XI-XIII. Yüzyıllar Türk Dili Final 4. Deneme Sınavı

Toplam 20 Soru
PAYLAŞ:

1.Soru

Oğuz Kağan Destanı'nın bilinen tek yazma nüshası aşağıdakilerden hangisinde yer alır?


British Museum

Millet Kütüphanesi

Paris Bibliothèque Nationale

Süleymaniye Kütüphanesi

Bursa Yazma ve Basma Eserler Kütüphanesi


2.Soru

Metnin günümüz Türkçesine doğru çevirisi hangisidir?


Allah hâna bu talihi nasip edince

Allah hanlığı bana yar edince

Han, talihi bu kula yar edince

Han, Allah’tan talih dileyince

Han, herkese iyilik edince


3.Soru

'ulaşu' kelimesinin karşılığı aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? 


‘daima'

‘değer’

‘kuru, boş’

‘ile’

‘ekse’


4.Soru

Yukarıdaki metnin Türkiye Türkçesine doğru çevirisi aşağıdakilerden hangisidir?






Ay oğullar, ben çok dağ aştım, savaştım; süngü ile ok çok attım, aygır ile çok yürüdüm; düşmanları ağlatırdım, dostlarımı ben güldürürdüm.

 Ey oğullar, çok ben yedim, vuruşmalar ben ne çok gördüm; kargı ile ok çok attım, aygır ile çok yürüdüm; düşmanlarınızı ağlattım, dostlarımızı ben güldürdüm.

Ay oğullar, ben çok yedim, vuruşmalar ben çok gördüm; kargı ile ok çok attım, aygır ile çok yürüdüm

Ey oğullarım, çok ben yedim, vuruşmalar ben çok gördüm; kargı ile çok ok attım, aygır ile çok yürüdüm; düşmanları ağlattım, dostlarımı hep güldürdüm.

Ay oğullar, ben çok yedim, çok savaştım; yay ile ok attım, aygır ile çok yürüdüm; düşmanları ağlattım, dostlarımı ben güldürdüm.


5.Soru

Polonyalı Türkbilimci Ananiasz ZAJÂCZKOWSKI tarafından 1967’de Mukaddimetü'l-Edeb'in Yozgat nüshasının yayımlanan bölümü aşağıdakilerden hangisi ile ilgilidir?


İnsanlar

Hayvanlar

Doğa

Ahlak

Sağlık


6.Soru

"keltürdüm" aşağıdakilerden hangisi verilen kelimenin Türkçe izahıdır?


getirdim

mükemmel

yayını

gönlümün

ulaştır


7.Soru

N. Hacıeminoğlu'nun Hüsrev'ü Şirin üzerindeki çalışmasıyla ilgili olarak aşağıda söylenenlerden hangisi doğrudur?


Eserle ilgili irili ufaklı çalışmalar yapmıştır

Çalışmanın ikinci ölümüde hüsrev'in aşkı anlatılır

Eserle lgili yaptığı yayın N. Samoyloviç'in yayınına dayanır

5370 beyitten oluşmuştur

Yaptığı çalışma Türkiye'de ilk olması sebebiyle önemlidir


8.Soru

Atebetü’l-hakayık'ta yer alan

bahalıġ dinar ol biliglig kişi

dizesinin Türkçe karşılığı aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?


Cahil ve bilgisiz adam değersiz bir akçe (gibi)dir.

Bilgili ve bilgisiz ne zaman (nasıl) eşit olur?

Bilgili insan değerli dinar (gibi)dir

Bilgili dişi erkek, cahil erkek ise dişidir

Kemik için ilik ne ise, insan için de bilgi odur


9.Soru

Mukaddimetü’l-Edeb hangi yıllar arasında yazılmıştır?


1128-1144

1075-1128

1044-1128

1125-1135

1075-1135


10.Soru

‘akl anut kelgil e`şit Salih yalawaçkıssasın be`lgülüg başdın ayakga aytayın men cümlesint’ cümlesinin Türkiye Türkçesine doğru çevirilişi aşağıdakilerden hangisidir?


Aklınla gel Sa^lih peygamber kıssasını anla ben hepsini tamamen anlatayım

Akıl ile gel Sa^lih peygamber kıssasını dinle sana hepsini baştan ayağa anlatayım

Akıl hazırla gel Sa^lih peygamber kıssasını dinle ben hepsini baştan ayağa tamamen anlatayım

Akıl hazırla sen Sa^lih peygamber kıssasını ben hepsini baştan ayağa tamamen anlatayım

Akıl hazırla gel Sa^lih peygamber kıssasını dinle ben hepsini baştan ayağa güzelce anlatayım


11.Soru

Louis Ligeti'nin Türk Dilini sınıflandırmasıyla ilgili yaptığı çalışmaya göre aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?


