Sağlık Sosyolojisi Ara 15. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Işık mikroskobu kullanımında aşağıdaki işlemlerden hangisi diğerlerinden önce yapılmalıdır?
Şaryo ayar vidaları kullanılarak görüntü alanı üzerindeki farklı bölgeler incelenir. |
En küçük büyütme özelliğine sahip objektif ışık yol üzerine getirilir. |
Preparat tablaya yerleştirilerek ışık yolu üzerinde sabitlenir. |
Oküler, kullanıcıya göre ayarlanır. |
Mikro ayar vidası kullanılarak netleme yapılır. |
Hazırlanan preparatın tabla üzerine zarar görmeden konulabilmesi için objektif ve tabla arasında yeterli uzunluğa ihtiyaç duyulmaktadır. En küçük büyütme yeteneğine sahip objektif optik sistemi daha kısa olduğundan daha geniş bir çalışma ortamı sağlamaktadır.
2.Soru
DNA sarmalı birbirine komplementer baz dizisine sahip kaç DNA dalından oluşur?
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
2
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi mikroskop çeşitlerinden biri değildir?
Polarizasyon mikroskobu |
Ultraviyole mikroskobu |
Cerrahi mikroskop |
İnfrared Mikroskobu |
Elektron Mikroskopu |
Farklı amaçlara uygun olarak laboratuvarlarda çok çeşitli mikroskoplar kullanılmaktadır. Stereomikroskop (Binoküler), Faz Kontrast Mikroskobu, İnterferens Mikroskobu, Karanlık Alan Mikroskobu (Ultramikroskop), Polarizasyon Mikroskobu, Ultraviyole Mikroskobu, Cerrahi Mikroskop, Elektron Mikroskopları, Transmisyon (Geçirme) Elektron Mikroskobu (TEM), Scanning (Tarama) Elektron Mikroskobu (SEM).
4.Soru
Seçeneklerden hangisi biyogüvenlik kabinlerinin özelliklerinden biridir?
Filtreleri sayesinde çalışanları koruyabilmesi |
İçerideki ısıyı sabit tutuma özelliğinin olması |
Steril bir ortama sahip olması |
Ortalama üç kişinin aynı anda çalışmasına fırsat vermesi |
Amaca yönelik kontrollü hava akımı sağlaması |
Biyogüvenlik Kabinleri: Biyogüvenlik kabinleri (BGK), özellikle çalışan personel ve
çevreyi enfeksiyöz aerosol ve sıçramalardan korumaya yönelik tasarlanan hava akımı düzenlenmiş cihazlardır. Bu cihazların en önemli iki özelliği amaca yönelik kontrollü hava akımı sağlaması ve hava içindeki mikroskobik partikülleri elimine etmesidir. Eliminasyon BGK içindeki ventilasyon ya da mekanik hava yolu üzerine yerleştirilmiş HEPA(High Efficiency Particulate Air) ya da ULPA (Ultra Low Penetration Air) filltre sistemi ile gerçekleştirilir. HEPA filtreler 0,3 mikron çapındaki partiküllerin %99,97’sini; ULPA filtreler ise 0,12 mikron çapındaki partikülllerin %99,99’unu elimine etme kapasitesindedir. BGK’ların çoğunda toz filtresi denen kaba parçacıkları tutan ve 3-6 ayda bir kullanıma bağlı olarak temizlenen bir ön filtre bulunur. Filtre
edilmiş hava fan aracılığıyla basınçlı olarak HEPA ya da ULPA filtreden geçirilir. Filtreler parçacıkları süzerek, elektrostatik etkileşimlerle tutarak ya da çok küçük parçacıkları filtre materyaline difüzyon ile yapıştırarak etkili olur.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi katı maddeleri tartmak için kullanılır?
Spatül |
Lanset |
Saat camı |
Erlen |
Lamel |
Saat camı: Katı maddeleri tartmak için kullanılır.
6.Soru
Bir tabak ve üzerine kapanan bir kapaktan oluşan farklı büyüklüklerdeki cam veya özel plastikten yapılmış malzemeler olup içlerine besiyeri dökülerek bakteri vb. organizmaların kültürleri yapılan laboratuvar malzemesine ne ad verilir?
