Hukukun Temel Kavramları 2 Final 9. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
İdarenin kamu düzeninin sağlanması amacıyla üstlendiği faaliyete ne ad verilir?
Yasama |
Merkezi idare |
Kolluk |
Yürütme |
Yerinden yönetim |
İdarenin kamu düzeninin sağlanması amacıyla üstlendiği faaliyete kolluk denir.
2.Soru
Borç ilişkisindeki tarafların hak ve yükümlülüklerine ilişkin olarak aşağıda verilen bilgilerden hangisi doğrudur?
Taraflar arasındaki hak ve yükümlülükler kanundan doğar. |
Taraflar arasındaki hak ve yükümlülüklerin her biri eşit önemdedir. |
Borç ilişkisindeki fer’i haklar asli haklar bağlı haklardır. |
Asli edimin ifasını kolaylaştırma amacını güden yükümlülüklere tali edim yükümlülüğü denir. |
Def’i ve yönetim hakları borçlunun yan yükümlüğü altında toplanırlar. |
Borç ilişkisinde taraflar arasındaki hak ve yükümlülükler bizatihi ilişkinin kendisinden doğar ve bunların hepsi eşit önemde değildir. Bu ilişkide alacaklının fer’i hakları asli haklarına bağlı haklardır. Asli edimin ifasını kolaylaştırma amacını güden yükümlülüklere yan edim yükümlülüğü adı verilir. Def’i ve yönetim hakları ise alacaklının kullanabileceği yan haklardır.
3.Soru
Aşağıda verilen durumlardan hangisi haklı nedenle fesih sayılır?
İşçinin izin alması |
İşçinin doğum yapması |
İşçinin işyerinde ahlaka uygun olmayan davranışlar sergilemesi |
İşçinin işe geç gelmesi |
İşçinin geçici olarak hastalanması |
İş sözleşmesinin işveren tarafından haklı nedenle derhal fesih edilmesine olanak sağlayan haklı nedenler İş Kanunu’nun 25. maddesinde sayılmıştır. Bu haklı nedenler;
- Sağlık sebepleri,
- Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri,
- Zorlayıcı sebepler,
- İşçinin gözaltına alınması veya tutuklanması halinde devamsızlığın İş Kanunu madde 17’deki bildirim sürelerini aşması.
4.Soru
..................ise idari işlem ya da eylemlerden dolayı kişisel hakkı zarara uğrayanların açtıkları idari davadır. Boşluğa aşağıdakilerden hangisi gelmelidir.
İptal davası |
Tespit davası |
İtiraz davası |
Tam yargı davası |
Şikayet |
Tam yargı davası
5.Soru
‘’Dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırılık dolayısıyla, bir davranışın suçun kanunî tanımında belirtilen neticesi öngörülmeyerek gerçekleştirilmesidir.’’
Suçun unsurları ile ilgili olarak yukarıda verilen tanım aşağıdakilerden hangisine ilişkindir?
İştirak |
Teşebbüs |
İhmal |
Kaza |
Taksir |
TCK’nın 22. maddesine göre taksirle işlenen fiiller, kanunun açıkça belirttiği hâllerde cezalandırılır. Bu maddeye göre taksir, dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırılık dolayısıyla, bir davranışın suçun kanunî tanımında belirtilen neticesi öngörülmeyerek gerçekleştirilmesidir. Taksirden söz edebilmek için, suçun taksirli biçiminin kanundan düzenlenmiş, failin dikkat ve özen görevini yerine getirmemiş ve fail tarafından ortaya konulan hareketin iradi olması fakat öngörülebilir sonucun istenmemiş olması gerekir.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi denetleyenler esas alındığında, idarenin yargı dışı yollarla denetlenmesi başlığı altında yer alabilecek denetimlerden biri değildir?
Siyasi denetim |
İdari denetim |
Türkiye Büyük Meclisi tarafından gerçekleştirilen denetim |
Kamuoyu denetimi |
Örgün hukuk denetimi |
İdarenin yargı dışı yollarla denetlenmesi, denetleyenler esas alındığında siyasal denetim, idari denetim ve kamuoyu denetimi başlıkları altında ele alınabilir. Buna ek olarak, siyasal denetim Türkiye Büyük Millet Meclis (TBMM) tarafından gerçekleştirilen denetimdir. Örgün hukuk ise, iş içerisinde insan eğitimine önem vermektedir. İşverenler ile bir iş sözleşmesine dayanarak çalıştırılan işçilerin çalışma şartları ve çalışma ortamına ilişkin hak ve sorumluluklarını, kişilerin, şirketlerin ve sendikaların her türlü iş davalarının takibi ve iş hukuku mevzuatına ilişkin konular örgün hukuk içerisindedir.
