Osmanlı Türkçesine Giriş 1 Final 12. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi “düzensiz hecelerin Türkçeleştirilmesi” ile ilgili söylenemez?
Bir ekle ya da birleşme yoluyla genişlemiş tabanlarda ünlü çoğu zaman ikinci ünsüzden sonra getirilmiştir: ?????? derdimend/derdümend (< derdmend ‘dertli’) gibi.
|
Konuşma dilinde Türkçenin hece örneklerine uymayan bütün yabancı heceler değiştirilmemiştir.
|
Alıntı kelime yalın durumda olduğunda da ünlü ikinci ünsüzden sonra getirilmiştir: servi ‘selvi’ (< Far. ??? serv) gibi.
|
Arapça ve Farsça kimi tek doruklu, düzenli hecelerde ünlü türemesi yan yana düşen iki ünsüz arasında yapılmıştır: zülüf (< zülf), ?atil (
|
Türkçe hece örneklerine benzer düzenli heceler ise olduğu gibi bırakılmıştır: sert (< Fars. ??? serd), şart (< Ar. ???) gibi.
|
2.Soru
Hangi seçenekteki Türkçe kelimenin yazımında hiçbir ünlü gösterilmemiştir?
آلتمش altmış |
يتمش yetmiş |
صرتلان sırtlan |
يدی yedi |
ايكى iki |
B seçeneğinde bulunan يتمش “yetmiş” kelimesinde hiçbir ünlü gösterilmemiştir.
3.Soru
Seçeneklerdekilerden hangisi kullanılacak olan çeviriyazı sistemindeki işaretli harflerden biri değildir?
î |
ℏ |
ô |
û |
â |
Kullanacağımız işaretli harfler şunlardır: â, î, ô, û, á, é, ḳ, k, g, ğ, ł, ñ, ‘ (ters kesme işareti).
4.Soru
Hangi kelimede biçimce he bulunmaktadır.?
خرابه |
شفقت |
فاتح |
داهی |
اخبار |
Arapça’da kelime sonundaki bu ünlü sesi gösteren harf ise, yukarıda a’nın kelime sonundaki yazılışıyla ilgili açıklamamızda yer alan ه ﮫ he’dir. İşte aslı yuvarlak te (ﺔ ة) olan bu işaret üstteki örneklerde bulunan ünsüz harflerinin üstünü yerine geçer ve bu harflerden sonra eklenir. Aynı zamanda ünsüz harfi olması yüzünden, bu gibi yerlerde kullanıldığında bu işarete biçimce he denmiştir: خرابه harâbe, قبله kıble, حكايه hikâye, سيسه د desîse, قهوه kahve, جائزه câ’ize gibi.
Oysa diğer seçeneklerdeki شفقت “şefkat”, فاتح “fâtih”, داهی “dâhî”, اخبار “ahbâr” kelimelerinde ya h sesi yoktur yahut da varsa okunmaktadır.
5.Soru
Hangi kelime sonundaki düzene uymayan çift ünsüz, iki ünsüz arasına bir dar ünlü getirilerek Türkçeleştirilmiştir?
mihribân |
şükür |
şehriyâr |
dırahmi |
pırlanta |
B seçeneğinde bulunan şükür kelimesinin aslı شكر şükr olup kelime sonunda bulunan düzene uymayan çift ünsüz araya ü ünlüsü getirilerek Türkçeleştirilmiştir. Dolayısıyla B doğru seçenektir.
6.Soru
"Ünlüyle Başlayıp Ünlüyle Sonlanan İki ve Üç Heceli Ekler - Son Ünlüsü Geniş Olanlar - zarf fiil"
Aşağıdakilerden hangisinde yukarıda verilen özellikte bir sözcük vardır?
|
|
|
|
|
(olmayınca) -(y)ınca ينجه , نجه Ünlüyle Başlayıp Ünlüyle Sonlanan İki ve Üç Heceli Ekler - Son Ünlüsü Geniş Olanlar - zarf fiil
Doğru yanıt B'dir.
7.Soru
Aşağıdakilerin hangisinde 1. çoğul kişi ile çekimlenmiş tek ünsüz sesten ibaret ek vardır?
|
|
|
|
|
: k (? ) Birinci çoğul kişi (alsak). Doğru yanıt A'dır.
8.Soru
Aşağıdaki kelimelerin hangisinde he (? ) harfi vokal (ünlü) durumunda değildir?
????
|
??
|
?????
|
?????
|
????
|
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı Türkçesi yazımında hem ünlü hem ünsüz harfi karşılar?
vav |
nun |
kaf |
kef |
pe |
Vav harfi, ?, Türkçe kelimelerde u, o, ü, ö'yü, Arapça ve Farsça kelimelerde û'yu, Türkçe, Arapça ve Farsça kelimelerde v'yi gösterir.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi bir dişil kurallı çoğuldur?