Pens |
Pipet |
Petri kabı |
Pipet kutusu |
Piset |
Pens: Maşa veya cımbız gibi metalden yapılmış, uçlarının iç kısımları dişli olan gereçtir. Elle tutulması mümkün olmayan veya steril çalışılması gereken bazı durumlarda materyalleri tutmak için kullanılır.
Petri kabı: Farklı büyüklüklerde olan cam veya özel plastikten yapılmış malzemelerdir. İçlerine besiyeri dökülerek bakteri vb. organizmaların kültürleri yapılır. Bir tabak ve üzerine kapanan bir kapaktan oluşur.
Pipet: Sıvı hâldeki maddeleri belli hacimlerde çekmeye yarayan cam borulardır. Cam pipetler (büllü pipet, mohr pipeti, serolojik pipetler, sulandırma pipetleri), mikropipet, semiotomatik pipetler ve dispensırlar (sıvının eşit hacimlerde dağıtımını sağlayan aletler) olmak üzere farklı tipleri vardır.
Pipet kutusu: Normal cam pipetleri sterilizasyona göndermek ve kırılmasını önlemek için kullanılan pipetlerin sığabileceği uzunlukta silindir şeklinde, ağzı kapaklı metal kutudur. Kutunun tabanında gazlı beze sarılmış pamuk bulunur.
Piset: Distile su yada yıkanma çözeltisi kullanımı için gerekli olan ve plastikten yapılmış kaplardır. İstenilen hacme ulaşmak için sıkılarak kullanılır.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi eş zamanlı PCR sisteminin klasik PCR kullanımına göre avantajları arasında sayılamaz?
PCR sonrası ek işlemlere ihtiyaç duymaz. |
Amplikon boyutu sistem açılmaksızın takip edilememektedir. |
Hedef sekansı tespit eden dinamik aralık oldukça geniştir. |
Hassas, verimli ve hızlı olmasının yanında kontaminasyon riski düşüktür. |
Veriyi eksponansiyel büyüme fazında elde eder. |
Eş zamanlı PCR sistemi klasik PCR kullanımına göre avantajları şunlardır: Hassas, verimli, hızlı ve kontaminasyon riski düşüktür. Klasik PCR belirli sayıda çevrimden sonra ölçüme izin verirken eş zamanlı PCR veriyi eksponansiyel büyüme fazında elde eder. Raportör floresan sinyalindeki artış doğrudan üretilen PCR ürün miktarıyla orantılıdır. Hedef sekansı tespit eden dinamik aralık oldukça geniştir. PCR sonrası ek işlemlere ihtiyaç duymaz. Duyarlılık başlangıç materyalindeki sadece 2 katlık bir değişime kadar düşürülebilmektedir.
8.Soru
Laboratuvar güvenliği için civa atıkları hangi yöntemle bertaraf edilmelidir?
Lavaboya atılmalı |
Çöpe atılmalı |
Geri dönüşüme atılmalı |
Toprağa gömülmeli |
Laboratuvar içerisinde biriktirilmeli |
Termometre kırıklarının civalı kısımları ya da civa artıkları asla çöpe ya da lavaboya atılmamalı, toprağa gömülmelidir.
9.Soru
Elektron mikroskopları ie ilgili verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
Odak ayarlama manyetik merceklere akım ayarlanması ile yapılır. |
Elektron mikroskopları bir objeyi 50000 kez büyütebilir. |
Elektron mikroskobunda kullanılan elektronların dalga boyları yaklaşık 0.005 nm’dir. |
Görüntü fluoresans veren bir ekranda incelenir ve fotoğrafı çekilir. |
Elektron mikroskobu ile çekilen resime ise elektron mikrografı adı verilir. |
İyi bir ışık mikroskobu bir objeyi sadece yaklaşık 1500 kez ayrıntı kaybı olmaksızın büyütebilir. EM ise 500000 üzerinde büyütme yapabilir.
10.Soru
Distile su yada yıkanma çözeltisi kullanımı için gerekli olan ve plastikten yapılmış kaplara ne ad verilir?
Mikropipet |
Piset |
Numune şişeleri |
Petri kabı |
Pipet |
Piset: Distile su yada yıkanma çözeltisi kullanımı için gerekli olan ve plastikten yapılmış kaplardır. İstenilen hacme ulaşmak için sıkılarak kullanılır.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi radyasyonun canlılar üzerindeki deterministik etkinin sonuçlarından biri değildir?
