Kamu Ekonomisi 2 Final 8. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Demokrasinin önündeki en önemli engeli sınırsız demokrasi ve bunun sonucu olarak siyasal gücün kötüye kullanımı olarak gören iki önemli düşünürlerden biridir?
Michels
|
Pareto
|
Downs
|
Buchanan
|
Arrow |
Demokrasinin önündeki en önemli engeli sınırsız demokrasi ve bunun sonucu olarak siyasal gücün kötüye kullanımı olarak gören iki önemli düşünür; F. A. Von Hayek ve James M. Buchanan’dır.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi bireylerin kamusal kararlar hakkındaki farklı tercihlerini bağdaştırmada kullandıkları oylama kurallarından biri değildir?
Oy Birliği Kuralı |
Oy Çokluğu (Çoğunluk) Kuralı |
Puansız Oylama Kuralı |
Nokta Oylaması Kuralı |
Oy Ticareti (Logrolling) |
Aşağıda başlıca oylama kuralları şunlardır;
- Oy Birliği Kuralı
- Oy Çokluğu (Çoğunluk) Kuralı
- Puanlı Oylama Kuralı
- Nokta Oylaması Kuralı
- Oy Ticareti (Logrolling)
3.Soru
Politik gücün, toplumun küçük bir grubunun elinde olduğu yönetim şekli aşağıdakilerden hangisidir?
Monarşi
|
Oligarşi
|
Cumhuriyet
|
Demokrasi
|
Anarşi |
Yunanca kökenli bir kelime olan oligarşi, politik gücün toplumun küçük bir grubunun elinde olduğu yönetim şeklini ifade etmektedir. Ünlü düşünür Aristo tarafından yapılan klasik tanım ise genellikle zenginlerin, kendi çıkarları için bir azınlık yönetimine sahip olmasıdır.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi veya hangileri bilginin kaynağı üstüne ileri sürülen tezlere göre felsefe öğretilerindendir?
I. Usçuluk
II. Duyumculuk
III. Doğuştancılık
IV. Sezgicilik
Yalnızca I
|
I ve II
|
II ve III
|
Yalnızca IV
|
I, II, III, IV |
1. Bilginin ustan geldi.ini ileri süren bütün öğretiler usçuluk (rasyonalizm), 2. Bilginin duyumlarla geldi.ini ileri süren bütün öğretiler duyumculuk (sansüalizm), 3. Bilginin doğuştan geldiğini, doğduğu anda bütün bilgilerin insanda mevcut bulunduğunu ileri süren bütün öğretiler doğuştancılık (ineizmnativizm), 4. Bilginin sezgilerle elde edildiğini ileri süren bütün öğretiler sezgicilik (entüvizyonizm-mistisizm) adı altında toplanır.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Arrow’un ileri sürdüğü demokratik bir yönetim altında tutarlı toplumsal tercihlere nasıl ulaşılacağının koşullarından biri değildir?
Diktatörlük yönetiminin olmamasıdır
|
Bireylerin karar alma kuralı bir sonuç üretebilmelidir.
|
Bireyleri tercih sıralaması üzerinde kısıtlama olmalıdır.
|
Karar alma kuralı bireylerin tercihlerine cevap verebilmelidir.
|
Bireylerin tercihlerinin geçişli olması gereklidir. |
Demokratik bir yönetim altında tutarlı toplumsal tercihlere nasıl ulaşılabileceğinin koşullarının ilki, söz konusu toplumda diktatörlük yönetiminin olmamasıdır. İkinci koşul, bireysel tercihlerin sıralaması ne şekilde olursa olsun, geçerli olan karar alma kuralı bir sonuç üretebilmelidir. Yani geçerli olan karar alma kuralı ile karar almak mümkün olabilmelidir. Üçüncü koşul, tüm olası sonuçları sıralamak mümkün olabilmelidir. Yani bireysel tercihlerin tüm olası sıralamalarına izin verilmeli, bireysel sıralamalar üzerinde bir kısıtlama olmamalıdır. Dördüncüsü, karar alma kuralı bireylerin tercihlerine cevap verebilmelidir. Örneğin; eğer her birey A’yı B’ye tercih ederse, toplumsal sıralama da A’yı B’ye tercih etmelidir. Beşinci koşul, toplumda eğer A B’ye, B de C’ye tercih edilirse, A da C’ye tercih edilmelidir. Bu duruma tercihlerin “geçişli olması özelliği” denir. Altıncı koşul, toplumun A ve B sıralaması, sadece bireylerin A ve B sıralamasına bağlıdır. Yani bir alternatif oylamadan çıkarılırsa veya oylamaya dâhil edilirse ve bu durumda kalan alternatiflerin bireysel sıralamasında bir değişiklik olmuyorsa, toplumsal tercih sıralamasında da bir değişiklik olmamalıdır.
