XVIII. Yüzyıl Türk Edebiyatı Ara 1. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi kendinden sonra birçok takipçi bulan, üslup sahibi XVIII. yüzyıl şairidir?
Kami |
Koca Ragıp Paşa |
Nedim |
Hoca Neşet |
İzzet Ali Paşa |
Nedim dışında kalan diğer tüm isimler de aynı dönemin şairleridir ancak Nedim bu dönemin üslup sahibi en iyi iki şairinden biridir. Doğru cevap C'dir.
2.Soru
XVIII. yüzyılda şairlerin yenilik arzusu nasıl bir sonuca yol açmıştır?
Şairlerin yüzünü, iç ve dış gerçekliğe daha fazla çevirmelerine
|
Âşıkane konulara rağbetin artmasına
|
Tasavvufi konulara rağbetin artmasına
|
Hiciv ve tehzilin artmasına
|
Tabiatla ilgili şiirlerin çoğalmasına
|
3.Soru
Muradın anlarız ol gamzenin iz‘anımız vardır
Beli söz bilmezüz amma biraz irfanımız vardır
Nedim’in yukarıda verilen şiirindeki “gamze” ile kastedilen aşağıdakilerden hangisidir?
akıl |
terbiye |
arzu |
sevgili |
sezgi |
Nedim’in yukarıda verilen şiirindeki “gamze” ile kastedilen sevgilidir. Doğru yanıt D’dir.
4.Soru
Bûydan hoş rengden pâkîzedir nâzük tenin
Beslemiş koynunda gûyâ kim gül-i ra‘nâ seni
Nedîm’in yukarıdaki beytinin diliçi çevirisi hangi seçenekte doğru verilmiştir?
Narin sevgilim! Gül desenli ipek kumaştan elbise giydin ama korkarım ipekli kumaşın gülündeki dikenin gölgesi seni incitir. |
Narin sevgilim Güllü! Giydiğin ipekli elbisenin seni inciteceğinden endişe ediyorum. |
Narin sevgilim! Gül dikensiz olmaz. Dikenlerin seni yaralayacağından korkuyorum. |
Narin sevgilim! Güllü elbiseler giydin ama korkarım ki elbisen ipekli kumaştan yapıldığı için seni azarlarlar. |
Narin sevgilim! Gül desenli elbiseler giyip gülün gölgesinin düşmediği yerlerde dolaşıyorsun. Seni incitirler diye korkuyorum. |
Narin sevgilim! Gül desenli ipek kumaştan elbise giydin ama korkarım ipekli kumaşın gülündeki dikenin gölgesi seni incitir.
5.Soru
Sürurî, hangi tarzdaki ustalığıyla edebiyat dünyasında tanınmıştır?
Tarih düşürmesiyle |
Muamma söylemesiyle |
Akrostiş kullanmasıyla |
Hicivciliğiyle |
Methiyeleriyle |
Tarih düşürmesiyle
6.Soru
Murâdın anlarız ol gamzenin iz‘ânımız vardır Belî söz bilmezüz ammâ biraz irfânımız vardır Nedim'in yukarıdaki gazelinde geçen "gamze" sözcüğünün anlamı aşağıdakilerden hangisi değildir?
Süzgün bakış |
Yan bakış |
Etkileyici bakış |
Sevgili |
Güzel |
Gamze, sözlüklerde süzgün bakış, yan bakış ibareleriyle karşılanmakla birlikte divan şiirinde gamzeyle anlatılmak istenen, mimiklerle de bütünleşen etkileyici bakıştır. Mecazi olarak gamzeyle kastedilen, sevgilidir. Doğru cevap E'dir.
7.Soru
Nedim'in şiirlerinde çok başarılı bir şekilde övdüğü hamisi devlet adamı kimdir?
Ali Paşa |
Halil Paşa |
Damat İbrahim Paşa |
Mahmut Paşa |
İzzet Ali Paşa |
Damat İbrahim Paşa’nın hemen her faaliyeti Nedim’in dikkatini çeker. Şair, kıta ve kasideleriyle her fırsatta hamisine bağlılığını ifade eder. İbrahim Paşa’yı takdir eden, öven tek şair sadece Nedim değildir. Fakat Nedim, bu şairlerin içinde en başarılı olanıdır. Doğru cevap C'dir.
