Orhon Türkçesi Final 6. Deneme Sınavı

1.Soru

Orhun türkçesine göre "asra" ne demektir?

asra “aúa÷, aúa÷da” (< * as “aúa÷” +ra [yön gösterme eki])

asra “yörük÷, aúa÷da” (< * as “aúa÷” +ra [yön gösterme eki])

asra “azra÷, aúa÷da” (< * as “aúa÷” +ra [yön gösterme eki])

hepsi

hiçbiri

2.Soru

Aşağıdakilerden hangisi Orhun Türkçesi ve Türkiye Türkçesi için doğru olan ifadedir?

ikisinde de eşit sayıda ünlü ardır.

Alfabelerindeki harf sayıları eşittir.

Eşit sayıda ünsüz harflere sahiptirler.

Yazılış biçimleri aynıdır.

Farklı ünlüler barındırmaktadırlar.

3.Soru

Köl Tigin ve Bilge Kağan yazıtlarındaki muhteva ile Tonyukuk’un muhtevası arasındaki fark aşağıdakilerden hangisidir?

Anlatılmak istenen konular düzgün cümlelerle aktarılmıştır.

Yazıtlarda, bir kağanın veya bir kahramanın başarı için yapması gerekenler anlatılmıştır.

Türklerin tarihî, sosyal ve siyasî durumunu gelişmiş, güzel bir dille anlatan yazıtlardır.

Hükümdarın hükümranlığı altındaki tüm insanlara hitap ettiği birer siyasî beyanname karakteri de taşımaktadır.

Köl Tigin ve Bilge Kağan yazıtlarında anlatılanlara verilmiş cevaplar mahiyeti taşır.

4.Soru

bod k(a)lm(a)dı ıda t(a)şda k(a)lm(i)şi

k͡uubr (a)n(ı)p y(e)ti yüz bol͡tı (e)ki

ül(ü)gi (a)tl(ı)g (e)rti bir ül(ü)gi

y(a)d(a)g (e)rti y(e)ti yüz kişig

Yukardaki cümlenin Türkçe doğru karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?

boy kalmadı taş (da) kalmış olanlar yediyüz kişi. İki bölüğü geldi bir bölüğü getti yedi yüz kişi.

boy kalmadı. Dağda bayırda kalmış olanları toplanıp yedi yüz(kişi)oldu.(Bunların) iki bölüğü atlı idi, bir bölüğü yaya idi. Yedi yüz kişiyi.

boş kalmadı, dağda bayırda toplanıp yedi yüz oldu. İki bölüğü atlı etti bir bölüğü yaya etti. Yedi yüz kişi.

boş kalmadı. Taş kaldı toplananlar yediyüz vardı. İki bölük atlı bir bölük yaya arttı.

boy kalmadı taş kalmış. Toplanıp yedi yüz atlı arttı bir bölük yada arttı yediyüz kişi.

5.Soru

Çalışmalarının başlangıcında, Ana Altay dili diye bir dilin varlığından şüphe duyan ancak sonra bu görüşünü değiştiren araştırmacı aşağıdakilerden hangisidir?

Ramstedt

Strahlenberg

W. Schott

M. A. Castrén

D. G. Messerschmidt

6.Soru

Türk dil tarihinin en erken dönemi hangisidir?

Ana Altayca Dönemi

Ana Türkçe ve Ana Çuvaşça Dönemi

Eski Türkçe Dönemi

Orta Türkçe Dönemi

İlk Türkçe Dönemi

7.Soru

"bilge ton?yu?ku?k b(e)n öz(ü)m t(a)bg(a)ç il(i)?e k?ııl(ı)nt?ım türk bod(u)n t(a)bg(a)çka k?öör(ü)r (e)rti."

Tonyukuk yazıtında geçen yukarıdaki cümlenin Türkiye Türkçesi olarak tam karşılığı aşağıdakilerden hangidir?

Bilge Tonyukuk, ben kendim, Çin memleketinde doğdum. o zaman çok idim.

Bilge Tonyukuk, ben kendim, Çin memleketinde doğdum. (O zaman) Türk milleti Çin’e tâbi idi.

Bilge Tonyukuk, ben kendim. Türk milleti (kendi) hükümdarını bulmayınca Çin’den ayrıldı, hükümdar sahibi oldu.

Bilge Tonyukuk, ben kendim Çin eyaletinde yaşar idim.

Çin memleketinde doğdum. (O zaman) Türk milleti Çin’e tâbi idi. Bilge Tonyukuk'un oğlu idim.

