İş Sağlığı Ve Güvenliği Mevzuatı Ara 3. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Borçlar Hukuku kapsamında, iş sözleşmesine konu işi yapma, aralarındaki borç ilişkisi dolayısıyla alacaklının isteyebileceği, borçlunun da yerine getirmekle yükümlü bulunduğu davranış biçimine ne denir?
Asli edim |
Taahhüt |
Risk alma |
Fesih hakkı |
Temettü |
Borçlar Hukuku kapsamında, hem çalışan hem de işverene borç yükleyen sözleşmeler kategorisinde yer alan iş sözleşmesi ile çalışan, iş sözleşmesine konu işi yapma ‘aslî edim’ini (Aralarındaki borç ilişkisi dolayısıyla alacaklının isteyebileceği, borçlunun da yerine getirmekle yükümlü bulunduğu bir davranış biçimi) yüklenirken, işverenin ‘aslî edim’i de iş sözleşmesinde belirlenen ücretin ödenmesidir.
2.Soru
Bireysel iş ilişkileri hukukumuzda düzenlenirken esas alınan kanunlar seçeneklerin hangisinde hatalı verilmiştir?
İş kanunu |
Deniz iş kanunu |
Basın iş kanunu |
Türk Borçlar kanunu |
Sendikalar ve toplu iş sözleşmesi kanunu |
Bireysel iş ilişkileri hukukumuzda esas itibariyle, İş Kanunu, Deniz İş Kanunu, Basın İş Kanunu ve Türk Borçlar Kanunu tarafından düzenlenmiştir
3.Soru
İş sözleşmesini diğer sözleşmelerden ayırt eden yön seçeneklerden hangisinde doğru verilmiştir?
İşçinin bağımlılığı |
İşveren bağımlılığı |
İş sözleşmelerinin bağımlılığı |
Satın alınan ürünlere bağımlılık |
Sosyal güvence bağımlılığı |
İş sözleşmesini diğer sözleşmelerden ayırt eden yönü işçinin bağımlılığıdır. İş hukuku, işçinin bağımlılığından kaynaklanan sakıncaları ortadan kaldırmak amacıyla kanunun emredici hükümleriyle sözleşme serbestisinin sınırlanması esası çerçevesinde şekillenmiştir
4.Soru
İşveren ile ilgili olarak aşağıda verilen ifadelerden hangisi yanlıştır?
A)işveren yönetim hakkının Sahibi ve sözleşmeden kaynaklanan hukuki sorumluluğu taşır. |
İdari ve cezai sorumlulukların muhatabıdır. |
Tüzel kişi işverenlerde tüzel kişi sözleşmenin tarafı olup sözleşmeden doğan emir ve talimat verme yetkisini tüzel kişinin en üst düzeyde organını oluşturan kişiler kullanır. |
İşverenin iş sözleşmesinin tarafı olma dışında niteliği yoktur. |
Gerçek kişi işverende hem iş sözleşmesinin tarafı olarak bu sözleşmeden doğan hakların ve borçların sahibi hem de bu sözleşmeden doğan yönetim hakkını en üst düzeyde kullanan kişidir. |
İş Kanunu’nun 2. maddesi uyarınca işçi çalıştıran gerçek veya tüzel kişiye yahut tüzel kişiliği olmayan kurum ve kuruluşlara işveren denir. Şirket, dernek, vakıf gibi özel hukuk tüzel kişileri işveren olabileceği gibi üniversite, belediye, devlet gibi kamu tüzel kişileri de işveren olabilir. İşveren olmanın iki önemli niteliği vardır; • İş sözleşmesinin tarafı olma, • Sözleşmeden kaynaklanan yönetim hakkını en üst düzeyde kullanma. Gerçek kişi işverenlerde bu iki nitelik aynı kişide toplanır. Gerçek kişi işveren, hem iş sözleşmesinin tarafı olarak bu sözleşmeden doğan hakların ve borçların sahibi hem de bu sözleşmeden doğan yönetim hakkını en üst düzeyde kullanan kişidir. Tüzel kişi işverenlerde ise tüzel kişi sözleşmenin tarafı olup sözleşmeden doğan emir ve talimat verme yetkisini tüzel kişinin en üst düzeyde organını