AOF.SORULAR.NET
aof.sorular.net Bilim Felsefesi Bilim Felsefesi Ara 4. Deneme Sınavı

Bilim Felsefesi Ara 4. Deneme Sınavı

Toplam 20 Soru
Diğer "Bilim Felsefesi" Sınavları
PAYLAŞ:

1.Soru

Aşağıdakilerden hangisi tümevarımsal bir çıkarımdır? 


a1 bir metaldir ve u1 yerinde ve t1 zamanında yeterince ısıtıldığında genleşiyor. a2 bir metaldir ve u2 yerinde ve t2 zamanında yeterince ısıtıldığında genleşiyor. Öyleyse, büyük olasılıkla tüm metaller yeterince ısıtıldığında genleşiyor.
a1 bir metaldir ve u1 yerinde ve t1 zamanında yeterince ısıtıldığında genleşiyor. Tüm metaller birbirinden farklı yer ve zamanlarda ısıtıldığında aynı biçimde davranır. Öyleyse, tüm metaller yeterince ısıtıldığında gen
a1 bir metaldir. Metaller ısıtıldığında genleşir. Öyleyse, büyük olasılıkla a1 de ısıtıldığında genleşir.
Aristoteles insandır. İnsanlar düşünür. Öyleyse, Aristoteles düşünür. 
Ayça’nın ismi kısadır. Tüm kısa isimli insanlar bilim insanıdır. Öyleyse, Ayça bir bilim insanıdır. 

2.Soru

Bilimsel yönteme ilişkin aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?


Bilimsel yöntem fiziksel işlemler ile düşünsel işlemlerden oluşmaktadır.
Gözlem, deney ve ölçme bilimsel yöntemin düşünsel yöntemlerini oluşturmaktadır.
Ölçme, gözleme veya deneye konu olan nesne-dizgelerinin niceliklerine sayısal değer verme işlemidir.
Gözlem, bir gözlem önermesinin ifade ettiği bilgiye erişmeyi sağlayabilen bir fiziksel yöntem biçimidir.
Gözlemle sınanan gözlem önermesi, gözlem sonucunda doğrulanırsa, bu yöntemin karşılığı olan bir olgu bulunur.

3.Soru

Her bilim dalı, konusu olan somut nesnelerin tüm özellikleriyle değil, yalnızca kendi ilgi alanlarına girenleri yönünden inceler. Böylece incelenen somut nesneler, bilim dalının ilgi alanı dışında kalan tüm özelliklerden soyutlanırlar. Belli bazı özelliklerden soyutlanmış olup, kalan özellikleri ise idealleştirilmiş somut nesnelere ne denir?


Nesne dizgesi (ya da fiziksel dizge) denir
Somut dizge denir
Soyut dizge denir
Objesel dizge denir
Varlık dizgesi denir

4.Soru

Renk belirlenebilirinin değerleri arasında renk benzerliğine dayanan bir sıralama bağıntısı vardır. Bu sıralamada kırmızı tonlar turuncu tonlara, turuncu tonlar sarı tonlara, sarı tonlar yeşil tonlara, yeşil tonlar mavi tonlara, mavi tonlar mor tonlara, mor tonlar ise kırmızı tonlara benzer. Buna göre, renk benzerliği için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?


Renk benzerliği yansımasızdır.
Renk benzerliği simetrik değildir.
Renk benzerliği sıralaması nicelikseldir.
Renk benzerliği doğrusal sıralamadır.
Renk benzerliği dairesel bir sıralamadır.

5.Soru

  1. Michael Friedman’ın birleştirici açıklama modeli yalnız yalın olguların açıklanmasını sağlar
  2. Yalın olguların açıklanması ise ele alınmamaktadır.
  3. Buna göre belli bir alanda açıklanması istenilen B1, ..., Bn olguları birer yasadır. Bu yasalar sırasıyla “B1”, ..., “Bn” yasa-önermeleri ile dile getirilir.
  4. Bu önermeler, ilgili bilim insanları topluluğunca belli bir zamanda kabul edilen önermeler dağarcığına aittir.

Michael Friedman’ın birleştirici açıklama modeli ile ilgili yukarıdaki bilgilerden hangisi ya da hangileri doğrudur?


