Uygur Türkçesi Ara 2. Deneme Sınavı

Toplam 20 Soru
PAYLAŞ:

1.Soru

Aşağıdaki sözcük çözümlemelerinden hangisi doğrudur?


toḳı- ‘dokumak’ –(y)ur [3. tekil kişi geniş zaman]

engir- ͡ ‘eğirmek’ –er [zarf-fiil eki]

toḳı- ‘dokumak’ –(y)ur [kalıplaşmış zarf-fiil eki]

bol- ‘olmak’ –(u)p [3. tekil kişi geniş zaman]

bol- ‘olmak’ –(u)p  [dönüşlülük eki] 


2.Soru

Uygurca ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?


Köktürk yazısında Uygur yazılarına kıyasla daha çok örnek vardır. 

Uygur yazılı ürünleri arasında Budist yapıtları büyük yer tutmaktadır. 

Uygur yazıları ve Uygur dili vesikaları, parlak bir devri aydınlatan, geniş sahalara yayılmış bir kültürün dilidir. 

762’de resmî din olarak kabul edilen Maniheizmle ilgili elyazmaları ise Budizmle ilgili olanlara göre çok daha azdır.

Hıristiyanlığın Nesturî mezhebi ile ilgili Uygurca yazmaların sayısı ise çok çok azdır.


3.Soru

Osmanlı sarayında Uygur harfleriyle yazan kâtiplere ne ad verilirdi?


Yazıcı

Molla

Mirza

Şaman

Bahşı


4.Soru

Ötüken Uygur Kağanlığı 840’ta  kimler tarafından yıkılmıştır?


Çinliler

Kırgızlar

Tibetliler

Karluklar

Araplar


5.Soru

Aşağıdakilerden hangisi Maniheist Uygur edebiyatı ile ilgili yanlış bilgi içermektedir?


Maniheist Uygurlardan kalan metinler küçük boyutlu yazmalardır.

Yazıların dikkatli ve titiz ellerden çıktığı gözlenir.

Noktalama işaretlerinin kullanımı bakımından da Budist çevreye ait metinlerden kolaylıkla ayırt edilebilir.

Maniheist Uygurlardan kalan metinler büyük mezar taşlarına yazılan yazılardır.

Özellikle hem ön uyakla hem de son uyakla yazılmış başarılı şiir
örnekleri vardır.


6.Soru

Mani dinini resmî din olarak kabul ettiren hükümdar aşağıdakilerden hangisidir?


Bögü Kağan.

Bilge Kağan.

Köl Tigin.

Abbasi halifesi Mansur.

Cengizhan.


7.Soru

Uygur etnik adı, ilk olarak aşağıdakilerden hangisinde geçmiştir?


Bilge Kağan yazıtının doğu yüzü 37. satırı

Köl Tigin yazıtının güney yüzü 10. satırı

Ton Yukuk yazıtının batı yüzü 7. satırı

Altun Yaruk

İyi Düşünceli Prensle Kötü Düşünceli Prens


8.Soru

Uygur etnik adının tarihte ilk olarak geçtiği Bilge Kağan yazıtının doğu yüzünde geçen “uygur elteber yüzçe erin ilgerü tezip bardı” 37. satırının doğru çevirisi hangisidir?


Uygurların ilteberi yüz kadar adamla doğuya doğru kaçıp gitti.

Uygur yurtlarını bırakarak yüzlerce insanlar doğuya doğru tezden gitti.

Uygur halkı yüzlerce insanla doğuya doğru toza toprağa bulanarak vardı.

Uygur halkı yüzerek ırmağı geçip ileri doğru gitti.

Uygurlar yüz kadar adamla ileri doğru göç etti.


9.Soru

Hangisi Uygur yazısında söz başında elif + vav + ye harfleriyle gösterilen seslerdendir?


/a/

/e/

/y/

/u/

/ö/


10.Soru

Aşağıdaki hangi ülke Uygurca yazmaların keşfinde en büyük gayreti ve başarıyı göstermiştir?


Almanya
Finlandiya
Fransa
Rusya
Japonya

11.Soru

Çinli seyyah Hsüang-tsang 627-643 yılları arasında gerçekleştirdiği yolculuğu anlattığı seyahatnamesinde Türklerin yaşamış olduğu bölgelerdeki etkili olan dinlerden birisi olarak hangisini zikretmektedir?


İslam

Şamanizm

Nesturilik

Mecusilik

Mani


12.Soru

Günümüzde hâla çıkan BTT’nin ilk sayısını kim veya kimler çıkarmıştır?


Bang ve i A. von Gabain

W. K. Müller

Von Le Coq

Hsüangtsang

Hazai ve P. Zieme


13.Soru

Eski Uygur Türkçesinde kitaptaki bölümler için hangi kelime kullanılmıştır?


bölgü

bölüş

ülgü

ülüş

yarık


14.Soru

Hangisinin Mani’nin yazdığı yedi kitaptan birinin Uygurca çevirisi olduğu sanılmaktadır?


İki Yıltız Nom

Sekiz Yükmek

Altun Yaruk

Ayıg Ögli Tigin Edgü Ögli Tigin

Vap hua ki atlıg nom çeçeki sudur


15.Soru

Üç nüshasından biri olan Viyana nüshası Uygur harfleri ile yazılmış olan eser aşağıdakilerden hangisidir?


Bahtiyar-nâme

Tezkiretü’l-Evliyâ

Atabetü’l-Hakâyık

Kutatgu Bilig

Mi‘rac-nâme


16.Soru

 Orhun Türkçesinde  "sevinmek"  kelimesinin yazılımı aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?


sebin-

sewig

sewin

sewinç

sew


17.Soru

Uygurca "törüg" sözcüğünün Türkçesi aşağıdakilerden hangisidir?


Sevgili

Gönül

Yüce

Devlet

Töre


18.Soru

Divanu Lugati’t-Türk adlı eseri kim yazmıştır?


Hsüangtsang.

Taspar Kağan.

Abbasi halifesi Mansur.

Bilge Kağan.

Kaşgarlı Mahmud.


19.Soru

I. Budist Uygurlardan yazma ve basma eserler kalmıştır. 

II. Bu metinler, pustaka formatında, Çin kitap tomarı tarzında, katlama kitap gibi çeşitli kitap biçimlerinde hazırlanmışlardır. 

III. Yazmalar kâğıt üzerine fırça ya da kalemle ve siyah mürekkeple yazılmıştır. 

IV. Buda ve bodhisattva (= buda adayı) gibi dinî açıdan önemli sözler kırmızı mürekkeple yazılmıştır.

Budist Uygur Edebi metinleriyle ilgili yukarıdakilerden hangileri doğrudur?


I ve II

II ve III

I ve III

I, II ve III

I, II, III ve IV


20.Soru

Aşağıdakilerden hangisi Turfan metinleri hakkında yayımlanan ilk süreli yayınlardan biri değildir?


Central Asiatic Journal
Uigurica
Manichaica
Türkische Turfan-Texte
Berliner TurfanTexte