oluşturan kişiler kullanır. Örneğin bir anonim şirket işyerinde işe giren bir işçinin sözleşmesinin tarafı anonim şirket iken, bu sözleşmeden doğan yönetim hakkını en üst düzeyde anonim şirketi oluşturan yönetim kurulu üyeleri kullanır. İşveren yalnızca yönetim hakkının sahibi değil aynı zamanda sözleşmeden kaynaklanan hukuki sorumluluğu taşır. Yine idari ve cezai sorumlulukların da muhatabıdır. İş sözleşmesinin tarafı olarak işveren, hukuki sorumluluğu taşır. Sözleşmeden doğan hakların ve borçların sahibidir. İş mevzuatında öngörülen yükümlülüklerin yerine getirilmemesi hâlinde idari yaptırımlara muhatap olabilir. Yine işyerinde Ceza Kanunu anlamında suç niteliği taşıyan bir eylemin gerçekleşmesi hâlinde, örneğin iş kazası neticesinde bir işçinin ölümü veya yaralanması hâlinde, kasten veya taksirli olarak bu kazaya yol açan gerçek kişi işveren ceza sorumluluğunu taşır.
5.Soru
Bir iş sözleşmesine dayanarak belirli bir ücret karşılığı, bir işverene bağlı olarak işci ile işveren arasındaki iş ilişkisini düzenleyen hukuk dalına ne ad verilir?
İdeal hukuk |
Maddi / Şekli hukuk |
Yönetmelik |
İş Hukuku |
Normlar Hiyerarşisi |
İş hukuku, bir iş sözleşmesine dayanarak belirli bir ücret karşılığı, bir işverene bağlı olarak işci ile işveren arasındaki iş ilişkisini düzenleyen hukuk dalıdır. Doğru yanıt D seçeneğidir.
6.Soru
Seçeneklerden hangisi hatalı ifade içermektedir?
Dava açma süresi genel olarak iptali istenen normun Resmî Gazete’de yayımlanmasından başlayarak altmış gündür |
Kanunlara ve Anayasa değişikliklerine karşı şekil bozukluğuna dayalı iptal davası açma süresi on gündür. |
Şekil bakımından denetleme sadece Cumhurbaşkanınca veya Türkiye Büyük Millet Meclisi üyelerinin beşte biri tarafından istenebilir |
İtiraz yoluna ancak kanun ve Cumhurbaşkanlığı kararnameleri konu olabilir. |
Usulüne göre yürürlüğe konulmuş uluslararası antlaşmalar hakkında da Anayasa Mahkemesine başvurulabilir |
Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin şekil ve esas bakımından Anayasaya aykırılığı iddiasıyla, Anayasa Mahkemesine dava açılamaz. Ayrıca usulüne göre yürürlüğe konulmuş uluslararası antlaşmalar hakkında da Anayasa Mahkemesine başvurulamaz.
7.Soru
Aşağıdakilerden iş sözleşmelerinden hangisi süresinin bitiminde kendiliğinden sona erer ve işçi sözleşmenin bu şekilde sona ermesiyle kıdem tazminatına hak kazanmaz, iş güvencesi hükümlerinden yararlanamaz?
Belirsiz süreli iş sözleşmeleri |
Belirli süreli iş sözleşmeleri |
Tam süreli iş sözleşmeleri |
Kısmi süreli iş sözleşmeleri |
Deneme süreli iş sözleşmeleri |
Belirli-belirsiz süreli iş sözleşmesi ayrımının önemi, sözleşmenin sona ermesi ve sona ermeye bağlanan hukuki sonuçlar bakımındandır. Belirli süreli iş sözleşmesi, sürenin bitiminde kendiliğinden sona erer, işçi sözleşmenin bu şekilde sona ermesiyle kıdem tazminatına hak kazanmaz, yine işçi iş güvencesi hükümlerinden yararlanamaz. Bu bağlamda, belirsiz süreli iş sözleşmeleri, kural olarak işçinin lehinedir. Bu özellikler çalışma yaşamında belirsiz süreli iş sözleşmesinin asıl, belirli süreli sözleşmenin ise istisna olarak kabulünü getirmiştir. Doğru cevap B‘dir.
