XVIII. Yüzyıl Türk Edebiyatı Final 8. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Neşet'in Molla Gürhani mahallesindeki evinin müdavimlerinden, padişahla ters düştüğü için genç yaşında öldürülen şairdir?
Galip. |
Neyyir. |
Pertev. |
Beylikçi İzzet. |
Esrar Dede. |
Beylikçi İzzet. Cevap D'dir.
2.Soru
“Mesnevi” tercümesiyle edebiyatımızın meşhur şairleri arasına giren şair, aşağıdakilerden hangisidir?
Nazîm
|
Haletî
|
Nef’i
|
Mahtumî
|
Nahifî
|
3.Soru
XVIII. yüzyılda Batı etkisiyle sosyal ve kültürel hayatta görülen değişimlerin başlangıcı hangi padişah dönemine rastlar?
I. Mahmut |
III. Murat |
III. Ahmet |
III. Selim |
II. Mahmut |
XVIII. yüzyıl, sosyal ve kültürel hayatta yeni bir dönüşüm III. Ahmet devrinde başlamıştır.
4.Soru
Padişahların çocuklarının sünnetleri ve kızlarının evlenmeleri vesilesiyle yapılan düğünlerin anlatıldığı eserlere ne ad verilmektedir?
Gazavatname |
Vakanüvis |
Sûrname |
Risale |
Sefaretname |
Padişahların çocuklarının sünnetleri ve kızlarının evlenmeleri vesilesiyle yapılan düğünlerin anlatıldığı eserlere sûrname denilmektedir.
5.Soru
Arapça ve Farsça’nın yanında, Latin, İtalyan ve Rum dillerini de bilen ve "Lügat-i Talyan" adlı yarım kalmış küçük bir sözlük tercümesi bulunan şair aşağıdakilerden hangisidir?
Esrar Dede |
Seyyit Vehbi |
Koca Ragıp Paşa |
Sakıp Dede |
Enis Dede |
Arapça ve Farsça’nın yanında, Latin, İtalyan ve Rum dillerini de bilen şairin, Lügat-i Talyan (Horata 2000: 73-80) adlı yarım kalmış küçük bir sözlük tercümesi vardır. Doğru cevap A'dır.
6.Soru
Nakşi şeyhlerinden Seyyit Hasib-i Üsküdarî’nin, Kocamustafapaşa ve Üsküdar’da bulunan Hüdayî tekkelerindeki şeyhler, İslam tarihine ait büyük kişiler, Osmanlı devlet ve ilim adamları, bunların göreve atanma ve ölüm tarihlerinin cetvel hâlinde verildiği bir eserin adı nedir?
Tezkire-i Hanendegân |
Atrabü’l-Âsar fi Tezkireti Urefai’l-Edvar |
Vefeyat-ı Ekâbir-i İslamiyye |
Güldeste-i Riyaz-ı İrfan ve Vefeyat-ı Danişveran-ı Nadiredan |
Gülzar-ı Suleha ve Vefeyat-ı Urefa |
Vefeyat-ı Ekâbir-i İslamiyye
7.Soru
“Şu güzellik ülkesinde sevgilinin eşi yok
Dünyanın da ışık veren bir başka güneşi yok
Sen hatırdan çıkarma da istersen acı çektir
Nasıl olsa sevdalıdan daha çilekeşi yok”
Ülkü Tamer tarafından Sadeleştirilmiş Dizelerin sahibesi , şıklardan hangisidir?
Zeynep Hatun |
Mihrî Hatun |
Ayşe Hubba Hatun |
Fıtnat Hanım |
Fatma Âliye Hanım |
Fıtnat Hanım
8.Soru
Hoşça bak zâtına kim zübde-i âlemsin sen Merdüm-i dîde-i ekvân olan âdemsin sen Şeyh Galip’in terci-bendinden alınan yukarıdaki beyitte şair kime seslenmektedir?