Doğru cevap E'dir.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi il belediye idaresinin organlarından biridir?
İl genel meclisi |
İl encümeni |
Belediye başkanı |
Vali |
Muhtar |
Belediye idaresinin organları, belediye başkanı, belediye meclisi ve belediye encümenidir (5393 sayılı Belediye Kanunu, madde 3/b). Doğru cevap C seçeneğidir.
8.Soru
İş hukukunun süjeleri ile ilgili olarak aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
İşçi çalıştıran gerçek ve tüzel kişilere işveren denir. |
Bir iş sözleşmesine dayanarak çalışan gerçek kişiye işçi denir. |
İş hukukunun korumayı amaçladığı asli süje işçidir. |
İşveren adına hareket eden ve işletmenin yönetiminde yer alan kişilere alt işveren denir. |
Alt işveren iş sözleşmelerinden ve sözleşmelerden doğan yükümlülüklerden asıl işverenle birlikte sorumludur. |
İşveren adına hareket eden ve işin, işyerinin ve işletmenin yönetiminde görev alan kişilere işveren vekili denir. Alt işveren, belli bir konuda uzmanlaşmış ve işyerinde yalnızca o işi alan kişilere denir.
9.Soru
Mahkemelerin yetkisi bakımından objektif ve genel kurallar konulması ve istisnai mahkemeler kurmama gereklilikleri ceza muhakemesi hukukunun hangi ilkesinden neşet etmektedir?
Masumiyet karinesinden yararlanma hakkı |
Doğal (olağan) hâkim ilkesi |
Şüpheden sanığın yararlanması ilkesi |
Bağımsız ve tarafsız bir yargı organı önünde yargılanma hakkı |
Hak arama hakkı |
Soru kökünde verilen ifade B seçeneğindeki olağan hâkim ilkesinin bir şartıdır. Tabi ki bu şart diğer seçeneklerdeki ilkelerin gerçekleştirilmesi için de önemlidir ama doğrudan ilişki B seçeneği iledir.
10.Soru
Vergiyi ödemekle yükümlü olan kişiye ne ad verilir?
Borçlu |
Alacaklı |
Mükellef |
Vergi sorumlusu |
Matrah |
Vergilendirme gerçek veya tüzel kişilerle devlet arasında karşılıklı bir alacak-borç ilişkisi doğurur. Bu ilişkide alacaklı taraf devlettir; borçlu ise vergiyi ödemekle yükümlü olan kimsedir. Vergi Usûl Kanunu’na göre, vergi kanunları gereğince kendisine vergi borcu yüklenilen gerçek veya tüzel kişiye vergi yükümlüsü (mükellef) denir.
11.Soru
Devletin, kendi ülkesinde işlenen tüm suçları mağdurun veya failin uyruğu ile ilgilenmeksizin kendi ceza kanununa göre cezalandırması, aşağıdaki ilkelerden hangisi ile ilgilidir?
Kusur ilkesi |
Adil yargılanma ilkesi |
Şüpheden sanık yararlanır ilkesi |
Mülkilik ilkesi |
Kanunsuz suç ve ceza olmaz ilkesi |
TCK’nın 8. maddesinin 1. fıkrasına göre “Türkiye’de işlenen suçlar hakkında Türk kanunları uygulanır. Fiilin kısmen veya tamamen Türkiye’de işlenmesi veya neticenin Türkiye’de gerçekleşmesi hâlinde suç, Türkiye’de işlenmiş sayılır”. Türk hukukunda, kanunların yer bakımından uygulanmasında kabul edilen temel ilke “ülkesellik (mülkilik) ilkesi”dir. Bu ilkeye göre, devlet kendi ülkesinde işlenen tüm suçları mağdurun veya failin uyruğu ile ilgilenmeksizin kendi ceza kanuna göre cezalandırır.
12.Soru
4857 sayılı İş Kanunu’nun 5. maddesinde eşit işlem borcu neyi ifade etmektedir?