6.Soru
Demokrasinin işleyişi için gerekli olan tam enformasyon aşağıdaki hangi bilgiyi kapsamaz?
Ülkede cereyan eden tüm ekonomik, siyasi ve sosyal olaylar |
tarih, egemenlik kavramı ve kullanım şekilleri |
bireysel (ekonomik ve siyasal) hak ve özgürlükler |
devletin (ekonomik ve siyasal) hak ve yetkileri |
Devletin sırları |
Ülkede cereyan eden tüm ekonomik, siyasi ve sosyal olaylar, tarih, egemenlik kavramı ve kullanım şekilleri, bireysel (ekonomik ve siyasal) hak ve özgürlükler, devletin (ekonomik ve siyasal) hak ve yetkileri politik kurumlar, hükûmetin amaçları, siyasal sistemin işleyişi, ekonominin temel kavramları, prensipleri, ekonomi politikaları ve sonuçları, diğer ülkelerle olan ekonomik ilişkiler, sivil toplumun önemi vb. Kısacası tam enformasyon için bilgi sahibi olunması gereken alanlar ekonomiden siyasete, siyasetten tarihe kadar çok geniş bir alanı kapsamaktadır. Söz konusu alanlar uzmanlık gerektirirken toplumdaki herkesin tüm bu konularda ayrı ayrı uzman olması beklenemez.
7.Soru
“Milletvekillerini halk değil gerçekte siyasal parti lideri seçmektedir. Parti genel başkanları ya da parti genel merkezleri, aday milletvekillerini keyfice belirlemekte ve sıralamayı da kendilerine göre yapmaktadır.”
Michels’in öne sürdüğü bu duruma ne ad verilir?
Delege Egemenliği
|
Lider Sultası
|
İktidarın Kişiselleşmesi
|
Oligarşinin Tunç Yasası
|
Askeri Güç Odağı |
Milletvekillerini halk değil gerçekte siyasal parti lideri seçmektedir. Parti genel başkanları ya da parti genel merkezleri, aday milletvekillerini keyfice belirlemekte ve sıralamayı da kendilerine göre yapmaktadır. Delege yoluyla seçim yapıldığında da bu kez “lider sultası” yerine “delege egemenliği” söz konusu olmaktadır. Michels’in teoride “Oligarşinin Tunç Yasası” olarak adlandırdığı bu durum, günümüz demokrasilerinde yaygın olarak görülmektedir.
8.Soru
Seçmenin eksik enformasyona sahip olmasını ifade eden kavram hangisidir?
Depolitizasyon
|
Seçmen bilgisizliği
|
Dezenformasyon
|
Rasyonel bilgisizlik
|
Seçmen unutkanlığı |
Bahsi geçen kavram seçmen bilgisizliğini ifade eder.
9.Soru
Demokrasinin imkânsızlığı teoremi kime aittir?
Arrow
|
Downs
|
Mosca
|
Pareto
|
Hayek |
Arrow’un bu görüşleri literatürde “Arrow Paradoksu” ya da “İmkânsızlık Teoremi” olarak adlandırılmaktadır. Bu teori, demokrasiye şüpheyle bakılmasına neden olmuş ve Kamu Tercihi teorisinin ortaya çıkışında kilit rol oynamıştır.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi oyuncuların oyunun kurallarını ve kendi kişisel tercihlerini bildiği fakat diğer oyuncuların netice fonksiyonlarını bilmediği oyun türüdür?
