Osmanlı Devleti Yenileşme Hareketleri (1876-1918) Final 12. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
II. Meşrutiyet döneminde Türkçülük siyasetinin ön plana çıkması hangi olaydan sonra gerçekleşmiştir?
Trablusgarp Savaşı |
Balkan Savaşı |
Osmanlı-Rus Savaşı |
Birinci Dünya Savaşı |
93 Harbi |
Trablusgarp Savaşı İslamcılık siyasetini ön plana çıkarmıştır. Osmanlı-Rus savaşı ise II. Abdülhamit döneminde gerçekleştiği için zaten II. Meşrutiyet dönemine ait değildir. 93 Harbi de Osmanlı-Rus savaşının diğer adıdır. 1912-13 Balkan Savaşları sonunda Balkanların büyük bir bölümünün elden çıkması gibi gelişmeler İttihatçıları Türkçülük anlayışı çerçevesinde merkeziyetçi bir politika izlemeye itmiştir.
2.Soru
Osmanlı Devleti'nde ilk boykot hangi olay sonrası ortaya çıkmıştır?
Yunanistan'ın Giriti'i ilhak etmesi |
Avusturya'nın Bosna-Hersek'i topraklarına kattığını ilan etmesi |
Yunanlıları destekleyen Rumlara karşı yapılan boykot |
Amerikalılara karşı yapılan boykot |
İrlandalılara karşı yapılan boykot |
İlk boykot hareketi, Osmanlı Devleti’nin içinde bulunduğu zor koşulları fırsata dönüştüren Avusturya’nın 1908’de Bosna ve Hersek’i topraklarına kattığını ilân etmesine tepki olarak başlatıldı. Onu 1910’da Girit’in ilhakı nedeniyle Yunanistan’a karşı başlatılan boykot takip etti. 1913’te başlatılan üçüncü boykot hareketi ise, Osmanlı sınırları içerisinde yaşayan ve gizlice Yunanistan’a siyasi ve iktisadi destek veren Rumlara karşı yapıldı.
3.Soru
Edirne’de devletin tarım konusunda halkı aydınlatmak için kurduğu Hamidiye Ziraat Mektebi ve Nümune Çiftliği hangi yıl açılmıştır?
1871 |
1881 |
1891 |
1901 |
1911 |
Devlet, tarım konusunda halkı aydınlatmak ve işin teorisiyle pratiğini bir arada öğretmek amacıyla İstanbul’da ve taşrada ziraat mektepleri açtı. 1881’de Edirne Hamidiye Ziraat Mektebi ve Nümune Çiftliği kuruldu; ancak, tahsisat yetersizliği nedeniyle üç yıl içinde kapatıldı. Doğru cevap B’dir.
4.Soru
Aşağıda II. Abdülhamit dönemine ilişkin verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
II. Abdülhamit, Osmanlı Mebusan Meclisi’nde hazırlanan ve valilerin yetkilerinin genişletilmesini öngören Vilâyetler Kanunu’nu veto etmiştir. |
Doğrudan padişahla iletişim kuran valiler ön plana çıkmıştır. |
II. Abdülhamid, “merkeziyetçi” bir yönetim anlayışına karşı çıkmıştır. |
Jurnal (ihbar) sistemi yaygınlık kazanmıştır. |
Merkezden uzaklaştırılan vali ve bürokratlar, atandıkları yerlerde takip edilmiş, gerektiğinde başka bir yerde görevlendirilmiş ya da tekrar İstanbul'a aldırılmışlardır. |
C şıkkında verilen bilgi yanlıştır. Zira II. Abdülhamid, “merkeziyetçi” bir yönetim anlayışını benimsemiştir. Doğru cevap C'dir.
5.Soru
I. Avrupalı tüccarların kapitülasyonları gerekçe göstererek Osmanlı denetimini reddetmeleri
II. Avrupa’ya bağlı sigorta şirketlerinin Osmanlı Devleti içerisinde faaliyetlerde bulunmaları
III. Avrupalı sigorta şirketlerinin Osmanlı Devleti içersindeki mağdurlara fazladan ödeme yapmaları
IV. Yabancı şirketlerin kapitülasyonları kullanarak Osmanlı Devleti’ne vergi ödememeleri
Yukarıdakilerden hangisi/hangileri 19.yüzyılın ikinci yarısından itibaren kapitülasyonların Osmanlı Devleti’ne verdiği zararlardır?
