Karar Destek Sistemleri Ara 4. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
İlk iki amacın (f1 ve f2) en küçükleme son iki amacın (f3 ve f4) en büyükleme olduğu dört amaçlı problemde w1 birinci, w2 ikinci, w3 üçüncü ve w4 ise dördüncü ağırlığını göstermektedir. Buna göre ağırlıklı toplam amaç birleştirme yöntemi uygulandığında oluşacak amaç fonksiyonu aşağıdakilerden hangisidir?
enkz= w1f1+ w2f2+ w3f3+ w4f4 |
enkz= w1f1+ w2f2- w3f3- w4f4 |
enkz= w1f1+ w2f2 -w3f3+w4f4 |
enkz= w1f1- w2f2 -w3f3- w4f4 |
enkz=-w1f1-w2f2+w3f3+w4f4 |
İlk iki amaç en küçükleme olduğundan amaç fonksiyonu amaç fonksiyonu enkz=w1f1+ w2f2 biçiminde yazılır. Son iki amaç ise en büyükleme olduğundan amaç fonksiyonu enkz=-w3f3-w4f4 şeklinde olur. Ağırlıklı toplam amaç birleştirme yöntemi uygulandığında amaç fonksiyonu enkz= w1f1+ w2f2- w3f3- w4f4 biçiminde yazılır. Bu nedenle doğru cevap C seçeneğidir.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisiyle Excel'in çalışma sayfası üzerindeki bir veri aralığında bulunan veriyi, belirlenmiş olan kriterlere göre süzmek ve böylelikle istenilen verilerin görüntülenmesini, istenilmeyen verilerin ise gizlenmesini sağlamak mümkündür?
Özet Tablo (PivotTable) |
Otomatik/Gelişmiş Filtreleme (AutoFilter/Advanced Filter) |
Tablo (Table) |
Bul ve Değiştir (Find and Replace) |
Dış Veri Al (Get External Data) |
Otomatik/Gelişmiş Filtreleme (AutoFilter/Advanced Filter) ile çalışma sayfası üzerindeki bir veri aralığında bulunan veriyi, belirlenmiş olan kriterlere göre süzmek ve böylelikle istenilen verilerin görüntülenmesini, istenilmeyen verilerin ise gizlenmesini sağlamak mümkündür.
3.Soru
aşağıdakilerden hangisi dış veri al aracıyla ilgili doğru bir bilgi değildir?
Farklı kaynaklardan veri alma işlemi bu araçla yürütülür |
Access Veritabanından doğrudan veri alınabilmektedir |
Web’den, metin belgelerinden doğrudan veri aktarımı yapılabilir |
veri sekmesi altında yer alan bir komuttur |
VAL, VSeçOrt (DAVERAGE), VSeçSay (DCOUNT) vb. işlevler bu komut yardımıyla yapılmaktadır |
VAL, VSeçOrt (DAVERAGE), VSeçSay (DCOUNT) vb. işlevler bu komut yardımıyla yapılmaktadır
4.Soru
Aşağıdaki kavramlardan hangisi bir modeldeki karar değişkenler ve karar değişkenlerle parametreler arasındaki ilişkiyi gösteren ifade olarak tanımlanmaktadır?
Karar değişkeni |
Kısıt |
Parametre |
Teknolojik katsayılar |
Sağ taraf sabitleri |
Karar değişkeni bir karar probleminde kontrol edilebilir durumları temsil eden ve modelin çözülmesi ile değerleri belirlenecek olan değişkendir. Parametreler, kontrol edilemeyen sabit değerli katsayılardır. Parametreler, teknolojik katsayılar ve sağ taraf sabitleri olarak iki alt başlıkta incelenebilir. Teknolojik katsayılar, modeldeki her bir faaliyet için gerekli kaynak miktarıdır. Sağ taraf sabitleri ise mevcut kaynak miktarını gösteren, problemdeki kısıt denklemlerinin sağ tarafında yer alan değerlerdir. Bununla birlikte bir modeldeki karar değişkenler ve karar değişkenlerle parametreler arasındaki ilişkiyi gösteren ifade kısıt olarak tanımlanmaktadır? Dolayısıyla doğru cevap B’dir.
