XI-XIII. Yüzyıllar Türk Dili Final 29. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Mukaddimetü'l-Edeb kim tarafından yazılmıştır?
Zamahşeri |
Atsız |
M. S. Kaçalin |
Muqaddimat Al-Adab |
Mustafa Argunşah |
Mukaddimetü'l-Edeb Zamahşeri tarafından Arapçayı öğretmek için 1128-1144 yılları arasında yazılıp Harezm şahı Atsız [1075-1144]’a sunulmuştur
2.Soru
Mukaddimetü’l-Edeb’de Farsça “sal” için Türkçe hangi karşılık verilmiştir?
sal |
sel |
çalı |
yel |
yıl |
Mukaddimetü’l-Edeb’de Farsça “sal” için Türkçe “yıl” kelimesi karşılık olarak verilmiştir.
3.Soru
Hüsrev ü Şirin Genceli Nizâmî [1141-1203]’nin Selçüklü sultanı Arslanoğlu Rüknü’ddünyâ ve’d-dîn III. Tuğrul Şah [1176-1194] ile Èldenizoğlu [1145-1225] Cihân Pehlivân Ebû Ca‘fer Nusretu’d-dîn Muhammed Atabeg [1175-1186] ve kardeşi Ebû Ca‘fer Muzafferu’d-dîn Kızıl Arslan Osman Atabeg [1186-1191] adlarına 1180 yılında kaleme aldığı manzum roman kaç beyitliktir?
6508 beyitlik |
6510 beyitlik |
6512 beyitlik |
6514 beyitlik |
6516 beyitlik |
Hüsrev ü Şirin Genceli Nizâmî [1141-1203]’nin Selçüklü sultanı Arslanoğlu Rüknü’ddünyâ ve’d-dîn III. Tuğrul Şah [1176-1194] ile Èldenizoğlu [1145-1225] Cihân Pehlivân Ebû Ca‘fer Nusretu’d-dîn Muhammed Atabeg [1175-1186] ve kardeşi Ebû Ca‘fer Muzafferu’d-dîn Kızıl Arslan Osman Atabeg [1186-1191] adlarına 1180 yılında kaleme aldığı 6512 beyitlik manzum romanıdır.
4.Soru
`koldı Hakdın çıkdı ingen yandı tagnıñ sahrasın` cumlesinin Turkiye turkcesindeki karsiligi asagidakilerden hangisidir?
Hak risâlet verdi doğrudan kavmine gönderdi |
Hak’tan uzaklaştılar hepsi çok günah işlediler |
üç gün içinde sarı kızıl ve kapkara oldular |
Allah’tan istedi dişi deve çıktı dağın düzlüğünü dolandı |
kadir tanrı kudretiyle hepsini devirdi |
Dogru cevap D`dir.
5.Soru
Oğuz Kağan Menakıbı hangi harflerle yazılmıştır?
Fars |
Arap |
Göktürk |
Uygur |
Latin |
1300’lerde Uygur harfleriyle yazılmıştır.
6.Soru
Hüsrev ü şirin kim tarafından yazılmıştır?
Arslanoğlu Rüknü’d |
III. Tuğrul Şah |
Ebû Ca‘fer Muzafferu’d-dîn |
Kızıl Arslan Osman Atabeg |
Kutb |
Kutb adlı şairin Altunorda [1127-1502] hanı Özibekoğlu Tınıbek Han [1341-1342] ve eşi Melike Hatun adına Harezm Türkçesiyle yapılan ilk manzum çevirisinin Büreküzoğlu Berke tarafından kırk iki yıl sonra 1383’de İskenderiye’de Altunbuğa adına çoğaltılan yazmasıdır.
7.Soru
Yukarıdaki cümlenin Türkçe karşılığı aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
Kabe’ye ziyaret maksadıyla gidiyordum |
Kabe’ye ziyaret maksadıyla gidiyorum |
Kabe’ye ziyarete gitmiştim |
Kabe’ye ziyaret için gitmiştim |
Kabe’ye ziyaret maksadıyla gitmiştim |
Cümlenin Türkçe karşılığı 'Kabe’ye ziyaret maksadıyla gitmiştim'dir. Doğru cevap E'dir.
