XI-XIII. Yüzyıllar Türk Dili Final 23. Deneme Sınavı

1.Soru

Aşağıdaki kelimelerden hangisinde ayrılma durumu eki bulunmaktadır?

yoldın

taḳı

yetiz

birle

méni

2.Soru

‘aytur’ kelimesinin Türkiye Türkçesindeki karşılığı aşağıdaki kelimelerden hangisidir?

olur

söyler

kılar

yapar

gider

3.Soru

Harezm Türkçesinin ses yapısı ile ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

Birçok kelimede k > h değişimi görülür.

Kelime köklerindeki yuvarlak ünlüler çoğunlukla düzleşir.

İhtiva ettiği ünlülerin sayısı Türkiye Türkçesiyle aynıdır.

Kelime başındaki /t/ler çoğunlukla korunmuştur.

g/ğ sesi muhafaza edilmiştir.

4.Soru

‘yarlıkar’ kelimesinin Türkiye Türkçesindeki karşılığı aşağıdaki kelimelerden hangisidir?

Buyurur

Götürür

Yatırır

Unutur

Sarılır

5.Soru

Çeviri yazısı verilen metinin anlamı aşağıdakilerden hangisine karşılık gelmektedir?

nèçe yıl boldı canım ösker èrdi
köñülde oşbu endişe bar èrdi

Ne kadar yıl oldu canım özlerdi.
Gönülde bu düşünce vardı.

Gönlüm aşırı arzumu görünce
Ey dost, haydi hazırlan!

Ne kadar yıl oldu camın özledi.
Gönülde bu arzu vardı.

Ne kadar ay oldu canım özlerdi.
Hayalde bu düşünce vardı.

Kaç sene geçti canım özledim.
Gönülde bu arzu vardı.

6.Soru

Mukaddimetü’l-Edeb ve Mu’inü’l Mürid'de geçen çağ anlamına gelen kelime aşağıdakilerden hangisidir?

cumadi’l-ahirat ayı

cumadi’l-avval ayı

çak

kèce

kèlür yıl

7.Soru

Aşağıdaki beytin doğru Türkiye Türkçesine çevirisi hangi seçenekte verilmiştir?

yaşık yandı bolgay yana ornı?a

balık kudrukındın kozı burnı?a

Güneş yine yerine dönmüş olacak, balık burcundan koç burcuna dönmüş olacak.

Kafur gidip kara toprak misk kokusuyla doldu, dünya güzelliğini düzenleyip süslenmek ister

Balığın kuyruğunda kuzunun burnuna kadar bütün gizli sırlar ortaya çıkacak.

Işık yandı, ola ki yerine döne; şehir kıyısından köyün kenarına kadar (aydınlandı)

Dönerek yerine güneş tekrar gelecek; balık kuyruğundan ta ceviz içine kadar.

8.Soru

Aşağıdaki beyitteki yüklemlerin kipi nedir?

?a?i?at köñül teg ?ari?at ‘a?ıl

şeri‘at erür bu vücuduñ canı

bildirme eki

ismin hikâyesi

ismin rivâyeti

görülen geçmiş zaman

emir-istek

9.Soru

"kündünki" kelimesinin çözümlenmesi aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?

kündün+ki

kü+n+dün+ki

kün+dünki

kü+ndünki

kün+dün+ki

10.Soru

Harezm Türkçesi aşağıdakilerden hangi ikisi arasında bir tür geçiş dili özelliği gösterir?

Karahanlı Türkçesi- Çağatayca

Çağatayca-Uygurca

Uygurca-Karahanlı Türkçesi

Oğuz Türkçesi-Kıpçak Türkçesi

Çağatayca-Kıpçak Türkçesi

11.Soru

Mu’īnü’l-Mürīd konusu nedir?

Türklere Arapça öğretmeyi amaçlayan bir sözlüktür.

Genceli Nizâmî’nin eserinin çevirisidir.

Peygamberin miraç mucizesini anlatmaktadır.

Arapça bilmeyen göçebe Türkmenlere fıkıh ve tasavvufla ilgili bilgiler vermek üzere yazılmıştır.

Peygamberin hayatını anlatmaktadır.

12.Soru

"yalawaç" kelimesinin Türkiye Türkçesi aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

peygamber

elçi

vezir

evliya

veli

13.Soru

Hüsrev ü Şirin ile ilgili verilen bilgilerden hangisi/hangileri doğrudur?

I. Genceli Nizami tarafından yazılmıştır.

II. 1180 yılında yazılmıştır.

III. 4370 beyitlik manzum romandır.

IV. Özibekoğlu Tınıbek Han ve eşi Melike Hatun adına yazılmıştır.

I ve II

II ve III

I ve IV

III ve IV

I, II ve IV

14.Soru

“yılkıları” kelimesinin günümüz Türkçesindeki anlamı aşağıdakilerden hangisidir?

Ebedi

At sürüleri

Öylece

Akıllı

Sayısız

15.Soru

Verilen metinde hangi ek bulunmamaktadır?

2. teklik şahıs emir eki

2. teklik şahıs iyelik eki

Belirtme durumu eki

Mastar eki

Eşitlik durumu eki

16.Soru

“yıgaçındın” kelimesinin günümüz Türkçesinde anlamı aşağıdakilerden hangisidir?

Düşman

Danıştılar

Savaşsa

Ağacından

Doğru

17.Soru

"sefer rencin kördüm özüm kaç eyyam
tapugka yèttim èmdi oş serencam"

Verilen beyitin Türkçe karşılığı aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?

Han, talihi bu kula yâr edince,
Allah yaradılışımın tasalarını giderdi.

Dil bülbülü (Nizamî) bu nazmın özüne uygun türkü yakmış.
Ben de bu perdeden olmak üzere hoş sesler getirdim.

Bu kapıdaki isteğim, gelip
bu huzurda bir yer bulmaktı.

Kaç gündür yolculuk zahmeti çektim.
İşte şimdi bu zahmetin sonunda huzura yetiştim.

Nasıl geldiysem geldim
ama, iyi bir hâlde, iyi ve tam bir şekilde geldim.

18.Soru

Aşağıdaki metinde hangi hâl eki bulunmaktadır?

nėteg şah tapġıña bir barġa-men tėp

bu köñlüm ḳadġusını tarġa-men tėp

çıkma

yükleme

vasıta

eşitlik

ilgi

19.Soru

“Meñlep” kelimesinin Türkiye Türkçesi’ndeki anlamı aşağıdakilerin hangisidir?

Anahtar

Kalıcı