Zihin Felsefesi Ara 3. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi zihin felsefesinin temel kavramları arasında yer almaz?
Nesnellik |
Bilinç |
Bireysellik |
Öznellik |
Kendilik |
Zihin felsefesinin temel kavramları zihin, düşünme, bilinç, bireysellik, öznellik ve kendilik kavramlarıdır. Buna göre A seçeneğinde yer alan nesnellik bu kavramlar arasında yer almadığından yanlıştır. Doğru cevap A’dır.
2.Soru
Gerçeklik, büyük oranda boşluktur ve bu boşluğu atom adı verilen ve küçüklükleri nedeniyle tek başlarına algılanamayan, içlerinde boşluk barındırmayan sayısız parçacıklar doldurur görüşüne sahip olan düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
Demokritos |
Herakleitos |
Thales |
Protagoras |
Pythagoras |
Tıpkı Parmenides gibi Demokritos da mutlak bir oluşa gelme ya da yok olmanın imkânsızlığından emin olmakla birlikte, varlığın
çok yönlülüğünü, çeşitliliğini, hareketi, bileşik nesnelerin bir araya gelmesini ve yok olmasını da göz önüne almıştır. Demokritos’a göre gerçeklik, büyük oranda boşluktur ve bu boşluğu atom adı verilen ve küçüklükleri nedeniyle tek başlarına algılanamayan, içlerinde boşluk barındırmayan sayısız parçacıklar doldurur.
3.Soru
Aşağıdaki sorulardan hangisi Descartes’in Varlığa ilişkin sorularına örnek oluşturur?
Yaşam nedir? |
Ben nedir? |
Ben var mıyım? |
Ölüm nedir? |
Gerçek nedir? |
Descartes Meditasyonlar’da şüphe yöntemini kullanarak, kendi varlığını, yani “ben varım” inancının doğru olduğunu kanıtladıktan sonra yeni bir soru sorar; ben neyim? Descartes burada, varlığa ilişkin sorudan, öze ilişkin soruya geçiş yapmıştır. Varlık soruları “o var mıdır?” “ben var mıyım?” ve benzeri formdadır. Öz sorularıysa bir şeyin ne olduğunu soran sorulardır, örneğin “ben nedir?”, “bilgi nedir?” gibi. Buna göre doğru cevap C’dir.
4.Soru
Modern felsefenin kurucusu olarak tanınan düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
Descartes |
Aristoteles |
Spinoza |
Platon |
Sokrates |
Descartes, modern felsefenin kurucusu olarak tanınır. Gerçekten de Orta Çağlardaki Aristotelesçi ve Tanrı merkezci dünya görüşünün 17. yüzyılda ortaya çıkan bilimsel ve akılcı görüşlere yerini bırakmasında çok önemli bir rol oynamıştır.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi stoacı bir filozoftur?
Aristoteles |
Aziz Augustinus |
Marcus Aurelius |
Platon |
Thomas Aquinas |
Marcus Aurelius bir Roma imparatoru ve Stoacı bir filozoftur. S
6.Soru
Hume’un bilginin bütün içeriğini ya da bütün anlamlı önermeleri ya ide ilişkileriyle ya da olgu ilişkileriyle ilgili iki sınıftan birine girecek şekilde ayırması ne olarak adlandırılır?
İdealizm |
Hume bıçağı |
Algı kuramı |
Hume çatalı |
Sentetik |
Hume’un bilginin bütün içeriğini ya da bütün anlamlı önermeleri ya ide ilişkileriyle ya da olgu ilişkileriyle ilgili iki sınıftan birine girecek şekilde ayırması Hume Çatalı olarak bilinir. Hume’un bilgiye ilişkin bu ayrımı, Aydınlanmanın bilim anlayışının temellerini sarsmış ve 20. yüzyılda mantıksal pozitivizmin doğrulanabilirlik ilkesinin temelini oluşturmuştur.
7.Soru
‘’Yöntem Üzerine Konuşma’’ ‘da, akıl yürütme zincirini meşhur “düşünüyorum, o halde varım” (cogito ergo sum) ifadesiyle özetlemiş olan düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
Spinoza |
Aristoteles |
Platon |
Descartes |
Sokrates |
Descartes II. Meditasyon’a, şüphesinin sınırlarını sorgulayarak başlar. Nasıl Arşimet yer yuvarlağını bulunduğu yerden oynatmak için sabit ve sağlam bir nokta istiyorsa Descartes da doğru, şaşmaz bir felsefi sistemin temelini atabilmek için, kesin ve kendisinden şüphe edilemez bir şey aramaktadır. Bu şey de kendi varlığıdır; “benim, ben varım önermesini her dile getirişimde ya da her tasarlayışımda bunun zorunlu olarak doğru olduğu sonucuna varmak gerekiyor.” Descartes Yöntem Üzerine Konuşma’da bu akıl yürütme zincirini meşhur “düşünüyorum, o halde varım” (cogito ergo sum) ifadesiyle özetlemiştir. Buna göre doğru cevap D’dir.
8.Soru
Spinoza'ya göre bedenin idesi nedir?