8.Soru
"bedik" kelimesinin Türkiye Türkçesindeki karşılığı aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
belli |
belirli |
bilinen |
büyük |
bodur |
bedik ‘büyük’ : -k, bedi- (< bedi-k)
9.Soru
Arapların bölgeyi ele geçirmesinden önce Harezm’de yaşayan halk hangi soydandır?
İranî |
Çin |
Hint |
Türk |
Moğol |
Yapılan araştırmalar Harezm bölgesinde yaşayanların Harezmce diye de adlandırılan bir dil kullandıklarını; bu dilin, İranî bir dil olduğunu göstermiştir.
10.Soru
Aşağıda Karahanlı Türkçesiyle verilen cümlelerin Türkiye Türkçesine doğru çevirisi hangisidir?
‘yaġız yėr yıpar toldı kāfūr kitip
bezenmek tiler dünyā körkin itip’
Kafur gidip deniz misk kokusuyla doldu, |
Kafur gelip kara toprak misk kokusuyla doldu, |
Her yer ve hava misk kokusuyla doldu, |
Kafur gidip gökler misk kokusuyla doldu, |
Kafur gidip kara toprak misk kokusuyla doldu, |
Karahanlı Türkçesiyle verilen cümlenin Türkiye Türkçesine doğru çevirisi; ‘Kafur gidip kara toprak misk kokusuyla doldu, dünya güzelliğini düzenleyip süslenmek ister’ şeklindedir.
11.Soru
"edgülük" kelimesinin çözümlemesi aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
ed+gü+lük |
edgü+lü+k |
e+dgü+lük |
edgü+lük |
edg+ü+lük |
edgü+lük
12.Soru
"sıgın-gu yer, yat-gu yèr, kılma-gu iş" ifadeleri incelendiğinde "-gu" ekinin işlevi nedir?
Geçmiş zaman sıfat fiili |
Gelecek zaman sıfat fiili |
Geniş zaman sıfat fiili |
Zarf fiil eki |
Bildirme eki |
Gelecek zaman sıfat-fiillerinde -gu / -gü (gelecek ve zorunluluk) eki gelecek anlamı katmıştır. Örnekler anlamlarıyla beraber şu şekildedir: sıgın-gu yer "sığınacak yer", yat-gu yèr, kılma-gu iş "yapılmayacak iş", kel-gü yazuklaru?uznı "gelecek günahlarınızı"
13.Soru
Zamahşeri tarafından Arapçayı öğretmek için yazılan eserin adı aşağıdakilerden hangisidir?
Divan-ı Lügati't Türk |
Mukaddimetü'l-Edeb ve Mu'lnü'l-Mürid |
Atabetü'l-Hakayık |
Divan-ı Hikmet |
Muhakemetü'l-Lugateyn |
Zamahşeri tarafından Arapçayı öğretmek için yazılan eserin adı "Mukaddimetü'l-Edeb ve Mu'lnü'l-Mürid" dir. Doğru yanıt: B'dir.
14.Soru
Mukaddimetü’l-Edeb’in yazarı kimdir?
Zamahşerî |
Rabguzî |
Kutb |
Kerderli Mahmut |
Ali Şir Nevâî |
Mukaddimetü’l-Edeb, Zamahşerî tarafından kaleme alınmıştır.
15.Soru
Oğuz Kağan Menakıbı kaç sayfadan ve her sayfa kaç satırdan oluşmuştur?
42 sayfadan oluşan eserin her sayfasında 9 satır bulunmaktadır |
62 sayfadan oluşan eserin her sayfasında 16 satır bulunmaktadır |
37 sayfadan oluşan eserin her sayfasında 12 satır bulunmaktadır |
46 sayfadan oluşan eserin her sayfasında 9 satır bulunmaktadır |
42 sayfadan oluşan eserin her sayfasında 11 satır bulunmaktadır |
21 varaktan (42 sayfa) oluşan eserin her sayfasında 9 satır bulunmaktadır
16.Soru
Oşbu Altun Kagan Oguz Kaganga èlçi yumşap yiberdi. Köp telim altun kümüş tartıp, köp telim kız yakut taş alıp, köp telim erdiniler yiberip yumşap, Oguz Kaganga suyurkap bèrdi; agızıga bakındı.
