Sistem, aralarında düzenli ilişkiler bulunan, ortak özelliklere sahip, birinde meydana gelen bir değişikliğin diğerlerini de etkilediği bağımlı değişkenler dizisidir.

Liberal kurumların gelişmesiyle ve kapitalist bir yapıya sahip olan liberal ilkelere dayalı demokratik ülkelerin artmasıyla savaşların azalmasının mümkün olacağını savunan kavram liberal pasifizmdir.

Şelale modelinde ülke içinde kararlar karmaşık karşılıklı bağımlılık içeren ve yukarıdan aşağıya doğru beş ana grup arasında işleyen iletişim ağıyla belirlenmektedir. Bu gruplar sırasıyla sosyo-ekonomik seçkinler, siyasal ve hükümetsel seçkinler, kitle haberleşme seçkinleri, yerel kanaat önderleri ve siyasal konulara ilgi duyan geniş bir halk kitlesidir.

Çözüm: Uluslararası ilişkilerde devletlerin dışındaki uluslararası örgütler, ulusal ve uluslararası sivil toplum kuruluşları, ulusal ve uluslararası medya kuruluşlarının rolü dikkate alınmaz. Bu realizmin egemen ulus devlet varsayımıyla ilgilidir. Yüksek politika, realistler için devletin varlığını sürdürmeye ilişkin ulusal güvenlik konusu olarak nitelendirilmektedir. Kendine güvenme ise, realistler için, her devletin kendi güvenliğini kendisinin sağlaması varsayımıdır.

Liberalizmin öne çıkan bilim adamlarından olan John Locke 1632-1704 yılları arasında yaşamıştır. Adam Smith 1723-1790 yılları arasında, Immanuel Kant ise 1724-1804 yılları arasında yaşamıştır.

John Von Neumann ve Oscar Mor- genstern’in 1944’te kaleme aldıkları “Theory of Games and Economic Behavior” adlı çalışmayla oyun teorisi dikkatleri çekmeye başlamıştır.

Detant sisteminin bir sonucu olarak, her iki bloğun örgütlenmelerinde zayıflamalar görülmektedir. Sovyetlerin uydusu durumundaki bazı devletler, birtakım dış politika konularında Batılı devletlerle birlikte hareket ederken Batı Bloğu içinde de çatlaklar artmaktadır. ABD anti komünist oligarşileri desteklemekten vazgeçerken SSCB de komünist blok dışındaki devletlerle birlikte yaşamayı öğrenmeye çalışmakta ve ulusal kurtuluş hareketlerini destekleme konusunda eski tutumunu terk etmektedir. Hukuk alanındaysa, diğer devletlerin içişlerine karışmama, detant sis teminin belirgin bir özelliği haline gelmektedir. Ayrıca, uluslararası hukuk kuralları hem güçlendirilmeye çalışılmakta, hem de uygulama alanı genişlemektedir. Evrensel örgüt (BM), uzay, gök cisimleri ve kutup bölgeleriyle ilgili konularda, sömürgeciliğin son bulmasında, silah kontrolüne ilişkin düzenlemelerde ve uluslararası barışın korunmasında önemli işlevler yüklenmektedir. Sistemde, barışın bozulması hatta savaş çıkma olasılığı az da olsa vardır. Fakat bu çatışmalar, ABD ile SSCB arasında doğrudan bir çatışma olmaktan çok, dolaylı, yani bölgesel, sınırlı amaçlara yönelik ve konvansiyonel savaşlar olacaktır. ABD ve SSCB, savaşların tırmanmasını önlemek için işbirliği yapacak ya da en azından diğerinin bu doğrultudaki amacına engel olmayacaktır. Bu tür amaçlara yönelik olarak, daha çok evrensel örgütü devreye sokmaya çalışacaklardır.

Saint Simon’un kullandığı anlamda pozitivizm, toplumsal yapıyı bilimsel çalışmalar vasıtasıyla ve bilimsel yöntemler kullanarak yeniden düzenlemeyi amaç edinen ve bu yönüyle bilimi metafizikten arındırmayı amaçlayan bir tutumdur. Pozitivizm bu bağlamda bilimin tekliği üzerinde durmakta, toplumsal olayların doğa bilimlerinin yöntemleriyle açıklanabileceğini ileri sürmekte ve olgularla değerlerin kesin olarak ayrılması gerektiğini savunmaktadır. Empirizm ise bilimsel bilginin duyu verilerimize yönelik önermelerden oluştuğunu, doğuştan bilginin olmadığını, tüm bilgilerimizin deneyimin ürünleri olduğunu ve bilimsel bilgiye tümevarım yöntemiyle ulaşıldığını kabul eden bilgi teorisidir.

Karar verme teorisi zaten dış politikaları açıklamaya yöneliktir. Dış politika diğer seçeneklerde verilen öğelerden etkilenir.

Devletlerin davranışlarını yapısal nedenlere dayandırması, devlet adamları ve karar vericilerle ilgilenmemesi, rasyonel davranışın sistemin kuralları doğrultusunda hareket etmek olduğu, tüm devletlerin aynı şekilde davranacağını varsayarak irrasyonel unsurları ya da öznel koşulları yadsıması, ülkelerin farklı siyasal koşullara sahip olduğu gerçeğini göz ardı etmesi nedenleriyle de Uluslararası Sistem Teorisi eleştirilmektedir.

Realizm ve sistem teorisinde devletler rasyonel davranan bütüncül öğeler olarak görülür. Sistem yaklaşımı ve uluslararası sistem modellerinde uluslararası ilişkilerin başlıca aktörleri ulus devletlerdir, bireyler üzerinde fazla durulmaz. Karar verme teorisinde ise devletlerin davranışlarının uluslararası sistemi etkilediği, devletlerin davranışlarının ise bireyler tarafından belirlendiği ifade edilir. Sistem yaklaşımından farklı olarak karar verme teorisi, uluslararası sistemde cereyan eden tüm olayların bireylerin eylemlerine indirgenebileceği varsayımından hareket eder. Dolayısıyla karar verme teorisi devletlerin dış politikalarını bireylerin davranışlarından yola çıkarak analiz eder ve bu davranışların uluslararası sistem üzerindeki etkilerini inceler.