I, II ve III |
Yalnız I |
Yalnız III |
I, II ve IV |
III ve IV |
Kapitülasyonlar 19. Yüzyılın ikinci yarısından sonra Osmanlı Devleti’nin iktisadi durumunu oldukça olumsuz etkileyen faktörlerden biri haline geldi. Avrupalı tüccar ve girişimciler kapitülasyonları gerekçe göstererek Osmanlı kanunlarını ve devletin denetimini kabul etmediler. Özellikle sigorta şirketleri büyük bir sorundu; Avrupa’daki bir sigorta şirketinin acentesi olmadığı halde, onların isimlerini kullanarak Osmanlı ülkesinde faaliyet gösteriyordu. Ayrıca şirketler, hasar durumunda çeşitli gerekçeler göstererek sigortalıya ödeme yapmıyordu ve devletin bu haksız duruma müdahalesi de kapitülasyonlara aykırıydı. Öte yandan; yabancı şirketler kapitülasyonları bahane ederek mali sorumluluk altına girmiyor ve devlete vergi ödemeden ticari faaliyetlerine devam ediyorlardı. Tüm bu durumlar Osmanlı Devleti’nin iktisadi yaşantısına zarar veriyordu.
6.Soru
Bugünkü anlamıyla boykot, adını hangi ülkede yaşanan protesto hareketinden almıştır?
İrlanda |
İngiltere |
Amerika |
Fransa |
İskoçya |
Boykot adını Kuzeybatı İrlanda’da County Mayo kasabasında büyük arazi sahiplerinin kâhyası olan Yüzbaşı Charles Cunningham Boycott (1832- 1897)’un soyadından almıştır. Düşük hasat nedeniyle köylüler ve Charles Cunningham anlaşmazlığa girmiştir. Anlaşmazlık şiddetlenince Charles Boycott bazı çalışanların işine son vermiş, ücretlerinde kesinti yapmıştır. Buna karşı halk Charles Boycott ile ilişkisini kesmiş, işçiler işten ayrılmış ve esnaf alışverişi kesmiştir.
7.Soru
Osmanlıda Liva İdare Meclisi kimin başkanlığında toplanmaktaydı?
Kaymakam |
Muhtar |
Vali |
Alaybeyi |
Mutasarrıf |
Osmanlıda Liva İdare Meclisi mutasarrıfların başkanlığında toplanmaktaydı.
8.Soru
Osmanlı halkı hangi olayla ilk kez seçme ve seçilme hakkına sahip olmuştur?
Tanzimat fermanı |
Islahat fermanı |
Fransız İhtilali |
Sened-i İttifak |
Kanun-i Esasi |
Türk idare tarihinin ilk yazılı anayasası olan Kanun-i Esasi ile Osmanlı halkı sınırlı da olsa ilk kez seçme ve seçilme hakkını elde ederek yasama ve siyasi karar alma süreçlerine ortak olmuştur.
9.Soru
Osmanlı maliyesindeki dengeleri derinden sarsan Osmanlı-Rus Savaşı hangi tarihler arasında gerçekleşmiştir?
1857-1858 |
1867-1868 |
1877-1878 |
1887-1888 |
1897-1898 |
Osmanlı maliyesindeki dengeleri derinden sarsan Osmanlı-Rus Savaşı 1877-1878 tarihleri arasında gerçekleşmiştir. Doğru cevap C’dir.
10.Soru
Hamidiye Ziraat Mektebi ve Nümune Çiftliği hangi şehirde kurulmuştur?
Edirne |
Bursa |
Sakarya |
Eskişehir |
İstanbul |
Devlet, tarım konusunda halkı aydınlatmak ve için teorisiyle pratiğini bir arada öğretmek amacıyla İstanbul’da ve taşrada ziraat mektepleri açtı. 1881’de Edirne Hamidiye Ziraat Mektebi ve Nümune Çiftliği kuruldu; ancak, tahsisat yetersizliği nedeniyle üç yıl içinde kapatıldı.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı ekonomisinin uluslararası pazarlara açılmasında başlangıç olarak kabul edilir?
