“Empati” “olumsuz duygular” arasında yer almaz.

Bakıcının özelliklerinden kaynaklı stres faktörleri ise bakıcının ruhsal ve fiziksel geçmişi ve şimdiki durumu, kişilik özellikleri ve başa çık­ma tepkileri, rolleri, finansal kaynakları, bakıcılık konusundaki bilgisi, yaşlıyla önceki ilişkilerinden oluşmaktadır.

kkkk

Fiziksel Güçlükler: Yaşlıya bakım verme nedeniyle bakım hizmeti sunan bireylerde hazımsızlık, iştahta değişim, düzensiz yemek yeme, baş ağrısı gibi somatik şikayetler artabilmektedir.

Nörotizm kişilik özelliği, depresif ve hüzünlü olma, gerginlik, kaygılı olma, sıklıkla duygusal iniş çıkışlar yaşama, tedirginlik, huzursuzluk ve sabırsızlık gibi kişilik özellik- lerini kapsamaktadır.

Orta yaşlarında bakım verme işini üstlenen çalışan bireylerin iki sorumluluk alanıyla baş etme ve bu alanlar arasında denge kurma çabaları sandviç duygusu olarak tanımlanmaktadırlar. Doğru cevap E'dir

Yaşlı bakımı ile birlikte bakım verenlerin yaşamlarında da birtakım değişimler gerçekleşmektedir. Bu değişimler elbette bakım verenin hayatını daha zorlu ve sorunlu hâle getirebilmektedir. Yaşlıya bakım verenin sağlık, sosyal ve ekonomik sorunlar yaşaması beklenebilir bir durumdur. Doğru cevap E'dir.

Psikolojik İyi Oluş yaklaşımı, olumlu psikolojik işlevsellik olarak nitelendirilen altı farklı psikolojik boyutla iyi oluşu tanımlamıştır: (1) diğerleri ile olumlu ilişkiler, (2) çevresel hâkimiyet, (3) kendini kabul, (4) özerklik, (5) kişisel gelişim ve büyüme, (6) yaşam amacı.

“Zamanında yaşam tarzının kısıtlanması”  yaşlılara bakım verme sonucu bakım veren aile üyeleri ve bakıcının yaşam stilinin ve etkinliklerinin kısıtlanmasıdır.

Hatıra Oluşturma: Olumlu olaylar yaşamak ve bunları hatırlamak için zihninize yerleştirmek yararlıdır. Aile üyeleri geçmişi yaşlıyla birlikte hatırlayabilir, olaylar üzerinde birlikte konuşabilir. Yaşanılan deneyimin zihinde canlandırılması iyi oluş için çok etkilidir. İkinci yararlı bir teknik ise anıların, anlık yaşantıların yazıya dökülmesidir.

Reuben Hill (1949) tarafından geliştirilmiş Stres ve Başa çıkma Modeli dört faktörü içermektedir. A, stres içeren olayı; B, kaynaklar veya güçlü yönleri; C, algı ve strese verilen anlamı ve X ise stres sonucunu içermektedir.

Yumuşak başlılık, iyi kalpli, iyi huylu, nazik, saygılı, ince, güvenli, yardımsever, ba­ğıslayıcı, esnek, açık kalpli, saf ve dürüst olarak tanımlanmaktadır (Bacanlı ve ark., 2009). Yumuşak başlılık düzeyi yüksek olan bireyler diğer insanları seven, verici ve merhametli bireyler olarak değerlendirilmektedir (Somer ve ark., 2002). Bakıcılıkta yumuşak başlılı­ğın tükenmişliği azalttığı bilinmektedir (Melo ve diğerleri, 2011). Yumuşak başlılık düzeyi düşük olan bireyler ise kindar, kibirli, inatçı, rekabetçi, geçimsiz, uzlaşması zor bireyler olarak değerlendirilmektedir (Bacanlı ve ark., 2009; Costa ve McCrae, 1995). Yumuşak başlılık özelliği düşük bakıcılar, hastalarla iş birlikçi bir ilişki kurmakta güçlük yaşayabil­mektedirler. Bu bağlamda Cevap B'dir.

Hemen felaketleştirme yaparak durumu daha kötü algılama eğiliminde olabilmekte ve baş etmek için problem odaklı tepkiler vermemektedir.

Fiziksel sağlıkta bozulmalar, bakım verenlerin uzun süreli yaşlı bakımından sonra tansiyon, şeker ve bağışıklık fonksiyonlarında işlevsizlikle gerçekleşir. Bakım veren aile üyeleri, uzun süreli yaşlı bakımından dolayı yetersiz beslenme ve azalan fiziksel aktiviteye bağlı olarak fiziksel sorunlar yasamaktadırlar.

