Zihin Felsefesi Final 9. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
I.Geçmiş yaşantılara uzatılabilirliği
II.Geçmişin hatırlanabilirliği
III.Kişinin eylemlerini, aynı kendilik altında bir araya getirebilirliği
IV.Geçmiş ve şimdiki kendilik arasındaki belleğin sürekliliği
V.Birbirine bağlanmış kişi durumlarının, birbirine geçişli bir şekilde var olabilirliği
Yukarıdaki maddelerden hangisi Locke’a göre, kişisel özdeşliğin asıl ölçütlerini yansıtmaktadır?
I, II, III |
I, II, IV |
II, III, IV |
I, II, III, IV |
II, III, IV, V |
Locke’a göre, kişisel özdeşliğin asıl ölçütü olan bilinç, geçmiş yaşantılara uzatılabildiği ölçüde, kişi geçmişini hatırlayabildiği ölçüde, kişinin eylemlerini, aynı kendilik altında bir araya getirebilir. Böylece, şimdiki ve geçmişteki eylemlerinin bilincine sahip olan kişinin, özdeşliğinden bahsedilebilir.“O¨yle ki şimdi ve geçmiş eylemlere ilişkin bilince sahip olan her neyse her ikisininde ait olduğu aynı kişidir”. Locke, kişinin eylemleri- nin bilincinde olmasının koşulunu, o eylemleri kendine ait eylemler olarak hatırlayabilmesi olarak tanımladığı için, Locke’un kişisel özdeşlik ölçütü bellek ölçütü olarak bilinir.
2.Soru
Kişinin şimdiki ve geçmişteki eylemlerinin bilincinde olması kişisel özdeşliğin hangi ölçütü ile ilişkilidir?
Bellek ölçütü |
Bedensel süreklilik ölçütü |
Psikolojik süreklilik ölçütü |
Epistemolojik ölçüt |
Doğruluk ölçütü |
İlk defa bellek ölçütünü ileri süren Locke’un bellek ölçütünden kastettiği şey, kişinin şimdiki ve geçmişteki eylemlerinin bilincinde olmasıdır. Kişinin bilinci, geçmişteki herhangi bir düşünceye erişebildiği ölçüde, kişi hatırlayabildiği ölçüde, eski kendisi neyse şimdiki de odur.
3.Soru
I. Bölünemez
II. Uzamı olmayan
III. Kutsal olmayan
IV. Şekle sahip
Yukarıdakilerin hangisi veya hangileri bir olgunun zihinsel olduğunu, örtük bir şekilde belirleyen belli yüklemdir?
Yalnız I. |
Yalnız II. |
I. ve II. |
I., III. ve IV |
II., III. ve IV. |
Bölünemez ve Uzamı olmayan Zihinsel niteliklerdir.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi niteliksel zihinsel durumları ifade etmekte kullanılır?
Yalın his |
Görünen nitelikler |
Dünyevi his |
Zihinsel algı |
Fiziksel algı |
“Yalın his” ve “algılanmış nitelikler” (qualia) ifadeleri niteliksel zihinsel durumları ifade etmekte kullanılır.
5.Soru
Kör görü hastaları ile yapılan deneyler ile ne sonuca varılmıştır?
Bilinçli olmayan zihinsel durumlar vardır. |
Bilinç her zaman bir şeyin bilincidir |
Algılanmış niteliklerin deneyimi bilinçli deneyimdir. |
Bilinç beyindeki sinirsel ve fizyolojik süreçlerin yan ürünüdür. |
Bilincin içerikleri dolaysız olarak bilinir. |
Weiskrantz’ın “kör görü” hastalarıyla yaptığı deneylerdeki bütün nitel zihin halleri, yani algılanmış niteliklerin tamamı, hastanın bilincinin dışında olursa ne olur, sorusunu akla getirmiştir. Bu konuda geliştirilen düşünce deneyi, zihin felsefesi literatüründe yoksun nite (absent qualia) olarak geçer. Bu düşünce deneyinde, hastanın bütün duyularının mükemmel işlediği, ama görme, işitme, koklama, tat alma gibi duyularının hiçbirinin nitel bir algısı olmadığı varsayılır. Literatürde zombi adı verilen böyle bir hasta, koklar ama kokladığını bilmez, görür ama gördüğünü bilmez, tat alır ama tat aldığını bilmez, yani dışarıdan bakılınca normal bir insandan ayırt edilemeyecak şekilde çok çeşitli zihin hallerine sahipmiş gibi görünür, ama bilinçten yoksundur.
Bir
6.Soru
Bizi kediler, maymunlar, atlar gibi diğer zihinsel varlıklardan ayıran özellik hangisidir?