Ciltte kızarıklık |
Saç dökülmesi |
Kısırlık |
D Mutasyon |
Katarakt |
Radyasyonun canlılar üzerinde oluşturduğu etki iki farklı şekildedir: Sitokastik etki ve deterministik etki. Sitokastik etki lösemi ve kanser oluşumu, genetik etki ve mutasyonlardan sorumludur. Deterministik etkiler erken dönemde (ciltte kızarıklık, saç-kıl dökülmesi) ve/veya geç dönemde (katarakt, kısırlık, konjenital anomaliler) ortaya çıkabilir. Mutasyon sitokastik etki sonuçlarındandır.
12.Soru
Kurutma, ısınmış materyalin nem çekmeden soğutulması ve olduğu gibi saklanması için kullanılan büyük veya küçük hacimli olan cam kaplara ne ad verilir?
Bistüri |
Desikatör |
Damlalık |
Büret |
Bunzen beki |
Desikatör: Kurutma, ısınmış materyalin nem çekmeden soğutulması ve olduğu gibi saklanması için kullanılan büyük veya küçük hacimli olan cam kaplardır.
13.Soru
Aynı DNA kalıbı kullanılarak çok sayıda gen veya ürününün birden fazla primer seti kullanılarak çoğaltılması işlemi aşağıdakilerden hangisidir?
Eş Zamanlı (Real-Time) PCR |
Çoklu (Multipleks) PCR |
Ters (Reverse) Transkripsiyon PCR (RT-PCR) |
Kademeli Sıcaklık Düşürme (Touchdown) PCR |
İç İçe (Nested) PCR |
Çoklu (multipleks) PCR, aynı DNA kalıbı kullanılarak çok sayıda gen veya ürününün birden fazla primer seti kullanılarak çoğaltılması işlemidir. Doğru cevap B'dir.
14.Soru
Gazı (doğal veya bütan) aleve çeviren, tabanında metal disk bulunan ve ısıtma amaçlı kullanılan metal boru şeklindeki yapı aşağıdakilerden hangisidir?
Mezür |
Maşa |
Bunzen beki |
Desikatör |
Damlalık |
Bunzen beki: Gazı (doğal veya bütan) aleve çeviren, tabanında metal disk bulunan, metal boru şeklindeki yapıdır. Isıtma amaçlı kullanılır.
15.Soru
Mor ötesi ışık camdan geçmediği için Ultraviyole mikroskobun aydınlatma sisteminde hangisi kullanılmalıdır?
Polarizör prizma kullanmak gereklidir |
Kuvars mercekler ve alüminyum aynalar kullanılması gereklidir |
Bir toplayıcı mercek ve bir diyafram bulunan güçlü (250 W) bir lamba kullanmak gereklidir |
Lam kullanmak gereklidir. |
Obje çift kırıcı (anizotrop) kullanmak gereklidir |
Bir obje üzerine mor ötesi ışık (UV) düşürülür ya da objenin içinden geçirilirse obje onu
absorblar ve görünür bir ışık enerjisi (mavi, mor, yeşil, sarı, turuncu, kırmızı) saçarsa o
madde fluoresanstır. UV ışınları kaynağı olarak hidrojen kuvarz lambaları, yüksek basınçlı civa arkları ve ksenon arkları kullanılır. Bazı biyolojik maddelere fluoresans veren
boya ya da kimyasallar uygulanması ile yapay fluoresans oluşturulabilir. Mor ötesi ışık
camdan geçmediği için bu yöntemde, mikroskobun aydınlatma sisteminde kuvars mercekler ve alüminyum aynalar kullanılması gereklidir. Doğru cevap B' dir.
16.Soru
I. Hücrenin paralanması ve DNA ya da RNA molekülünün açığa çıkartılması,
II. DNA’nın protein kompleksinden ayrılması ve çözünür hale getirilmesi,
III. Çeşitli fiziksel ya da kimyasal yöntemler ile DNA ya da RNA’nın proteinler ve diğer makro moleküllerden ayrılması.
Yukarıda verilen aşamalar aşağıdakilerden hangisine aittir?
