Uluslararası İlişkilerde Araştırma Yöntemleri Ara 4. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Bir deneyde gözlemlenen neden-sonuç ilişkisinin gerçekten deneye konu olan uyarandan ya da bağımsız değişkenden (treatment) kaynaklandığı olgusuna ne tür geçerlilik denmektedir?
Harici geçerlilik |
Kapsam geçerliliği |
Yapısal geçerlilik |
Dâhilî geçerlilik |
Bütünsel geçerlilik |
Dâhilî geçerlik, bir deneyde gözlemlenen neden-sonuç ilişkisinin gerçekten deneye konu olan uyarandan ya da bağımsız değişkenden (treatment) kaynaklandığı olgusuna denir. Haricî geçerlik, deney sonucu saptanan bulguların, farklı ortamlarda ve farklı örneklemler (sample) için geçerli ve genellenebilir olmasına denir.
2.Soru
Bir üniversitede geçekleştirilecek araştırma için araştırma yapılacak örneklemi belirlemeden önce örneğin sınıflara göre gruplama yapmak ve daha sonra örneklem oluşturmak hangi tür örneklemeye girer?
Büyüklüğe Orantılı Olasılıklı Örnekleme |
Küme Örneklemesi |
Rastsal Olmayan Örnekleme
|
Basit Rastsal Örnekleme
|
Katmanlı Örnekleme |
Üniversite öğrencilerini tek bir toplam örnek listesinden çekmek yerine sınıflara göre alt kümelere ayırırsak sınıflar kendi içlerinde daha türdeş olacaklardır. Her bir sınıfa ihtiyaç duyulan oranda gözlem ayrılıp bu gözlemleri sınıf alt kümelerinden seçmek katmanlı bir örnekleme olacaktır. Böylelikle sınıfa göre katmanlandırmaya gidilmediğinde örneklemimizin sınıf değişkenine göre içereceği örneklem hatası, sınıfa göre katmanlamaya gidildiğinde sıfırlanmış olacaktır. Aynı mantığı takiben hedef kitlenin sınıf dışında bilinen, cinsiyet, bölüm ya da not ortalaması gibi diğer özelliklerine göre de katmanlama yapılabilir.
3.Soru
Hedef kitlenin türdeş alt gruplara ayrılıp her birinden gerekli büyüklükte örnekleme yoluyla toplam örneklemin oluşturulduğu örnekleme yöntemi aşağıdakilerden hangisidir?
Katmanlı örnekleme
|
Büyüklüğe orantılı olasılıklı örnekleme
|
Küme örneklemesi
|
Kota örneklemi
|
Basit rastsal örnekleme
|
4.Soru
İlgilendiğimiz sonuca (bağımlı değişkene) neden olduğu sanılan bağımsız değişkenlerin adım adım nasıl o sonuca sebep olduğunun izlenmesi aşağıdakilerden hangisi ile ifade edilmektedir?
Yöntem seçimi |
Amaç |
Süreç takibi |
Örneklem seçimi ve takibi |
Sonuç takibi |
Süreç takibi, ilgilendiğimiz sonuca (bağımlı değişkene) neden olduğu sanılan bağımsız değişkenlerin adım adım nasıl o sonuca sebep olduğunun izlenmesidir. Süreç takibi, nedensellik sürecindeki neden-sonuç zincirini ve neden-sonuç mekanizmasını ortaya çıkarmakta kullanılır.
5.Soru
Bir ölçüm aracının ölçmek istenen olguyu doğru bir şekilde, en az hata ile ve farklı zamanlarda istikrarlı sonuçlar vermesi durumunda elde ettiğimiz ölçek _____ bir ölçektir diyebiliriz.
etkili |
bağımlı |
kapsamlı |
geçerli |
güvenilir |
Ölçeğimizin ölçmek istediğimiz her neyse onu olabildiğince hatasız ölçmesi ve bu ölçekle yaptığımız ölçümlerin istikrarlı, her seferinde aynı kesinlikte sonuç veren bir ölçek olması o ölçeğin güvenilir olduğunu gösterir.
6.Soru
Süreç takibi analizinin en önemli özelliği nedir?