Zihin |
Kendilik bilinci |
Bellek |
Beden |
Akıl |
Kendilik bilinci, bizi kediler, maymunlar, atlar gibi diğer zihinsel
varlıklardan ayıran özelliktir.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi I. Meditasyon’u açıklamaktadır?
İnsan zihninin özünü anlamaya ve zihni tanımanın bedeni tanımaktan daha kolay olduğuna ilişkindir. |
Kendilerinden şüphe edilen şeyler hakkındadır ve Descartes’ın şüphe yönteminin temel sorusuyla başlar: Kesin olarak bildiğim, doğruluğundan şüphe edemeyeceğim bir şey var mıdır? |
Tanrı’ya ve Tanrının varlığına ilişkindir. Descartes’ın zihin üzerine düşünmesi onu, Meditasyon’da Tanrı üzerine düşünmeye sevk etmiştir. |
Maddesel şeylerin özünün, bir kere daha Tanrı ve Tanrının varlığına ilişkinliğidir. |
Maddesel şeylerin varlığına ve insanın ruhuyla bedeni arasındaki gerçek ayrılığa ilişkindir. |
I. Meditasyon kendilerinden şüphe edilen şeyler hakkındadır ve Descartes’ın şüphe yönteminin temel sorusuyla başlar: Kesin olarak bildiğim, doğruluğundan şüphe edemeyeceğim bir şey var mıdır?
8.Soru
Bir sorgucunun, başka odalarda yer alan insan ve bilgisayarı ayırt etmesi üzerine kurulu olan terim aşağıdakilerden hangisidir?
Yapay zeka |
Kuvvetli yapay zeka yaklaşımı |
Turing testi |
Zayıf yapay zeka anlayışı |
Çince odası deneyi |
Turing Testi bir sorgucunun, başka odalarda yer alan insan ve bilgisayarı ayırt etmesi üzerine kuruludur. Eğer sorgucu bilgisayarı insandan ayırt edemezse o zaman bilgisayarın düşündüğü söylenebilir.
9.Soru
Kendilikle ilgili felsefe literatüründe yapılan tanımlamalar ve kullanımlara bakacak olursak, kendilik hakkında birkaç temel özelliğinin öne çıktığını görürüz. Aşağıdakilerden hangisi bu özelliklerden biridir?
Benzerlik Argümanı |
Kendiliğin Bir Karaktere ya da Kişiliğe Sahip Olması |
Kendiliğin Bir Eyleyici Olmayışı |
Kendiliğin Varlıksal Olarak Birlik Oluşu |
Kendiliğin Fiziksel Oluşu |
Kendilikle ilgili felsefe literatüründe yapılan tanımlamalar ve kullanımlara bakacak olursak, kendilik hakkında birkaç temel özelliğinin öne çıktığını görürüz. Bunlar kendiliğin bir şey olduğu, zihinsel olduğu, belli bir zamanda ve zaman içinde tek olduğu, hem diğer şeylerden, hem de kendi düşüncelerinden, deneyimlerinden varlıksal olarak farklı olduğu, bireyin deneyimlerinin öznesi olduğu, bir eyleyici olduğu ve belli bir kişiliğe sahip olduğudur.
10.Soru
Millet okulu düşünürleriyle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
Miletli düşünürlerin ilki olan Thales, havayı varlığın temeli olarak kabul eder. |
Anaksimenes, hem kendisini sınırsızca yayıp açtığı, hem de aynı zamanda sürekli bir hareket ve değişim durumunda bulunduğu için, suyu varlığın temeli olan cevher ve evrendeki bütün hareketin sebebi olarak kabul etmiştir. |
Anaximandros, su, ateş, hava ve topraktan ibaret olan dört unsur sürekli olarak birbirleriyle çakıştıkları için, ne bu dört unsurdan birinin ne de bunların arasında kalan bir tözün, evrenin temeli olduğunu düşünmemiştir. |
Anaksimenes, su, hava, ateş ve topraktan farklı, sürekli değişen bir şeyin varlığın temeli olan cevher olduğunu ileri sürmüştür. |
Thales’den sonra gelen Anaksimenes bilinen ilk ve en eski Yunan yazardır. |
Anaximandros, su, ateş, hava ve topraktan ibaret olan dört unsur sürekli olarak birbirleriyle çakıştıkları için, ne bu dört unsurdan birinin ne de bunların arasında kalan bir tözün, evrenin temeli olduğunu düşünmemiştir.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi kartezyen zihin anlayışının, zihnin ve anlamın ne olduğuna ilişkin kavrayışı üzerine olan benzerlik argümanına eleştiri getiren düşünürdür?