Şevket-i Buharî
|
İnsan
|
Hz. Âdem
|
Mevlana
|
Esrar Dede
|
9.Soru
Mahrem-i halvet-sarây-ı zevkı ol Gâlibde gör
Başkadır rez duhterinin meşreb-i ferzânesi
Yukarıdaki beyitte aşağıdaki sanatlardan hangisi bulunmaz?
Teşhis |
Kapalı istiare |
Açık istiare |
Tecrit |
Teşbih |
Beyitte hem rez (asma) hem de ondan elde edilen şarap insana benzetilerek kişileştirildiği için "teşhis"; "rez"de kendisine benzetilen gizlendiği için "kapalı istiare", şarapta ise benzeyen unsur zikredilmediği için "açık istiare" sanatları yapılmıştır. Duhter ve ferzâne sözcükleri arasında "tenasüp", rez duhteri (şarap) ile halvet-sarây-ı zevk arasında başka bir "tenasüp", bu son iki kavramla "meşreb" kelimesinin burada kastedilmeyen "içme yeri" anlamı arasında da "iham-ı tenasüp" vardır. Şair, Galip’ten bahsederken sanki kendi değilmiş gibi davranarak "tecrit sanatına" başvurmuştur. Doğru cevap E’dir.
10.Soru
"Bana dûzahdan ey meh dem urur gülzârlar sensiz
Diraht âteş nihâl-i dil-keş âteş berg ü bâr âteş"
Beyitinde “meh”ten kasıt aşağıdakilerden hangisidir?
Sevgili |
Ay |
Yüz |
Ayrılık |
Cennet |
Beyitteki “meh”ten kasıt sevgilidir (açık istiare). Çünkü divan şiirinde sevgilinin yüzü hem yuvarlaklığı hem de parlaklığı ve güzelliğiyle dolunaya teşbih edilmiştir. Doğru cevap A'dır.
11.Soru
Gül ateş, gülfidanı ateş, gül bahçesi ateştir. Akarsu (cuybar) ateştir. Aşkın semender yaratılışlıları için ateş olarak lale bahçesi (lalezar) yeterlidir.
Yukarıdaki beyitte gül, gülbün, gülşen, cuybar ve lalezar sözcükleri bir araya getirilerek bahçe ile ilgili aşağıdaki sanatlardan hangisi yapılmıştır?
Tenasüp |
Teşbih |
İstiare |
İham-ı tenasüp |
Teşbih-i beliğ |
Beyitte gül, gülbün, gülşen, cuybar ve lalezar sözcükleri bir araya getirilerek bahçe ile ilgili bir tenasüp sanatı yapılmıştır. Diğer bir tenasüp de ateş ile ateşte yaşadığı düşünülen semender sözcükleri arasında vardır. Beyitte yer alan bahçeye ait unsurlar ateşe benzetilmek suretiyle teşbihler yapılmıştır. Bu teşbihler, benzetme yönü ve edatının olmaması nedeniyle teşbih-i beliğ olarak adlandırılırlar.
12.Soru
Şeyh Galip’in, sırrını saklamayıp ifşa ettiği için darağacını boyladığını söylediği sûfi aşağıdakilerden hangisidir?
Şems-i Tebrizî |
Muhyiddin-i Arabî |
Rabiatü’l-Adeviye |
Bayezid-i Bistamî |
Hallac-ı Mansur |
Hallac-ı Mansur’a gelince, o, sırrını açığa vurduğu için darağacını boylamıştır.
13.Soru
“Dedi dilber eylemezdim bûse-i la’lim dirîg / Kand ile beslerdim olsaydı eger cerrâr bir” beytinin dil içi çevirisi, aşağıdakilerden hangisidir?
“(Sevgili), o kadar isteyen var ki, kime öpücük vereyim, dedi.”
|
“(Sevgili), dudağımdan öpücüğü esirgemezdim, isteyen sadece bir kişi olsa ona şeker verirdim, dedi.”
|
“(Sevgili), âşıkların buse yerine şeker istediklerini, söyledi.”
|
“(Sevgili), şeker yerine âşıkları öpücükle beslerdim, dedi.”
|
“(Sevgili), isteyen bir kişi olsaydı, dudağımdan öpücüğü esirgemezdim, onu şekerle beslerdim, dedi.”
|
14.Soru
Şeyh Galip’in eserlerini bestelememiş olan isim aşağıdakilerden hangisidir?