Yalnız I

I ve II

II ve III

II, III ve IV

I, II, III ve IV

6.Soru

(I) “A” açıklanan-önermesi doğrudur.(II) “A” açıklanan-önermesi, “B” açıklayan-önermesinden bir tümdengelimselçıkarımla türetilir.(III) "A” açıklanan-önermesinin olanaklı açıklayan-önermelerinden enaz biri doğrudur.(IV) “B” açıklayan-önermesi olumsal bir önermedir, yani “B” önermesinindoğru olması da yanlış olması da olanaklıdır. “B” önermesinin bilimselyönteme dayanarak sınanması da olanaklıdır.Yukarıdaki seçeneklerden hangileri “A, çünkü B” açıklama-önermesinin tümdengelimsel-yasacı bilimsel açıklama modelindeki doğru olma koşullarını sağlamaktadır?


I ve III
I, III ve IV
I, II, III ve IV
II ve IV
I, II ve IV

7.Soru

Gözleme ilişkin aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?


Herhangi bir gözlemin amacı, bu gözleme yol açan sorunun olanaklı yanıtlarından birini doğrulamaktır.
Gözlemin doğruladığı olanaklı yanıtı doğru kılan olguya gözlem sorusu denir.
Gözlemcinin genellikle gözlem sonucunu dolaysız olarak gözlemlemesi olanaksızdır.
Gözlem sonucunun doğru kıldığı olanaklı yanıt, gözlemin doğruladığı gözlem önermesidir.
Bir gözlemin ürettiği bilgi, bu gözleme yol açan sorunun bir olanaklı yanıtı olan bir önermeyle ifade edilir.

8.Soru

Yasacı açıklama modeline göre aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?


A açıklanan-önermesi bir olgu olmalıdır.
A açıklanan-önermesi B açıklayan önermesinden tümdengelimsel ya da tümevarımsal çıkarımla türetilebilmelidir.
B açıklayan önermesi bir tümel-evetleme önermesi olmalıdır.
B açıklayan önermesi doğru ya da yanlış olması da olanaklı olan ve bilimsel yöntemle sınanabilen bir önerme olmalıdır.
B açıklayan önermesinin bileşeni olan yasa-görünümlü önermelerin her biri gerekirci bir yasayı ifade ederse böyle bir açıklamaya olasılıksal tümdengelimsel-yasacı açıklama denir.

9.Soru

Aşağıdaki özelliklerden hangisi bir geçerli tümdengelimsel çıkarımın özelliği değildir?


Öncülleri doğru ise, sonucu zorunlu olarak doğrudur.
Öncüllerini değiştirmeden yeni bir öncül eklediğimizde çıkarımın geçerliliği değişmez.
Geçerli bir tümdengelimsel çıkarım bilgi-arttıran bir çıkarım değildir.
Tümdengelimsel geçerlilik derecelidir.
Sonucunun ifade ettiği bilgi zaten öncüllerinde bulunur.

10.Soru

Salt olanaklı durum nedir ?


Yalın olgu
Yalın olmayan olgu
Gerçek olmayan durumdur
Önermenin çelişki içermesi
Doğru önerge

11.Soru

Aşağıdakilerden hangisi nitelik olabilir?


Uzunluk
Sıcaklık
Renk
Sertlik
Süre

12.Soru

"A, çünkü B" biçimindeki bir ifadeye bilim felsefesinde ne ad verilir?


Açıklama önermesi
Açıklanan-önerme
Açıklayan-önerme
Açıklayıcı-olgu
Açıklanan olgu

13.Soru

“A gazının basıncı u yerinde ve [t1, t2] zaman aralığında 1 atmosferden 2 atmosfere geçiyor” önermesinin doğru olduğunu ama K’nin t zamanında bu önermenin doğruluk değeri konusunda hiçbir bilgisi olmadığını varsayalım. Ayrıca Boyle-Mariotte yasasını dile getiren yasa-görünümlü önerme ile başlangıç önermelerinin tümünün doğru olduğunu, K kişisinin de t zamanında bunu bildiğini varsayalım.