Doğru veri elde edebilmek için |
Araştırma sürecini hatasız tamamlamak için |
Nedensellik hikâyesini yani ilişkiler zincirini ortaya koymak için. |
Araştırmanın geçerliliğinin sağlanabilmesi için |
Araştırmanın genellenebilirliğinin saplanabilmesi için |
Süreç takibi, istatistiki olarak aralarında çok güçlü bir korelasyon olan ve dolayısıyla nedensellik ilişkisi olduğundan şüphelenilen değişkenlerin tam olarak nasıl birbirini tetiklediğini keşfetmeye de yarar. Süreç takibi, nedensellik hikâyesi (causal story) de denilen ilişkiler zincirini ortaya koymak için gereklidir.
7.Soru
“En yüksek sosyo ekonomik statüde (SES) olana “10”, daha alt SES de olana “9” ve böylece aşağıya doğru sınışandırarak en düşük SES düzeyindekine de “1” verdiğimizde bir nitel sıralama yapmış oluruz. Burada 10 ile 1arasında bir daha çok ve daha az nitelemesi olduğunu bilmekle birlikte 10’un 1’e göre 10 kat daha fazla olduğunu söyleyebilecek durumda değiliz. Sadece en üst SES durumunda bulunanların en alt SES katmanına göre daha fazla SES’e sahip olduğunu varsayabiliriz.”
Yukarıdaki parçada yer alan ölçüm aşağıdakilerden hangisidir?
Sıralama |
Aralık ölçeği |
Oransal ölçek |
Eşit aralık öçlek |
Eşit oranlı ölçek |
En yüksek sosyo ekonomik statüde (SES) olana “10”, daha alt SES de olana “9” ve böylece aşağıya doğru sınıflandırarak en düşük SES düzeyindekine de “1” verdiğimizde bir nitel sıralama yapmış oluruz. Burada 10 ile 1arasında bir daha çok ve daha az nitelemesi olduğunu bilmekle birlikte 10’un 1’e göre 10 kat daha fazla olduğunu söyleyebilecek durumda değiliz. Sadece en üst SES durumunda bulunanların en alt SES katmanına göre daha fazla SES’e sahip ol duğunu varsayabiliriz. Bu ölçüm gözlem birimlerinin veya bir değişkenin katego-rilerinin sıralanmasından ibarettir. Nominal ölçümdeki temel sınıflandırma ilkeleri ne sadık kalmamız koşulu ile yapılan bu sıralama ile bir sıralama(ordinal)ölçe-ğinekavuşmuş oluruz. Sıralama ölçeği nominal ölçeğin tüm özelliklerine sahip ol duğu gibi ondan farklı olarak değişkenlerin kategorilerini daha az ve daha fazla olarak sıralamamıza elvermektedir. Ancak, yine ölçeğimizin kategorileri birbirle rinden kesin hatlarla ayrılmış, kesikli(discrete)kategoriler hâlinde olup birbirle rinden farklarının niteliği belirli bir özellikten daha fazlasına veya azına sahip ol maları dışında belirsizdir. Bu durumda değişken kategorilerini toplama ve çıkart ma gibi aritmetik işlemleri yapabilme olanağına ulaşır, gözlemlerimiz hakkında da ha kapsamlı çıkarsamalarda bulunabiliriz.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi dahili geçerliğin sağlanmasında yaşanabilecek sorunlar arasında yer almaz?
Geçen zaman-tarih
|
Olgunlaşma
|
Ölçüm
|
Seçim yanlılığı
|
Deneysel kazanç
|
9.Soru
Deneysel araştırmalarda dahili gerçeklik bir deney sonucunda gözlenen etkinin sadece deneyin uyaranı ya da bağımsız değişkenden kaynaklandığı anlamına gelir. Laboratuvar ortamlarında dahili gerçekliğe ulaşmak nispeten daha kolaydır. Ancak dahili gerçekliğe ulaşmada bazı sorunlar yaşanabilir. Katılımcılarda zaman içinde görülebilen yorgunluk, sıkılma gibi değişiklikler hangi tür sorunlardır?
Geçen zaman- tarih |
Olgunlaşma |
Ölçüm |
Deneysel kayıp |
Seçim yanlılığı |
Araştırma sırasında deneklerde görülen değişiklikler olgunlaşma olarak tanımlanmaktadır.
10.Soru
Araştırmacının bağımlı ve bağımsız değişkenlerle ilgili ölçümleri aynı anda yaptığı ve bağımsız değişkenin, araştırmaya konu olan kişileri, ülkeleri ya da diğer kümeli aktörleri, bağımlı değişkeni etkilediği ortamı kontrol etmediği araştırma yöntemi aşağıdaki seçeneklerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Tek vaka analizi
|
Karşılaştırmalı vaka analizi
|
Kısımlar-arası analiz
|
Küçük-n kurguları
|
Kontrollü deney
|
11.Soru
Çok aşamalı küme örneklemesinin temel prensibi nedir?