8.Soru
18. Yüzyılda Nedim’in Halk şiiri nazım biçimlerinden biri olan türkülerden esinlenerek Divan şiirine kazandırdığı; dörtlük bentlerden oluşan, sade ve bestelenmeye elverişli nazım biçimi aşağıdakilerden hangisidir?
Mesnevi
|
Gazel
|
Kaside
|
Şarkı
|
Terkib-i Bent
|
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Şeyh Galip'in, şiirlerine nazire veya tahmis yazdığı şahsiyetler arasında değildir?
Nahifi |
Münif |
Nedim |
Nevasi |
Nedim |
Her şair gibi Şeyh Galip’in de başta Mevlana olmak üzere kendinden önceki büyük şairleri
okuyarak yetiştiği, kendilerinden istifade ettiği, hatta bazılarına nazireler yazdığı
bilinmektedir. Şiirlerine nazire veya tahmis yazdığı şahsiyetler arasında Fuzulî, Hayalî,
Nefî, Sabit, Nabî, Nedim, Nahifî ve Münif gibi şairler öne çıkmaktadır. Doğru cevap D'dir.
10.Soru
18. Yüzyılda Osmanlı mimarisinin etkisinde kaldığı barok ve rokoko tarzına örnek olarak gösterilebilecek yapı aşağıdakilerden hangisidir?
Sadabâd
|
Has Bahçe
|
Kasr-ı Humayun
|
Çeşme-i Nur
|
Cetvel-i Sim
|
11.Soru
Nedim’in şiirlerinde çokça adı geçen, Padişah III. Ahmed zamanında Kâğıthane’de yaptırılan ve eğlencelerin yapıldığı mesire yeri, aşağıdakilerden hangisidir?
Sadabad
|
Hürremabad
|
Ahmedabad
|
Cetvel-i Nur
|
Kasr-ı Hümayun
|
12.Soru
"Şehrengiz geleneğine eklemlenebilecek bu eser, aruzun “fe‘ilâtün fe‘ilâtün fe‘ilün” kalıbıyla yazılmış 796 beyitten oluşan bir mesnevidir. Bu mesnevi, sevgilinin “Hangi memlekette güzel çoktur?” sorusuna cevap olmak üzere yazılmış ve Reisülküttab Ebubekir Ratip Efendi’ye ithaf edilmiştir. Eserin giriş kısmında güzellik konusu ele alınmış, ardından dönemine göre yeni sayılabilecek çeşitli coğrafi bilgiler verilmiştir. Hindistan’dan Yeni Dünya (=Amerika)’ya kadar birçok ülkenin erkek güzelleri tasvir edilmiştir. Bir şehrin güzellerini anlatan şehrengizlerden farklı olarak birçok ülkenin güzellerini konu edinmiştir." Yukarıda bahsi geçen Enderunlu Fâzıl eseri aşağıdakilerden hangisidir?
Hûbânnâme |
Rakkâsnâme |
Zenânnâme |
Çenginâme |
Defter-i Aşk |
Soru kökünde bahsi geçen eser Hûbânnâme'dir. Bu nedenle doğru cevap A şıkkıdır.
13.Soru
Aşağıdaki şairlerden hangisi XVIII. yüzyıl Divan şiirinde Mahallîleşme akımı ile özdeşleşmiş sayılmaktadır?
Necâtî |
Zâtî |
Sâbit |
Şeyhülislâm Yahyâ |
Nedîm |
Seçeneklerde adı geçen şairlerin tamamı Mahallîleşme akımının temsilcilerindendir. Ancak XVIII. yüzyıl söz konusu olduğu zaman adı anılması gereken kişi Nedim'dir. Doğru cevap E şıkkıdır.
14.Soru
Buy-ı gül taktir olunmuş nazın işlenmiş ucu
Biri olmuş hoy birisi dest-mal olmuş sana
Nedim’in yukarıda verilen şiirindeki “buy” sözcüğünün anlamı aşağıdakilerden hangisidir?
ter |
damla damla akıtma |
koku |
mendil |
yanak |
Nedim’in yukarıda verilen şiirindeki “bu^y” sözcüğünün anlamı “koku”dur. Doğru yanıt C’dir.
15.Soru
Gülüm şöyle gülüm böyle demektir yara mu‘tadım
Seni ey gül sever canım ki canana hitabımsın.
(Şair bu dizelerde gülü seviyor olmasının sebebini sevgiliye gülüm diye hitap etmesinden kaynaklandığını söylemektedir.)
Verilen açıklamaya göre bu dizede hangi söz sanatı kullanılmıştır?