5.Soru
Çalıştığı kurumda tüm yönetim düzeylerindeki kişilere akıl danışarak görüş alan ve belirsizlikleri tolere ederek öncesinden farklı yeni fikirler ortaya koymaya gayret eden bir üst düzey yöneticisi aşağıdaki karar verici profillerinden hangisine sahiptir?
Analizci yönetici |
Oteriter yönetici |
Yaratıcı yönetici |
İnsancıl yönetici |
Kuralcı yönetici |
Karar vermede kullandıkları yaklaşımlara göre karar vericiler dört sınıfa ayrılmışlardır. Kararlarını verirken akıl yürütme ve mantığa ağırlık verme, temel değer yöneliminin bir ucu olarak göz önüne alınmıştır. Analizci ve kuralcı yöneticiler, akıl yürütme ve mantık yönelimli iken, yaratıcı ve insancıl yöneticiler akıl danışma ve görüş almaya ayrı bir önem vermektedirler. Analizci ve kuralcı yöneticiler, görevin gereklerini önemserken, yaratıcı ve insancıl yöneticiler, bir duygudaşlık (empati) ile meselelere yaklaşıp çalışanların motivasyon ve beklentilerini de göz önüne alırlar. Buna karsın analizci ve yaratıcı yöneticiler karmaşık problemlerde fırsat ararken, kuralcı ve insancıl yöneticiler belirsizliklerden kaçınırlar. Dolayısıyla doğru cevap C’dir.
6.Soru
Büyük ve detaylı veri setlerinden daha anlaşılır ve yeniden düzenlenebilir bir veri sunumu oluşturulmasını sağlayan excel özelliğine ne ad verilir?
Otomatik/gelişmiş filtreleme |
Özet tablo |
Sıralama |
Bul ve değiştir |
Dış veri al |
Büyük ve detaylı veri setlerinden daha anlaşılır ve yeniden düzenlenebilir bir veri sunumu oluşturulmasını sağlayan excel özelliğine özet tablo denilmektedir. Bu nedenle doğru cevap B olmaktadır.
7.Soru
KDS’nin en önemli bileseni aşağıdakilerden hangisidir?
Karar Verici |
Model yönetimi modülü |
Veri yönetimi modülü |
Diyalog yönetimi modülü |
Yöntembilgisi yönetimi modülü |
Karar verici, KDS’nin en önemli bileşen ve problemin gerçek sahibidir. Karar destek sistemini kendisi kullanabileceği gibi KDS’nin kullanımı konusunda uzmanlardan da yardım alabilir. KDS açısından asıl yapılması gereken, ilgili karar vericinin beklentlerini doğrudan alarak bir sistem ortaya koymaktır.Bir karar destek sisteminin başarısı, onu kullanacak olan karar vericinin beklentilerine uygunluğu ile ölçülür.
8.Soru
Bir karar modelinde, kontrol edilemeyen sabit değerli sayıya ne ad verilmektedir?
Değişken |
Sabit sayı |
Parametre |
Sağ taraf sabiti |
Kapasite |
Parametreler, kontrol edilemeyen sabit değerli katsayılardır. Örneğin, bir adet sedan araba satışından elde edilecek kâr. Parametreler, teknolojik katsayılar ve sağ taraf sabitleri olarak iki alt başlıkta incelenebilir.Doğru cevap C'dir.
9.Soru
Aşağıdaki seçeneklerden hangisinde çözücüyü yüklemek için gerekli adımlar doğru bir biçimde sıralanmıştır?
I-Seçenekler
II-Yönet
III-Çözücü Eklentisi
IV-Diyalog
V-Eklentiler
VI-Dosya
VII-Excel
VIII-Git
IX-Yeni diyalog penceresi
X-Çözücü Eklentisi
VII-VI-I-V-IV-II-III-VIII-IX-X |
VIII-VII-III-X-IX-IV-II-I-VI-V |
IX-VII-VI-IV-V-III-I-II-VIII-X |
VII-X-VI-I-II-III-VIII-V-IV-IX |
I-VII-VI-II-III-VIII-IV-V-IX-X |
Çözücü’yü kullanabilmeniz için bilgisayarınızda yüklü olması gerekmektedir. Yüklü değilse Excel 2010 ve sonrası versiyonlar için şu adımları takip ediniz. Dosya›Seçenekler›Eklentiler seçeneklerini tıkladıktan sonra diyalog menüsünün altında Yönet kutusu içinde Çözücü Eklentisi yazılı iken Git tuşunu tıklayınız. Açılan yeni diyalog penceresinden Çözücü Eklentilerini işaretleyiniz ve Tamam tuşunu tıklayınız.Doğru cevap A'dır.