Cantor |
Descartes |
Freud |
Hume |
Wittgenstein |
Benzerlik argümanını, kişinin ağrı ya da kızgınlık gibi zihinsel bir durumu öncelikle belirleyebilmesini, daha sonra ortaya çıktığında da tanımlayabilmesini gerek- tirir. Wittgenstein’ın benzerlik argümanına eleştirisi, bu yaklaşımda, doğru olan ve doğru olmayan tanımlamayı, birbirinden ayırt etmeye yarayan bir ölçütün olmamasıdır. Oysa doğru ve yanlış, tanımlamanın birbirinden ayrılması ve bu ayrımın belli ilkelere bağlanması, sağlıklı bir tanımlama yapmak için son derece gereklidir. Wittgenstein’in eleştirisi, Kartezyen zihin anlayışının, zihnin ve anlamın ne oldu- ğuna ilişkin kavrayışı üzerindedir.
12.Soru
'İnsan Anlığı Üzerine Bir Deneme’ kitabının yazarı kimdir?
Locke |
Hume |
Descartes |
Berkeley |
Kant |
Locke’un deneyciliğini, eleştirel bir bakış açısıyla bütün metafizik tortulardan arındıracak şekilde sistematik olarak yeniden biçimlendirmek amacıyla İnsan Anlığı Üzerine Bir Deneme’yi yazmıştır.
13.Soru
Husserl'e göre bilincin özü nedir?
Yönelmişlik |
Farkındalık |
Kendilik bilinci |
Öznellik |
Transendetal olma |
Husserl için yönelmişlik bilincin özüdür. O yüzden bilinç, Husserl’e göre her zaman bir şeyin bilincidir. “Ama her bilincin “bilinci” olduğuna göre, bilincin neliğinin incelenmesi, aslında bilincin anlamının ve bilincin nesnelliğinin kendisinin incelenmesini de kapsar”.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangileri duyumlarla ilgili zihinsel olgulara örnektir?
I.ağrı
II.kaşınma
III. inanma
IV. umma
V. ardışık görüntü
Yalnızca V |
Yalnızca IV |
II-III-IV |
I-III-IV |
I-II-V |
İlk olarak, duyumlarla ilgili zihinsel olguları ayrı bir sınıfa koymak mümkündür. Ağrı, acı, kaşınma, gıdıklanma, ardışık görüntü (afterimage), yuvarlak yeşil
bir leke görmek, arabanın lastiklerinin asfaltta ötüşünü duymak, başı dönmek vb.gibi durumlar bu sınıfa girecektir.
15.Soru
Descartes’ın Meditasyonlar adlı eseri ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
Felsefenin tamamen, mutlak bir temele dayanan bir bilim haline dönüştürülmesi amacıyla yazılmıştır. |
Bu eser, Descartes’ın zihin beden problemine odaklandığı eseridir. |
Descartes bu eserinde, bilimsel bilginin dayanacağı sağlam bir temel arayışı içindedir. |
I. Meditasyon Tanrı’ya ve Tanrının varlığına ilişkindir. |
II. Meditasyon insan zihninin özünü anlamaya ilişkindir. |
Descartes’ın Meditasyonlar’ı yazmaktaki amacı, felsefenin tamamen, mutlak bir temele dayanan bir bilim haline dönüştürülmesidir. Descartes bu eserinde, aynen bir binanın temeli gibi, bilimsel bilginin dayanacağı sağlam bir temel arayışı içindedir. Descartes’ın amacı, sağlam bir binanın sağlam bir temel üzerine kurulması gibi, bilimsel bilginin de sağlam temeller üzerine kurulmasıdır. Descartes Meditasyonlar’da şüphe yöntemini kullanarak, kendi varlığını, yani “ben varım” inancının doğru olduğunu kanıtladıktan sonra yeni bir soru sorar; ben neyim? Descartes burada, varlığa ilişkin sorudan, öze ilişkin soruya geçiş yapmıştır. Varlık soruları “o var mıdır?” “ben var mıyım?” ve benzeri formdadır. Öz sorularıysa bir şeyin ne olduğunu soran sorulardır, örneğin “ben nedir?”, “bilgi nedir?” gibi. I. Meditasyon kendilerinden şüphe edilen şeyler hakkındadır ve Descartes’ın şüphe yönteminin temel sorusuyla başlar: Kesin olarak bildiğim, doğruluğundan şüphe edemeyeceğim bir şey var mıdır? Descartes’ın Meditasyonlar için yazdığı özette belirttiğine göre, I. Meditasyon’daki sistematik şüphe yöntemi bizi, her türlü peşin hükümden kurtarmaya, şeyler hakkında açık seçik bilgiye ulaşmamıza yarar. II. Meditasyon insan zihninin özünü anlamaya ve zihni tanımanın bedeni tanımaktan daha kolay olduğuna ilişkindir. III. Meditasyon Tanrı’ya ve Tanrının varlığına ilişkindir. Descartes’ın zihin üzerine düşünmesi onu, III. Meditasyon’da Tanrı üzerine düşünmeye sevk etmiştir. II. Meditasyon’da kendi varlığı üzerine düşündüğünde varlığını, kesin ve açık seçik bildiğini ortaya koyan Descartes’ın bu meditasyonda stratejisi, Tanrının varlığını ve kesinliğini, kendi zihninin kesinliğinden hareketle kanıtlamaktır.