Yukarıdaki metnin Türkiye Türkçesine doğru çevirisi aşağıdakilerden hangisidir?
Bu Altın Kağan Oğuz Kağan’a elçi görevlendirip gönderdi. Pek çok altın gümüş çekip, pek çok kırmızı yakut taş alıp, pek çok mücevherler gönderip verip, Oğuz Kağan’a bağışlayıp verdi; ağzından çıkana baktı. |
Bu Altın Kağan Oğuz Kağan’a elçi görevlendirip gönderdi. Pek çok altın gümüş çekip, pek çok yeşil zümrüt taş alıp, pek çok mücevherler gönderip verip, Oğuz Kağan’a bağışlayıp verdi; ağzından çıkana baktı. |
Bu Altın Kağan Oğuz Kağan’a elçi görevlendirip gönderdi. Pek çok atlar çekip, pek çok kırmızı yakut taş alıp, pek çok mücevherler gönderip verip, Oğuz Kağan’a bağışlayıp verdi; ağzından çıkana baktı. |
Bu Altın Kağan Oğuz Kağan’a elçi görevlendirip gönderdi. Pek çok altın gümüş çekip, pek çok kırmızı yakut taş alıp, pek çok yemekler gönderip verip, Oğuz Kağan’a bağışlayıp verdi; ağzından çıkana baktı. |
Bu Altın Kağan Oğuz Kağan’a elçi görevlendirip gönderdi. Pek çok altın gümüş çekip, pek çok mücevherler gönderip verip, Oğuz Kağan’a bağışlayıp verdi; ağzından çıkana baktı. |
Bu Altın Kağan Oğuz Kağan’a elçi görevlendirip gönderdi. Pek çok altın gümüş çekip, pek çok kırmızı yakut taş alıp, pek çok mücevherler gönderip verip, Oğuz Kağan’a bağışlayıp verdi; ağzından çıkana baktı.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ‘’Nehcü’l-Ferâdîs’’ adlı eserin nüshalarının bulunduğu yerlerden biri değildir?
Paris |
Kırım |
Londra |
Kazan |
İstanbul |
Eserin İstanbul ( Yeni Cami Kütüphanesi ), Paris, Kazan, Kırım’da nüshaları bulunmaktadır. Yeni Cami nüshası tam ve harekeli olması bakımından önemlidir. Londra’da nüshası bulunmamaktadır.
18.Soru
Harezm Türkçesi döneminin ilk eseri aşağıdakilerden hangisidir?
Nebilerin Kıssaları |
Oğuz Kağan Destanı |
Edebe Giriş |
Hüsrev ü Şirin |
Mi’rac-name |
Nebilerin Kıssaları, Harezm Türkçesi döneminin ilk eseridir. Nasiru ’d-din bin Burhanu’d-din ar-Rabguzi ta-rafından 1310-1311 yılında yazılıp Nasiru ’d-din Tok Buga’ya sunulan Farsça bir eserin Türkçeye uyarlanmış hâlidir.
19.Soru
Metinde işaretlenen kelime grubunun anlamı nedir?
Diğerine karşın |
Bunların dışında |
Sabaha kadar |
Gece yarısına dek |
Gün boyu |
Metinde işaretlenen “erteke tegrü” kelime grubu “sabaha kadar” anlamındadır.
20.Soru
Nehcü ’l-Faradis eserinin bapları ve konuları eşleşmelerinden hangileri doğrudur?
I. Birinci bap Allah'a hoş gelmeyen amelleri anlatır
II. İkinci bap dört halifeyi anlatır
III. Üçüncü bap ehli beyti ve dört imamı anlatır
IV. Dördüncü bap Hz. Peygamberi anlatır
I ve II |
II ve III |
III ve IV |
I, II ve III |
I, III ve IV |
Birinci bap Hz. Peygamberi anlatır
İkinci bap dört halifeyi anlatır
Üçüncü bap ehli beyti ve dört imamı anlatır
Dördüncü bap Allah'a hoş gelmeyen amelleri anlatır
Doğru yanıt B'dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