Çalışma İlişkileri Ara 3. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Bir işverenin kendi işçisini geçici bir süre çalışmak üzere, bir başka işverenin emrine vermesiyle oluşan iş ilişkisine ne ad verilir?
Takım sözleşmesine dayalı iş ilişkisi |
Çağrı üzerine çalışmaya dayalı iş ilişkisi |
Ödünç iş ilişkisi |
Kısmi süreli iş ilişkisi |
Asıl işveren-alt işveren ilişkisi |
Bir işverenin kendi işçisini geçici bir süre çalışmak üzere, bir başka işverenin emrine vermesiyle geçici veya ödünç iş ilişkisi oluşur.
Doğru cevap C seçeneğidir.
2.Soru
İşçinin iş sözleşmesinden doğan temel borcu aşağıdakilerden hangisidir?
İşgörme borcu |
Çalışma koşullarına uyma ve itaat borcu |
Ücret ödeme borcu |
İş sağlığı ve güvenliğini sağlama borcu |
Eşit işlem yapma borcu |
İşgörme borcu, işçinin iş sözleşmesinden doğan temel borcudur.
3.Soru
Ülkemizde asgari ücret, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığınca ve Asgari Ücret Tespit komisyonu aracılığıyla en geç.............bir saptanmaktadır.
Altı ayda |
Bir yılda |
İki yılda |
Üç yılda |
Dört yılda |
Ülkemizde asgari ücret, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığınca ve Asgari Ücret Tespit komisyonu aracılığıyla en geç "iki yılda" bir saptanmaktadır.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi devletin ücretler üzerinde yüksek oranlarda vergi almasının sonuçlarından biri değildir?
Ücret maliyetlerini yükselmesi |
İstihdamın azalması |
Ekonominin tam istihdama ulaşması |
Kayıt dışı istihdamın artması |
İşçi işveren anlaşmazlıklarının artması |
Devletin ücretler üzerinde yüksek oranlarda vergi alması işverenler için ücret maliyetlerini yükselterek işçi işveren anlaşmazlıklarının artmasına, istihdamın azalmasına ve/veya kayıt dışı istihdamın artarak çalışma koşullarının bozulmasına, işçilerin zarara uğramalarına sebep olabilecektir.
5.Soru
İngiltere’de Watt ilk kez buhar gücünü dokuma endüstrisinde kullandı ve bu enerjinin kullanımı hızla yayılarak, önce buhar gücüyle çalışan iplik
eğirme makineleri ve dokuma tezgâhlarının, sonra buharlı lokomotiflerin ve gemilerin devreye girmesini sağladı. İnsanlık tarihinin bu en çok ve en hızlı değişiminin yaşanıldığı dönemini tarihçiler ne ad vermişlerdir?
Makine Devrimi |
Fabrika Devrimi |
Sanayi Devrimi |
İşçi Devrimi |
İşveren Devrimi |
İngiltere’de Watt ilk kez buhar gücünü dokuma endüstrisinde kullandı ve bu enerjinin kullanımı hızla yayılarak, önce buhar gücüyle çalışan iplik
eğirme makineleri ve dokuma tezgâhlarının, sonra buharlı lokomotiflerin ve gemilerin devreye girmesini sağladı. İnsanlık tarihinin bu en çok ve en hızlı değişiminin yaşanıldığı dönemini tarihçiler Sanayi Devrimi demişlerdir.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde aktif nüfus ikamet eder?
Çocuk yuvası |
Huzur evi |
Hastane |
Hapishane |
Konukevi |
Aktif nüfus; okul, yurt, çocuk yuvası, huzur evi, hastane, hapishane, kışla ya da ordu evinde ikamet edenlerle yabancı uyruklular dışında kalan 15 yaş ve üzeri nüfustur.
7.Soru
10. ve 15. yüzyıllar arasında geçerlidir. Bu dönemde senyör, bey, derebeyi gibi adlarla ifade edilen kişilerin mutlak otoritesi altında, tarımsal faaliyetlerde ailece çalışan serfler vardır.
Yukarıda açıklaması verilen dönem aşağıdakilerden hangisidir?
