Çapraz Atanma

Memurlar, anayasa, yasa, tüzük ve yönetmeliklerde belirtilen esaslara uymakla ve amirler tarafından verilen görevleri yerine getirmekle yükümlü ve görevlerinin iyi ve doğru yürütülmesinden amirlerine karşı sorumludurlar. Memurların amirlerinin emirlerine uyması kamu örgütünün hiyerarşik düzeni ve işleyişi için yaşamsaldır. Ancak memur, amirinin verdiği emrin, anayasa, yasa, tüzük ve yönetmeliklere uygunluğunu gözetmek zorundadır. 1982 Anayasası’nın “Kanunsuz emir” kenar başlıklı 137. maddesinde ve Devlet Memurları Kanunu’nun 11. maddesinde kanunsuz emir konusu düzenlenmiştir. Memur, amirinden aldığı emri, Anayasa, yasa, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ve yönetmelik hükümlerine aykırı görürse yerine getirmez ve bu aykırılığı o emri verene bildirir. Amir emrinde ısrar eder ve bu emrini yazı ile yenilerse memur bu emri yapmağa mecburdur. Ancak emrin yerine getirilmesinden doğacak sorumluluk emri verene aittir. Konusu suç teşkil eden emir, hiçbir suretle yerine getirilmez; yerine getiren kimse sorumluluktan kurtulamaz. Cevabımız A seçeneğidir.

1924 Anayasası’nın koyduğu ilkeler çerçevesinde, Memurîn Kanunu’nda memur ve müstahdemler olarak iki istihdam kategorisi düzenlenmiştir. Yasa’da memur, “kendisine devlet hizmeti tevdi olunan ve sicil-i mahsusunda mukayyet olarak umumi veyahut hususi bütçelerden maaş alan kimse”dir. Bu çerçevede, memur; devlet hizmeti verilen; sicile kayıtlı olan yani kadrosu olan; genel veya özel bütçeden maaş alan kişidir. Yasa’nın kapsamına ilişkin Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından bütçe bağlamında yapılan Tefsir ile il özel idaresi memurları kapsama alınmış, ancak belediye memurları Yasa’nın kapsamı dışarısında bırakılmıştır. Böylece Devlet Memuru, Belediye Memuru ayrımı ortaya çıkmıştır.

Kamu personel rejiminde esneklik uygulamalarının bir başka boyutunu, personelin çalışmasında zaman ve mekân esnekliği oluşturmaktadır. Batı ülkelerinde, 1980’de itibaren başlayan uygulamalar, 2011 yılında Devlet Memurları Kanunu’nda yapılan değişiklikle, bazı memurların çalışma yerine bağlı olmaksızın görev yapabilmeleri kabul edilmiştir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Maddelerin tamamı 1965 yılında kabul edilen 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun memur statüsüne etkileri ile ilgili doğrudur. Doğru cevap E'dir.

1980 sonrasında kamu personel rejimini biçimlendiren temel öğe esnekliktir. Kamu personel rejiminde esneklik, iki ana koldan ilerlemektedir. Öncelikle memur statüsü nicel olarak azalmakta; bunun yerine sözleşme ilişkisine dayalı diğer statülerin oranı artmakta ve memurların yaptığı görevler hizmet alımı yoluyla karşılanmaktadır. Diğer yandan, memur statüsünün iç süreçleri esneklik doğrultusunda biçimlenmektedir. Esneklik, temelde Post-Fordist kamu personel rejimini ifade etmektedir. Bu doğrultuda, Post-Fordist kamu personel rejimi ile memurluk üzerine kurulan tekçi - üniter istihdamın yerine çoklu - parçalı istihdam kurulmaya çalışılmaktadır.

1876 Kanun-ı Esasisi’nde memurların “ehliyet ve kabiliyetlerine” göre hizmete kabul olunacakları ve devlette istihdam olunmanın genel koşulu olarak, devletin resmî dili olan Türkçeyi bilme kabul edilmiştir; “Tebaai Osmaniyenin hidematı Devlette istihdam olunmak için devletin lisan-ı resmisi olan Türkçeyi bilmeleri şarttır” Doğru cevap E'dir.

Rütbe sınıflandırmasında görev ve sorumlulukların değil, görev ve sorumlulukları yerine getirecek memurun sahip olduğu en başta eğitim olmak üzere kişisel niteliklerin sınıflandırılması esastır. 