Yaşlı ile yaşarken evlatların da kendileri hakkında da keşiflerde bulunabileceklerini Johari Penceresi ile açıklayabiliriz. Kişinin kendi ile iletişiminde bahsedilmesi gereken önemli konulardan biri de kendini tanıma ve dışarıya yansıtma derecesini gösteren Johari Penceresi’dir. Johari Penceresi, kişinin açığa çıkardığı alanları ile açığa çıkarmadığı, kendi içinde sakladığı alanları göstermektedir. Johari Penceresinde, iki veya daha fazla kişi arasında, bu kişilerin birbirleri hakkındaki bilgileri ön plana çıkmaktadır. Bu bilgiler dört pencere şeklindedir. Her pencerenin bir adı vardır. Açık alan, kör alan, saklı alan ve bilinmeyen alan olan bu pencereler şöyle açıklanabilir:

Açık Alan: Kişinin kendi tarafından da başkaları tarafından da bilinen alandır. Bu alanda insanlar umutlarını, beklentilerini ya da korkularını çekinmeden diğer insanlarla paylaşmaktadırlar.

Kör Alan: Bu alan başkaları tarafından bilinen ancak kişinin bilmediği alanıdır. Başkalarının bir kişi hakkında edindiği izlenimlerle ilgilidir.

Saklı Alan: Bu alan kişinin bildiği ancak başkalarının bilmediği alandır. Kişi, bilinçli olarak bazı yanlarını gizlemek istemektedir.

Bilinmeyen Alan: Bu alan ise kişinin de başkalarının da bilmediği, karanlık alandır.

Bakım verenlerin stres modeli Perlina ve meslektaşları tarafından (Pearlin, Mullan, Semple ve Skaff, 1990), demanslı hastalara bakan bakıcılar için geliştirilmiş olmakla birlikte, tüm bakım verenlerin stres sürecine yönelik kavramsal bir model sunmaktadır. Model, stres ve başa çıkma sürecinin, stresin geçmişi ve bağlamsal faktörleri, stres yapıcılar, aracılar ve sonuçları olmak üzere dört faktörden etkilendiğini göstermektedir. Doğru yanıt E’dir. Stresin geçmişi ve bağlamsal faktörler, bakıcının demografik ve tanımlanmış özelliklerini, bakıcının bakım alan ile ilişkisini ve bakım sunulan çevrenin özelliklerini içerir. Stres yapıcılar ise bakıcıda strese neden olan faktörlere karşılık gelmektedir. Aracılar ise stres faktörleri ve sonuçları arasındaki karşılıklı ilişkiyi düzenleyen ya da değiştirmeye yardımcı olan sosyal, bireysel ya da maddi kaynaklardır. Aracılar, stres faktörlerinin olumsuz etkilerini azaltan faktörlerdir. Örneğin sosyal desteği olan bakıcı, bakım vermekten dolayı kısıtlanan sosyal ilişkisine, sosyal desteği olmayandan daha çabuk uyum sağlayabilir ve bu durumdan daha az etkilenebilir. Sonuçlar ise bütün bu faktörlerin etkileşimi sonucu bakıcının fiziksel, sosyal, psikolojik sağlığına karşılık gelir. Yaşlı bakımıyla birlikte bakım işiyle ilgilenen aile üyelerinde ve bakıcılarda depresyon, öfke, kaygı gibi duygusal sonuçlar, baş ve vücut ağrılarının artması gibi fiziksel sıkıntılar görülebilir. Doğru yanıt C’dir.

Bakım vermek; yardıma ihtiyacı olan birine günlük ihtiyaçlarını karşılamak ve destek olmak üzere harekete geçmek olarak tanımlanır. Doğru cevap A'dır.

A tipi davranış biçimine sahip bireyler, agresif, sabırsız ve işlerine düşkündürler. Pek çok güdüye sahiptir ve mümkün olduğu kadar çok kısa sürede mümkün olduğu kadar başarılı olmak istemektedirler (Moorhead/Griffin, 1992). A tipi kişilikler, hareketli, dürtü ve ihtiras sahibi, rekabeti seven, saldırgan, düşmanca duygulara ve benmerkezci özelliklere daha çok sahiptirler (Turul, 2000; Baltaş ve Baltaş, 2000).

Sosyo-kültürel içerikle ilgili stres kaynakları ise bakıcılıkla ilgili inançlar ve beklentiler, ulaşılabilen kaynaklar, programlar, engeller, erişimler ve fırsatlar diğer stres kaynaklarıdır.