Osmanlı Mutfağı Ara 8. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Süleymaniye İmareti'nde günlük olarak sunulan bulgur çorbasının içinde yer alan bir üründür?
Yoğurt |
Havuç |
Börülce |
Kabak |
Koruk |
Süleymaniye İmareti'nde sunulan bulgur çorbasının içinde et, nohut, tuz, biber, börülce, kimyon ve damla sakızı bulunmaktadır. Doğru cevap C'dir.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Klasik dönem İstanbul mutfak kültürünün özelliklerinden biridir?
İstanbul halkı günde üç öğün (sabah-öğle-ikindi) yemek yerdi |
Şehir halkı sofrada genellikle gümüş sahan, hali vakti yerinde olanlar ise bakır tabaklar kullanırdı |
Üç tür pilavdan söz edilebilir: Pirinç, bulgur, şehriye pilavı |
İstanbullular büyükbaş hayvan etini, "latif gıdalar" arasında geçtiği için küçükbaşa oranla daha çok tüketirlerdi |
İstanbul halkı için sakatat tüketimi yaygın bir durum değildir |
Pilav, diğer birçok yemekten daha fazla Osmanlı mutfağının belirleyici unsuruydu. Üç türlü pilavdan söz edilebilir: Pirinç pilavı (dâne-i pirinç), bulgur pilavı (dâne-i bulgur) ve şehriye pilavı.
İstanbul halkı günde iki öğün yemek yerdi. Sabah kahvaltısı kuşluk vaktinde yapılır, akşam yemeği ise ikindi namazını müteakip yenirdi. Şehir halkı sofrada genellikle bakır sahanlar kullanırdı. Hali vakti yerinde olanlar ise gümüş ve porselen tabaklarda yemek yeme ayrıcalığına sahipti. İstanbullular yemek için özellikle koyun ve kuzu etini tercih ediyorlardı. Bununla birlikte, oranı belli olmamakla beraber gayrimüslimlerin ve fakir müslümanların sığır eti tükettiği anlaşılmaktadır. Büyükbaş hayvan etinin İstanbullularca tercih edilmemesinin en önemli sebebi, Osmanlı tıbbında büyükbaş hayvan etinin “latif gıdalar” arasında geçmemesi ve dolayısıyla insan bedenine pek yararlı olmadığının düşünülmesidir. Sakatat tüketimi sadece şehirde değil, sarayda da yaygındı. Ciğer kebabı oldukça rağbet gören bir yiyecekti. Sakatata yönelik eğilim, yatırımcıları bu alana yöneltmiş; söz gelimi bir kişi birden fazla paçacı dükkânı sahibi olmuştur.
3.Soru
Osmanlı sarayında doğrudan padişahın hizmetini görecek şekilde Enderun mektebinde yer alan ve Matbah-ı Amire teşkilatının dışında kalan kurum hangisidir?
Çaşnigirlik |
Şarabdarlık |
Helvahane |
Kilar-ı Amire |
Kalayhane |
Osmanlıların, kendilerinden önceki İslâm devletlerinden, beslenmeye yönelik bir kurum olan şarabdârlığı da devraldıklarını ve memuriyetin 16. yüzyıl ortalarına kadar önemini koruduğunu
rahatlıkla söyleyebiliriz. Fakat bu kurum, Osmanlı sarayında doğrudan padişahın hizmetini görecek şekilde Enderun memuriyetleri arasında yer aldığından Matbah-ı Âmire teşkilâtının dışındadır.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi 19. yüzyıla kadar Osmanlı mutfağında görülmez?
Erikli çorba. |
Elma dolması. |
Zeytinyağı. |
Pirinç |
Erişte. |
Zeytinyağı. Cevap C'dir.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı şekercilik sanatının örneklerinden değildir?
Macun |
Mülebbes |
Elma Şekeri |
Peynir Şekeri |
Kişniş Şekerlemesi |
Galata’da ki şekerci dükkânlarında satılan “mülebbes” yani şekerle kaplanmış badem, fıstık, zencefil, fındık, leblebi, üzüm, turunç kabuğu şekerlemeleri, ayrıca Ayasofya, Kasımpaşa, Eyüp, Üsküdar çarşılarında satılan peynir şekeri, akide şekeri, miskli akide şekeri, tarçın, karanfil, anason, amber, kişniş şekerlemeleri, macunlar Osmanlı şekercilik sanatının erken bir dönemde geliştiğini gösteren örneklerdir. Doğru cevap C’dir.
6.Soru
19. yüzyılda coğrafyamızın bakliyat listesine eklenmiş bakliyat türü aşağıdakilerden hangisidir?
