Adalet Meslek Etiği Final 26. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
I. Baronun yardımlaşma sandığının yönetici sıfatıyla da görev yapan bir avukatın aidat borcunu ödemiyor olması II. Avukatın diğer yargı mensupları hakkında eleştiri sınırlarını aşan uygunsuz söz ve ifadelerde bulunulması III. Avukatın bir meslektaşı aleyhine açtığı davayı veya başlattığı icra takibini bağlı bulunduğu baroya bildirmemesi IV. Haklı bir gerekçe yokken, tahsil edilen paranın alıkonulması veya müvekkile geç teslim edilmesi Yukarıdaki durumlarda avukata verilebilecek ceza hangisidir?
Uyarma |
Kınama |
Para Cezası |
İşten çıkarma |
Meslekten çıkarma |
Uyarma, Avukatın mesleğinin icrasında daha dikkatli davranması gerektiğinin kendisine bildirilmesidir. Avukata uyarma cezasının uygulandığı bazı örnekler şunlardır: Baronun yardımlaşma sandığının yönetici sıfatıyla da görev yapan bir avukatın aidat borcunu ödemiyor olması, Avukatın diğer yargı mensupları hakkında eleştiri sınırlarını aşan uygunsuz söz ve ifadelerde bulunulması, Avukatın bir meslektaşı aleyhine açtığı davayı veya başlattığı icra takibini bağlı bulunduğu baroya bildirmemesi, Haklı bir gerekçe yokken, tahsil edilen paranın alıkonulması veya müvekkile geç teslim edilmesi.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ceza yargılaması sürecinde savunmayı temsil etmektedir?
Hakim |
Savcı |
Avukat |
Zabıt Katibi |
Mübaşir |
Avukat, hâkim ve Cumhuriyet savcısı ile birlikte, yargılamanın üç kurucu unsurundan birini meydana getirir. Özellikle ceza davalarında karar makamı mahkeme, iddia makamı Cumhuriyet savcılığıyken avukat bağımsız bir savunmayı temsil eder. Hukuk davalarında ise davacı veya davalı tarafı (müvekkilini) temsil eden avukat, hangi tarafı temsil ederse etsin, mahkemeyi meşru yollardan ikna etmek suretiyle müvekkilinin lehine bir karar elde etmeye çalışır.
3.Soru
Türkiye özelinde 2017 yılında, Yargıtay Başkanlar Kurulunun önerisi üzerine Yargıtay Büyük Genel Kurulu tarafından Yargıtay Yargı Etiği Kuralları kabul edilmiştir.
Bu kurallar ile,
- Yargıtay üyeleri ile tetkik hâkimlerinin etik davranış standartlarını oluşturarak onlara rehberlik sunmak, yasama ve yürütme mensupları ile avukatların ve toplumun yargıyı daha iyi anlamalarına ve yargıya destek olmalarına yardımcı olmak, etik ilkelere uymanın öncelikle hâkimlere düşen asli bir sorumluluk olduğu gerçeğini göz ardı etmeden hâkimler üzerinde bağlayıcı mesleki davranış kurallarını tamamlamak amaçlanmaktadır.
- Yargıtay Yargı Etiği Kurallarının aslî muhatabı yalnızca Yargıtay üyeleri ve tetkik hâkimleridir.
- Yargı sürecinde veya alternatif uyuşmazlık çözüm yollarında bir şekilde görev yapan, avukat, bilirkişi, noter, arabulucu ve uzlaştırıcılar da bu etik ilkelere tâbidir.
Yukarıdaki bilgilerden hangileri doğrudur?
Yalnız I |
Yalnız II |
Yalnız III |
I-II |
II-III |
- Yargıtay Yargı Etiği Kurallarının aslî muhatabı yalnızca her ne kadar Yargıtay üyeleri ve tetkik hâkimleridir. olsa da bu kuralların ilk derece ve istinaf mahkemelerinde görev yapan hâkimler ve Cumhuriyet savcıları tarafından da yol gösterici olacağı açıktır.
