Marks ve Lenin’e göre, finans kapital emperyalizmin kaynağını ve uluslararası çatışmaların temel nedenini oluşturur. Kapitalizm geliştikçe daha fazla hammadde kaynaklarına gerek duyulduğundan, bu durum, daha fazla sömürgeye sahip olmayı gerektirecektir. Denizaşırı sömürgelere sahip olma, bir taraftan hammadde kaynaklarının garanti altına alınmasını sağlarken aynı zamanda ucuz iş gücü ve pazar imkânı da sağlamaktadır.

Demokrasinin gelişmesinin devletlerin saldırganlıklarını azalttığı liberalizmin temel savlarından biridir. Çok sayıda örnekle bu kanıtlanmaya çalışılmaktadır. Batı yarıkürede 1980’lerde demokrasinin gelişmesiyle beraber çatışmalar azalmaya başlamış ve bu bölgede neredeyse kanıksanmış olan savaşlar artık yaşanmaz olmuştur. Bu noktadan hareketle ABD Dışişleri Bakanı Warren Christopher’ın da belirttiği gibi, artık büyük devletlerden hiçbiri, diğerini bir askeri tehdit olarak görmüyor. Günümüzde de ABD ile Rusya ve Çin arasında hatta İngiltere, Fransa, Almanya ya da Japonya arasında bazı sorunlar bulunmaktaysa da bu sorunlar dünya politikasını polarize edecek nitelikte görülmemektedir.

Etiği daha öncelikli gören idealistleri eleştiren Carr’a göre, politika etiğin değil, etik politikanın bir fonksiyonudur. (liberallere) göre, bireyin görevi toplumun genel yararna tabi olmak ve kendi çıkarını toplumun çıkarı için feda etmektir. Bunlara göre, bireyin kendisi için iyi olan, her zaman toplum için iyi olana tabidir.

Realizme göre; devletlerin politikasını şekillendiren şey ulusal çıkarlar, uluslararası politikayı şekillendiren temel aktör ise devletlerdir. Uluslararası ilişkiler güç mücadelesi çerçevesinde gerçekleşir. Politikacılar ahlaki ölçütlerden ziyade temelde çıkar ve gücü ön planda tutarak davranırlar. Devletlerin maksimum güç elde etmeye çalışma arzusu evrenseldir.

Jeopolitik teori; devletlerin coğrafi özellikleri ve dünya üzerindeki konumlarıyla izledikleri dış politika arasında, doğrudan deterministik bir ilişki kuran bir teoridir. Diğer faktörler sabit kalmak üzere, ülke coğrafyasının dış politikayı belirlediği savunulmaktadır. Buna göre, ülkenin kara ülkesi ya da okyanuslarla çevrili olması, önemli nehirlere ve deniz ticaret yollarına sahip olması, o ülkenin dış politikasında belirleyici bir etki yapmaktadır.

Çoğulcu okula (pluralist school) göre, bu düşünürler herhangi bir bölgenin doğal üstünlüğü iddiasına dayanan düşüncelere karşı çıkmaktadır. Tarihsel olarak coğrafi güç merkezi, bir yerden bir başka yere sürekli kaymış ve kaymaktadır. Diğer bir deyişle güç merkezi sürekli değişmekte, bazen bir bölge ya da ülke merkez olup, diğeri çevre konumunda kalırken başka bir zaman tam tersi olabilmekte ve süreç bu şekilde devam etmektedir.

Morgenthau’ya göre güç, politikanın temel amacını ve herhangi bir siyasal davranışın temel güdüsünü oluşturmaktadır. Bu varsayım Vasquez’e değil, Morgenthau’ya aittir.

Liberalizmine göre, devlet ya da hükümet, özel sektörün hareket alanını genişletmek için mümkün olduğunca sınırlanması gereken bir öğedir. Liberal düşünceye göre kamuoyu katılımı, devletin daha iyi yönetilmesini, iç ve dış politikada daha başarılı olmasını sağlamaktadır. Liberal anlayışa göre devlet, kamuoyundan bağımsız, kendi başına hareket eden üniter bir yapı değildir. Aksine devlet çok farklı çıkarların temsil edildiği bir topluluktur.

Klasik liberal teoride birey temel analiz birimi olarak alınırken liberal uluslararası ilişkiler teorisinde, analiz birimi sadece birey değildir. Analiz düzeyi olarak pluralist bir yaklaşım benimsenerek, uluslararası ilişkiler ve devletin dış politikası; birey, ulusal baskı grupları, devlet, uluslararası örgütler ve uluslar aşırı örgütlenmeler düzeyinde (yani aktör düzeyinde) analiz edilmektedir.

Halford Mackinder bu kavramı kullanan kişidir.