Hüsnütatil |
Tevriye |
Leffü neşr |
İstiare |
Akis |
Gülü sevmesinin sebebini gerçek maksat dışında başka bir duruma( sevgiliye bu şekilde hitap etmesinden dolayı) bağlamıştır. Doğru cevap A seçeneğidir.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Şeyh Galip'in şiir dili içerisinde yer almaz?
Yabancı kelimelere, özellikle de Farsça kelimelere ağırlık vermiştir. |
Sözü kısaltmak, diğer Sebk-i Hindî şairleri gibi, Şeyh Galip’in de bir üslup özelliğidir. |
Bazı şiirlerinde, özellikle de şarkılarında sade bir Türkçe kullanmıştır. |
Şiirlerinde Türkçe deyimlerin çokluğu dikkati çeker. |
Beyitleri Farsça bir manzume gibi olup zincirleme tamlamalarla doludur. |
Şeyh Galip, şiir ve şair üzerine düşünen ve bu düşüncelerini çeşitli vesilelerle ifade eden bir şairdir. Hem divanında hem de Hüsn ü Aşk mesnevisinde onun bu konulardaki düşüncelerini okuyabiliyoruz. O, adı geçen mesnevisinde Nabî’yi eleştirirken şiir dilinin nasıl olması
gerektiğini de söylemiştir. Buna göre Nabî’nin beyitleri Farsça bir manzume gibi olup zincirleme tamlamalarla doludur. Nesirde metni süsleyen ve ona değer katan bu tamlamalar, şiirde kullanıldıkları zaman sözü ağırlaştırmakta, okuyucuya yük olmaktadır. Şairin bu değerlendirmesinden, kendisinin şiirde sade bir dil kullanmaktan yana olduğu anlaşılmaktadır.
17.Soru
Bûy-ı gül taktîr olunmuş nâzın işlenmiş ucu
Biri olmuş hoy birisi dest-mâl olmuş san
Nedim'in gazelinden alıntılanan yukarıdaki beyitte altı çizili sözcüklerin anlamları aşağıdakilerin hangisinde sırasıyla doğru olarak verilmiştir?
Koku-Ter |
Şarap-Yanak |
Aşıklar-Gümüş tenli |
Kaş-Ben |
Hristiyan-İçmek |
Mey şarap, ruhsar yanak; uşşak aşıklar, simin-ten gümüş tenli; ebru kaş, hal ben; tersa Hristiyan, nuş et-içmek demektir. Buy koku, taktir damla damla akıtma, damıtma, hoy ter, dest-mal mendil, elbezi demektir. Doğru cevap A seçeneğidir.
18.Soru
Divan Edebiyatında Nedim'in geliştirdiği yeni tarza hangi ad verilmiştir?
Nedimi |
Sühani |
Tarz-ı Nedim |
Nedimane |
Tarz-ı Nev |
Nedim, Nedimane denilen yeni bir tarz geliştirmiştir. Bu tarzın esasını; söyleyiş mükemmelliği, yerlilik arzusu ve Nedim’e özgü edâ oluşturur. Kendisi de bir gazelinde; Ma‘lûmdur benim sühanım mahlas istemez / Fark eyler onu şehrimizin nükte-dânları diyerek üslup sahibi bir şair olduğunu ifade etmiştir (Macit 1997: 355). Doğru cevap D'dir.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi kendisinden sonra klasik edebiyatın çözülmeye başladığı Divan Edebiyatının son temsilcisi olarak da bilinen şairimizdir?
Erzurumlu Emrah |
Fuzuli |
Nedim |
Şeyh Galip |
Baki |
Dönemin edebiyat hayatı, mahalli/folklorik üslubun ön plana çıkmasının dışında önceki asrın bir devamı olarak gelişimini devam ettirmiştir. Divan şiirine derin bir nefes aldıran Şeyh Galip’ten sonra ise, klasik edebiyat yeni bir hamle yapacak güçten mahrum kalmış ve çözülüşün kendini daha fazla hissettirdiği bir süreç başlamıştır. Galip’in şiiri, Türk edebiyatının has bahçesinde kuğunun son şarkısıdır. Bu nedenle yanıt D'dir.
20.Soru
Sürurî’nin hiciv ve hezel tarzındaki şiirlerinde kullandığı mahlası aşağıdakilerden hangisidir?
Sürurî |
Hüznî |
Hevayî |
Hicvî |
Fikrî |
Hevayî
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