Osmanlı Türkçesine Giriş 1 Ara 11. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Farsça kelimelerde ‘a’ harfinin hece içinde yazılışı aşağıdaki şıklardan hangisinde doğru olarak verilmiştir?
ه ه |
_ |
أ ا |
او |
اي |
Doğru cevap B’dir.
2.Soru
Sızmalı ünsüzlerden olmayan harf aşağıdakilerden hangisidir?
f |
c |
v |
h |
j |
Sızmalı ünsüzler: f v ğ h j ş l r s z y; patlamalı ünsüzler: b p c ç d t g k m n.
3.Soru
Aşağıdaki kelimelerden hangisinde ortalama a ünlüsüne yer verilmemiştir?
Kurbân |
Nazar |
Takdîr |
Haber |
Kader |
Ortalama uzunluk: Ne kısa, ne de uzun olan, ikisi arasındaki olağan ve orta değeri anlatır. Bundan böyle ortalama uzunluk yerine kısaltılmış olarak ortalama kullanılacaktır. Kurbân” kelimesinin yazımında ortalama a ünlüsüne yer verilmemiştir.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde biçimce "he" bulunur?
vefâ |
hikâye |
edeb |
âmir |
etrâf |
Hikâye kelimesinin sonunda biçimce he vardır: حكايه
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi diş ünsüzlerinden biridir?
t |
m |
v |
f |
p |
Dudaklardan gırtlağa kadar uzanan yoldaki oluşum noktalarına (boğumlanma yerlerine) göre de birtakım ortak nitelikler taşırlar. Buna göre de üç öbeğe ayırılırlar: b. diş ünsüzleri: d t c ç j ş z s n l r.
6.Soru
Aşağıdakilerin hangisinde ünlü yerine kullanılan harf yoktur?
ج و
|
ل ا
|
م ه
|
ق ك
|
ر ی
|
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi yazı türleri için söylenemez?
Nesih yazı türü daha çok dini kitapların yazılmasında kullanılır.
|
Türkler tarafından yazma kitaplarda yazı türü olarak en çok nesih kullanılmıştır.
|
Nesihin boyutça büyüğüne sülüs denir.
|
Osmanlı ve İran talikleri birbirine çok benzer.
|
Rık’a, günlük yazışmalarda çabuk yazmaya elverişli bir yazı olarak geliştirilmiştir.
|
8.Soru
Farsçada kaç harf bulunmaktadır?
29 |
30 |
31 |
32 |
33 |
Farslar Arap alfabesini aldıkları zaman bu alfabede kendi dillerine özgü sesler için aslında dört küçük değişiklik yapmışlar, böylece harf sayısını 32’ye çıkarmışlardır.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde ilk hecenin ünlüsü gösterilmemiştir?
ﺍﻛﺮﻯ |
ﻴﯕﻰ |
ﻜﻭﭽﻭﻚ |
ﻗﺎﻻﻦ |
ﮔﻭﺯﻟﻚ |
ﻴﯕﻰ kelimesinde ilk hecede ünlü harf gösterilmemiştir.
10.Soru
Türkçe’deki a ve e ünlülerinin belirtilebilmesi için kullanılan hareke seçeneklerdekilerden hangisidir?
Üstün |
Esre |
Ötrü |
Med |
Şedde |
Üstün, Türkçe kelimelerde a, e ünlüleri için, esre ı, i ünlüleri için, ötrü ise o, ö, u, ü ünlüleri için kullanılmıştır.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi halk dili ile edebiyat dili arasındaki farklar arasındadır?
