Türkiye’nin 1932 yılından beri Milletler Cemiyeti’nin ve UÇÖ’nün üyesi olduğu hatırlanırsa, İK’nun bu konuda herhangi bir düzenlemeye sahip olmamasının, bu açıdan Örgüt’ün temel ilkelerinden biriyle çeliştiği söylenebilir.

Çalışma ilişkileri tarihi

1924 tarihli ve 394 sayılı bu yasayla, hafta tatili konusu düzenlenmektedir. Yasaya göre hafta tatili 24 saatten az olmamak üzere ve cuma günleri uygulanacaktır. Yasa, tüm Türkiye açısından geçerli olmakla birlikte yerleşim birimlerinin nüfusu açısından bir sınırlamaya tabi tutulmuş ve 10.000 ve daha fazla nüfuslu yerleşim birimleri açısından geçerli hâle getirilmiştir. Yasada, hafta tatilinin ücretli olup olmadığı konusunda bir belirleme bulunmadığı için, tatil ücretsiz olma niteliğini taşımaktadır. 

Cumhuriyetin başlangıç yıllarında sosyal güvenlik alanına ilişkin düzenlemeler Ereğli Kömür Havzası’nda çalışan maden işçilerinden başlamıştır. Doğru cevap B'dir. 

1927

İşçi kesiminin niceliğine ilişkin olarak 1930’lu ve 1940’lı yıllara ait veriler, 1937, 1938 ve 1948 yıllarında İş Kanunu (İK) kapsamına giren işçileri saplamak için gerçekleştirilen ilk iş istatistiklerinden sağlanmıştır.

1940 yılında çıkarılan Milli Korunma Kanunu (MKK), savaş döneminde yaşanan sürecin en önemli bileşenlerinden biriydi. Olağanüstü durumlarda Bakanlar Kurulu’na geniş yetkiler veren bu yasa ile çalışma hayatına ilişkin uygulamalara da gidildi. Kadın ve çocuk işgücü istihdamına ilişkin koruyucu yasal sınırlamalar kaldırılarak, hem daha uzun sürelerle çalıştırılmaları, hem de yeni kadın ve çocuk işçi istihdamı olanaklı hale getirildi. Tüm bu önlemler madencilik sektöründe ihtiyaç duyulan işgücünü sağlamaya yeterli olmadığı için, bu kesimin işgücü ihtiyacının ise zorunlu çalıştırma, yani “iş mükellefiyeti”yle sağlanması yoluna gidildi. 

Ereğli Havzası'nda çalışan maden işçileri

151 sayılı Ereğli Havza-i Fahmiyesi Maden Amelesinin
Hukukuna Müteallik Kanun

Liberal ve bireyci bir felsefesi vardır

151 sayılı Ereğli Havza-i Fahmiyesi Maden Amelesinin Hukukuna Müteallik Kanun, bu alanda önemli bir başlangıç teşkil etmiştir. Yasa, Ereğli bölgesindeki maden işçileri için ihtiyat ve teavün sandıkları kurulmasını zorunlu tutmuş ve bunun nasıl gerçekleştirileceğini saptamıştı. Bu çerçevede, sosyal sigortaların iki temel ilkesi de ortaya konmuştu: Fonların işçi ve işverenlerden alınan aidatlarla oluşturulması ve bölgedeki tüm işçilerin zorunlu olarak sigortalı sayılması

Cemiyetler kanunu ile getirilen düzenlemeler, bağımlı çalışanları koruyucu sosyal politika önlemleri ve sosyal güvenlik alanındaki gelişmeler bünyesinde ele alınmamıştır.

İK, çalışma yaşamında kadın ve çocuk işçileri koruyucu birçok önleme yer vermişken, eşit işe eşit ücret ilkesine ilişkin herhangi bir hüküm içermiyordu. Cinsiyete dayalı ücret farklılıklarının hem eğitim, iş deneyimi, verimlilik öğelerini; hem de toplumsal değer yargılarını içerdiğini söylememiz mümkün görünmektedir. Bir başka deyişle, cinsiyete dayalı ücret farklılıkları iktisadi olduğu kadar, iktisat dışı faktörlerin de etkisini taşımaktadır.

Kadın ve çocuk işçilerin ücretlendirilmeleriyle ilişkili 1950 yılında yapılan düzenlemede "sadece cinsiyet ayrılığı sebebiyle
kadın ve erkek işçilere farklı ücret verilemeyeceği" ibaresi yer almaktadır. Doğru cevap A'dır

Türkiye de dâhil olmak üzere, gelişmekte olan ülkelerde, özellikle tarım kesiminde geniş bir ücretsiz aile işçileri kesimi
bulunmaktadır.

Devlet çalışma ilişkilerinin hukuksal çerçevesini çizerken, tarafların sistemde oynayacağı roller bakımından tamamen etkisiz kalmaktadır.

Dönemin en önemli yasalarından biri, 1938 yılında çıkarılan 3512 sayılı Cemiyetler Kanunu’dur. Yasanın çalışma ilişkileri alanına yönelik en önemli düzenlemesi, derneklere getirdiği diğer sınırlamalar yanında, “sınıf esasına veya adına dayanan” cemiyetleri yasaklamasıydı. Doğru cevap B seçeneğidir. 

Carr’in deyişiyle, “Olgular ve belgeler, kendi başlarına tarihi oluşturmazlar” (Carr, 1987: 27) ve tarih “tarihî anlamlılık terimleriyle yapılan bir seçme süreci”dir (Carr, 1987: 139). Bu durumda, tarihçinin olgular arasındaki bu karmaşık ayrıştırma ve seçme sürecini nasıl gerçekleştireceği, kritik bir sorudur.

Özel kesim ağırlıklı olduğu için ana çizgileriyle “liberal” olarak nitelendirilen bu dönemde, sanayileşme çabaları değişik nedenlerle yetersiz kalmıştır. Türkiye’nin sanayileşme için gerekli sermaye ve nitelikli işgücünden mahrum oluşu, dönem
itibariyle sanayileşme için gerekli olan altyapının henüz mevcut bulunmayışı, 1925 yılında âşârın kaldırılmasının bütçeyi ve dolayısıyla sanayileşme çabalarını olumsuz yönde etkilemesi, 1923 yılında imzalanan Lozan Antlaşması hükümlerine göre Türkiye’nin 1929 yılına kadar sanayiini koruyacak gümrük tedbirlerini alamamak durumunda kalması; bu nedenlerin başlıcalarıdır. 1920’li yıllardaki sanayileşme çabalarının yetersiz kalması yanında, 1929 dünya bunalımının etkileri, Türkiye’yi 1930’lu yılların başında yeni arayışlara yöneltmiş ve pragmatik bir yol olarak devletçi iktisat politikaları gündeme gelmiştir.

151 sayılı Kanun