Kuru fasülye |
Bakla |
Mercimek |
Nohut |
Maş |
Mercimek, bakla, börülce, nohut ve maş Osmanlı coğrafyasında bilinen bakliyat türleridir. Kuru fasulye bakliyat listesine ancak 19. yüzyılda girmiştir. Doğru cevap A'dır.
7.Soru
Saray iaşesinde alımın bütün safhalarının merkezden organize edilip denetlendiği doğrudan yapılan alım şekli hangisidir?
mübâyaa |
havâle |
aşşâb |
irsâliye |
mukataa |
Saray iaşesinde alımın bütün safhalarının merkezden organize edilip denetlendiği doğrudan yapılan alım şekli mubayaadır.
8.Soru
Besleyici ve ekonomik bir yemek oluşuyla zengin ve fakir tüm Osmanlı sofralarının başyemeği olarak bilinen yemek türü aşağıdakilerden hangisidir?
Çorbalar |
Pilavlar |
Köfteler |
Börekler |
Pilavlar |
Çorba besleyici ve ekonomik bir yemek oluşuyla zengin ve fakir tüm Osmanlı sofralarının başyemeği olarak önemlidir. Çorba Osmanlı imarethanelerinde dağıtılan en önemli yiyecektir. Osmanlı mutfağında çorbalar tahıllı, bakliyatlı ve hamurlu çorbalar; et, tavuk ve sakatat çorbaları; yoğurt ve sütle bağlanan çorbalar ve sebzeli çorbalar olarak sınıflandırılabilir.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı mutfağına giren batı kökenli lezzetlere örnektir?
Bumbar |
Borani |
Omlet |
Kalye |
Kebap |
15. ve 16. yüzyıllara kıyasla 19. yüzyıl Osmanlı mutfağında göze çarpan bir başka değişim artık yemeklerde tatlı, tuzlu ve ekşi tatların birbirinden gitgide ayrılması ve yemeklerde kullanılan baharatların sadeleşmesidir. Bu dönemde balık ve deniz ürünleri sarayda sıklıkla kullanılan malzemeler arasına girmiştir. Balıkların hem kebabı hem külbastısı, pilakisi hatta pilavı yapılır. Salata, zeytinyağlı sebzeler ve dolmalar, tarator, balık yemekleri, elmasiye (meyve jölesi) bu dönemde pişirilmeye başlanan yeni yemekler arasında bulunmaktadır. Bunun yanında file, biftek, şarlot, kotlet, pasta, omlet gibi yemekler Osmanlı mutfağına giren Batı kökenli lezzetlere örneklerdir.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi tarımda bir yılda elde edilen ürünlerin miktarıdır?
İaşe |
Narh |
Mönü |
Rekolte |
Halmaia |
Rekolte: Tarımda bir yılda elde edilen ürünlerin miktarıdır. Doğru cevap D’dir.
11.Soru
İstanbul mutfağında " zülbiye" diye adlandırılan yiyecek hangi türdedir?
Tatlı |
Et |
Çorba |
Pilav |
İçecek |
İstanbul mutfağında tatlı, turşu ve içecekler çok mühim bir yere sahipti. Konuyla ilgili narh listelerinden bazı bilgiler edinebiliyoruz. Fakat listelerdeki tatlı, turşu ve içeceklerin şehir halkının tükettiklerinin çok azını içerdiği anlaşılmaktadır. Burada eksikleri tamamlamak için Şirvanî’nin Kitâbü’t-Tabîh çevirisine ve saray mutfağı defterlerine müracaat edilecektir. Narh listelerinde yer alan tatlılar; zülbiye (zülâbiye/zülbâye olarak da geçer) helvası, sabuniye helvası (helvâ-yı sabunî), gaziler helvası, kozlu helva (ceviz helvası), keten helvası, Karadeniz’in ceviz helvası, tahin helvası, susam helvası, beyaz helva (ak helva), halkaçini helvası, frenk helvası, kurabiye, sade paluze, bademli paluze, bulama, pestil, köfter, cevizli köfter sucuğu, bademli köfter sucuğu, Kuşadası pekmezi, Boğazhisar pekmezi, Gelibolu pekmezi, ayva reçeli, zerdali reçeli ve kabak reçeli ve tatlı türü olarak tanımlanabilecek olan çeşitli macunlardan ibarettir. Doğru cevap A seçeneğidir.
12.Soru
Mutfak personelinin kıyafetleri nerede üretilmektedir?
İstanbul |
Bosna |
Selanik |
Bursa |
Şam |
Mutfak personelinin giyecekleri de Selanik’te üretilmekteydi.
13.Soru
Piyasada alışveriş yapılan ürünlerin devlet tarafından belirlenen satış fiyatlarını gösteren defter aşağıdakileren hangisidir?
Narh. |
Halmaia. |
İaşe. |
Rekolte. |
Şirvani. |
Narh. Cevap A'DIR.