Edebiyat dili ortak anlaşma diliyken halk dili sanata eğilimlidir. |
Halk dilinde dil kalıpları kullanılırken edebiyat dili köküne bağlıdır. |
Edebiyat dili, günlük ihtiyaçların zorlanmasıyla halklılaştırılırken halk dilinde sözcüklerin ait olduğu yapı korunmaktadır. |
Halk dilinin, özellikle Beylikler dönemindeki üretilmiş birçok eseri mevcutken edebiyat dili XVI.-XIX. yüzyıllarda birçok yazar tarafından kullanılmıştır. |
Edebiyat dili, Osmanlı Türkçesini “şehirli dili” olarak tanımlarken halk dili, etkileyici söz olan “süslü söz” olarak ifade edilmektedir. |
Halk dili ortak anlaşma dilidir, bu yüzden herkesçe anlaşılır olmak zorundadır. Toplu yaşayışın gerekli kıldığı ilişkiler içinde kişiler arasında iletişim aracı olarak kullanılan halk dili, bu yüzden köküne daha bağlıdır. Değişen inanç, anlayış ve eğilimlerin ve bunların yön verdiği hayat tarzlarından doğan günlük ihtiyaçların zorlamasıyla alınmış olan kelimeler de halklılaştırılmıştır. Toplumda hem “sesli dil” olarak kullanılmış, hem de “yazı dili” olarak sürekli kullanımda kalmıştır. Batı Türkçesi’nin ilk döneminde, özellikle beylikler çağında üretilmiş olan çok sayıda telif ve tercüme eserin dili bu halk Türkçesi olmaktadır. Edebiyat dili, daha çok ‘yazı dili’ anlamında kullanılır. Bununla birlikte bu terim, dar anlamda Osmanlı Türkçesi döneminde toplumun yalnızca belli kesimlerine hitap eden, şiirde ve nesirde “sanat dili” olarak gelişmiş bir dil seviyesi için de kullanılmaktadır. Kimi dil kalıpları ile ortak bir kültür coğrafyasının paylaşılan ve ortaklaşa kullanılan aktarma kültür unsurları bulunur. Öte yandan nesirde ve nazımda alıntı kelimelerin ait oldukları dildeki ses ve yapı özelliklerinin korunmasına büyük özen gösterilmiştir. Özellikle XVI.-XIX. yüzyıllarda birçok yazar tarafından kullanılmış olan bu üst seviyeli dil, şüphesiz belli estetik kaygılara ve sanat anlayışı ölçülerine dayanmaktadır. Daha da önemsenen bir başka şart ise, bir söz güzelinin olanca güzellik malzemesiyle, yani söz ve anlam sanatlarıyla süslenerek daha da güzel bir görünüme sokulmasıdır. Buna göre güzel söz; açık, anlaşılır, yerinde olmakla birlikte etkileyici olan süslü sözdür. Bu sebeple yanıt D’dir.
12.Soru
Aşağıdaki kelimelerden hangisinde elif-i maksure kullanılmıştır?
ﻤﻭﺴﻰ |
ﺟﺎﻨﻰ |
ﻓﺘﻭﺍ |
ﺪﻋﻭﺍ |
ﻨﺒﻰ |
ﺪﻋﻭﺍ kelimesinde elif-i maksure kullanılmıştır.
13.Soru
Aşağıdaki seçeneklerden hangisinde verilen harflerin tamamı kendinden sonra gelen harflerle bitişmez?
ژ - ط - غ |
ز - ع - ى |
ر - ح - ك |
ذ - ل - ه |
ا - د - و |
Bitişmeyen harfler. Bunlar yazıda yalnızca kendilerinden önce gelen diğer harflerle bitişir; içinde kendileri de yer almak üzere, sonra gelen harflerle ise bitişmez: he ه, vav و, je ژ, ze ز, rı ر, zel ذ , dal د, elif ا.
Bu bilgiler doğrultusunda doğru cevap E şıkkıdır.
14.Soru
Hangi kelimede kısaltılmış elif bulunmaktadır?
دعوی |
نيلی |
سوری |
بسی |
كيتی |
Arapça’da ا elif’ten başka, yalnızca kelime sonlarında bulunabilen ikinci bir uzunluk işareti daha vardır: üstünle okunan bir ünsüz harfin önüne gelen ى ye. Buna kısaltılmış elif denir: دعوی da‘vâ, معنی ma‘nâ, فتوی fetvâ gibi. Böyle adlandırılmasının sebebi Arapça’da bu a’nın kısa sayılmasıdır. Bununla birlikte söyleyişte bu ses Türkçe a’dan uzundur. Türkçe okuyuşta bu ى ye’nin ا elif ’ten farkı yoktur. Oysa B seçeneğindeki nîlî “mavi renkli”, C’deki sûrî “kırmızı renkte güzel kokulu bir gül”, D’deki besî “bolluk” ve E’deki gîtî “dünya” kelimeleri bu kategoriye girmez.