Tümel bilgili oyun
|
Tikel bilgili oyun
|
Tam bilgili oyun
|
Eksik bilgili oyun
|
İşbirliksiz oyun
|
Tikel bilgili oyunlarda oyuncular, oyunun kurallarını ve kendi kişisel tercihlerini bilir fakat diğer oyuncuların netice fonksiyonlarını bilmemektedir.
11.Soru
Enformasyon akışında ortaya çıkan dengesizliklerin piyasa başarısızlığına neden olması hali aşağıdakilerden hangisi ile açıklanır?
Enformatik başarısızlık
|
Asimetrik enformasyon
|
Enformatik dengesizlik
|
Piyasa başıbozukluğu
|
Piyasa dengesizliği |
Enformasyon akışında ortaya çıkan dengesizlikler de piyasa başarısızlığına neden olabilir. Bu durum “Asimetrik enformasyon” olarak bilinir.
12.Soru
Etkili katılımını oy kullanma eşitliğinin olduğu, her vatandaşın oy kullanma konusunda eşit olanaklara sahip olduğu, vatandaşların karar verecekleri konularla ilgili hiçbir sınırlamanın bulunmadığı sistemlere ne ad verilir?
Oligarşi
|
Poliarşi
|
Hiyerarşi
|
Anarşi
|
Teokrasi |
Dahl, ideal demokrasi için beş ölçüt belirlemiştir. Bunlar, etkili katılım, oy kullanma eşitliği, aydınlanmış anlama, gündemin denetlenmesi ve halkın kapsamıdır. Dahl, demokratik sürecin bu ölçütlerin hiçbir zaman tam anlamıyla yerine getirilmediğini ancak bu ölçütlere ne ölçüde yaklaşırlarsa o siyasal sistemin “demokrasi” olarak adlandırılabileceğini savunmuştur. Dolayısıyla Dahl’a göre bu ölçütlere tatminkâr düzeyde ulaşabilen ülke sistemlerine poliarşi adı verilebilir.
13.Soru
Parlamentodaki siyasal partilerin anlaşarak, karşılıklı olarak birbirlerinin kanun tekliflerini desteklemelerine ne denir?
Mutabakat
|
Oy ticareti |
Destek |
İşleyiş |
Oy kaçırma |
Bahsedilen kavram oy ticaretidir.
14.Soru
I. Protagoras
II. Platon
III. Demokritos
Yukarıdaki düşünürlerden hangisi /hangileri duyumculuğu savunmuştur?
I
|
II
|
I ve II
|
II ve III
|
I ve III |
Bilginin duyumlarla lede edilebileceğini ileri süren öğreti olan duyumculuk, bilginin akıldan geldiğini savunan usçuluk ve doğuştan beri insanda bulunduğunu savunan doğuştancılık öğretilerine karşı bir öğretidir. Antik Yunan düşüncesinde Protagoras, Demokritos gibi düşünürler duyumculuğu savunmuşlardır.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi çıkar gruplarının siyasal süreci doğrudan etkileme yöntemlerinden biri değildir?
Lobicilik
|
Sosyal statü |
Sabotaj
|
Doğrudan hareket ve lokavt
|
Tehdit |
Lobicilik, sabotaj ve doğrudan hareket ve lokavt çıkar gruplarının siyasal süreci etkileme yöntemlerindendir. Sosyal statü ise çıkar gruplarının etkileme gücünü belirleyen faktörlerdendir.
16.Soru
“Diğer oyuncular çekilirse işbirliğine it, diğer oyuncular işbirliğine giderse çekil” hani oyun kuralında geçerlidir?
Korkak Tavuk oyunlar |
Mahkum Kaçmazı Oyunları |
İtimat Oyunları |
Nash Dengesi |
Sıfır toplamlı Oyun |
“Diğer oyuncular çekilirse işbirliğine it, diğer oyuncular işbirliğine giderse çekil”korkak tavuk oyunları için geçerli bir kuraldır.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi toplumsal tercihlere ulaşılmasını önlemekte ve demokrasilerin başarısız olmasına yol açan nedenlerden değildir?