- Yargı sürecinde veya alternatif uyuşmazlık çözüm yollarında bir şekilde görev yapan, avukat, bilirkişi, noter, arabulucu ve uzlaştırıcılar bakımından ise durum farklıdır. Bunların her birine yönelik etik ilkeler, ilgili kişilerin tâbi olduğu Kanun veya Yönetmeliklerde yahut meslek örgütleri tarafından yayımlanan kurallarda belirtilmektedir.
4.Soru
"Soruşturma kâtibinin ilçede jandarma görevlilerinin de aralarında bulunduğu kişilerce kaçak kazı yapıldığı yönünde alınan ihbar üzerine başlatılan soruşturmada hakkında dinleme kararı verilen şüpheli M.Y. isimli kişiye hakkındaki kararı bildirdiği söz konusu fiilleri nedeniyle...." Yukarıda yer alan örnek durumunda soruşturma katibine aşağıdaki yaptırımlardan hangisi uygulanır?
Görevi kötüye kullanmaktan dolayı kınama. |
Meslekten çıkarma cezası. |
Kıdem tazminatının düşürülmesi. |
Mesleğe yaraşır davranmamaktan üç ay uzaklaştırma. |
Bir ay açığa alınma. |
Adliye El Kitabı’nda, meslekten çıkarma cezasına ilişkin olarak verilen bazı örnekler dikkat çekicidir:
“Soruşturma kâtibinin ilçede jandarma görevlilerinin de aralarında bulunduğu kişilerce kaçak kazı yapıldığı yönünde alınan ihbar üzerine başlatılan soruşturmada hakkında dinleme kararı verilen şüpheli M.Y. isimli kişiye hakkındaki kararı bildirdiği söz konusu fiilleri nedeniyle 657 sayılı Devlet Memurları Kanunun 125/E-g maddesinde tanımlanan ‘Memurluk sıfatıyla bağdaşmayacak nitelik ve derecede yüz kızartıcı ve utanç verici harekette bulunmak” ve h bendinde tanımlanan ‘yetki almadan gizli bilgileri açıklamak” nedenleriyle meslekten çıkarılmasına...”
5.Soru
Kanunda açıkça yazılmayan bir fiilin, kanunda ayrıca ve açıkça suç olarak düzenlenmiş bir fiile benzetilerek yorumlanması ve öylece hüküm kurulmasına ne ad verilir?
Yargılama |
Adalet |
Eşitlik |
Kıyas |
Çelişki |
Kıyas (analoji, örnekseme) bir yorum tekniği olarak, kanunda açıkça yazılmayan bir fiilin, kanunda ayrıca ve açıkça suç olarak düzenlenmiş bir fiile benzetilerek yorumlanması ve öylece hüküm kurulması anlamına gelir. Doğru cevap "D" şıkkıdır.
6.Soru
Aşağıdaki kavramlardan hangisi Hakimin görevinin herhangi bir etkisi altında kalmadan, bir kişi, kurum veya organdan emir almadan, yasamanın, yürütme erkinin ve diğer dış etkilerin baskısı altında kalmadan görevini yerine getiril(ebil)mesi anlamına gelir?
Tarafsızlık |
Hoşgörü |
Nezaket |
Bağımsızlık |
Tevazu |
Bağımsızlık ve tarafsızlık, genellikle bir arada anılan ve birlikte kullanılan iki kavramdır. Ancak bu ilkelerin içerikleri birbirinden farklıdır. Bağımsızlık, görevin herhangi bir etki altında kalmadan, bir kişi, kurum veya organdan emir almadan, yasamanın, yürütme erkinin ve diğer dış etkilerin baskısı altında kalmadan yerine getiril(ebil)mesi anlamına gelir. Doğru cevap "D" şıkkıdır.
7.Soru
BM İnsan Hakları Evrensel Bildirisi hangi yıl kabul edilmiştir?