8.Soru
İş Kanunu uyarınca her bir saat fazla çalışma için verilecek ücret normal çalışma ücretinin saat başına düşen miktarının yüzde elli yükseltilmesi suretiyle ödenir. Toplu iş sözleşmesiyle taraflar, yasanın bu nispi emredici düzenlemesini işçi lehine değiştirerek fazla çalışma ücretinin saat başına ücretin yüzde yetmişbeş yükseltilmesi suretiyle ödeneceğini kararlaştırmış, yine bu toplu iş sözleşmesinden yararlanan bir işçi, iş sözleşmesine fazla çalışma saatlerinin yüzde yüz zamlı ödeneceğine dair bir hüküm koydurmuş ise, işçiye fazla çalışma ücreti hangi oran üzerinden ödenecektir?
Fazla çalışma ücreti ödenmez |
Çalışma ücretinin saat başına düşen miktarı ödenir |
Çalışma ücretinin saat basına düşen miktarın Yüzde elli fazlası ödenir |
Çalışma ücretinin saat basına düşen miktarın, yüzde yetmişbeş fazlası ödenir |
Çalışma ücretinin saat basına düşen miktarının yüzde yüz fazlası ödenir |
Bu örnekte işçinin en lehine olan düzenleme iş sözleşmesi olduğu için, fazla çalışma ücreti yüzde yüz zamlı olarak ödenecektir.
9.Soru
I. 1865 tarihli Dilaver Paşa Nizamnamesi
II. 1869 tarihli Maadin Nizamnamesi
III. 1909 tarihli Tatil-i Eşgal Kanunu
Yukarıdakilerden hangisi / hangileri Tanzimat ile birlikte yapılan çalışma ilişkilerine yönelik yasal düzenlemelerdir?
Yalnız I |
I ve II |
I ve III |
II ve III |
I, II ve III |
Seçeneklerin tamamı Tanzimat ile birlikte yapılan çalışma ilişkilerine yönelik yasal düzenlemelerdir. Doğru yanıt E seçeneğidir.
10.Soru
Verilenlerden hangisi "Hukukta Sorumluluk" seçenekleri arasında yer almaz?
Siyasi sorumluluk, |
Manevi Sorumluluk |
Cezai sorumluluk, |
Mali sorumluluk |
Medeni sorumluluk |
Hukukta sorumluluk; siyasi sorumluluk, cezai sorumluluk, mali sorumluluk ve medeni sorumluluk olarak dörde ayrılmıştır
11.Soru
BayX askerlik nedeniyle çalıştığı gıda fabrikasından ayrılmış askerlik görevini ifa etmiş ve döndükten 1 ay sonra uygun pozisyonda tekrar çalışmak istediğini işverenine bildirmiştir. İşveren uygun pozisyon olmasına rağmen BayX'i tekrar işe almak istememektedir? Bu durumda işveren ne kadar tazminat ödemek zorundadır?
Aylığının dörte biri |
Aylığının yarısı |
1 aylık ücret |
2 aylık ücret |
3 aylık ücret |
İK m.31, sonuncu fıkraya göre Askerî veya kanuni ödevi sona eren eski işçileri ile sözleşme yapma yükümlülüğünü yerine getirmeyen işverenler hakkında yaptırım olarak işverenin tazminat ödemesi öngörülmüştür. Aranan şartlar bulunmasına rağmen, işveren sözleşme yapma yükümlülüğünü yerine getirmezse, işe alınma talebinde bulunan eski işçiye üç aylık ücret tutarında tazminat ödemek zorundadır. Doğru yanıt E seçeneğidir.
12.Soru
Evlerde aynı aile üyeleri tarafından yürütülen el sanatlarının yapıldığı işlerde çalışanların hakları hangi kanuna göre incelenir?
