XI-XIII. Yüzyıllar Türk Dili Ara 17. Deneme Sınavı

Toplam 20 Soru
PAYLAŞ:

1.Soru

Aşağıdaki cümlelerde italik ile yazılmış sıfat fiillerden hangisi eklendiği fiile "- mak için" anlamı katar? 


Yılkı yazın atlanur/ otlap anın etlenür.

agırlayın tut sen asıglıg kişig

Vebal kötrü bardı özele söküş

Ölümke basıkma kelir algalı

Elig tutgınça ot tut


2.Soru

Birleşik fiil çekimleriyle ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur? 


Birleşik fiil çekimleri er- yardımcı fiilinin üzerine zaman ve kişi çekim eklerinin getirilmesi ile yapılır. 

Bu tür zaman cekimleriyle ilgili örnekler metinlerde boldur. 

Birleşik fiillerin her kişi ekiyle çekimleri mevcuttur. 

"buzgay erdi" geniş zamanın hikayesi ile çekilmiştir. 

"Basmış erse" belirli geçmiş zamanın şartı ile çekimlenmiştir. 


3.Soru

Hangi seçenekte zarf-fiil eki bulunmaktadır?


kalık kaşı tügdi közi yaş saçar /

çeçek yazdı yüz kör küler katgurar

kayusı kopar kör kayusı konar /

kayusı çapar kör kayu suv içer

yagız yer yaşıl torku yüzke badı /

hıtay arkışı yadtı tawgaç edi

ünün ötti keklik küler katgura/
kızıl agzı kan teg kaşı kap kara

kurımış yıgaçlar tonandı yaşıl /
bezendi yipün al sarıg kök kızıl


4.Soru

Hakaniye Türkçesi terimi aşağıdakilerden hangisinin yerine kullanılabilmektedir?


Selçuklu Türkçesi

Çağatay Türkçesi

Uygur Türkçesi

Orhon Türkçesi

Karahanlı Türkçesi


5.Soru

Aşağıdaki sözcüklerin hangisinde yönelme durumu eki yoktur?


aşka

közüme

atasıŋa

köŋülke

kapuġda


6.Soru

"Çerig tutup küreşti" dizesinin Türkiye Türkçesine çevirisi aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?


Askerler saf oluşturup sıralandılar.

Askerler saf oluşturup vuruştular.

Askerler sıra olup savaştılar.

Askerler saf olup savaştılar.

Askerler sıra oluşturup savaştılar.


7.Soru

Aynı vezinle yazılan, işlediği konular açısından benzerlik gösteren ancak edebi açıdan farklılaşan iki eser aşağıdakilerden hangisidir?


Kutadgu Bilig ve Atebetü’l-Hakayık

Dîvânu Lugati’t-Türk ve Atebetü’l-Hakayık

Atebetü’l-Hakayık ve Divan-ı Hikmet

Kutadgu Bilig ve Divan-ı Hikmet

Atebetü’l-Hakayık ve Muhabbetnâme


8.Soru

Aşağıdakilerden hangisinde küçültme eki vardır?


üçgil

küçgey

közkiye

tarıglag

başıl


9.Soru

  1. ne kim kelse erke
  2. tilindin kelür tilindin kim edgü kim esiz bolur
  3. eşit büt bu sözke kamug ta?da ten
  4. turup tilke yüknüp tazarru‘ kılur

Atebetü’l-hakayık’tan aktarılan yukarıdaki dizelerden hangisinde/hangilerinde zıt anlamlı sıfatlar yer almaktadır?


I

II

I ve IV

I, III ve IV

II, III ve IV


10.Soru

Hangi seçenekte ‘-mak için’ anlamına gelen bir zarf-fiil bulunmaktadır?


suv körmeginçe etük tartma

kamug tolgan irlür tükel eksiyür

bolup togmaduk teg yitip bardı can

yay baruban erküzi/ aktı akın mundızı

ölümke basıkma kelir algalı


11.Soru

Aşağıdaki fiillerden hangisi emir kipi 3. Tekil şahıs ile çekimlenmemiştir? 


