Eski edebiyatın edebî eleştiri bağlamında en önemli kaynağı tezkirelerdir. Tezkireler, devrin şairleri ile ilgili bilgi, yorum ve değerlendirmeler içerir. Aynı zamanda devrin edebiyat anlayışı ve değer sistemini de aktaran kaynaklarıdır.

Bu dize, şiirin öznesinin duygusal patlamasına, tiksinti duygusu uyandırabilecek bir imajı ekler; böylelikle şiirin anlamsal bütünlüğü korunarak duygusal yoğunluğun şiddeti arttırılmış olur.

Ahmet Rasim’in Şehir Mektupları, mektup ve deneme türlerine örnek olabilecek özellikte bir eserdir. İçerdiği yazılar İstanbul ile ilgili çeşitli meseleleri özel bir üslupla işleyen ve geniş bir okur kitlesine hitap edebilen örneklerdir. Mektup formunu kullanarak okurlarıyla sohbet eden ve belli konulardaki gözlem ve düşüncelerini onlarla paylaşan Ahmet Rasim, mektup ile denemenin özelliklerini birleştirir. Plansız, özgür ve samimi bir ifade aracı yaratır. Deneme ve fıkralarıyla Osmanlı bürokrasi geleneğindeki “vilayet mektupçuluğu”na karşı “şehir mektupçuluğu” diye fahri bir görev yaratır (Akbayar, 1992, s. 5). Yaşadığı kentin sorunlarını dile getirir. Ahmet Rasim’in kendine yakıştırdığı “şehir mektupçusu” adı okurlar tarafından da benimsenmiş ve uzun yıllar Ahmet Rasim bu isimle anılmıştır. Ahmet Rasim (1864-1932), köşe yazıları, sohbetleri, Gülüp Ağladıklarım (1926), Falaka (1927), Muharrir Bu Ya (1927) adlı denemeleri vardır.

Bertolt Brecht’in teorisini geliştirdiği ve sahneye koyduğu epik tiyatro, toplumsal ilişkilerin diyalektik yapısını ve bu yapıyı tarihsel koşullar içinde göstermeye çalışarak seyircinin bu konularda düşünmesini ve bilinçlenmesini temel alır. Olaylara uzak açıdan ve eleştirel bir bakışla bakmayı sağlayacak biçimde kurgulanır. Bu anlayışa göre tiyatro; işsizlik, açlık, savaş, ekonomik bunalım gibi sorunları ele almalı; somut ve görünen gerçeğin altında yatan nedenleri ortaya çıkartmaya çalışmalıdır. Dolayısıyla epik tiyatro, halkçı ve toplumcu bir sanat anlayışı içindedir.

Antik estetiğin ve drama kuramının temel kavramı olan ve yansıtma kuramının temelini oluşturan sanat kategorisine, sanatın özgüllüğünü açıklamak amacıyla ortaya konmuş estetik kavrama "mimesis (taklit)" adı verilir.

• Dilsel biçim
• Anlatı
• Düzyazı
• Sorun: Bireysel yaşam
• Yazarın konumu
• Yazar
• Anlatıcı
• Anlatıcının konumu
• Anlatıcının temel kişi olması
• Anlatının geçmişe dönük bakış açısı

Edebiyat kuramlarını, tarihî gelişimini, çözümleme, alımlama yöntemlerini, değerlendirme olgusunun dayandığı ilkeleri, yaratıcılık-üreticilik sürecini, ulusal sınırları da aşarak inceleyen, belgelere dayandırarak araştıran bilim dalı, genel olarak edebiyat bilimidir.

Deneme türü, adını ve kesin biçimini 16. yüzyı­lın ikinci yarısında Montaigne’in Denemeler (1580) adlı eserinden sonra alır. Doğru cevap A’dır.

2

Epilog
Oyunda son söz anlamına gelir. Antik Roma tiyatrosunda, Plautus tarafından oyunun oynanması ve anlamı üstüne izleyiciye son sözün söylenmesi
biçiminde getirilmiştir (epilogos).

20. yüzyılda artık denemenin “zaman üstü” ve ütopik olma özellikleri vurgulanır. Deneme farklı kültürlere göndermeler yaparak, referans alanları yaratarak okurda yeni düşünce kanalları açan ve kişinin kendini keşfetmesini sağlayan bir türdür.

Edebiyatı diğer sanat dallarından ayıran, kullandığı üretim aracının dil olmasıdır.

Batı edebiyatının da tesiriyle, edebiyatımızda Tanzimat’tan sonra mektup, roman ve hikâyelerde bir anlatım tekniği olarak kullanılır. İlk örneğini Ahmet Midhat Efendi’nin Felsefe-i Zenan (1870) adlı eserinde görülür. Doğru cevap B’dir.

Hareket (Eylem) Birliği
Olayların belli bir konu çevresinde toplanması, birbirini olasılık ve zorunluluk kurallarına göre izlemesi demektir.

Şiirin her kıtasında kullanılan (- -) iki çizgi, duvara asılı tabloları simgelemekte, böylelikle bir re- sim sergisini anlatan bir şiir, yapı itibarıyla bir resim sergisine dönüşmektedir.

Lady Montagu ve Madame de Sevigne, dünya edebiyatında mektup türünün en güzel örneklerini veren yazarlardandır. Julia Kristeva gösterge bilimcidir, bu isimlerden biri değildir.

Doğru yanıt, bu nedenle C'dir.

Halide Edib’in İngilizce kaleme aldığı Memoirs of Halide Edib ilk kez 1926’da Londra’da yayımlanmıştır. Doğru cevap C’dir.

Metnin girişi yani romanın ilk cümleleri, okuru içerik ve sunum hakkında bir fikir sahibi yapan en kritik bölümüdür. Bu kısma “incipit” denir.