Türk Borçlar Kanunu’na göre incelenir |
İş Kanunu'na göre incelenir |
Deniz İş Kanunu’na göre incelenir |
Basın İş Kanunu’na göre incelenir |
Medeni hukuk kanunlarına göre incelenir |
Aynı aile üyeleri tarafından yürütülen işler ekonomik anlamda küçük hacimli işler olup bu işlerde çalışanlar Türk Borçlar Kanunu’nun uygulanma alanına bırakılmıştır. Bu işlerde çalışanların İş Kanunu’nun kapsamı dışında kalması için evlerde el sanatlarının yürütüldüğü işlerin yapılması gerekip bu işlerin aynı ailenin üyeleri veya üçüncü derece dâhil hısımları tarafından yürütülmesi gerekir.
13.Soru
İş Kanunu’nun 10. Maddesi uyarınca nitelikleri bakımından en çok otuz işgünü süren işlere ne denir?
Süreksiz iş |
Belirsiz süreli iş |
Sürekli iş |
Deneme süreli iş |
Kısmi süreli iş |
İş Kanunu’nun 10. maddesinde işin niteliği dikkate alınarak iş sözleşmeleri sürekli ve süreksiz iş sözleşmeleri olarak ikiye ayrılmıştır. Madde uyarınca, “Nitelikleri bakımından en çok otuz işgünü süren işlere süreksiz iş, bundan fazla devam edenlere sürekli iş denir”. Doğru cevap A’dır.
14.Soru
I. Herkes dilediği alanda çalışma ve sözleşme yapma hürriyetine sahiptir.
II. Kimse, yaşına, cinsiyetine ve gücüne uymayan işlerde çalıştırılamaz.
III. Çalışanlar ve işverenler, önceden izin almaksızın sendikalar ve üst kuruluşlar kurma, bunlara serbestce üye olma ve üyelikten serbestce çekilme haklarına sahiptir.
Yukarıdakilerden hangisi / hangileri iş sağlığı ve güvenliği önlemlerine yönelik Anayasa'da yer almaktadır?
Yalnız I |
I ve II |
I ve III |
II ve III |
I, II ve III |
Seçeneklerin tamamı iş sağlığı ve güvenliği önlemlerine yönelik Anayasa'da yer almaktadır.Doğru yanıt E seçeneğidir.
15.Soru
Aşağıdaki ifadelerden hangileri kısmi süreli iş sözleşmeleri ile ilgili olarak doğrudur?
I- Kısmi süreli iş sözleşmeleri için günlük dilde part-time ifadesi de kullanılır.
II-Kısmi süreli iş sözleşmesinde haftalık iş süresi, o işyerinde tam süreli iş sözleşmesi ile yapılan emsal çalışmanın üçte ikisi oranına kadar olabilir.
III- İş Kanunu’nun 13. maddesine göre; “İşçinin normal haftalık çalışma süresinin, tam süreli iş sözleşmesiyle çalışan emsal işçiye göre önemli ölçüde daha az belirlenmesi durumunda sözleşme kısmi süreli iş sözleşmesidir”
IV- Kısmi süreli çalışma, haftanın bir veya birkaç günü tam gün olabileceği gibi, haftanın her günü belirli bir süreyle de gerçekleştirilebilir.
I ve III |
II ve III |
II ve IV |
I, II ve IV |
I, II, III ve IV |
Kısmi süreli iş sözleşmeleri ile ilgili verilen ifadelerin tümü doğrudur. Doğru cevap E’dir.
16.Soru
Nitelikleri bakımından en çok .............süren işlere süreksiz iş, bundan fazla devam edenlere....................iş denir İş Kanunu’nun 10. maddesinde göre yukarıdaki boşlukları doğru olarak nasıl tamamlayabiliriz?
30/Sürekli |
35/Bağımsız |
40/Kısmi süreli |
45/Deneme süreli |
50/Esnek çalışmalı |
İş Kanunu’nun 10. maddesinde işin niteliği dikkate alınarak iş sözleşmeleri sürekli ve süreksiz iş sözleşmeleri olarak ikiye ayrılmıştır. Madde uyarınca, “Nitelikleri bakımından en çok otuz işgünü süren işlere süreksiz iş, bundan fazla devam edenlere sürekli iş denir”.