Eski Türkçe: V-X. yüzyıl

Orta Türkçe: Çağatay Yazı Dili

Yeni Türkçe: XVI. yüzyıl ve sonrası

Orta Türkçe: X-XV. yüzyıl

Eski Türkçe: Göktürkçe, Uygurca Devri


12.Soru

9 ve 10. soruları aşağıdaki metne göre cevaplandırınız.

Ümeyye oglanları halifa erken Hübeyre atlıg kişini Kevfeke bèg kılıp-turur er-diler. İbnü Hübeyre Abu Hanifeni agırlar erdi, hemişe ziyaratka kelür erdi. Bir kün Abu Hanifeke aytur: Menim hatırımka andag tüşti kim beytü’l-malnı sizke bildür-sem, dahl ve harc siziñ ‘ameliñiz birle bolsa cümle ne erseler siziñ kalemüñüz hükminde bolsa, tèdi, takı siz menim katımda ulug bolsañız, Kevfe halkı siziñ fermanıñızdın çıkmasa, tèdi erse, Abu Hanife rahmatu’llahi ‘alayhi kabul kılmadı; nèçeme kim derhost kıldı erse, hêç kabul kılmadı. İbnü Hübeyre katıg gazab kıldı takı buyur-dı, Abu Hanifeke yigirmi agaç urdılar takı zindanka saldılar.

Metinde geçen andag kelimesinin anlamı nedir?


birden

öylece

hatırladık

anınca

anında


13.Soru

Aşağıdakilerden hangisinde birleşik çekimli bir fiil yoktur?


barsamen

aydım erdi

törütülmiş ėrdiŋ

korkur ėrdim

buzġay ėrdi


14.Soru

I. Dokuz ünlü vardır.
II. İsimlerde çokluk eki kullanılmamaktadır.
III. Kelime köklerinde ve eklerde yuvarlaklaşma görülmektedir.
IV. Kelime başı /b/ler ?’li kelimelerde /m/ye dönüşmüştür.
Yukarıdaki ifadelerden hangisi Harezm Türkçesi ile ilgili olarak doğrudur?


Yalnız I

Yalnız IV

I, III

I, II, III

I, III, IV


15.Soru

"Allah’a hamdolsun dileğime eriştirdi. / Dilek eli emel yayını kurdu" ifadesi aşağıdaki beyitlerden hangisinin tercümesidir?


bi-hamdi ’llah tilekke hak yètürdi
tilek èlgi umınç yasını kurdı

bi-hamdi ’llah tilekke hak taptı
tilek èlgi umınç yasını kurdı

bi-hamdi ’llah tilekke hak yètürdi
tükel kèldim tükellik yahşı oş çın

nèçe kim kèldim èrse men velikin
tükel kèldim tükellik yahşı oş çın

bu köñlümnüñ kuşı kim taptı hoş bag
kerek bülbül okup ursun kerek zag


16.Soru

1920’de Harezm Halk Cumhuriyeti olarak kurulan ve 1921’de Harezm Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti olarak statüsü değiştirilen devlet kaç tarihinde tarih sahnesinden silinmiştir?


1917

1921

1924

1928

1935


17.Soru

I. Yazımda Karahanlı Türkçesi geleneği devam ettirilmiştir.
II. Metinlerde ünlüler hiçbir zaman yazılarak gösterilmemiştir.
III. Metinlerde ünlüler Uygur yazı geleneğine bağlı kalınarak yazılmıştır.
Yukarıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?


Yalnız I

Yalnız II

Yalnız III

I, II

I, III


18.Soru

Metnin günümüz Türkçesine doğru çevirisi hangisidir?


O akıllı pir burada söylemiş, o kamu insan içinde en olgunu imiş.

O, akıllı bir pir imiş. Böyle caymış. Zaten kendisi bütün insanların içinde en olgunu imiş.

O akıllı pir böyle söylemiş. O, bütün varlıklardan daha olgunmuş.

O akıllıların piri işte burada fark etmiş, zaten o bütün yaratılmışların içinde en olgun olanıymış.

O akıllıların piri böyle söylemiş. O, bütün yaratılmışların içinde olgunmuş.


19.Soru

Eserde geçen "Şalahnı tilese könül sonlagil" dizesinde verilmek istenen öğut aşağıdakilerden hangisidir?


Çalışmak huzur verir.

Kötülük insana yüktür.

Yardımlaşmak insani bir görevdir.

Huzurun adı gönüldür.

Şeriat peygamber sözüdür.


20.Soru

“Türk dili ile Arap dilinin atbaşı beraber yürüdükleri bilinsin diye Halil’in
Kitabü’l-ayn’ında yaptığı gibi, kullanılmakta olan kelimelerle bırakılmış bulunan kelimeleri bu kitapta birlikte yazmak, arasıra yüreğime doğar dururdu……” sözüyle bir sözlüğü yazmaktaki amacını dile getiren bilim insanı aşağıdakilerden hangisidir?


Yusuf Has Hâcib

Edib Ahmet

Emir Seyfeddin

Kaşgarlı Mahmud

Yüknekli Mahmud