Bilgi |
Tanrı |
Varoluş |
Öz |
Zihin |
Spinoza’nın zihin görüşüne geçmeden önce, zihin teriminin, onun felsefesinde taşıdığı anlamlara bakmakta fayda vardır. Etika’yı gözden geçirdiğimizde,
zihin konusunda çeşitli saptamalar bulmaktayız. Zihin, genel olarak düşünür
(II: tanım III), daha özel olarak kavramlar oluşturur (II: III açıklama); algılar
(II: XI önerme sonucu); bedeni (II: önerme 12 ve 13) olduğu kadar, diğer bütün
bedenlerin doğasını da (II: önerme 16 kanıtlama) algılar, hatırlar (II: önerme
17 kanıtlama). Bir şekilde kendisini (II: önerme 23) ve bedeni (II: önerme 19)
bilir, ama bir yandan da bilmez (II: önerme 23 ve 24). Tanrıya ilişkin upuygun
bilgisi vardır (II: önerme 47), imgelem kurar (II: 17 scolie). Olumlar, olumsuzlar
(II: 49 scolie) ve duygulanışları sınırlar (III: önerme 56 açıklama).
9.Soru
Kant'ın metafiziğin bir bilim olarak olanaklı olup olmadığını araştırdığı kitabı hangisidir?
İnsan Anlığı Üzerine Bir Deneme |
Saf Aklın Eleştirisi |
Hylas ve Philonous Arasında Üç Konuşma’ |
Meditasyonlar |
Prolegomena |
Kant’ın zihin felsefesi açısından önemiyse, onun, metafiziğin bir bilim olarak olanaklı olup olmadığını araştırdığı, Saf Aklın Eleştirisi (Kritik derreinen Vernunft) adlı kitabından kaynaklanır.
10.Soru
Zihinsel ve fiziksel olanın ya da zihin ve bedenin birbirine indirgenemez iki ayrı töz olduğunu savunan, ontolojik görüş hangisidir?
Bireysellik |
Kendilik |
İkicilik |
Öznellik |
Fizikalizm |
İkicilik zihinsel ve fiziksel olanın ya da zihin ve bedenin birbirine indirgenemez iki ayrı töz olduğunu savunan, ontolojik bir görüştür.
11.Soru
Ruhun ve bedenin esas olarak birbirinden farklı olduğunu, insanın aslında ölümlü bir bedende geçici bir süre için hapsolmuş, ölümsüz bir ruhla özdeş olduğunu öne süren filozof kimdir?
Platon |
Aristoteles |
Nikomakhos |
Elealı Zenon |
Marcus Aurelius |
Platon, ruhun ve bedenin esas olarak birbirinden farklı olduğunu, insanın aslında ölümlü bir bedende geçici bir süre için hapsolmuş, ölümsüz bir ruhla özdeş olduğunu öne sürmüştür.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi İyon düşünce geleneğini yansıtmamaktadır?
Varlık olarak insan, doğanın bir parçasıdır. |
Yapı bakımından insan, doğasıyla evren birbirlerine simetriktir. |
Onlarda akıl, gerçekliğin (evrenin) yapısında bulunan bir ilke sorunu, ya da durumsallıktı. |
Suyu varlığın temeli olarak kabul eder. |
Onlar, “aklın sadece insan zihninin özel bir yetisi olduğunu” düşünen günümüz akılcılığından farklı bir akıl anlayışına sahiptiler. |
İyon düşünce geleneğinde, varlık olarak insan, doğanın bir parçasıdır. Yapı bakımından insan, doğasıyla evren birbirlerine simetriktir İnsanı anlamak ve açıklamak, evreni anlamak ve açıklamak demektir. Onlar, “aklın sadece insan zihninin özel bir yetisi olduğunu” (Horkheimer; 1994) düşünen günümüz akılcılığından farklı bir akıl anlayışına sahiptiler. Onlarda akıl, gerçekliğin (evrenin) yapısında bulunan bir ilke sorunu, ya da durumsallıktı. İnsanı doğadan bağımsız, evrenin logosunun dışında, kendine özgü akıl sahibi varlık olarak görmemişler ve insanın bilme yetisini de insanı, doğa karşısında bağımsızlaştırıp, doğayı ele geçirerek, onun yapısına müdahale olanağı sağlayan bir yeti olarak düşünmemişledir.
Miletli düşünürlerin ilki olan Thales ise suyu varlığın temeli olarak kabul eder.
13.Soru
Descartes’e göre, ikincil nitelikler nesneye ilişkin duyumlardan kaynaklanırken birincil nitelikler, nesneye özgü matematiksel niteliklerdir. Bu açıklamaya göre aşağıdaki ifadelerden hangileri ikincil niteliktir?