15.Soru
Osmanlı Türkçesiyle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
Osmanlı Türkçesi yazı dili, iki Doğu dilinden çok sayıda kelime almıştır.
|
Alıntı kelimelerin yazılışları eğitim yoluyla alındıkları dildeki biçimleriyle korunmuştur.
|
Alıntı kelimelerdeki yabansı sesler büyük ölçüde halk tarafından benimsenmiştir.
|
Konuşma diline girmiş çok sayıda kelimede yabansı seslere yer verilmemiştir.
|
Tecvit eğitimiyle Arapçanın özel sesleri pek çok kişinin diline girmiştir.
|
16.Soru
Aşağıdaki kelimelerin hangisinde “uzun i” vardır?
ﮐﻴﺸﻰ |
ﺍﻳﺰﻟﻪ |
ﺍﻳﻠﻴﻚ |
ﺁﻟﻴﻖ |
ايجاب |
ايجاب: îcâb şeklinde okunur.
17.Soru
a, i, o, u harflerindeki uzatma işaretleri (şapkalar), Arapca ve Farsca kelimelerde hareke karşılığı olan a, i, u ünlülerinin nicelik (uzunluk) değerleri icin kullanılmış olan aşağıdaki hangi harflere karşılıktır?
ب be, خ hı , ز ze |
ا elif, ى ye, و vav |
خ hı , ز ze , س sin |
ز ze, ا elif, س sin |
س sin, ى ye, و vav |
a, i, o, u harflerindeki uzatma işaretleri (şapkalar), Arapca ve Farsca kelimelerde hareke karşılığı olan a, i, u ünlülerinin nicelik (uzunluk) değerleri icin kullanılmış olan elif, ye ve vav harflerine karşılıktır.
18.Soru
Aşağıdaki kelimelerin hangisinde ek ünlüsünün yazlışı taban ünlüsüyle uyumlu değildi¬r?
سی اوطه
|
طوغروسی
|
دريسی
|
سسی
|
سی كورمه
|
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Türkçede iki ünsüz arasına bir dar ünlü gelmesine ve tek heceli kelimenin iki heceli olurken ilk ünsüzün hece başında kalmasına örnek olarak verilemez?
şehr-şehir |
vakf-vakıf |
devr-devir |
kalp-kalıp |
emr-emir |
Türkçede iki ünsüz arasına bir dar ünlü gelmesine ve tek heceli kelimenin iki heceli olurken ilk ünsüzün hece başında kalmasına şehr-şehir, vakf-vakıf, devr-devir, emr-emir, tabl-tabul (davul), havz-havuz, lutf-lutuf gibi örnekler verilebilir. Ancak halk, kalp gibi kelimelerdeki l’lerin durumu farklıdır ve kalp-kalıp şeklinde bir örnek verilemez.
20.Soru
Arapçadan geçen şu kelimelerin hangisinde Türkçede iki türlü telaffuz edilen ses vardır?
نصرت |
زيارت |
سليم |
بلا |
رمضان |
Yalnızca E seçeneğindeki Arapçadan geçen kelimelerde bulunan ض dad sesi Türkçede iki türlü telaffuz edilmektedir.
ض dad. Bu da dilin üst damağa doğru yükselmesi ve kapaklanması ile kalın nitelik kazanan bir sestir. Söylenişi sırasında hava dilin iki yanından avurtlara sürtünerek geçer. Bu sırada dil ucu boşta kalır. Türkçe’de söyleyişte var olmamış, d ve z diş sesleriyle iki türlü söylenmiştir:
- d gibi: قاضی kâdı, ضرب darb “vurma, vuruş”, فضول fodul, فاضل Fâdıl, رمضان Ramadan;
- z gibi: قضا kazâ, قاضيعسكر kazasker, اضافت izâfet, ضابط zâbit, فاضل Fâzıl, فضولى Fuzûlî, رمضان Ramazan.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