1948 |
1958 |
1968 |
1978 |
1988 |
BM’nin 10 Aralık 1948’de kabul ettiği BM İnsan Hakları Evrensel Bildirisi, insan haklarının uluslararası düzeyde korunmasına yönelik adımların ilki ve en önemlisidir.
8.Soru
Normatif etik: "Nasıl yaşamamız gerektiğini bildiren ahlâki ilkeleri araştırır, hayatta nihai ve en yüksek değere sahip olan şeylerin neler olduğunu tartışır, âdil bir toplumun hangi unsurları içermesi gerektiğini mütalaa eder, bir insanı ahlâken iyi kılan şeyin neler olduğunu sorgular." Buna göre aşağıdakilerden hangisi normatif etiğin savunucularından biri değildir?
John Dewey |
Immanuel Kant |
Jeremy Bentham |
John Stuart Mill |
Gertrude Elizabeth |
John Dewey, meta-etik teorilerinden Doğalcılığın savunucusudur. Immanuel Kant; Kant'ın ödev etiği, Jeremy Bentham; faydacı etik, John Stuart Mill; faydacı etik, Gertrude Elizabeth; çağdaş erdem etiği alanlarında formatif etif teorileri savunucularındandır.
9.Soru
Avukat A, bir ceza davasında tanık olarak dinlenecek olan B'yi bürosuna çağırarak duruşmada ne şekilde beyanda bulunması gerektiğini uzun uzun anlatmıştır.
A'nın bu davranışı esas olarak avukatlık etik kurallarından hangisine aykırılık teşkil etmektedir?
Bağımsızlık |
Dürüstlük |
Tarafsızlık |
Sır saklama |
Reklam yasağı |
Avukat mesleki çalışmasını kamunun inancını ve mesleğe güvenini sağlayacak biçimde ve tam bir sadakatle yürütür. Avukat mesleğin itibarını zedeleyecek her türlü tutum ve davranıştan kaçınmak zorundadır. Öyle ki özel yaşantıda dahi buna özen gösterilmelidir. Tanıklar ile olan ilişkilerde: Avukat ileride tanık olarak dinlenecek kimselerden istisnai olarak bazı konuları öğrenmek zorunda kalmış olursa bu kişileri etkilemiş olma şüphesi altına düşmekten kaçınmalıdır. Bu çerçevede avukat:
• Tanıklara önerilerde bulunamaz,
• Onlara (mahkemede, keşif sırasında veya benzer bir durumda) nasıl hareket edecekleri hakkında talimat veremez. aksi durum dürüstlük kuralına aykırılık oluşturur. Doğru cevap B'dir.
10.Soru
"Hakimler görevlerinde bağımsızdırlar; Anayasaya, kanuna ve hukuka uygun olarak ................ hüküm verirler.". Yukarıda verilen Anayasa hükmünde boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?
Tarafların sosyal durumuna göre |
Vicdani kanaatlerine göre |
Somut olayın koşullarına göre |
Ülkenin ekonomik koşullarına göre |
Dünya görüşlerine göre |
Anayasa'nın 138. maddesi 1. fıkrasına göre, “Hakimler görevlerinde bağımsızdırlar; Anayasaya,
kanuna ve hukuka uygun olarak vicdani kanaatlerine göre hüküm verirler.".
11.Soru
"Uygulamalı etik" olarak da bilinen etik türü, aşağıdakilerden hangisidir?
Teorik etik |
Klasik normatif etik |
Pratik etik |
Meta etik |
Normatif etik |
Bugün etik literatüründe pratik etik, diğer bir ifadeyle uygulamalı etik, zaman zaman meslek etiği ile aynı anlamda kullanılmakta veya en azından bu ikisi aynı bağlamda ele alınmaktadır. Doğru cevap C seçeneğidir.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi; insan haklarının başka veçhelerini ortaya koymakta, yeni sorular sorarak ya da kimi sorulara cevaplar vererek hukuka yol gösteren insan haklarını doğrudan ilgilendiren veya insan haklarıyla doğrudan ilgilenen bilimler arasında yer almaz?