Bu varsayımlar yerine getirilmiş olarak kabul edersek aşağıdaki hangi sonuç gerçekleşmez?


Önerme K için  bir öndeyi-önermesi olarak kalır.

Niye-sorusunun tümdengelimsel-yasacı açıklama anlamında bir doğru yanıtı vardır

K kişisi  önermesini türettikten hemen sonra gözlem ve/veya deneyle doğrulayabilir

Niye-sorusunun öndayanağı yerine gelmiştir.

Önerme K için bir açıklanan-önermedir

14.Soru

"Her ideal gaz kitlesinin sabit sıcaklıktaki basıncı hacmi ile ters orantılı mı?" sorusu ne tür soru grubuna dahildir?


Sınamaya yol açan soru

Açıklamaya yol açan niye-sorusu

gözleme yol açan soru

bilgi üretimine yol açan soru

hipotez sınamaya yol açan soru

15.Soru

Bir bağıntının dairesel bir sıralama bağıntısı olması için hangi özellikleri taşıması gerekir? 


Yansımalı olma-bakışımlı olma-geçişli olmama
Yansımalı olmama-bakışımlı olma-geçişli olmama
Yansımalı olma-bakışımlı olma-geçişli olma
Yansımalı olmama-bakışımlı olmama-geçişli olmama
Yansımalı olma-bakışımlı olmama-geçişli olmama

16.Soru

Gözlem kavramı ile ilgi olan sorunlar nelerdir?


Gözlem kavramı ile ilgi olan sorunlar a) Antolojik sorunlar, b) Ontolojik sorunlar, c) Etimolojik sorunlardır.
Gözlem kavramı ile ilgi olan sorunlar a) Metodolojik sorunlar, b) Antolojik sorunlar, c) Kriminalitik sorunlardır.
Gözlem kavramı ile ilgi olan sorunlar a) Etimolojik sorunlar, b) Antolojik sorunlar, c) Epistemolojik sorunlardır.
Gözlem kavramı ile ilgi olan sorunlar a) Metodolojik sorunlar, b) Ontolojik sorunlar, c) Epistemolojik sorunlardır.
Gözlem kavramı ile ilgi olan sorunlar a) Metodolojik sorunlar, b) Kardiyolojik sorunlar, c) Kriminalitik sorunlardır.

17.Soru

  1. Enerji
  2. Uzunluk
  3. Kütle
  4. Sertlik

Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri sırasal ölçekte bir niceliktir?


Yalnız I

Yalnız II

I ve III

Yalnız IV

I ve III

18.Soru

Gözlem ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?


Ampirik yolla bilgi toplamak için gerekli bir yöntemdir.
Sınama sonucunda yanlışlanan gözlem önermesinin değillemesi doğrulanmış olur.
Her zaman gözlem önermesinin karşılığı olan bir olgu vardır.
Gözlem doğaya sorulduğu söylenebilen bir soruyu yanıtlamayı amaçlar.
Her gözlem önermesinin değillemesi de bir gözlem önermesidir.

19.Soru

Aşağıdakilerden hangisi bilgisel olasılık fonksiyonu için söylenemez?


A önermesinin P(A) olan bilgisel olasılığı, bilimsel yöntem gereği kabul-edilebilirlik derecesini belirten 0 ile 1 arasında bir reel sayıdır.
Bilimsel önermenin  kabul-edilebilirliği, bu önermenin kabulünün bilimsel yöntem gereği gerekçelendirilmesi demektir.
A bir gözlem önermesi ise, bunun gözlem ve/veya deneyle doğrulanması bu önermeyi en üst derecede gerekçelendirir.
A bilimsel önermesinin bilimsel yöntem gereği kabul-edilebilirlik derecesi bir reel sayı ile belirtilmez.
Durum A’nın bilgisel olasılığının 1 reel sayısına eşit olmasıyla, P(A) = 1 eşitliği ile dile getirilir.

20.Soru

Aşağıdakilerden hangisi bilim felsefesinde yer alan olasılık türlerinden biridir?


Varlıksal olasılık

Fiziksel olasılık

Birleştirici olasılık

Ayrışımcı olasılık

Pragmatik olasılık

Sorular