??????? mahlû?ât
|
?????? müslimîn
|
?????? hâzırûn
|
????? avâlim
|
????? Haremeyn
|
11.Soru
َAşağıdakilerden hangisi "bunalmak" kelimesinin doğru yazımıdır?
بوكلمق |
بوزلمق |
بولنمق |
بونلمق |
بوكورمك |
بوكلمق bunalmak
12.Soru
Aşağıdaki kelimelerden hangisinin uzun okunan elif ile bitmesinin sebebi tenvin yapılmamış olması değildir?
اولا |
دائما |
فتوا |
عجبا |
فرضا |
فتوا (fetvâ) kelimesi tenvin ile kullanılmaz. Sonundaki elif, elif-i maksûredir. Doğru yanıt “C” şıkkıdır.
13.Soru
Geçmiş dönemlerinde kullanılmış olan farklı bir alfabeyle yazılmış bir metnin, kullanılmakta olan alfabe ile aktarılmasındaki en önemli amaç, aşağıdakilerden hangisidir?
Metni açıklamak |
Bir dönemde dilin seslerini ve seslendirme sistemini |
Okumayı kolaylaştırmak |
Başka alfabelerin harflerini tanıtmak |
Yazının özelliğini aktarmak |
Çeviriyazı, aslında bir metnin yazıldığı dönemin dilindeki ses birimleri ile bunların bildirişim sistemindeki işleyişleri hakkında bilinen ya da türlü kaynaklardan elde edilen değerlerin kullanılmasıyla gerçekleştirilen
bir seslendirme uygulamasıdır.
14.Soru
Hangi kelimenin baştaki düzensiz heceleri iki ünsüz arasına bir dar ünlü getirilerek Türkçeleştirilmiştir?
قرال |
استاسيون |
قونطوراتو |
بورسه |
استمبوت |
İki ünsüz arasına bir dar ünlü getirilerek: قرال ḳırał (< Slav. kral), فرنك firenk (< Fr.
franc), قلوب ḳulüp (< İng. club) درامخى dırahmi (< Grek. drakhme), قرهدى ḳıredi (< Fr.
crédit), پراسه pırasa (< Grek. prason).
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde I. tekil kişi çekim eki bulunmaktadır?
|
كيم |
كوزم |
اوكك |
باقمشم |
E seçeneğindeki باقمشم “bakmışım” kelimesinde I. tekil kişi çekim eki bulunmaktadır.
16.Soru
Aşağıdaki Farsça kelimelerden hangisinin söyleyişi halklılaşmış söyleyişi yansıtır?
hastalık |
hastelik |
sebzezâ´rindegi |
âşiyâ´nindegi |
dilá‘verlik |
Ancak Farsça’yı iyi bilenlerin bu dilin seslerini çıkarabilme yeteneği kazanmış olmaları yüzünden, eğitimli kişiler arasında farklı söyleyişlerin, daha çok da okuyuş seslendirmelerinin bulunduğunu hem Arap harfli metinlerden, hem de çeviriyazılı metinlerden biliyoruz. Örnek olarak metinlerde خسته kelimesinin hem لق ekli (hastałık), hem de لك ekli ( hástelik) biçimleri görülür. Bunlardan ilki halklılaşmış söyleyişi, ikincisi ise okumuşça söyleyişi yansıtır. Yine XVI. yüzyıl metinlerinde rastlanan ince sıralı ek almış سبزه زارنده كی sebzezâ´rindegi, آشياننده كی âşiyâ´nindegi, دلاورلك dilá‘verlik gibi kelimeler, Farsça’nın kapalı ve incelmiş a’sı ile olan okumuşça söyleyişlerini yansıtır.
17.Soru
Aşağıdaki kelimelerden hangisi, Türkçenin hece yapısına uymayacak niteliktedir?
Ulüvv |
Sebeb |
Cümle |
Mahir |
Kemal |
“ulüvv” kelimesi tek hecede yan yana iki ünsüz bulundurması sebebiyle Türkçe hece yapısına uymayacak niteliktetir. Bu nedenle doğru cevap A şıkkıdır.
18.Soru
Aşağıda verilen sözcüklerden hangisinde tek ünsüz sesten ibaret eklerden fiilden fiil türeten ek vardır?
|
|
|
|
|
tekil 1. kişi iyelik, fiilden isim, çoğul 1. kişi, fiilden fiil, tekil 2. kişi. Doğru yanıt D'dir.
19.Soru
Aşağıdaki seçeneklerde yer alan ünsüzlerden hangisi Türk alfabesinde karşılığı bulunan gırtlak ünsüzlerindendir?
H |
G |
Ğ |
Ç |
Z |
gırtlak ünsüzleri: h ile Arapça’dan alınma kelimelerdeki ? hemze ve ? ayın’dan kalan kesme (çarpma)dır.
Bu bilgiye göre doğru cevap A şıkkıdır.
20.Soru
Aşağıdaki yazı-okuma eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?
درنك dernek
|
بركت bereket
|
كزمك sezmek
|
فرص fırsat
|
كسكينلشدرمك keskinleştirmek
|
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