Yanıt Açıklaması: Örgütsel stres; çalışma hayatımızda belirlenmiş ya da belirlenmemiş rol ve görevleri yerine getirirken ortaya çıkan durumların yarattığı stres faktörleri olarak tanımlanmaktadır.

Yanıt Açıklaması:

Tokalaşma ve vedalaşma 0-45 cm uzaklıktaki mesafeyi içeren özel alanlara örnektir. Toplantı ve grup çalışması 360-600 cm üstü toplumsal alana örnektir. İş görüşmesi ise 120-360 cm arası sosyal alana örnektir.

Yanıt Açıklaması: Katılımlı yönetim, bir işletmede çalışanların doğrudan ya da temsilciler aracılığı ile özellikle kendilerini ilgilendiren alanlarda kararlarda söz ya da oy hakkı ile katılmalarıdır.

Yanıt Açıklaması:

Duygusal alan, duygusal tepkilerin görülme sıklığı, yoğunluğu, değişkenliği ve duruma uygun olup olmadığını değerlendirir.

Yanıt Açıklaması:

Stres yanıtını açıklayan kuramlar; biyolojik kuramlar, psikolojik kuramlar, sosyal kuramlar, sistem yaklaşımları ve diğer kuramlar olarak sıralanabilir. Sosyal kuramlar çatışma kuramını içermektedir. Örgüt içinde çalışanlarda ortaya çıkabilecek performans v everim düşüklüğünün işletmelerin karlılığını azaltması stresin ekonomik kayıplara yol açmasına örnek olarak gösterilebilir.

Yanıt Açıklaması: Antisosyal Kişilik Özelliği (Psikopatlar, Sosyopatlar): Bu kişiler yasalar gibi yazılı ya da ahlak kuralları, gelenekler gibi yazılı olmayan toplumsal kurallara uygun davranışlar göstermezler. Sık sık yasal sorun yaşamalarına karşın bunlardan ders almazlar. Suç işleyenlerin %75’inden fazlasında bu kişilik bozukluğu vardır. Bu kişilerin daha ilkokul çağlarında evden ve okuldan kaçtıkları, hayvanlara eziyet ettikleri, arkadaşlarına ve mala zarar verdikleri, yalan söyledikleri, dolandırıcılık ve sahtekarlık yaptıkları görülür.

Yanıt Açıklaması:

Problem çözme sürecinde beş temel basamak vardır. Bunlar; probleme yaklaşım, problemin tanımlanması, seçeneklerin oluşturulması, uygun çözümün seçilmesi ve çözümün uygulanması ve sonuçların değerlendirilmesi şeklindedir.

Yanıt Açıklaması:

Başlıcaları şu şekilde sıralanabilir: Her gün belirli süreleri boş olarak geçirmeyi planlama, iş ve iş dışı faaliyetleri ayırma, tatil ve boş zamanları saate göre planlama, bir zamanda bir işle ilgilenme, başkalarının zamanını çalmasına izin vermemek.

Yanıt Açıklaması:

Bağışıklık sistemi yoğun ve uzun süren stres yaşantısı sonunda zayıflar ve çöker. Yabancı ve zararlı maddeler kolayca vücuda girebilir, vücutta olanlar güçlenebilir. Bağışıklık sistemi bazen çok fazla çalışıp kontrolünü kaybeder ve vücudun kendi hücrelerini bile yabancı madde olarak algılayıp onu yok etmeye yönelik önlemler alarak, kendisi hastalık oluşturabilir.

Yanıt Açıklaması: “Bütün dostlarımı kaybediyorum, hiç kimse beni önemsemiyor.” İfadesi olumsuz düşünce tarzına bir örmektir.

Yanıt Açıklaması:

Seçeneklerde verilenlerden yalnızca işleri ertelemek iyi bir zaman yönetimi adımı değil, işleri ertelememek bir adımdır.

Yanıt Açıklaması:

Stres yanıtını açıklayan kuramlar; biyolojik kuramlar, psikolojik kuramlar, sosyal kuramlar, sistem yaklaşımları ve diğer kuramlar olarak sıralanabilir. Sosyal kuramlar çatışma kuramını içermektedir.

Yanıt Açıklaması:

İş hayatında yaşanan tükenmişlik sendromunun birçok nedeni vardır. Bireyin kişilik özelliklerinin yanı sıra iş ortamından kaynaklanan etkenler söz konusudur. Mükemmeliyetçi eğilimi olan, hiçbir şeyin yeterince iyi yapılmadığının düşünen, her şeyi kontrol etme ihtiyacı duyan ve yüksek başarı beklentisi olan bireyler tükenme sendromu için risk taşırlar. Tükenmişlik sendromu birden ortaya çıkmaz. Belirtilerin uzun süreçte yavaş yavaş ve giderek artması söz konusudur. Erken dönemde önleyici girişimlerde bulunulmalıdır. Kişi uykusuna dikkat etmeli, dinlenme saatlerini iyi planlamalıdır. Kahve, çay, kola gibi uyarıcı özellikteki içeceklerin aşırı tüketiminden kaçınılmalıdır. Kişi sınırlarını oluşturarak gerektiğinde “hayır” demesini öğrenmelidir. İş dışındaki zamanlarda keyif alınan uğraşılara vakit ayrılmalıdır. Stres ile baş etme becerileri geliştirilmelidir. Tükenme sürecindeki bireyler içine kapanma eğiliminde olurlar. Bu kişiyi yalnızlığa iterek sorunların çözümünü zorlaştırır. Tükenmişlik sendromu yaşayan bireyler sıkıntılarını sevdiği, kendisine destek veren yakınları ile paylaşmalıdır.

Yanıt Açıklaması:

Günlük dilde stres birçok anlamda kullanılabilmektedir. Aşağıda bu kullanımlara örnekler verilmiştir;

Strese neden olan etmenlerin tanımlandığı durumlar: Örneğin; tıp fakültesinde öğrenim gören öğrencinin 'çok stresli bir bölümde okuyorum' şeklindeki ifadesinde tıp fakültesinde öğrenim görmek gibi bir stres etmenini tanımlamak için stres kavramını kullanması.

Kişinin stres etmeni karşısında nasıl hissettiğini, nasıl bir tepki verdiğini belirttiği durumlar: Örneğin; işini kaybetme tehlikesi ile karşı karşıya kalan bir kişinin 'bugün çok stresliyim' şeklindeki ifadesinde hissettiği sıkıntı, gerginlik gibi duyguları belirtmek için stres kavramını kullanması.

Kişinin hem stres etmenini tanımladığı hem de strese verdiği yanıtı tanımladığı durumlar: Örneğin; kötü geçen bir uçak yolculuğundan sonra kişinin 'o kadar stresli bir yolculuktu ki beni de stresli yaptı' ifadesinde stres kavramını hem stres etmeni olan uçak yolculuğunu hem de bu yolculuk nedeni ile hissettiği duyguları tanımlamak için stres kavramının kullanılması.

Stres kavramını stres etmenini ve strese verilen yanıtı da içerir biçimde "her türlü etkenle (heyecan, soğuk, hastalık) organizmaların varlığını bütünüyle tehdit eden saldırı; bu saldırıya karşı organizmanın gösterdiği tepki" şeklinde tanımlayabiliriz.

Diğer durumlar; Stres kavramı bazen olumlu etkileri anlamında da kullanılabilir. Örneğin; iş arkadaşını tanımlayan bir kişinin 'kendisine bir iş verildiğinde o kadar streslenir ki; o işi bir an önce yerine getirir'. Bu örnekte stresin olumlu özelliklerine atıfta bulunulduğu gibi stresin bir baskı unsuru olduğuna da atıfta bulunulmaktadır.

Stres kavramı bazen bir sıfat olarak insanları tanımlamakta kullanılmaktadır. Örneğin; 'çok stresli bir insan' ifadesi sıkça duyulan bir cümledir.

Yanıt Açıklaması:

Belirlenecek amaçlar açık ve tutarlı olması amaç belirleme faaliyetlerine dahildir.

Yanıt Açıklaması:

Mesleksel stresi azaltmada en popüler yaklaşımlardan biri çok yoğun baskı altında olan çalışanlara yapılan psikoterapi veya bireysel rehberlik hizmetleridir.

Yanıt Açıklaması:

Keyfi çıkarsama, herhangi bir kanıt olmaksızın yoruma varılır. Bir ya da birkaç ipucundan hareketle genel yoruma ulaşma aşırı genelleştirmedir. Abartma ve küçültme ise aşırı abartma veya aşırı küçümsemedir. Kişiselleştirme ise herhangi bir temeli olmamasına ya da çok küçük bağlantısı olmasına rağmen çevresel olayları kendisiyle ilişkilendirmedir. Eldeki bilginin sadece küçük bir kısmına bakarak yargıya varma ise Seçici Soyutlama’dır.

Yanıt Açıklaması: Sosyal stresörler: Kişi ile çevre/toplum arasındaki etkileşimde ortaya çıkan stresörlerdir. Aşağıda örnekleri sunulmuştur. a. Ekonomik çalkantılar. b. Politik çatışmalar. c. Aile içi çatışmalar.

Yanıt Açıklaması:

Kişilik", günlük dilde sıklıkla yanlış olarak "karakter" olarak da adlandırılmaktadır. Günümüzde kabul gören görüşe göre kişiliğin, karakter ve mizaç (huy) olmak üzere iki bileşeni vardır. Karakter; kişinin dünyayı görüş, algılama ve yaşamla başa çıkma biçimi olarak tanımlanırken, mizaç ise doğuştan gelen daha biyolojik temeli olan yatkınlıklara bağlı davranış eğilimleridir.