Aile ekonomisi dönemi |
Kölelik dönemi |
Feodal dönem |
Sanayi dönemi |
Post-endüstriyel dönem |
10. ve 15. yüzyıllar arasında geçerli olan Feodal Dönemde kölelerin yerini senyör, bey, derebeyi gibi adlarla ifade edilen kişilerin mutlak otoritesi altında, tarımsal faaliyetlerde ailece çalışan serfler almıştır.
Doğru cevap C seçeneğidir.
8.Soru
Ulusal sanayin kurulması ve geliştirilmesi amacıyla İzmir İktisat Kongresi sonrasında 1927 yılında çıkarılan, müteşebbislere, sanayi kuruluşları için yer sağlanması, vergi ve gümrük bağışıklıklarının tanınması, devletin ulaşım araçlarında taşıma ayrıcalıkları verilmesi, gümrük koruması, devlet alımlarında yerli malların yeğlenmesi gibi, sanayiye canlılık sağlayacağı düşünülen pek çok kolaylık sağlayan kanun aşağıdakilerden hangisidir?
3008 sayılı İş Kanunu |
Mecelle |
931 sayılı İş Kanunu |
Dilaver Paşa Nizamnamesi |
Teşvik-i Sanayi Kanunu |
İzmir İktisat Kongresi'nde ülkenin her yöresine yayılmış olan yabancı sermayeye son verilmesi ve bunun yerine ulusal sanayin kurulması ve geliştirilmesi üzerinde de durulmuş ve sonrasında bu amaçla 1927 yılında Teşvik-i Sanayi Kanunu çıkarılmıştır. Bu kanunla, müteşebbislere, sanayi kuruluşları için yer sağlanması, vergi ve gümrük bağışıklıklarının tanınması, devletin ulaşım araçlarında taşıma ayrıcalıkları verilmesi, gümrük koruması, devlet alımlarında yerli malların yeğlenmesi gibi, sanayiye canlılık sağlayacağı düşünülen pek çok kolaylık getirilmiştir.
Doğru cevap E seçeneğidir.
9.Soru
Mal ve hizmetlerin üretimi sermaye sahipleri, firmalar ve işçilerden oluşan üç temel grubun işbirliği ile gerçekleşir. Bu gruplar arasında işbirliğinin gerçekleştiği organizmalara........................denilir.
Yukarıdaki açıklamayı tamamlayan seçenek aşağıdakilerden hangisidir?
Piyasa |
Aktör |
Sendika |
İşveren |
Devlet |
Mal ve hizmetlerin üretimi sermaye sahipleri, firmalar ve işçilerden oluşan üç temel grubun işbirliği ile gerçekleşir. Bu gruplar arasında işbirliğinin gerçekleştiği organizmalara ‘piyasa’ denilir.
10.Soru
Tarihte Esnafın İleri gelenlerinin Toplanıp meslekleriyle ilgili Kararlar aldıkları yerlere verilen ad aşağıdakilerden hangisidr?
Localar |
Loncalar |
Sistem odaları |
Toplantı Odaları |
Esnaf Odaları |
Loncalar tüm esnaf ileri gelenlerinin toplandığı, meslekleriyle ilgili kararlar aldığı ve tartıştığı yerlerdi.
Kethüda ve yardımcısı durumundaki yiğitbaşı başkanlığında toplanan loncaların başlıca işleri;
esnaf arasındaki anlaşmazlıkları çözmek, gelenek ve göreneklerin bozulmaması için tedbirler almak,
kurallara aykırı hareket edenleri cezalandırmak, gerekirse işyerlerini kapatmak, hesaplarını denetlemekti
(Evren, 1999, 12).
11.Soru
Kamu İktisadi Teşebbüsü hangi yıllarda başlamıştır?
1930 |
1940 |
1950 |
1960 |
1970 |
Ülkemizde devlet sadece kamu hizmetlerini yürütmekle görevli memurları istihdam etmez. 1930’lu yıllarda kurulmaya başlanan çok sayıda kamu iktisadi teşebbüsü (KİT) aracılığı ile devlet imalat sanayinde ve hizmetler sektöründe de üretici konumundadır ve işçi istihdam eder.