14.Soru
Yukarıdakilerden hangileri Osmanlı mutfağında kebap yapımında en çok kullanılan et çeşitleri arasındadır?
I ve II |
II ve IV |
I, II ve III |
I, III ve IV |
I, II, III ve IV |
Osmanlı mutfağında koyun ve kuzu eti kebap yapımında en çok kullanılan et çeşitleridir. Doğru cevap A’dır.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı döneminde fakirlere ve medrese talebesine sıcak yiyecek dağıtmak amacıyla kurulmuş hayır müesseseleridir?
Aşevleri |
Mutfaklar |
Vakfiyeler |
İmaretler |
Mutasavvıflar |
İmaretler Osmanlı döneminde fakirlere ve medrese talebesine sıcak yiyecek dağıtmak amacıyla kurulmuş hayır müesseseleridir. İmaretler her biri birer vakıf olan külliyelerin parçası veya müstakil kurumlar olarak vakfiye şartlarına göre işlerdi. Doğru cevap D’dir.
16.Soru
"Evde pişirerek akşamları satışa çıkarırlardı. Evlere kâselerle bırakılır ertesi akşam ise uğranılıp kâseler geri alınırdı." Yukarıda kaselerle eve verilen yiyecek aşağıdakilerden hangisidir?
Muhallebi |
Aşure |
Dondurma |
Helva |
Şam İşi Tatlı |
Koçu’ nun İstanbul Ansiklopedisi’ nde yer alan bilgilere göre aşureciler evde pişirdikleri tatlılarını akşamları satışa çıkarırlardı. Aşure evlere kâselerle bırakılır ertesi akşam ise uğranılıp kâseler geri alınırdı. Kalabalık yerlerde de çok satış yaparlardı. Doğru cevap B' dir.
17.Soru
Yukarıda Büyük Selçuklular ile ilgili verilen beslenmeye yönelik faaliyette bulunan kurumlar ve görevlerinin doğru eşleştirmesi aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir?
1-K, 2-L, 3-M, 4-N |
1-L, 2-K, 3-M, 4-N |
1-L, 2-M, 3-N, 4-K |
1-M, 2-K, 3-N, 4-L |
1-N, 2-K, 3-L, 4-M |
Selçuklu saray mutfağına bakıldığında Büyük Selçuklularda, beslenmeye yönelik faaliyette bulunan dört kurum dikkati çeker: çaşnigirlik, şarabdârlık, vekîl-i haslık ve hansâlârlık. Belirtildiği gibi sofra hizmetlerini yürüten birim çaşnigirliktir ve basında hükümdarın yemeğini ilk tatmakla sorumlu olan ve güvenilir kişiler arasından seçilen emir çasnigir bulunmaktadır. Şarabdârlar ise şarabhâne denilen yerlerde sultanın içeceklerini hazırlayan kişilerdir. Vekîl-i has, mutfak ve şarabhâne gibi birçok birimin üst seviyeli idarecisidir. Hansâlâr ise aşçıbaşılardır ve Anadolu Selçuklularında bu kişiler havâyichâne denilen kiler ve mutfağı bünyesinde barındıran kurumun da âmiri durumuna geçmişlerdir. Doğru cevap C’dir.
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Mahmud Nedim bin Tosun'un kitabında yer verdiği yemeklerin ait olduğu bölgelerden biridir?
Van |
Tokat |
Trabzon |
Sivas |
Adana |
Mahmud Nedim bin Tosun'un kitabında seçenekler arasından yalnızca Trabzon'un Hamsi Tavası yer almaktadır.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi sarayın ilk inşası sırasında yapılmış olan Matbah-ı Âmire binalarına Kanunî ya da Sultan II. Selim (1566-1574) zamanında eklenildiği düşünülen bölümdür?
Kalayhâne |
Helvahâne |
Mutfaklar |
Kiler |
Fırın |
Sarayın ilk inşası sırasında yapılmış olan Matbah-ı Âmire binaları mutfaklar, kiler ve bir fırından ibaretti. Helvahâne ise mutfağa bağlı müstakil bir birim olarak 1491-1527 tarihleri arasında, muhtemelen de 1509 depremi sonrası veya Kanunî saltanatının ilk senelerinde tesis edilmiş olmalıdır. Aynı şekilde Kalayhâne de sonradan ya Kanunî ya da Sultan II. Selim (1566-1574) zamanında tesis edilmiş olmadır. Doğru cevap A’dır.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi helvahande yapılan ürünler arasında değildir?
Zülbâye helvası |
Pişmani |
Has ekmek |
Turşu |
Şurup ve hap |
Saray mutfağında her nevi tatlı, turşu, macun, hap ve şuruplar helvahanede hazırlanmaktadır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