Felsefe |
Siyaset bilimi |
Fizik |
Tarih |
Ekonomi |
Felsefe, siyaset bilimi, tarih, ekonomi gibi insan haklarını doğrudan ilgilendiren veya insan haklarıyla doğrudan ilgilenen bilimler, kavramın içeriğini zenginleştirmekte, insan haklarının başka veçhelerini ortaya koymakta, yeni sorular sorarak ya da kimi sorulara cevaplar vererek hukuka yol göstermektedir.
13.Soru
Ayrı bir felsefe dalı olarak etik ilk hangi filozof zamanında ortaya çıkmıştır?
Sokrates |
Platon |
Aristoteles |
Descartes |
Kant |
Her ne kadar Sokrates ve Platon’un eserlerinde ahlâki meselelere rastlansa da ayrı bir felsefe dalı olarak etik ilk olarak Aristoteles’te karşımıza çıkar.
Doğru cevap "C" seçeneğidir.
14.Soru
Bilen varlık olarak adlandırılan insan kendisi üzerinde düşünüp kendi bilincinin konusunu edinme yetisi ile donatılmıştır. Buna göre insanın bilmesi gereken aşağıdakilerden hangisidir?
Kendi varlığı |
Güdü varlığı |
Davranış varlığı |
Norm varlığı |
İnanç varlığı |
Kendisi üzerine de düşünüp kendi bilincinin konusunu edinme yetisi ile donatılmış olan insana bu yönüyle “bilen varlık” da diyebiliriz. Burada insanın ‘’bildiği’’ ya da bilmesi
gereken kendi varlığıdır.
15.Soru
Lonca kavramıyla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğru değildir?
Loncalar hem mesleki hem ahlâki kurumlardır; ayrıca dini özellikleri de vardır. |
Lonca kelimesinin kökeni İtalyanca loggiadan gelmektedir. |
Lonca, teşkilatlanmış esnafın birliğiyle ilgili çeşitli fonksiyonların icra edildiği özel yerin adı olup teşkilatlanmış esnaf gruplarını ifade eden bir anlam da kazanmıştır. |
Loncalarda amaç salt kâr elde etmek değildir; çalışmak bir ödevdir. |
Loncalar için meslek, dini ve ahlâki bir ayrıştıran, uzmanlaşma örgütü kabul edilmektedir. |
Meslek, dini ve ahlâki bir amaç etrafında biraraya gelen bir tür kardeşlik örgütü kabul edilmektedir.
16.Soru
Fiziksel ve zihinsel bir etkinlik olan ve “Meslek” kavramı ile karıştırılan kavram aşağıdakilerden hangisidir?
Çalışma |
Meslek etiği |
Meslek ahlakı |
Toplumsal amaç |
Çevredeki nesneler |
Diğer ikisine göre daha kapsamlı olan çalışma,kısaca “insanın fiziksel çevresini değiştirmek için gerçekleştirdiği amaçlı bir çaba” şeklinde tanımlanabilir. Bu tanımdan hareketle çalışmanın fiziksel ve zihinsel bir etkinlik olduğunu söyleyebiliriz. Zira çalışma aracılığıyla insan çevresindeki nesneleri dönüştürür, onlara kendi bireysel veya toplumsal amaçları doğrulusunda yeni şekiller verir.
17.Soru
Verilen ifade aşağıdakilerden hangisinin tanımıdır?
''Yargılamanın tarafları arasında bir denge sağlanmasıyla ilgilidir; ancak bu
durumda adil bir karar verilebilir.''
Silahların Eşitliği |
Aleni yargılama |
Makul sürede yargılanma hakkı |
Çelişmeli yargı |
Adalete erişim hakkı |
Silahların eşitliği ilkesi, yargılamanın tarafları arasında bir denge sağlanmasıyla ilgilidir; ancak bu durumda adil bir karar verilebilir.