8.Soru

Aşağıdaki ifadelerden hangisinde sıfat-fiil eki kullanılmamıştır?

bödke körügme begler gü yaŋıltaçı siz

udıgmag odguru yatıglıg turguru yorır men

kaganı alp ermiş ayguçısı bilge ermiş

küregüŋün üçün igidmiş bilge kaganıŋın ermiş barmış edgü iliŋe kentü yaŋıldıg

kızıl kanım töküti kara terim yügürti işig küçüg berdim

9.Soru

Hangisi Türkiye’deki Altayistlerdendir?

Doğan Aksan

Berke Vardar

Neşe Atabay

Muzaffer Tansu

Talat Tekin

10.Soru

I. Köktürk Kağanlığı zamanında devleti döneminin en büyük ve en kuvvetli devleti hâline getiren, en fazla hüküm süren kağanın adı nedir?

Muhan Kağan

Taspar Kağan

Apa Kağan

Nivar Kağan

Baga Kağan

11.Soru

I. “Bod” millet demektedir.
II. Cümlede zarf-fiil bulunmaktadır.
III. Fiil geniş zaman eki almıştır.
“türk bodun kanin bulmayin tabgaçda adrıl͡tı” ifadesi ile ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

Yalnız I

Yalnız II

Yalnız III

I, II

I, III

12.Soru

"sü sül(e)pen tört bul(u)?d(a)kı bod(u)n(u)g [kop almış kop baz kılmış] b(a)şl(ı)g(ı)g [yü]küntürmiş tizlig[ig sökürmiş"

Bilge Kağan Yazıtının doğu yüzünde geçen yukarıdaki cümlenin tam ve doğru karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?

Asker sevk ederek her taraftaki milleti hep almış hep bağımlı kılmış, başı olana baş eğdirmiş, dizi olana diz çöktürmüş.

Asker sevk ederek dört taraftaki milleti hep almış hep bağımlı kılmış, başı olana baş eğdirmiş, dizi olana diz çöktürmüş.

Asker sevk ederek dört taraftaki milleti hep almış, bağımlı kılmış, başı olana baş eğdirmiş, dizi olana diz çöktürmüş.

Asker sevk ederek dört taraftaki milleti hep almış hep fethetmiş, başı olana baş eğdirmiş, dizi olana diz çöktürmüş.

Asker sevk ederek hep taraftaki milleti hep almış hep bağımlı kılmış, baş eğdirmiş, diz çöktürmüş.

13.Soru

Bumın Kağan'ın siyasi bir güç olarak ortaya çıkışından önce Köktürkler, aşağıdakilerden hangisine bağımlıdır?

Sasaniler

Hunlar

Hazarlar

Akhunlar

Avarlar

14.Soru

Fiillerin bileşik çekimlerine göre hangisi sürekli geçmiş zaman, -(X)r / -Ar er-ti (geniş zamanın hikâyesi) göre doğru çekimlenmiştir?

ilerletmez imiş

der imiş

karşılaşmış imiş

getirir idim

olmuş idi

15.Soru

Aşağıdakilerden hangisi Sık kullanılan isimden fiil türetme ekiyle yapılmıştır?

süle

tagık

biti

içger

buŋad

16.Soru

Türk dilinin dönemlendirilmesindeki kronolojik sıralama aşağıdakilerden hangisidir?

Ana Altayca, Ana Türkçe, İlk Türkçe, Eski Türkçe, Orta Türkçe, Yeni Türkçe

Ana Türkçe ve Ana Çuvaşça, İlk Türkçe, Eski Türkçe, Orta Türkçe, Yeni Türkçe

Ana Altayca, İlk Türkçe, Ana Türkçe ve Ana Çuvaşça, Eski Türkçe, Orta Türkçe, Yeni Türkçe

İlk Türkçe, Ana Altayca, Ana Türkçe ve Ana Çuvaşça, Eski Türkçe, Orta Türkçe, Yeni Türkçe

Ana Altayca, Eski Türkçe, Orta Türkçe, Yeni Türkçe

17.Soru

Tünli künli ifadesindeki +lı ... +li ekinin işlevi aşağıdakilerden hangisidir?

İyelik Eki

İsimden sıfat yapma

İsimden fiil yapma

Yön gösterme

Aynı yapı ve görevde iki sözcüğü bağlama

18.Soru

Aşağıdaki fiillerden hangisi emir kipinde çekimlenmemiştir?

yoglatayın

teg

yarlıkazu

yorılım

tedeçi

19.Soru

Orhun türkçesine göre "il" ne demektir?

“memleket, ülke” +i [3. tekil kişi iyelik eki]

“köy” +i [3. tekil kiúi iyelik eki]

“ev” +i [3. tekil kişi iyelik eki]