10.Soru
Problemin amaçlarından sadece birisinin amaç fonksiyonu olarak ele alınması aşağıdaki hangi yöntem için geçerlidir?
Hedef programlama |
Ağırlıklı toplam |
Esnek kısıtlar |
Kırılgan kısıtlar |
Epsilon kısıt |
Epsilon kısıt yönteminde, amaçlardan sadece birisi amaç fonksiyonu olarak ele alınır. Diğerleri ise epsilon (?) değerleri ile sınırlandırılarak kısıta dönüştürülür. Epsilon kısıt yöntemi, ağırlıklı toplam amaç birleştirme yönteminden farklı olarak amaçların birleştirilmesi yerine, amaçlardan birisini eniyilerken diğerlerinin kısıtlara eklenmesi mantığına dayanır. Doğru yanıt E’dir.
11.Soru
Karar destek sistemlerinin bileşenleri açısından düşünüldüğünde, deneyleme yapmanın, gerçeğe göre çok daha kolay ve ucuz olduğu, gerçekte çok uzun sürecek bir işlemin çok kısa zamanda çözülebilmesini sağlayan, yapılacak hataların maliyeti gerçeğe göre çok düşük olduğu, gerçek hayatta düşünülemeyecek kadar büyük boyutlu problemleri çözme yeteneğine sahip olan bileşen seçeneklerden hangisidir?
Karar verici |
Model yönetimi modülü |
Veri yönetimi modülü |
Diyalog yönetimi modülü |
Yöntembilgisi yönetimi modülü |
Model yönetim sistemlerinin modelleri kullanmalarının altında yatan bazı gerekçeler
şunlardır:
• Model üzerinde deneyleme yapmak, gerçeğe göre çok daha kolay ve ucuzdur.
• Gerçekte çok uzun sürecek bir işlem modellerle çok kısa zamanda çözülebilir.
• Modeller üzerinde yapılacak hataların maliyeti gerçeğe göre çok düşüktür.
• Gerçek hayatta düşünülemeyecek kadar büyük boyutlu problemleri çözme yeteneğine sahiptir.
• Modeller problemden öğrenmeye ve problemi anlamaya yardımcı olur.
• Modeller ve çözümlerini internet üzerinden bulmak ve yararlanmak mümkün olabilir.
12.Soru
Yönetsel karar verme sürecinin aşamaları düşünüldüğünde, yönetsel bir problemi çözmeyi ifade eden aşama hangisidir?
Problemin tanımlanması ve veri derleme |
Tasarım, analiz ve modelleme |
Modelin test edilmesi |
Çözüm, seçim |
Uygulama |
Uygulama: Çözümün uygulamaya dönüştürülmesi aşamasıdır. Bu aşamalardan ilk üçü yönetsel karar vermenin adımları iken, dördüncüsü eklendiğinde yönetsel bir problemi çözmeyi ifade eder.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi İdeal Çözüme Benzerlik yolu ile Tercih Sırasının Belirlenmesi Tekniği’nin kısaltılmış adıdır?
TOPSIS |
KARAR |
PARETO |
HEDEF |
EPSİLON |
Çok ölçütlü karar problemlerinde ideal çözüm, tüm ölçütlerde ulaşılabilecek eniyi değerlere sahip olan varsayımsal seçenek; eksi-ideal çözüm ise tüm ölçütlerde en kötü değerlere sahip olan varsayımsal seçenek olarak tanımlanmaktadır. TOPSIS (Technique for Order Preference by Similarity to Ideal Solution- İdeal Çözüme Benzerlik yolu ile Tercih Sırasının Belirlenmesi Tekniği) ideal çözüme benzerlik prensibine dayanır. Bu yöntem ile seçilen seçenek hem ideal çözüme en yakın olmalı, hem de eksi-ideal çözüme en uzak olmalıdır. Doğru yanıt A’dır.
