Yanıt Açıklaması: Ödüllendirme stratejileri üzerinde etkili olan dış çevresel unsurlar ise şunlar olabilir: • Diğer firmalarla yaşanmakta olan rekabetten kaynaklanan baskılar, • Gelişen teknolojiyle birlikte etkisi daha da çok hissedilmeye başlanan küreselleşme, • Beklentileri sürekli değişmekte ve artmakta olan emek piyasalarının beklentileri, • Küreselleşmeyle de bağlantılı olarak gelişen nüfus hareketleri, • Gelişmiş ülkelerde genç nüfusun hızla azalması gibi demografik trendler, • Artık küresel anlamda uygulanmaya başlanan çalışma yasalarına yönelik düzenlemeler ve • Eşitlik, adalet, sosyal sorumluluk gibi işletmelere yönelik artan toplumsal beklentiler.

Yanıt Açıklaması:

Yanıt Açıklaması:

Beklenti kuramları birbirini tamamlayan iki farklı kuramdan oluşmaktadır. Bunlardan biri Vroom’ un diğeri, Lawler ve Porter’ in beklenti kuramıdır. Diğer seçeneklerde yer alan kuramlar ile ilgili ayrıntılar kitapta yer almaktadır.

Yanıt Açıklaması: Amaç belirleme kuramı Edwin Locke tarafından geliştirilmiş bir kuramdır. Bu kurama göre kişilerin belli davranışları gösterme konusundaki motivasyonun şiddeti taşıdıkları amaçlara göre değişmektedir.

Yanıt Açıklaması: İçsel ödüller daha çok kişilerin psikolojik beklentilerini karşılamaya dönük manevi ödüllerden oluşmaktayken, dışsal ödüller ise çalışma veya özel yaşam çevrelerinden kaynaklanan sosyolojik temelli beklentilerin karşılanmasına yönelik maddi yönü daha ön planda olan ödüllerdir.

Yanıt Açıklaması:

Eşitlik kuramı temelde adalet algılamasıyla ilişkili bir kuramdır. Çalışanların adil bir ortamda bulunduklarına yönelik algılamalarının motivasyonlarını artırdığına ilişkin çok sayıda araştırma bulunmaktadır. Ödüllendirme sistemleri açısından çalışanların adalet ve eşitlik algılamalarındaki farklılıklar çok çeşitli sonuçlar ortaya koyabilmektedir. Çalışanlar performanslarının karşılığını alma konusunda eşitsizlik yaşadıklarına inandıklarında ya daha fazla ödül talep etmekte veya performanslarını azaltmaktadırlar. Bazen devamsızlık, çeşitli biçimlerde iş yerine zarar verme veya işten ayrılma gibi sonuçlar da ortaya çıkabilmektedir. Bu nedenle ücretlendirme sistemlerinde olduğu gibi ödüllendirme sistemlerinde de eşitlik en temel ilkelerden biri olmalıdır. Doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması:

Ödül politikası ödüllendirme uygulamaları ile ilişkili olarak karar almada rehberlik edecek birtakım prensiplerden oluşmaktadır. Bu prensipler örneğin içsel ve dışsal dengeyi sağlayacak ödül düzeyinin ne olacağı, bu iki unsur arasında dengenin nasıl kurulacağı, ödül politikaları hakkında çalışanlara ne kadar şeffaf davranılacağı, kar paylaşım oranları, çalışanların ödüllere göre kademelendirilmelerine yönelik esasların belirlenmesi gibi konuları içermektedir.

Yanıt Açıklaması: Ödüllendirme sisteminin bileşenleri üç başlık altında incelenebilir. Bunlar; 1) Strateji ve politikalar, 2) Ödüllendirme süreçleri ve 3) Ödüllendirme uygulamalarıdır.

Yanıt Açıklaması:

Maliyet liderliği stratejisini belirleyen işletmelerin daha merkeziyetçi ödüllendirme sistemlerine sahip olacakları varsayılabilir. Bu tip işletmelerde ödüllendirme stratejisi açısından içsel eşitlik önemlidir. İşgücü devir oranı yüksek olmayan bu tür sektörlerde çalışanlar arasında rekabet olmadığından değişken ücretlendirme yerine herkese eşit sağlanan yardımlar veya izinler gibi katkılar daha uygun bir ödüllendirme stratejisi olacaktır. Farklılaştırma stratejisi açısından ise durum tam tersidir. Farklılaştırma stratejisi uygulayan işletmelerde merkezîlikten uzak ödüllendirme stratejileri daha uygundur. Performans hedefleri çalışanlarda belli davranışların ortaya çıkmasını ve gelişmesini sağlamaya yöneliktir. Yaptıkları işler genellikle birbirinden farklıdır ve ulaşılmak için rekabet edilen ödüller de farklı farklıdır. Ödüllendirme stratejisi açısından ise dışsal eşitlik önemlidir. Yani işletme dışından yeni gelebilecek adayları cezbedecek bir ödüllendirme stratejisi gözetilmelidir. Bu nedenle bu tip işletmelerde primler, değişken ücretler, terfiler gibi daha kişiye özel ödüllendirme stratejileri daha uygun olabilir.