Kanun-i Esasi |
Tatil-i Eşgal Kanunu |
Belediye Kanunu |
Mürur Tezkiresi Kanunu |
Baltalimanı Ticaret Antlaşması |
Osmanlı ekonomisinin dünya pazarlarına açılmasında, 16 Ağustos 1838 tarihli Baltalimanı Ticaret Antlaşması’nın bir dönüm noktası olduğu kabul edilir. Bu antlaşmada İngiliz tüccarların, tarım ve sanayi ürünlerini Osmanlı iç pazarlarında satmak ya da ihraç etmekte serbest olduğu gibi önemli düzenlemeler yer almaktaydı.
12.Soru
Heyet-i Mahsusa-i Ticariyye'nin denetimini elinde bulunduran ve sonrasında milli şirketler projesini kuran İttihat ve Terakki delegesi kimdir?
Ethem Nejat |
Ahmet Cevat Emre |
Muhittin Birgen |
Mustafa Suphi |
Kara Kemal |
İttihat ve Terakki’nin İstanbul delegesi Kara Kemal veya Zülüflü Kemal diye de bilinen Kemal Bey’in denetiminde olan Heyet-i Mahsusa-i Ticariyye, İstanbul’un iaşe tekelinden büyük kâr elde etti ve bu paralar, Kara Kemal’in ileride kuracağı milli şirketler projesinin de sermayesini oluşturdu. Doğru cevap E şıkkıdır.
13.Soru
Osmanlı Devleti'nin 1913 yılında ikinci kez Almanya'dan askeri misyon gönderilmesi isteği üzerine İstanbul'a gelen heyetin başındaki isim aşağıdakilerden hangisidir?
von Schellendorff |
von der Goltz |
von Seeckt |
von Reuber |
von Sanders |
1913 yılında bir askeri misyonun orduyu yeniden yapılandırması için Almanya’dan gelen Alman Askerî Heyeti’nin başında, o tarihlerde Alman ordusunun en yaşlı tümen komutanı olan Liman von Sanders bulunmaktadır.
14.Soru
Taşra idaresiyle ilgili eyalet meclislerinin kuruluş ve işleyişini belirlemek üzere Ocak 1849’da hazırlanan uygulama aşağıdakilerden hangisidir?
Eyalet Meclisleri Talimatnamesi |
Eyalet Uygulamaları |
Eyalet Birliği |
Kamu Meclisleri |
Taşra Meclisleri |
Taşra idaresiyle ilgili olarak, eyalet meclislerinin kuruluş ve işleyişini belirlemek üzere Ocak 1849’da hazırlanan Eyalet Meclisleri Talimatnamesi, 1864 Vilâyet Nizamnamesine kadar yürürlükte kaldı.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi daha ziyade halkın imkânlarıyla açılmış ve tam bir örgün eğitim kurumu niteliği kazanamamış eğitim kalitesi düşük okuldur?
İdadiler |
Sultaniler |
Darülfünun |
Sıbyan Mektebi |
Rüştiyeler |
Sıbyan mektepleri geleneksel Osmanlı eğitim sisteminden devralınan ilkokullardı. Bu okullarda ilk köklü reformlar, 1850’lerde gerçekleştirildi. Zamanla yeni usulde eğitim veren ilkokullara mekteb-i iptidai veya sadece iptidai adı verilirken, sıbyan mektepleri ismi daha ziyade halkın imkânlarıyla açılmış; tam bir örgün eğitim kurumu niteliği kazanmamış; eğitim ve öğretim kalitesi düşük okullar için kullanılmıştı.
16.Soru
1864 Vilâyet Nizamnamesi’nden I. Meşrutiyet’in ilanına kadar kurulan vilâyetlerin sayısı kaçtır?
78 |
25 |
27 |
13 |
123 |
Toplam 78 maddeden oluşan 8 Kasım 1864 tarihli nizamnameyle birlikte 1876’da I. Meşrutiyetin ilânına kadar, 123 sancaktan oluşan toplam 27 vilâyet kuruldu. Hicaz, Girit, Yemen, Lübnan ve Mısır gibi imtiyazlı yerler ve İstanbul ise bu uygulamanın dışında tutuldu.