İş ilişkisinde özellikleri ve kabiliyetleri aynı olan kişilerin değerlendirilmesi |
İş ilişkisinde dil, ırk, cinsiyet, siyasal düşünce, mezhep vb. konularda ayrım yapılamayacağını |
İş ilişkisinde bireylerin bulunduğu ülkenin nüfusuna kayıtlı olmak zorunda olmasını |
İş ilişkisinde tek dil ile mükemmeliyetçe bir anlayışın ortaya çıkarılmasını |
İş ilişkisinde alımların tercihen sınav ve yeterlilik unsurları yerine mülakat unsurunun öne geçmesini sağlamak |
Eşit İşlem Yapma Borcu: 4857 sayılı İş Kanunu’nun 5. maddesinde eşit işlem borcu düzenlenmiştir. İş ilişkisinde dil, ırk, cinsiyet, siyasal düşünce, mezhep vb. konularda ayrım yapılamayacağı düzenlenmiştir. Aynı şekilde işveren esaslı nedenler olmadıkça tam süreli ile kısmi süreli çalışan işçi ile ayrıca belirli süreli sözleşmeyle çalışan işçi ile belirsiz süreli iş sözleşmesine göre çalışan işçiler arasında ayırım yapamaz. İş ilişkisinde ve iş sözleşmesinin sona ermesinde bu hükümlere aykırı davranılması halinde bu haksızlığa uğradığını iddia eden işçi 4 aya kadar ücreti tutarında tazminat talep edebilir. Böyle bir davada ispat yükü işçiye aittir.
13.Soru
5510 sayılı Kanuna göre, aşağıdakilerden hangisi sosyal sigorta kolları açısından kısa vadeli sigorta kolu değildir?
Malullük |
İş kazası |
Hastalık |
Meslek hastalığı |
Analık |
Kısa vadeli ve uzun vadeli sigortalar ayrımı adından da anlaşılacağı üzere kısa vadede ya da uzun vadede oluşabilecek risklere göre ayrılmıştır. 5510 sayılı Kanuna göre iş kazaları, hastalıklar, meslek hastalıkları ve analıklar kısa vadede ortaya çıkan risklerdir ve fon biriktirme esasına dayanmazlar. Fakat malullük prim ödenerek oluşturulan fonların gelecekteki hayatlarını güvence altına almak için oluşturulan uzun vadeli bir sigorta koludur.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi özel hukuka uygunluk nedenidir?
Meşru savunma |
Zorunluluk durumu |
Hakkın yerine getirilmesi |
İlgilinin rızası |
Savunma dokunulmazlığı |
Hukuka uygunluk nedenleri bütün suçlar için geçerli olanlar ve belli bir suç veya suç grupları için geçerli olanlar olmak üzere ikiye ayrılır. TCK’nın 24, 25, 26. maddelerinde öngörülen genel nedenler, görevin yerine getirilmesi, meşru savunma, zorunluluk durumu, hakkın kullanılması ve ilgilinin rızasıdır. Savunma dokunulmazlığı ise özel bir hukuka uygunluk sebebidir.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi kıymetli evrakın özellikleri arasında yer almaz?
Kıymetli evrak bir borç senedidir. |
Kıymetli evrakın içerdiği hak ekonomik bir değer taşır ve devredilebilir. |
Kıymetli evrakın senetten ayrı devredilmesi mümkündür. |
Kıymetli evrakta hak ile senet arasında kuvvetli bir bağ vardır. |
Kıymetli evrak ağırlaştırılmış şekil şartlarına bağlıdır. |
Kıymetli evrak, hakkın senede bağlandığı ve senetten ayrı olarak devredilmesinin mümkün olmadığı senetlerdir. Kıymetli evrakın özelliklerini şu şekilde sıralayabiliriz:
• Kıymetli evrak bir borç senedidir.
• Kıymetli evrakın içerdiği hak ekonomik bir değer taşır ve devredilebilir.
• Kıymetli evrakta hak ile senet arasında kuvvetli bir bağ vardır.
• Kıymetli evrak ağırlaştırılmış şekil şartlarına bağlıdır.
16.Soru
I. Danıştay II. Sayıştay III.Milli Güvenlik Kurulu, IV. Yüksek Askeri Şura Yukarıdakilerden hangileri başkent teşkilatının yardımcı kuruluşlarındandır?
Hiçbiri |
I,II,III |
II,III,IV |
I,II,IV |
Hepsi |
Öncüllerde bulunan yapıların hepsi başkent teşkilatının unsurlarıdır.
17.Soru
Kıdem tazminatı ile ilgili aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?