Önce bir listeleme yapılır, ardından da bu listeden bir seçim yapılır |
Önce random yapılır sonra örneklem oluştururlur. |
Önce basit seçkisiz atama yapılır, sonra liste oluşturulur |
Önce amaçlı örneklem seçilir, sonra içinden örneklem oluşturulur |
İki kez random atama yapılır. |
Çok aşamalı küme örneklemesi iki adımdan oluşur: önce bir listeleme yapılır ardından da bu listeden bir seçim yapılır. Bu şekilde birincil örnekleme birimleri (primary sampling units) oluşturulur ve hatta gerekli şekilde katmanlanır. Sonra bu birimlerden örnekler seçilir.
12.Soru
Sosyal bilimler araştırmalarında veri toplayan herhangi birinin temel kaygıları aşağıdakilerden hangisidir?
Kavramsallaştırma-ölçüm sorunları ve hedef kitleyi temsil yeteneği
|
Ölçme-değerlendirme ve istatistiksel sonuçlara ulaşabilme
|
Özgünlük ve bağımsız değerlendirilebilme
|
Hedef kitlenin büyüklüğü ve denetlenebilirlik
|
Dönemsellik ve temsil gücü
|
13.Soru
Bir araştırmada belirli olaylardan ya da farklı etkenlerden etkilenen olguya ne denir?
Bağımsız değişken |
Denence |
Teori |
Bağımlı değişken |
Neden |
Sonuç durumundaki, etkilenen olguya bağımsız değişken denir.
14.Soru
I. Kırsal bölgelerde hanelere telefon aracılığı ile ulaşmak ciddi bir problemdir.II. Resmî olarak bu listelerin eksiksiz olarak elde edilmesi son derece zordur. III. Hane telefonu olmayan pek çok kimsenin de son zamanlarda cep telefonu sahibi olduğu rahatlıkla görülebilmektedir.Yukarıdakilerden hangileri örnek liste olarak telefon listeleri seçilmesinin getirdiği dezavantajlardandır?
Yalnız I
|
I ve II
|
I ve III
|
Yalnız III
|
I, II ve III
|
15.Soru
Bir ölçek geliştirildiğinde geliştirilen ölçeğin gerçekten amaçlanan olguyu ölçüp ölçmediğine karar verebilmek için uzman bilim adamlarından görüş alma sürecine ne denir?
İçerik geçerliği |
Ölçüte ilişkin geçerlik |
Yapılanma geçerliği |
Görgül geçerlik |
Yüzeyde geçerlik |
Uzman bilim adamlarından alınacak sonuç olumlu ise ölçek ile yolumuza devam edebiliriz. Bu aşamaya içerik geçerliği denir.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi bir araştırmada kullanılan yöntemlerinden biri değildir?
Sırasal analiz |
Deneysel yaklaşım |
Boylamsal çalışmalar |
Vaka analizi |
Nitel ve nicel yöntemler |
Yöntemler arasında, deneysel yaklaşımlar, kısımlar arası (crosssectional), boylamsal (longitudinal), vaka analizi ve karşılaştırmalı kurgular sayılabilir. Başka bir sıklıkla yapılan ayrım da nitel ve nicel yöntemler arasındadır.
17.Soru
Siyasal düşünce ile görgül siyasal kuramları arasındaki en temel fark nedir?
Görgül siyaset kuramı kim kimi yönetmelidiri arar. |
Siyasal düşünce siyasal olguların nasıl ortaya çıktığını arar. |
Görgül siyaset neden ve nasıl yöneltilmeli sorularına cevap arar. |
Siyasal düşünce bilimsel araştırmalar yaparken görgül siyasal kuramlar siyasetin temel felsefesi üzerine çalışır. |
Siyasal düşünce erdemli yönetim nedir gibi sorulara cevap ararken, görgül siyasal kurumlar olayların neden ve nasılına ilişkin iddiaları sınar. |
Siyasal düşünce (siyasal felsefe) ile siyasetin bilimsel araştırılması olan görgül siyasal kuram (teori) arasında önemli bir ayrım söz konusudur. Siyasal düşünce kim kimi, nasıl, niçin yönetmelidir? Erdemli yönetim, mutlu bir yaşantı temin eden devlet biçimi nedir? vb. sorularla ilgilidir. Oysa görgül siyaset kuramları her gün içinde yaşadığımız, beş duyumuzu kullanarak varlığı hakkında kanıt bulabileceğimiz siyasal olgu ve olayların neden ve nasıl ortaya çıktığı, nasıl ve niçin değiştiği hakkında yanlışlanabilir iddialar (denenceler / hipotezler) geliştirir. Siyasal düşünce görgül siyasal gerçek ile sınırlı olmadığından, görgül olgu ve olaylar siyasal düşünce için gerçek olguların sınırını oluşturmaz. Siyasal düşünce sadece olan biteni açıklamak amacında olmayıp aynı zamanda olması gerekeni de üretmek iddiasındadır. Bu yüzden siyasal düşüncede gerçek beş duyumuzla saptanan gözlemle sınırlı olmak zorunda değildir.