17.Soru
_________, çalışanların, sermayedar ya da işverenden bir takım hakları elde edebilmek için üretimi durdurmaları ve iş bırakmalarıdır.
Grev |
Sanayi Devrimi |
Kapitalizm |
Yed-i Vahid |
Burjuva |
Grev: çalışanların, sermayedar ya da işverenden bir takım hakları elde edebilmek için üretimi durdurmaları ve iş bırakmalarıdır.
Kapitalizm: Maksimum kâr elde etme hedefindeki özel teşebbüse ve piyasa serbestliğine dayanan ekonomik ve sosyal sistemdir. Üretim ve ticari değişim araçlarının özel mülkiyetin elinde olması, sistemin belirleyici unsurlarındandır. Bu
nedenle serbest piyasa ekonomisi ya da serbest girişim ekonomisi olarak da
bilinir.
Sanayi Devrimi: 18. yüzyıl ikinci yarısında İngiltere’de başlayan ve kol gücünün
hâkim olduğu tarım ile zenaate dayalı bir ekonomiden, sanayinin ve makine üretiminin egemen olduğu bir ekonomik sisteme geçiş sürecini ifade eder.
Burjuva: Üretim ve değişim araçlarını elinde tutan, hayatını el emeğiyle
kazanmayan, rahat yaşayabilecek mevkidebulunan şehirli sosyal sınıf mensuplarını niteler.Tarihsel olarak halkla soylular arasındaki orta sınıftır.
Yed-i Vahid: Devletin Yeniçeri Ocağı’nı kaldırıp Asakir-i Mansure ordusunu kurmasından
sonra hazineye gelir temin etmek üzere kereste, kömür, palamut, afyon, hububat
gibi bazı maddelerin ticaretini bizzat yapmak üzere piyasaya girmesi ve müdahalesi anlamında kullanılan bir tabirdir.
18.Soru
I. Kanun-i Esasi'de öncelikli olarak Osmanlı Devleti’nin bir bütün olduğuna vurgu yapılır. II. 108. maddeyle, valilere geniş yetkiler (tevsi-i mezuniyet) verilir. III. Vilâyet idaresinde işbölümü ve görevlerin ayrılığı (tefrik-i vezaif) ilkesi kabul edilir. II. Abdülhamid saltanatının başında ilân edilen Kanun-i Esasi ile ilgili yukarıda verilen bilgilerden hangileri doğrudur?
Yalnız I. |
I. ve II. |
I. ve III. |
II. ve III. |
I. II. ve III. |
3 maddede de Kanun-i Esasi ile ilgili verilen bilgilerin hepsi doğrudur. Doğru cevap E'dir.
19.Soru
1864 Vilayet Nizamnamesi aşağıdakilerden hangisinde uygulanmıştır?
İstanbul |
Hicaz |
Yemen |
Tuna |
Girit |
1864 Vilayet Nizamnamesi ile Tanzimat’tan beri uygulanmakta olan yönetim şeklinde bazı önemli değişiklikler yapıldı. Midhat Paşa'nın Tuna oldukça başarılı bir pilot uygulama göstermesi üzerine imparatorluğun Anadolu, Arap ve Balkanlar'daki bazı bölgeleri 13 vilayet şeklinde yeniden örgütlendi.1876’da I. Meflrutiyet’in ilânına kadar, 123 sancaktan oluşan toplam 27 vilâyet kuruldu. Hicaz, Girit, Yemen, Lübnan ve Mısır gibi imtiyazlı yerler ve İstanbul ise bu uygulamanın dışında tutuldu.
20.Soru
Modern futbol, Britanya Adası’na ve oradan kıta Avrupasına yayıldıktan sonra, yine İngilizler eliyle Osmanlı coğrafyasına taşındı. Osmanlı sınırları içinde ilk futbol maçı 1875 yılında nerede oynanmıştır?
İzmir |
Sofya |
Edirne |
Selânik |
İstanbul |
Modern futbol, Britanya Adası’na ve oradan kıta Avrupasına yayıldıktan sonra, yine İngilizler eliyle Osmanlı coğrafyasına taşındı. İstanbul, İzmir ve Selânik futbolun oynandığı ilk kentler oldu. Osmanlı sınırları içinde ilk futbol maçının 1875’te Selanik’te oynandığı bilinmektedir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