12.Soru
Türkiye'de ilk işçi örgütlenmesi olan Ameleperver Cemiyeti kaç yılında kurulmuştur?
1926 |
1790 |
1869 |
1895 |
1866 |
Ülkemizde ilk işçi örgütlenmesinin ise, sendikal bir nitelik taşımayan ve 1866 yılında sosyal yardım amacıyla kurulmuş olan Ameleperver Cemiyeti olduğu düşünülmektedir.
13.Soru
Firmanın işgücünü kiraladığı ve karşılığında ücretini ödediği yere ne ad verilir?
Sermaye Piyasası |
Piyasa |
Çalışma Piyasası |
Emek Piyasası |
Ürün Pazarı |
Üretim için sadece sermaye yeterli değildir. Firmanın bunun için işçi çalıştırması gerekir. Firma işgücünü ücret, maaş veya yevmiye karşılığı çalıştırarak mal ve hizmetlerin üretimini gerçekleştirir. Firmanın işgücünü kiraladığı ve karşılığında ücretini ödediği yer “emek piyasası” dır. Firmanın üretim için kaç işçi çalıştıracağı, hangi ücreti ödeyeceği, çalışmanın hangi koşullarda yapılacağı emek piyasasında belirlenen hususlardır. Doğru cevap D'dir.
14.Soru
4857 sayılı İş Kanunu'nda "bir kimseye bir iş karşılığında işveren veya üçüncü kişiler tarafından sağlanan ve parayla
ödenen tutar" olarak tanımlanan ücret aşağıdaki kavramlardan hangisini karşılamamaktadır?
Çıplak ücret |
Temel ücret |
Asgari ücret |
Temel ücret |
Giydirilmemiş ücret |
4857 sayılı İş Kanunu’nun 32. maddesinin birinci fıkrasına göre “genel anlamda ücret bir kimseye bir iş karşılığında işveren veya üçüncü kişiler tarafından sağlanan ve parayla
ödenen tutardır.” Çalışma yaşamında sıkça kullanılan “çıplak ücret”, “temel ücret”, “kök ücret”, “giydirilmemiş ücret” gibi kavramlarla kastedilen İş Kanunu’nda tanımı yapılan ücrettir.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ekonominin gelişme dönemlerinde çalışma ilişkilerinde ortaya çıkan durumlardan biridir?
İşsizlik artar |
Ücretler azalır |
Bireysel iş uyuşmazlıkları artar |
Kollektif iş uyuşmazlıkları artar |
İşgücüne olan talep artar |
İşgücüne olan talep artar
16.Soru
Pozitif iş hukukuna göre aşağıdakilerden hangisi ücretin beş unsuru bakımından hatalı tanımlanmıştır?
Pozitif iş hukukuna göre aşağıdakilerden hangisi ücretin beş unsuru bakımından hatalı tanımlanmıştır?
U¨cret işin karşılığıdır |
U¨cret, nakdi bir ödemedir |
U¨cret işveren, işveren vekili veya üçüncü kişiler tarafından ödenir |
U¨cret Türk parası yada diğer bir para birimi ile ödenmelidir |
U¨cret kural olarak dönemsel (periodik) ödenmelidir |
U¨cret Türk parası ile ödenmelidir: İş Kanu- nu md. 32/f.2’e göre kural olarak işçinin ücretinin Türk parası ile ödenmesi esastır.
17.Soru
Türk çalışma mevzuatı bireysel çalışma ilişkilerinde ve işçi ile işveren ilişkilerinde emredici hukuk kuralları getirir buradaki asıl konu nedir?
İşçi daha fazla çalıştırılır. |
İşçiye kanunlar öğretilir. |
İşverene kanunlar öğretilir. |
İşçi işverene karşı korunur. |
İşverene sorumluluk bilinci verilir. |
Türk Çalışma Mevzuatı, bireysel çalışma ilişkilerini ayrıntılı olarak düzenlemektedir. Bu bağlamda; ücret, ücretin miktarı, ücret ödeme zamanı ve yeri, ücret türleri, ücretin korunması, çalışma süresi, esnek çalışma süreleri ve denkleştirilmesi, gece çalışması, ara dinlenme süreleri, fazla çalışma ve türleri, telafi çalışması, kısa çalışma, ücretli tatiller ve yıllık ücretli izin gibi konularda emredici hukuk kuralları ile işçi işverene karşı korunmaktadır.