I. Portakalın rengi.
II. Portakalın kokusu
III. Portakalın tadı.
IV. portakalın yuvarlaklığı.
V. Portakalın tekliği.
I.II.III |
II.III.IV |
III.IV.V |
I.III.V |
I.IV.V |
Portakala baktığımızda, onun lezzetini ve kokusunu, yuvarlaklığını, rengini, tekliğini algılarız. Descartes portakalın rengi, kokusu, tadı gibi niteliklerinin gerçekten kendisinde olmadığını, aksine gözleyenin zihninde yer aldığını ve nesneye atfedildiğini düşünmektedir. Bu tür nitelikler geleneksel olarak ikincil nitelikler olarak bilinirler. Buna karşın, portakalın yuvarlaklığı ve tekliği gibi nitelikler gözleyenin zihninin ürünleri değil, aksine portakalın kendine özgü özellikleridir. Bunlar birincil nitelikler olarak bilinir. Buna göre I.II. ve III. seçeneklerin yer aldığı A doğru cevaptır.
14.Soru
İnsan Anlığı Üzerine Bir Deneme adlı eseri yazan filozof kimdir?
Locke |
Kant |
Hume |
Berkeley |
Descartes |
Locke’un deneyciliğini, eleştirel bir bakış açısıyla bütün metafizik tortulardan arındıracak şekilde sistematik olarak yeniden biçimlendirmek amacıyla İnsan Anlığı Üzerine Bir Deneme’yi yazmıştır.
15.Soru
Aristoteles yalın bir bilme ve düşünme yetisi anlamındaki usa ne ad verir?
Edilgin us |
Etkin us |
Logos |
Yargılayıcı us |
Mantıkçı us |
Aristoteles yalın bir bilme ve düşünme yetisi anlamındaki usa “edilgin us” adını verir (pathetikos nous).
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi “zihin” kavramını açıklamaktadır?
Felsefeye modern çağla giren bir kavramdır. İlk ve Ortaçağlarda zihin kavramı yerine ruh kavramı kullanılırdı. Dolayısıyla bugün zihin beden sorunu olarak tanımladığımız sorun klasik felsefe literatüründe ruh beden sorunu olarak geçer. |
Salt bir uyanık olma durumunun yanı sıra kendi kendinin farkında olmayı, kendilik bilincine kadar giden farklı zihinsel durumları ifade etmekte kullanılır. |
Sözcüğünden dini inanç anlaşılmamalıdır. İnanç zihin felsefesinde bilgi ile ilişkisi bağlamında ele alınır ve insanın duyumlar, sezgiler ya da hisler yoluyla algıladığı ve kavramlaştırdığı bir olgu olarak tanımlanabilir. |
İnsan zihninin işleyişinde bulunan ve düşünceler arasında bağ ve düzen kurarak akıl yürütmeyi yöneten belli ilkelere aklın ilkeleri adı verilir. Bunlar özdeşlik, çelişmezlik ve üçüncü halin imkânsızlığı ilkeleridir. |
Fizik biliminin dilini bütün öteki bilimlere uygun evrensel bir dil haline getirmek isteyen öğretiye denir. |
Zihin kavramı felsefeye modern çağla giren bir kavramdır. İlk ve Ortaçağlarda zihin kavramı yerine ruh kavramı kullanılırdı. Dolayısıyla bugün zihin beden sorunu olarak tanımladığımız sorun klasik felsefe literatüründe ruh beden sorunu olarak geçer.
17.Soru
Aristoteles soyutlama yetisi anlamındaki ebedi ve tanrısal usa hangi adı verir?
Logos |
Nous |
Mitos |
Edilgin us |
Etkin us |
Aristoteles'e göre, soyutlama yapan yeti olarak us “etkin us”tur. Soyutlama yapmak usun gerçek özüdür. Ona göre yalnız bu anlamdaki us ölümsüz ve ebedidir, tanrısaldır (De Anima, 430a-20).
18.Soru
Stoacılık hangi filozof tarafından kurulmuş bir felsefe okuludur?
Aristoteles |
Elealı Zenon |
Platon |
Marcus Aurelius |
Augustinus |
Stoacılık Roma İmparatorluğu döneminde Elealı Zenon tarafından kurulmuş bir felsefe okuludur. Zenon Stoa Poikile yani resimli veranda adı verilen bir
mekânda derslerini verdiği için kendisinden sonra öğretisini devam ettirenler de stoacılar olarak tanınmıştır.
19.Soru
Aşağıdaki düşünürlerden hangisi, bilinci buzdağına benzeterek bilinç, bilinçaltı ve bilinçdışı olarak üç katmandan oluşan bir zihin modeli ortaya koymuştur?
Gilber Ryle |
Sigmund Freud |
Rene Descartes |
Franz Brentano |
Ludwig Wittgenstein |
Sigmund Freud, bilinci buzdağına benzeterek bilinç, bilinçaltı ve bilinçdışı olarak üç katmandan oluşan bir zihin modeli ortaya koymuştur. Buna göre doğru cevap B’dir.
20.Soru
“ Öyle görünüyor ki uzamsal olmama ölçütü, ancak ………... zihin beden ayrımı kabul edilirse işe yaramaktadır. “
Yukarıda boşluk bırakılan kısma aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?
Fizikalizm |
Epistemolojik |
Bilinç |
Kartezyen |
Ontoloji |
“ Öyle görünüyor ki uzamsal olmama ölçütü, ancak Kartezyen zihin beden ayrımı kabul edilirse işe yaramaktadır. “
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