18.Soru
I. İki ya da daha fazla değişken arasında bir bağ kurmaya çalışmak
II. Bulguların gerçek hayatta da genel olarak doğru olduğunu göstermek,
III. Bir olgunun diğer olgudan daha önce ya da sonra geldiğini göstermek,
IV. En az üç değişken arasındaki ilişkiyi sınamak
V. Alternatif açıklamaları elemek.
Bir araştırma kurgusu, herhangi bir kuramı test etmeye çalışırken, yukarıda belirtilen hedeflerden hangilerini dikkate alır?
I,II,III,IV |
III,IV,V |
I,II,III,V |
II,III,IV,V |
Hepsi |
Hangi yöntem seçilirse seçilsin, bir araştırma kurgusu, herhangi bir kuramı test etmeye çalışırken aşağıdaki hedefleri dikkate alır:
-İki ya da daha fazla değişken arasında bir bağ kurmaya çalışmak,
-Bulguların gerçek hayatta da genel olarak doğru olduğunu göstermek,
-Bir olgunun diğer olgudan daha önce ya da sonra geldiğini göstermek,
-Mümkünse alternatif açıklamaları elemek.
19.Soru
Siyasal düşünce ile görgül siyasal kuramları arasındaki en temel fark nedir?
Görgül siyaset kuramı kim kimi yönetmelidiri arar. |
Siyasal düşünce siyasal olguların nasıl ortaya çıktığını arar. |
Görgül siyaset neden ve nasıl yöneltilmeli sorularına cevap arar. |
Siyasal düşünce bilimsel araştırmalar yaparken görgül siyasal kuramlar siyasetin temel felsefesi üzerine çalışır. |
Siyasal süşünce erdemli yönetim nedir gibi sorulara cevap ararken, görgül siyasal kurumlar olayların neden ve nasılına ilişkin iddiaları sınar. |
Siyasal düşünce (siyasal felsefe) ile siyasetin bilimsel araştırılması olan görgül siyasal kuram (teori) arasında önemli bir ayrım söz konusudur. Siyasal düşünce kim kimi, nasıl, niçin yönetmelidir? Erdemli yönetim, mutlu bir yaşantı temin eden devlet biçimi nedir? vb. sorularla ilgilidir. Oysa görgül siyaset kuramları her gün içinde yaşadığımız, beş duyumuzu kullanarak varlığı hakkında kanıt bulabileceğimiz siyasal olgu ve olayların neden ve nasıl ortaya çıktığı, nasıl ve niçin değiştiği hakkında yanlışlanabilir iddialar (denenceler / hipotezler) geliştirir. Siyasal düşünce görgül siyasal gerçek ile sınırlı olmadığından, görgül olgu ve olaylar siyasal düşünce için gerçek olguların sınırını oluşturmaz. Siyasal düşünce sadece olan biteni açıklamak amacında olmayıp aynı zamanda olması gerekeni de üretmek iddiasındadır. Bu yüzden siyasal düşüncede gerçek beş duyumuzla saptanan gözlemle sınırlı olmak zorunda değildir.
20.Soru
hem mantıki olarak bir ölçeğin ölçülmek istenilen kavramı ölçtüğü ileri sürülebilen hem de geliştirilen ölçeği kullanmak suretiyle onun temsil ettiği kavramın temel rol oynadığı bir kuramın görgül olarak sınanması mümkün olan geçerlilik türü aşağıdakilerden hangisidir?
yapılanma geçerliliği
|
ölçüte ilişkin geçerlilik
|
içerik geçerliliği
|
güvenilirlik
|
yüzeyde geçerlilik
|
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