Yanıt Açıklaması:

Doğrudan ücret, personelin işinin ve performansının değeriyle pozitif ve yüksek bir korelasyon içinde olan ücret unsurlarını içerir. Buna göre, personelin işinin değeri, sahip olduğu beceri veya yetkinlik düzeyi arttıkça temel ücreti; performansı arttıkça da değişken ücreti artacaktır. Buna karşılık, dolaylı ücret unsurlarının iş ve personelin değeriyle ilişkisi daha dolaylı ve düşüktür. Örgüteki üyeliğe bağlı ücretler olarak da adlandırılan dolaylı ücreti oluşturan ek yararların ve sosyal yardımların düzeyi genellikle personelin iş, beceri-yetkinlik ve performans düzeyine göre fazlaca değişkenlik göstermez. Örneğin, temel ücret veya maaş (doğrudan ücret) düzeylerine, iş ve performans düzeylerine göre çalışanlar arasında farklılık gösterirken dolaylı ücret kalemleri içinde sunulan yemek veya taşıma hizmetinde genellikle pek bir farklılaşma olmamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Ücretleri gerçek usulde vergilendirilen gerçek kişiler asgari geçim indiriminden yararlanabilecektir. Ancak; 1) Ücretleri diğer ücret kapsamında vergilendirilen hizmet erbabı, 2) Ücret geliri elde etmeyen diğer gerçek kişiler, 3) Başka bir kanun hükmü (4490 Türk Uluslararası Gemi Sicili Kanunu, 4691 Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu v.b.) uyarınca ücretlerinden gelir vergisi tevkifatı yapılmayanlar, 4) Dar mükellefiyet kapsamında ücret geliri elde edenler asgari geçim indiriminden yararlanamazlar.

Yanıt Açıklaması:

Müşteri memnuniyeti, çalışma kalitesi ve üretim miktarı ödül kriteri içerisinde yer alırken; problem yaratıcılık ve işe devamsızlık bu kriterler içerisinde yer almayacağından yanlıştır. Buna göre I.II ve IV seçenekler doğru olduğundan doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Ödüllendirme sistemlerinin özünde birbirine zıt iki farklı boyutu bulunmaktadır: 1) İstenmeyen davranışların engellenmesi için kullanılan disiplin boyutu, 2) İstenilen davranışların ortaya çıkması için kullanılan ödüllendirme boyutu ve 3) Bu iki boyut arasında üç farklı yönetici yaklaşımı bulunmaktadır.

Yanıt Açıklaması:

İçsel ödüller, işin kendisinin çalışana verdiği hazla ilişkili olan ödüllerdir. Bu tür ödüllerin yönetsel açıdan özendirici bir araç olarak kullanılabilmesinin yolu çalışanlar gözünde yaptıkları işin değerini, o işi yapıyor olmaktan dolayı aldıkları hazzın miktarını artırmanın yollarını bulabilmektir. İçsel ödüller bir anlamda çalışanların yeterlilik, başarı, sorumluluk, önemli olma, üretkenlik, işe yarama, kişisel gelişme sağlama gibi psikolojik beklentilerine yönelik manevi ödüllerdir Jest ve mimikler, takdir davranışları, yazılı veya sözlü teşekkür ifadeleri, hediyeler, izinler, yazılı veya görsel medyada yer alma, kararlara katılım, sorumluluk artışı, yetki devri, kişisel gelişim olanakları, inisiyatif kullanabilme, iş tasarımı, iş güvencesi, sosyal gruplara katılım ve sosyal uğraşlar gibi çok sayıda içsel özendiriciliği olan ödülden bahsedilebilir. "Doğrudan ödemeler" seçeneği dışında, diğer seçeneklerde içsel ödül türleri yer almaktadır. 

Yanıt Açıklaması: Geleneksel ve biçimsel temel iş değerlendirme yöntemleri, sıralama, sınıflama, faktör karşılaştırma ve puan yöntemidir.

Yanıt Açıklaması:

İşletmelerde ödüllendirme politikaları 5 başlık altında incelenmektedir: Ödül düzeyleri, içsel ve dışsal eşitlik tercihi, bölümlendirme, birim yöneticilerin rolleri ve şeffaflık.

Yanıt Açıklaması: Ödüllendirme stratejilerinin hayata geçirilmesinde yol gösterici olacak ödüllendirme politikaları da şu başlıklar altında belirlenmektedir : • Ödüllerin seviyesi, yani çalışanlara verilen ödüllerin diğer işletmelerin ödülleri karşısındaki durumu açısından işletmenin işgücü piyasasında nasıl bir yer edinmek istediği, • İçsel yada dışsal eşitlikten hangisine odaklanıldığı, yani işletmenin öncelikle dışarıya karşı çalışanlarına bol ödül veren bir görüntü vererek yetenekli çalışanları elde etmeye mi; yoksa içeriye karşı mevcut çalışanlarına iyi ölçülüp-biçilmiş ödüller vererek herkesin tam hakkını aldığı, huzurlu bir işletmeye mi odaklanılacağı, • Şeffaflık, yani çalışanlara ücret politikaları ve oranları hakkında ne ölçüde bilgi verileceği, • Ücret yapıları, yani ödemelerin terfilerle ilişkilendirilip ilişkilendirilmeyeceği, • Eşitleme, yani çalışanların farklı ödül kademelerinde veya ücret yapılarında ne şekilde gruplandırılacağı, • Koruma, yani farklı ödüllendirme sistemlerinde çalışanların kayba uğramadan en iyi ödül kombinasyonunu almalarının nasıl sağlanacağı.