Bilsün

Bolsun

Körsüni

Alsu

Tüneyi


12.Soru

Hangi kelime ortaklık ve eşitlik ifade eden adlar yapan ekle türetilmiştir?


neçe

anaç

yerdeş

oktam

birer


13.Soru

“Tugardın ese keldi ö?dün yeli ajun etgüke açtı uştmah yolı” dizelerinin Türkiye Türkçesine çevirisi aşağıdakilerden hangisidir?


Doğu rüzgarı doğudan eserek geldi, dünyayı süslemek için cennet yolunu açtı.

Kafur gidip kara toprak misk kokusuyla doldu, dünya güzelliğini düzenleyip

süslenmek ister.

İlkbahar rüzgarı kötü kışı sürdü, uzaklaştırdı; parlak ilkbahar yine mutluluk

yayını kurdu.

Güneş yine yerine dönmüş olacak, balık burcundan koç burcuna dönmüş olacak.

Kurumuş ağaçlar yeşil elbiseler giydi; mor, al, sarı, mavi, kırmızı (ile) süslendi


14.Soru

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde fiilde 1. çoğul kişi çekimi kullanılmıştır?


negü ter eşitgil köni sözlüg er
kö?ül taplamış işni kılgu kerek
negü teg yarasur törü buzsamız
biliglig kişi kör bilür iş ödin
biligsiz tirig erken atı ölüg

15.Soru

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde 2. tekil kişi iyelik eki almış sözcük vardır?


keremniŋ başı bu erür keḍ bile
yaraġlıġ aşıŋnı kişike yetür
uġan bir bayatḳa aŋar yoḳ fenā
ol anıŋ tevesin çöktürdi
tün kün bile sevnelim

16.Soru

Hangi seçenekte “-dığı zaman”, “-dığında” işlevinde zarf-fiil yapısı bulunmaktadır?


kılıç teprer erken yaġı tepremez

 

ukuşluġ ukupan küzetür anı

yakadakı yalġaġalı eligdeki ıçġınur

yarın bolsa işiŋ kalur kılmadın

aġırlayu tut sen asıġlıġ kişig


17.Soru

Aşağıda Karahanlı Türkçesiyle verilen cümlelerin Türkiye Türkçesine doğru çevirisi hangisidir?
‘kara çumguk ötti sata tumşukın
üni oglagu kız üni teg yakın’


Ala çumguk sivri gagasıyla öttü,
sesi nazlı bir kızın sesi gibi cana yakın.

Kara çumguk mercan gagasıyla öttü,
sesi nazlı bir kızın sesi gibi cana yakın.

Kara çumguk mercan gagasıyla öttü,
sesi nazlıydı.

Ala çumguk mercan gagasıyla öttü,
sesi nazlı ve çok cana yakındı.

Kara çumguk nazlı nazlı öttü gagasıyla,
sesi bir kızın sesi gibi cana yakın.


18.Soru

Aşağıdakilerden hangisi sontakı için söylenemez?


Tek başlarına anlamları yoktur.

Ad ve ad soylu sözcüklerle sıfat fiillerden sonra gelerek eklenir.

Hem sıfat hem de zarf olarak kullanılmaktadırlar.

Zaman, mekan, yön, tarz, benzerlik gibi ilgi kurar.

Cümlenin öteki öğeleri arasında ilgi kurar.


19.Soru

Aşağıdakilerden hangisi ünsüz değişmeleri arasında gösterilemez ?


Metatez

b- > m- değişimi

-z ~ -s değişimi

/k/ ~ /h/ değişimi

Benzeşme


20.Soru

Kutadgu Bilig’in hangi nüshası bulunan ilk nüsha olup Uygur harfleriyle kopyalanmıştır?


Herat

Mısır

Viyana

Fergana

Semerkant