Hacı Faik Bey |
Yavuz Tektay |
Saadettin Kaynak |
Muhammet Nur Doğan |
Cemal Calan |
Hacı Faik Bey Şeyh Galip’in bir gazelini “Acem-Aksaksemai”, Yavuz Tektay ise aynı gazeli “Acemaşiran-Curcuna” tarzında bestelemiştir. Yine Şeyh Galip’in bir murabbası da Saadettin Kaynak tarafından "Isfahan-Düyek", Cemal Calan tarafından ise "Tahirbuselik-Ağıraksak" tarzında bestelenmiştir. Doğru cevap D’dir.
15.Soru
Türk edebiyatında en çok mahlasname yazan şair kimdir?
Hoca Neşet |
Kâmî |
Beliğ |
Nahifî |
Pertev |
Türk edebiyatında en çok mahlasname yazan şair Hoca Neşet’tir.
16.Soru
"Efendimsin cihânda itibârım varsa sendendir
Miyân-ı âşkânda istiharım varsa sendendir"
Yukarıdaki beyitte şairin "Efendimsin" dediği kişi aşağıdakilerden hangisidir?
Şems-i Tebrizi |
Sevgili |
Hz Muhammed |
Mevlana |
Şevket-i Buhara |
"Dünyada bir itibarım varsa sendendir.
Âşıklar arasında bir şöhretim varsa o da senin sayendedir." Bu beyitte "Efendimsin" sözüyle bahsedilen kişi Mevlana'dır. Doğru yanıt:D'dir.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Süruri'nin sıfat ve adlarından biri değildir?
Osman |
Hüzni |
Fikri |
Müverrih |
Hevayi |
Tarih düşürme sanatındaki ustalığından ötürü “müverrih” sıfatıyla anılan Sürurî’nin asıl adı Osman’dır. Adanalıdır. Şairliğinin ilk beş yılında Hüznî mahlasını kullandıktan sonra hamisi Şeyhülislam Yahya Tevfik Efendi’nin tavsiyesiyle Sürurî’yi tercih eder. Hiciv ve hezel türündeki şiirlerinde ise Hevayî mahlasını kullanır. Doğru cevap C'dir.
18.Soru
Güllü dîbâ giydin ammâ korkarım âzâr eder
Nazenînim sâye-i hâr-ı gül-i dîbâ seni
Nedim'in yukarıdaki diliçi çevirisi "Narin sevgilim! Gül desenli ipek kumaştan elbise giydin ama korkarım ipekli kumaşın gülündeki dikenin gölgesi seni incitir." olarak yapılan beyitinde hangi söz sanatı kullanılmıştır?
Kapalı istiare |
Tecrit |
Teşhis |
Telmih |
Mübalağa |
Narin sevgilim! Gül desenli ipek kumaştan elbise giydin ama korkarım ipekli kumaşın gülündeki dikenin gölgesi seni incitir.
Şairin sözünü ettiği güzel, gül desenli ipek kumaştan yapılmış elbise giymiştir. Fakat bu güzel, giydiği elbisenin desenindeki gülün dikeninden değil, gölgesinden bile incinecek kadar narindir. Burada mübalağa yapılmıştır. Doğru cevap E seçeneğidir.
19.Soru
XVIII. yüzyılın vakanüvis tarihçilerinden hangi üçünün tarihi bir tek kitapta toplanarak basılmıştır?
Raşit, Âsım, Şâkir
|
Âsım, Samî, Şefik
|
Şefik, İzzî, Subhî
|
Samî, Şakir, Subhî
|
Raşit, İzzî, Sami
|
20.Soru
Aşağıdaki antlaşmalardan hangisi 18. Yüzyılda diğer devletlerle yapılan antlaşmalardan biri değildir?
Pasarofça
|
Prut
|
Karlofça
|
İstanbul
|
Kasr-ı Şirin
|
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