Rasyonel seçmenlerin bilgisizliği
|
Depolitizasyon
|
Seçmen miyopluğu
|
Bürokraside şeffaflık
|
Mali aldanma |
Siyasal süreçte rasyonel seçmenlerin bilgisizliği, ilgisizliği, depolitizasyon, seçmenlerin miyopluğu, seçmenlerin unutkanlığı, bürokrasinin bilgi hakimiyeti ve gizlilik, siyasal arz ve siyasal talep yönlerinden ortaya çıkan taraşı, yanlış ve aşırı enformasyon sorunları, asimetrik enformasyon sorunu ve mali aldanma sorunu, bireysel tercihlerden tutarlı toplumsal tercihlere ulaşılmasını önlemekte ve demokrasinin başarısızlığına neden olmaktadır.
18.Soru
“Parlamentoda çoğunluğu sağlayan parti hükumeti kurmakta ve bu partinin başkanı da yürütme organının başı olmaktadır. Dolayısıyla parlamenter sistemde yasama ve yürütme organı arasındaki bu esnek kuvvetler ayrımı uygulamada yasama ve yürütme organlarının önemli ölçüde iç içe geçmesine yol açabilmektedir.”
Yukarıda verilen durumu günümüzde çağdaş demokrasilere yöneltilen başlıca eleştirilerden hangisi öne sürer?
Azınlık oylarının temsili sorunu
|
Halk egemenliğinin çoğunluk despotizmine dönüşmesi
|
Oy ticareti (Logrolling)
|
Siyasal katılımın düşük olması
|
Lider diktası ve iktidarın kişiselleşmesi |
Temsili demokrasinin en büyük açmazı demokrasiyi ifade eden halk egemenliği kavramının yanlış yorumlanmasıdır. Temsili demokraside halk egemenliği belirli bir çoğunluk tarafından temsil edilir. Oy birliği ile karar almanın gelişmiş toplumlardaki imkansızlığı nedeniyle bunun yerine kullanılan oy çokluğu kuralı, halk egemenliğinin çoğunluğun iradesi olarak siyasal sürece yansımasını demokrasi için yeterli kabul eder.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, halkın temsilcileri vasıtasıyla değil, bizzat kanun teklifinde bulunmasıdır?
Referandum |
Halk Teşebbüsü |
Demokrasi |
Halk Vetosu |
Yerel Seçimler |
Halk Teşebbüsü: Kamusal tercihleri belirlemenin bir diğer yolu da halkın, temsilcileri vasıtasıyla değil, bizzat kanun teklifinde bulunmasıdır. Buna “halk teşebbüsü” denilmektedir. Halk kanun teklifinde bulunmakla kamusal kararlara ilişkin tercihlerini açıklamış olur. Halk teşebbüsü kurumu halen ABD ve İsviçre gibi birçok ülkede uygulanmaktadır. Yarı doğrudan demokrasiyi temsilî demokrasiden ayıran önemli farklardan biri, temsili demokrasilerde sadece hükümet ve milletvekilleri tarafından kanun teklifi verilebilirken, yarı doğrudan demokrasilerde halkın direkt kanun teklifinde bulunabilmesidir. Halk teşebbüsünde parlamento tarafından benimsenmese bile, halkın verdiği kanun teklifi yasalaşabilmektedir.
20.Soru
Demokraside Politik Faaliyetin Ekonomik Teorisi adlı çalışma aşağıdakilerden hangisine aittir?
Anthony Downs
|
K.J Arrow
|
Gaetano Mosca
|
Vilfredo Pareto
|
Robert Michels |
Anthony Downs’un özel olarak incelediği konu, politik alanda eksik enformasyonun sorununun ne tür etkilere yol açtığıdır. Bu konudaki düşüncelerini “Demokraside Politik Faaliyetin Ekonomik Teorisi” adlı çalışmasında ortaya koymuştur.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