17.Soru
Bireysel iş hukukunda bulunan kişiler aşağıdakilerden hangisidir?
I) İşçi
II) işveren
III) İşveren vekili
IV) Alt işveren
I ve II |
I, II ve III |
I, II ve IV |
I, III ve IV |
hepsi |
Bireysel iş hukukunda kişiler; işçi, işveren, işveren vekili ve alt işverendir.
18.Soru
I. Yapılan işin işverene muhakkak ekonomik bir yararı olmalıdır olmalıdır II. İş bedenen ve fikren yapılabilir III. İş için bir araç kullanılması fark yaratmaz IV. İşin türü önemli değildir V. Ekonomik yönden iş olarak değerlendirilebilen her türlü çalışma iş sözleşmesinin konusu olabilir Aşağıdakilerden hangisi İş sözleşmesinin unsurlarından olan bir işin görülmesini doğru olarak tanımlamaktadır?
I, II, III |
I, II, III, IV |
II, III, IV, V |
II, IV, V |
III, IV, V |
I. seçenekte verilen bilgi çeldirici olarak kullanılmıştır. İş sözleşmesinin temel unsuru bir işin görülmesidir. İşin bedenen veya fikren yapılması önem taşımaz. Ekonomik yönden iş olarak değerlendirilebilen her türlü çalışma, iş sözleşmesinin konusunu oluşturabilir. Bu çalışmanın mutlaka işverene ekonomik bir yarar sağlaması gerekmez. İşin türü, niteliği ve hatta bu iş için herhangi bir araç kullanılması da fark yaratmaz. Doğru yanıt C seçeneğidir.
19.Soru
BayX bir boya fabrikasında işe girmiş işyerinde gerekli önlemler alınmadığı için boya fabrikasında çıkan yangın sonucu ağır derecede yanmıştır. Fabrika bir şahsa ait olup yangın sırasında fabrikayı şahsın çocukları yönetmektedir. Bu durumda işyerinde meydana gelen iş kazasında ilk cezai sorumluluk kime aittir?
İşçinin kendisine |
Fabrika sahibine |
Fabrika sahibinin çocuklarına |
Vardiya amirine |
Fabrika müdürüne |
Gerçek kişi işveren, hem iş sözleşmesinin tarafı olarak bu sözleşmeden doğan hakların ve borçların sahibi hem de bu sözleşmeden doğan yönetim hakkını en üst düzeyde kullanan kişidir. İşveren yalnızca yönetim hakkının sahibi değil aynı
zamanda hukuki, idari ve cezai sorumlulukların da muhatabıdır. Fabrika gerçek bir kişinin olduğu için fabrikada yangın sırasında şahsın çocuklarının olması kanunlar nezdinde kişiyi cezai sorumluluktan kurtaramaz. Kusuruyla kazanın oluşumuna katkısı olan işveren vekili de sorumlu olacaktır fakat İşveren vekilinin görevini yerine getirebilmesi için yönetim yetkisi bulunmayan bir alanda ortaya çıkan bir olaydan herhangi bir cezai veya idari sorumluluğu söz konusu olmaz. Bu nedenle bu tür bir olayda ilk cezai sorumluluk fabrika sahibine aittir. Doğru yanıt B seçeneğidir.
20.Soru
Seçeneklerden hangisi İş Hukukunun Kaynakları arasında sayılmaz?
Ulusal Kaynaklar |
Resmi Kaynaklar |
Özel Kaynaklar |
Uluslararası Kaynaklar |
Yöresel Kaynaklar |
İş Hukukunun Kaynakları; Ulusal Kaynaklar, Uluslararası Kaynaklar (Çok Taraflı Sözleşmeler, İki Taraflı Sözleşmeler), Resmi Kaynaklar (Yasama, Yürütme, Yargı), Özel Kaynaklar (Toplu İş Sözleşmesi, İş Sözleşmesi, İç Yönetmelikler, İşyeri Uygulaması, Yönetim Hakkı) dır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