18.Soru
I. İş sözleşmesi dışında başka sözleşme türlerine dayanarak çalışan kişiler İş Kanunu’na göre işçi sayılmaz.
II. İşin kamu sektörüne veya özel sektöre ait bir iş olması kişinin işçi niteliğini kazanması açısından önemlidir.
III. Ücretin fiilen kim tarafından ödendiği işçi niteliğini etkilememektedir.
IV. Bir kişinin aynı zamanda farklı bir uğraşı nedeniyle işveren, başka bir faaliyeti nedeniyle de işçi sayılması mümkündür.
Yukarıda işçi kavramına ilişkin verilen bilgilerden doğru olanlar aşağıdakilerden hangisinde eksiksiz verilmiştir?
I ve III |
II ve III |
I, II ve III |
I, III ve IV |
I, II, III ve IV |
- İşçi tanımı, doğrudan iş sözleşmesine bağlanmıştır. Bu nedenle iş sözleşmesi dışında başka sözleşme türlerine dayanarak çalışan kişiler İş Kanunu’na göre işçi sayılmayacaktır.
- İşin bedeni, fikri veya bedeni ve fikri olması, uzun veya kısa süreli bir iş olması, kamu sektörüne veya özel sektöre ait bir iş olması kişinin işçi niteliğini kazanması açısından önem taşımamaktadır.
- Alınan ücretin miktarı ile ücretin fiilen kim tarafından ödendiği de işçi niteliğini etkilememektedir.
- Bir kişinin aynı zamanda farklı bir uğraşı nedeniyle işveren, başka bir faaliyeti nedeniyle de işçi sayılması mümkündür.
Görüldüğü üzere yalnızca II numaralı maddede verilen bilgi yanlıştır. Bu nedenle doğru cevap I, III ve IV numaralı maddeleri kapsayan D seçeneğidir.
19.Soru
Türk çalışma mevzuatındaki emredici kurallar hangi hukuk kurallarından oluşur?
İşçi emredici hukuk kurallarından oluşur. |
İlişkili emredici hukuk kurallarından oluşur. |
Nisbi emredici hukuk kurallarından oluşur. |
İşveren emredici hukuk kurallarından oluşur. |
Özellikli emredici hukuk kurallarından oluşur. |
Belirtelim ki söz konusu emredici kurallar çoğunlukla nisbi emredici hukuk kurallarından oluşmaktadır.
20.Soru
Ücretin tanımı, İş Kanunu’nun ücrete ilişkin diğer hükümleri ile birlikte değerlendirildiğinde, pozitif iş hukuku açısından ücret beş unsur içermektedir. Seçeneklerden hangisi bu beş unsur içeriğine aykırı bir durumdur?
Ücret bir iş karşılığıdır. |
Ücret nakdi ödeme ile gerçekleştirilebilir. |
Ücret işverenin yanısıra işveren vekili ya da üçüncü kişiler tarafından ödenebilir. |
Ücret iş anlaşmasında yabancı para ile anlaşılabilir ve yabancı para ile ödenebilir. |
Ücret ödemeleri dönemsel olarak ödenebilir. |
Ücret Türk parası ile ödenmelidir: İş Kanunu md. 32/f.2’e göre kural olarak işçinin ücretinin Türk parası ile ödenmesi esastır. Kanunun bu hükmü karşısında ücretin yabancı bir para ile ödenmesini öngören sözleşme hükümleri kural olarak geçersiz sayılacaktır. Ne var ki kanunun bu hükmü sadece ücretin yabancı para birimi ile ödenmesini yasaklamaktadır. Yabancı para birimi üzerinde anlaşma yoluyla tespitini yasaklamamaktadır. Ücretin yabancı bir para ile tespit edilmesi durumunda ödeme gününde Türk parası karşılığı hesaplanarak ödenmesi gerekmektedir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