapısı (hiyerarşisi) olarak adlandırılan bu sıralamaya göre de o işlerde çalışan personele ödenecek ücretler belirlenir. İş analizi, iş değerlemesi işe koşulan bir süreçtir.

Yanıt Açıklaması:

Ödüllendirme stratejilerinin içsel ve dışsal eşitlik konusundaki dengeyi ne şekilde kuracağını ödül stratejisinin rekabetçi konumu ifade etmektedir.

Yanıt Açıklaması: Ödüllendirme stratejileri işletme stratejilerinin ve insan kaynakları yönetimi stratejilerinin önemli bir parçası, aracı olmakla birlikte, aslında kendi başına da bir stratejidir. Ödüllendiriyor olmanın kendisi bir stratejidir çünkü. Ödüllendirmeye biraz yakından bakıldığında ücretlendirmeyle çok yakın bir kavram olduğu, ücretlendirme ile ödüllendirmenin çoğu zaman aynı anlama geldiği bile düşünülebilir. Ancak ödüllendirmeyi stratejik kılan şey, ödüllendirmeyle çalışanlara yaptıkları işin karşılığı olarak sunulan şeyin anlamının ve kapsamının değişiyor oluşudur. Ücret ayın son günü ödendiğinde ücrettir, ama bayram dolayısıyla bir hafta önce ödendiğinde, ödenen şeyin miktarında ve isminde bir değişiklik olmadığı halde o artık bir ödül haline gelmiştir. Kısaca belirtmek gerekirse, ödüllendirmeyi ödüllendirici yapan özellik ödüllendirmenin başlı başına bir strateji olmasıdır.