Kadro sınıflandırmasında, memurlar değil, kadrolar sınıflandırılır. Esas olan, memurun önceden belirlenmiş görevi yapıp yapamayacağıdır. Memurun, genel eğitim ve diploması gibi kişisel nitelikleri hizmete alınmak için önem taşımaz. Önemli olan işi yapıp yapamayacağıdır.
Kadro sınıflandırmasının kaynak ülkesi Amerika Birleşik Devletleridir. Doğru cevap B'dir. 

Çalışma rejiminin devlet tarafından konseyle ortaklaşa olarak belirlenmesi

Devlet Memurları Kanunu, amir durumundaki memurların ödev ve sorumluluklarını özel olarak düzenlemiş ve genel olarak memurlardan farklı unsurları hüküm altına almış ve amir-memur ilişkisini belirli esaslara bağlamıştır (madde 10). Memurlar, “amiri oldukları kuruluş ve hizmet birimlerinde kanun ve diğer mevzuatla belirlenen görevleri zamanında ve eksiksiz olarak yapmaktan ve yaptırmaktan, maiyetindeki memurlarını yetiştirmekten, hal ve hareketlerini takip ve kontrol etmekten görevli sorumludurlar.” Böylece, amirler, başında oldukları kuruluş ve birimlerin hukuki olarak belirlenmiş görevlerini tam ve zamanında yapmak ve yaptırmaktan, aynı zamanda astlarını yetiştirmek ve kontrol etmekten sorumludurlar. Cevabımız E seçeneğidir.

Seçilmişlerin esaslı bölümünü, temsili demokrasi modeli çerçevesindeki kesim oluşturur. Bu kesim, yurttaşların doğrudan seçimi ile kamu görevlisi olma hüviyetini kazanırlar. Türkiye’de seçilmişler içerisine, Cumhurbaşkanı, milletvekilleri, il genel meclisi üyeleri, belediye meclisi üyeleri, belediye başkanları, köy - mahalle muhtarları, köy ihtiyar meclisi ve mahalle ihtiyar heyeti girer. Doğru cevap A'dır.

Güvence (Güvenlik) Hakkı

Genel İdare Hizmetleri Sınıfı (GİH), torba sınıftır. Devlet Memurları Kanunu kapsamına dâhil kurumlarda yönetim, icra, büro ve benzeri hizmetleri gören ve Yasa ile tespit edilen diğer sınıflara girmeyen memurlar Genel İdare Hizmetleri sınıfını oluşturur. Bu sınıfa dâhil unvanlardan, bazıları; Müsteşar, Daire Başkanı, Teftiş Kurulu Başkanı, Hukuk Müşaviri, Şube Müdürü, Şef, Bilgisayar İşletmeni, Veri Hazırlama ve Kontrol İşletmeni, Memur. Cevabımız C seçeneğidir.

Devlet Memuru, Belediye Memuru ayrımı 1970 yılında fiilen ortadan kalkmış, ancak ilgili Nizamname 1994 yılında yürürlükten kaldırılmıştır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Doğru cevap C'dir.

I-II-III 

657 sayılı Yasa gereği memurluğun niteliklerine bakıldığında II numaralı öncülün yanlış olduğu görülecektir. 

Memurlar, Anayasa’nın 71. maddesine göre mal bildiriminde bulunmak zorundadırlar. Devlet Memurları Kanunu’nun 14. maddesine göre, memurlar “kendileriyle, eşlerine ve velayetleri altındaki çocuklarına ait taşınır ve taşınmaz malları, alacak ve borçları hakkında, özel kanunda yazılı hükümler uyarınca, mal bildirimi verirler.” Mal bildirimi konusunda genel esaslar, 1990 tarihli ve 3628 sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanunu ve ilgili Yönetmelik ile düzenlenmiştir. Yasa’ya göre, memurlar, ilk defa atanmada, göreve giriş için gerekli belgelerle; mal varlıklarında önemli bir değişiklik olduğunda bir ay içinde; görevin sona ermesi hâlinde, ayrılma tarihini izleyen bir ay içinde ilgili mevzuat çerçevesinde mal bildiriminde bulunurlar. Ayrıca, memurlar, görevleri devam ettiği sürece, sonu “sıfır” ve “beş” ile biten yılların en geç şubat ayı sonuna kadar bildirimlerini yenilerler. Cevabımız B seçeneğidir.

Türk kamu personel hukukunda memurlar kategorisi içerisine memur ve diğer kamu görevlileri girmektedir. Bu doğrultuda memur kümesini 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na bağlı personel oluştururken, “diğer memurları” ise hâkim - savcılar, askerî personel ve akademik personel oluşturmaktadır. Doğru cevap C'dir.