İşçinin çalışma süresi bir yılın altındaysa kıdem tazminatı ödenmez. |
İşçi istifa ederse kıdem tazminatı ödenir. |
Sözleşmenin ahlak ve iyi niyet kurallarına uyulmaması sebebiyle feshedilmesi durumunda kıdem tazminatı ödenmez. |
İşçinin ölümü halinde kıdem tazminatı mirasçılarına ödenir. |
Belirli süreli iş sözleşmelerinde sözleşmenin süresinin sona ermesi halinde kıdem tazminatı ödenmez. |
İşçinin çalışma süresi 1 yılın üzerindeyse işçi kıdem tazminatına hak kazanacaktır. İşçi istifa ederse kıdem tazminatına hak kazanamayacaktır. Sözleşmenin ahlak ve iyi niyet kurallarına uyulmaması sebebiyle feshedilmesi durumunda kıdem tazminatı ödenmez. İşçinin ölümü halinde kıdem tazminatı mirasçılarına ödenir. Belirli süreli iş sözleşmelerinde sözleşmenin süresinin sona ermesi halinde kıdem tazminatı ödenmez.
18.Soru
“Failin cezalandırılması için fiili işlemiş olması yetmez, aynı zamanda failin fiili nedeniyle kınanabilmesi gerekir. İşlenen bir fiilden dolayı bir başkası cezalandırılamaz. Nitekim Anayasa’da ceza sorumluluğunun kişiselliği ilkesine yer verilmiştir.”
Yukarıdaki metin aşağıdaki ilkelerden hangisini ifade etmektedir?
İnsancıllık ilkesi |
Kanunsuz suç ve ceza olmaz ilkesi |
Kusur ilkesi |
Şüpheden sanık yararlanır ilkesi |
Adil yargılanma ilkesi |
Failin cezalandırılması için, fiili işlemiş olması yetmez, aynı zamanda failin fiili nedeniyle kınanabilmesi gerekir. İşlenen bir fiilden dolayı bir başkası cezalandırılamaz. Nitekim Anayasa’da ceza sorumluluğunun kişiselliği ilkesine yer verilmiştir. Bu ilkeye göre kişi ancak kendi işlediği fiilden dolayı cezalandırılacaktır. Ayrıca failin cezalandırılması için kusurlu olması da gerekir. Kusur yoksa suç da yoktur. O halde kişi ancak kendi iradi eyleminden dolayı sorumlu olacaktır.
19.Soru
Merkezi idarenin yerinden yönetim idareleri üzerindeki ya da yerinden yönetim idarelerinin kendi aralarındaki denetim yetkisine verilen ad aşağıdakilerden hangisidir?
İdari vesayet |
Hiyerarşi |
Kolluk |
Doğrudan denetim |
Dolaylı denetim |
İdari denetimin başlıca araçları hiyerarşi ve idari vesayettir. Yukarıda açıklandığı üzere hiyerarşi aynı tüzelkişilik içinde ast-üst ilişkisi içinde idarenin denetlenmesi yoludur. İdari vesayet ise merkezi idarenin yerinden yönetim idareleri üzerindeki ya da yerinden yönetim idarelerinin kendi aralarındaki denetim yetkisidir. Doğru cevap A'dır.
20.Soru
I. Ceza Muhakemesi Hukukunda kural, suçun işlendiği zaman yürürlükte olan kanuna tabi olmasıdır.
II. Mülkilik ilkesine göre devlet kendi ülkesinde işlenen suçları failin ve mağdurun uyruğuna bakmaksızın kendi cezalandırır.
III. Yabancı bir milletvekilinin Türkiye’de suç işlemiş olması halinde bu kişi hakkında ceza hukuku anlamında bir muhakeme yapılmaz ve müeyyide uygulanmaz.
Ceza Kanunun uygulama alanı ile ilgili yukarıda verilenlerden hangisi veya hangileri doğrudur?
Yalnız II |
I ve II |
II ve III |
I ve III |
I,II ve III |
Ceza kanunların uygulanmasında kural suçun, işlendiği zamanın kanununa yani işlendiği zaman yürürlükte olan kanuna tabi olacağıdır. Söz konusu kural, ceza hukuku için geçerli iken ceza muhakemesi hukuku bakımından geçerli değildir. TCK’nın 8. maddesinin 1. fıkrasına göre “Türkiye’de işlenen suçlar hakkında Türk kanunları uygulanır. Fiilin kısmen veya tamamen Türkiye’de işlenmesi veya neticenin Türkiye’de gerçekleşmesi hâlinde suç, Türkiye’de işlenmiş sayılır”. Türk hukukunda, kanunların yer bakımından uygulanmasında kabul edilen temel ilke “ülkesellik (mülkilik) ilkesi”dir. Bu ilkeye göre, devlet kendi ülkesinde işlenen tüm suçları mağdurun veya failin uyruğu ile ilgilenmeksizin kendi ceza kanuna göre cezalandırır. Ceza Kanununun ülkede bulunan herkes için uygulanmasının istisnalarından biri de milletvekilleridir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