18.Soru
- Devlet iktidarının sınırlarını belirleyen ve insan hak ve özgürlüklerini güvence altına alan bir üstün yasa
- Devlet iktidarının farklı organlar arasında paylaştırılmasını öngören kuvvetler ayrılığı ilkesi
- Özgürlük ve insan onuru yani insan hak ve özgürlükleri
- Devletin bütün faaliyetlerinin hukuka uygun olması yani hukuki güvenlik ilkesi
- Devletin bütün faaliyetlerinin yargısal denetime tabi olması
Yukarıdakilerden hangileri bir hukuk devletinin biçimsel unsurlarındandır?
I, III, IV, V |
I, II, III, IV, V |
I, II, IV, V |
I, III, V |
I, II, III, V |
Her iki unsur da devlet iktidarının bireylerin hak ve özgürlükleri lehine sınırlanmasının araçlarıdır. Biçimsel unsurlar, i) devlet iktidarının sınırlarını belirleyen ve insan hak ve özgürlüklerini güvence altına alan bir üstün yasa, anayasa; ii) devlet iktidarının farklı organlar arasında paylaştırılmasını
öngören kuvvetler ayrılığı ilkesi; iii) devletin bütün faaliyetlerinin hukuka uygun olması yani hukuki güvenlik ilkesi ve iv) devletin bütün faaliyetlerinin yargısal denetime tabi olmasıdır. Hukuk devletinin maddi unsuru ise özgürlük ve insan onuru yani insan hak ve özgürlükleridir.
19.Soru
“Öyle bir davranış göster ki, bu davranışının yarattığı sonuçlar dünyadaki gerçek insan hayatının sürekliliğiyle uyumlu olsun"." Bu cümle aşağıdaki meslek etiği örneklerinden hangisinin formüle edilmiş temel ilkesi olarak görülebilir?
Barış etiği |
Çevre etiği |
Tıp etiği |
Bilim etiği |
İş etiği |
Çevre etiği, aslında bir gelecek etiğidir ve temel ilkesi şöyle formüle edilmiştir:
“Öyle bir davranış göster ki, bu davranışının yarattığı sonuçlar dünyadaki gerçek insan hayatının sürekliliğiyle uyumlu olsun; ya da negatif bir ifadeyle: Öyle bir davranış göster ki, bu davranışının
yarattığı sonuçlar, gelecekte var olacak bu tarzdaki bir yaşama olasılığını ortadan kaldırmasın; ya
da basit bir ifadeyle: İnsanlığın dünya üzerinde sonsuza değin varlığını sürdürmesinin koşullarını tehlikeye sokma; ya da pozitif bir ifadeyle: Günümüzde yapacağın seçimde, insanın gelecekte, geçmişten sorumlu olmamasını sağlamak hedeflerinden biri olsun.” (Hans Jonas, Das Prinzip verantwortung, s. 36’dan Pieper, 1999:94).
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Birleşmiş Milletler Hukuk Devleti ilkeleri arasında değildir?
Hukukun üstünlüğü |
Hesap verebilirlik, |
Hukukun uygulanmasında hakkaniyet |
Kişiye görelik |
Güçler ayrılığı |
BM için hukuk devleti, bütün insanların ve devlet de dahil olmak üzere kamu ve özel sektör kurumlarının kamuya duyurulmuş, eşitlik ilkesine göre uygulanan, bağımsız denetim organlarının denetiminden geçen ve uluslararası insan hakları normlarına ve standartlara olan yasalarla hesap verebilir hale geldiği bir yönetim ilkesi anlamına gelir. Bu ilke aynı zamanda hukukun üstünlüğü, hesap verebilirlik, hukukun uygulanmasında hakkaniyet, güçler ayrılığı, karar alma süreçlerine katılım, hukuki belirlilik, keyfilikten kaçınma ve usule dair ve yasal şeffaflık ilkelerine uygunluk için tedbirler alınmasını da gerektirir. Doğru cevap D'dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