DNA sentezi |
RNA sentezi |
Transkriptomik |
DNA ve RNA izolasyonu |
Proteomik |
DNA ve RNA izolasyonu üç temel basamak içerir: 1- Hücrenin paralanması ve DNA ya da RNA molekülünün açığa çıkartılması 2- DNA’nın protein kompleksinden ayrılması ve çözünür hale getirilmesi 3-Çeşitli fiziksel ya da kimyasal yöntemler ile DNA ya da RNA’nın proteinler ve diğer makro moleküllerden ayrılması.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Pirodizileme sisteminin diğer dizi analizi yöntemlerine göre avantajlarındandır?
Bilinmeyen sekans varyantlarını tespit edilemez. |
Metot çok örnekli işlemler için kolaylıkla adapte edilebilir. |
Geleneksel metodlarla kıyaslandığında maliyeti oldukça yüksektir. |
Etiketlenmiş primerlere, nükleotidlere ve jel elektroforezine ihtiyacı vardır. |
Sinyal yakalanması yaklaşık 15 dakikalık çevrimlerledir. |
Pirodizileme sisteminin diğer dizi analizi yöntemlerine göre avantajları: Metot çok örnekli işlemler için kolaylıkla adapte edilebilir. Geleneksel metotlarla kıyaslandığında maliyet daha efektiftir. Sekanslama reaksiyonları oda sıcaklığında ve fizyolojik pH’ta gerçekleşir. Sinyal yakalanması yaklaşık 2 dakikalık çevrimlerledir. Etiketlenmiş primerlere, nükleotidlere ve jel elektroforezine olan ihtiyacı kaldırır. Kısa zincirler oldukça verimli sekanslanabilir: Sinyal-gürültü oranı 40 çevrimden sonra bile oldukça yüksek kalabilmektedir. Düşük frekanslarda bulunsa bile allel kantifikasyonu yapılabilir. Bilinmeyen sekans varyantlarını tespit edebilir.
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi kullanılan PCR yöntemleri arasında yer almaz?
İç içe PCR |
Çoklu PCR |
Eş zamanlı PCR |
Yeni Nesil PCR |
Ters Transkipsiyon PCR |
Yeni nesil PCR yöntemi yanlış bilgi içeren bir seçenektir ve PCR yöntemleri arasında yer almaz.
19.Soru
I. Elektroforez sistemi
II. Thermal Cycler cihazı
III. Etidyum bromür (EtBr)
IV. UV transillüminatör
PCR tekniği DNA moleklünün çoğaltılması ve çoğaltılmış ürünlerin saptanması ve doğrulanması için yukarıdakilerden hangileri kullanılır?
I, II ve III |
II ve IV |
I, III ve IV |
I ve II |
Hepsi |
Thermal Cycler cihazı DNA'yı çoğaltmak için kullanılır. Çoğaltılmış ürünlerin saptanması ve doğrulanması için çeşitli yöntemler kullanılabilir. Bu yöntemler arasında en basit ve genel olanı elektroforezdir. Agaroz ya da poliakrilamid jellerde, bir floresan boya olan ve DNA ipliklerinin arasına giren, etidyum bromür (EtBr) boyaması ile ürünler görülür. Boyamadan sonra DNA, jelde bir UV transillüminatörden yararlanılarak görülebilir hâle gelir. Boyutu bilinen marker DNA’lar ve kontrol PCR ürünleri de aynı elektroforez jeline uygulanır, böylece amplifikasyon ürününün boyutu hakkında bilgi edinilir. Doğru cevap E'dir.
20.Soru
Dokuların mikroskobik incelemeye hazır hâle getirilmesi amacı ile yapılan işlemler dizisine ................ denir.
Yukarıda bırakılan boşluğu hangisi gelmelidir?
Fikse |
Doku takibi |
Parafin infiltre |
Dehidrasyon |
Şeffaflaştırma |
Dokuların mikroskobik incelemeye hazır hâle getirilmesi amacı ile yapılan işlemler dizisine doku takibi denir. Doku takibinde fikse (tespit edici ile muamele edilmiş) olmuş dokunun mikrotomda 3-6µ kalınlığında kesitler yapılacak sertliğe (dirence) getirilmesi gerekir. Doğru cevap B' dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