16.Soru
"Protagoras, bütün bilgimizin, yalnızca deneyimden geldiğini savunan en ünlü sofistlerden biridir." cümlesinde geçen sofist ne demektir?
Atina’da din eğitimi veren din adamlarıdır |
Atina’da para karşılığı hasta bakan şifacılardır |
Atina’da para karşılığı eğitim veren gezgin öğretmenlerdir |
Atina’da zengin kesimi savunan hukukçulardır |
Atina’da en çok bilinen düşünürlerdir |
Sofistler MÖ. 5. yüzyılda Atina’da para karşılığı eğitim veren gezgin öğretmenlerdir. İlgilerini doğada olup bitenlerin gerçek nedensel bağlamlarını araştırmaya yönelten doğa filozoflarının aksine sofistler ilgilerini düşünen ve toplumsal bir varlık olarak insana ve onun eğitimine yöneltmişlerdir.
17.Soru
Yeşil bir lekeye baktığınızda, leke size ayırt edici bir şekilde yeşil görünür, sizin görsel deneyiminiz bu yeşil görünümü içerir. Ve elbette kaşıntı ve gıdıklanma gıdıklandırır. Böyle duyumlar kendine özgü ayırt edici bir hisse ve bizim tarafımızdan dolaysız bir şekilde, doğrudan tanımlanabilen duyusal bir niteliğe sahiptir.
Yukarıda bahsedilen zihinsel durumları belirten ve “yalın his” veya “algılanmış nitelikler” olarak ifade edilebilecek Latince kavram aşağıdakilerden hangisidir?
qualia |
quiddity |
quantum |
quark |
quid |
Böyle duyumlar kendine özgü ayırt edici bir hisse ve bizim tarafımızdan dolaysız bir şekilde, doğrudan tanımlanabilen duyusal bir niteliğe sahiptir. “Yalın his” ve “algılanmış nitelikler” (qualia) ifadeleri de bu niteliksel zihinsel durumları ifade etmekte kullanılır. Doğru yanıt A seçeneğidir.
18.Soru
Wittgenstein'in eleştirdiği kavram aşağıdakilerden hagisidir?
Başka zihinler sorunu |
Kendilik bilgisi |
Kendiliğin Deneyimin Öznesi Oluşu |
Kutudaki böcek benzetmesi |
Benzerlik argümanı |
Benzerlik argümanını, kişinin ağrı ya da kızgınlık gibi zihinsel bir durumu öncelikle belirleyebilmesini, daha sonra ortaya çıktığında da tanımlayabilmesini gerektirir. Wittgenstein’ın benzerlik argümanına eleştirisi, bu yaklaşımda, doğru olan ve doğru olmayan tanımlamayı, birbirinden ayırt etmeye yarayan bir ölçütün olmamasıdır.
19.Soru
İlk defa kişisel özdeşlik için, psikolojik bir ölçüt olarak bellek ölçütünü ileri süren düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
Descartes |
Locke |
Shoemaker |
Parfit |
Reid |
John Locke, ilk defa kişisel özdeşlik için, psikolojik bir ölçüt olarak bellek ölçütünü ileri sürmüştür. Locke’un kişisel özdeşlik sorununu, bellek ölçütü altında tanımlama çabası, bu konuda, daha sonra yapılan çalışmalara büyük ölçüde esin kaynağı olmuştur.
20.Soru
“Weiskrantz’ın “kör görü” hastalarıyla yaptığı deneylerdeki bütün nitel zihin halleri, yani algılanmış niteliklerin tamamı, hastanın bilincinin dışında olursa ne olur, sorusunu akla getirmiştir. Bu konuda geliştirilen düşünce deneyi, zihin felsefesi literatüründe …………………… olarak geçer.”
Yukarıdaki boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?
Zombi |
Yoksun nite |
Duygusuz |
Körlük |
Kör Görü |
Weiskrantz’ın “kör görü” hastalarıyla yaptığı deneylerdeki bütün nitel zihin halleri, yani algılanmış niteliklerin tamamı, hastanın bilincinin dışında olursa ne olur, sorusunu akla getirmiştir. Bu konuda geliştirilen düşünce deneyi, zihin felsefesi literatüründe yoksun nite (absent qualia) olarak geçer
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