14.Soru
I. Değişken hücreler serbest bir şekilde değer alabilmeli ve sayısal değerler içermelidir. II. Karar degişken hücresindeki değerler değiştiğinde, amaç fonksiyonu hücresi sabit kalmalıdır. III. Karar degişkenlerinin, sıfır veya pozitif değer alması sağlanmalıdır. IV. Degişken hücreler, model formüllerini içerir. İslem tablosu modelleme sayfasında oluşturulan hücreler için yukarıdakilerden hangileri doğrudur
Yalnız I |
Yalnız II |
I, II ve III |
II, III ve IV |
I, III ve IV |
İslem tablolarında, eniyleme için kullanılan bir terminoloji vardır. Degğişken hücreler, karar değişkenlerinin değerlerini ifade eden hücrelere denir. Bu hücreler, serbest bir şekilde değer alabilmeli ve sayısal değerler içermelidir. Karar değişken hücresindeki değerler değiştiğinde, amaç fonksiyonu hücresi de formüle göre değer almalıdır. Ayrıca, kısıtların çalışmasını sağlayan uygun hücreler ve hücre formülleri olması gerekir. Kısıtlar, çeşitli formlarda olabilir. En genel örneklerden biri, değişkenlerin negatif olmama durumunu sağlayan kısıttır. Bu tip kısıt, degişken hücrelern sıfır veya pozitif değer almasını sağlamaktadır. Doğru cevap E'dir.
15.Soru
I. Girdiler
II. Değişken hücreler
III. Amaç fonksyonu hücresi
IV Kısıtlar
V. Grafikler
Yukarıdakilerden hangileri işlemtablosu bileşenleri arasında yer alır?
Yalnız I |
I ve II |
I, II ve III |
I, II, III ve IV |
I, III, III ve V |
Grafikler işlemtablosu bileşenleri arasında yer almamaktadır.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi birden fazla sayıda ve birbiriyle çelişen amaç fonksiyonlarına sahip bir karar problemidir?
Çok amaçlı problem |
Çok ölçütlü problem |
Çoktan seçmeli problem |
İşlevsel problem |
Çok bilinmeyenli problem |
Çok amaçlı problem birden fazla sayıda ve birbiriyle çelişen amaç fonksiyonlarına sahip bir karar problemidir.
17.Soru
Hangi problem tipinde eniyi çözümün bulunması hedeflenmektedir?
Çok amaçlı problemler |
Tek amaçlı problemler |
Çok ölçütlü problemler |
Tek ölçütlü karar problemleri |
Çok ölçütlü karar problemleri |
Tek amaçlı bir problemin eniyi çözümünün bulunması hedeflenirken, çok amaçlı problemin birden çok birbirine baskın olmayan, etkin çözümü söz konusudur. Bu nedenle çok amaçlı problemler için tek bir çözüm değil Pareto-Eniyi çözümler kümesi araştırılmaktadır. Doğru yanıt B’dir.
18.Soru
"............ gerçeğin basitleştirilmiş, önemsiz veya gereksiz olduğu düşünülen uzantılarından soyutlanmış olmasına karşın gerçeği yansıtma ve ifade etme yeteneğini kaybetmemiş bir gösterimdir." Yukarıdaki boşluğa aşağıdaki kavramlardan hangisi gelir?
Eylem dili |
Diyalog yönetimi |
Çözücü |
Model |
Dizin |
Genel anlamda model; gerçeğin basitleştirilmiş, önemsiz veya gereksiz olduğu düşünülen uzantılarından soyutlanmış olmasına karşın gerçeği yansıtma ve ifade etme yeteneğini kaybetmemiş bir gösterimdir.
19.Soru
KDS’nin geliştirilmesinde aşağıdaki seçeneklerden hangisi benimsenirse yanlış olur?
Karar vericinin kendisinin geliştirmesi |
Kurum içinde karar verici dışındaki bilgi işlem profesyonelleri tarafından geliştirilmesi. |
Dışarıya belli bir ücret karşılığında yaptırma. |
Mevcut bir uygulamayı, modifiye edilse bile, asla kullanmama. |
Uygulama sağlayıcılardan kiralama. |
Mevcut bir uygulamayı satın alıp gerekirse modifiye etme söz konusudur.
20.Soru
Kontrol edilemeyen sabit değerli katsayılara ne ad verilir?
Parametre |
Amaç fonksiyonu |
Paradigma |
Paramesyum |
Arbitraj |
Parametreler, kontrol edilemeyen sabit değerli katsayılardır. Örneğin, bir adet sedan araba satışından elde edilecek kâr.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