Sembolik Mantık Ara 6. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
A |
B |
C |
D |
D |
D |
D |
D |
D |
Y |
Y |
Y |
Y |
D |
Y |
D |
Y |
Y |
Y |
D |
Yukarıdaki A, B, C, D önermelerinin ortak doğruluk tablosuna göre aşağıdakilerden hangisi geçerli bir çıkarımdır?
B, DA |
B, DC |
A, BC |
B, CA |
A, D B |
Bir sembolik çıkarımın doğruluk tablosunda, tüm öncülerin “D” değerini aldığı satırlardan hiçbir satır önermesi “Y” değerini almıyorsa, bu çıkarım geçerlidir.
2.Soru
p: Galatasaray şampiyon olmuştur
q: Galatasaray son maçında çok iyi futbol oynamıştır.
r: Beşiktaş son maçında çok iyi futbol oynamıştır.
s: Galatasaray son maçını kazanmıştır.
t: Beşiktaş son maçında kazanmıştır.
u: Beşiktaş şampiyon olmuştur.
(u›(t?~s))›~p ifadesinin yukarıdaki sembolleştirme anahtarına göre karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?
Beşiktaş şampiyon olduysa Galatasaray kaybetmiş ve şampiyon olamamıştır. |
Galatasaray son maçında kaybettiyse ve Beşiktaş son maçında kazandıysa Beşiktaş şampiyon olmuştur. |
Beşiktaş son maçını iyi oynayarak kazandıysa Galatasaray şampiyon olamamıştır. |
Beşiktaş şampiyon olduysa Galatasaray son maçını kaybetmiştir. |
Beşiktaş şampiyon olduysa ya son maçını kazanmıştır ya da Galatasaray son maçında kazanamamıştır. Bu durumda Galatasaray şampiyon olmamıştır. |
(u›(t?~s) önermesinde Beşiktaş şampiyon olduysa son maçını kazandığı ve Galatasaray’ın son maçını kazanamadığı söylenmektedir ve devamında bu durum gerçekleştiğinde Galatasaray’ın şampiyon olmadığı belirtilmiştir.
3.Soru
Aşağıda (p ^ q) - (~p ? q) önermesinin doğruluk tablosu verilmiştir. Bu tabloya göre 3., 4., 5. ve 6. sütundaki boş yerlere sırasıyla hangi değerler gelmelidir?
p |
q |
~p |
p ^ q |
~p ? q |
(p ^ q) - (~p ? q) |
D |
D |
Y |
D |
D |
|
D |
Y |
Y |
Y |
|
D |
Y |
D |
|
Y |
D |
Y |
Y |
Y |
Y |
|
D |
Y |
D, Y, D, Y |
D, D, D, Y |
D, Y, Y, D |
Y, D, D, Y |
Y, Y, Y, D |
3.satır 1.sütunda p’nin doğruluk değeri Y olduğundan ~p’nin doğruluk değeri D olmalıdır. 4.satır 1.sütunda p’nin doğruluk değeri Y ve 4.satır 2.sütunda q’nun doğruluk değeri Y olduğundan (p ^ q)’nun doğruluk değeri Y olmalıdır. 2.satır 3.sütunda ~p’nin doğruluk değeri Y ve 2.satır 2.sütunda q’nun doğruluk değeri Y olduğundan (~p ? q)’nun doğruluk değeri Y olmalıdır. Son olarak 1.satır 4.sütun (p ^ q)’nun doğruluk değeri D ve 1.satır 5.sütunda (~p ? q)’nun doğruluk değeri D olduğundan (p ^ q) - (~p ? q)’nun doğruluk değeri D olmalıdır.
4.Soru
p: Ahmet zengin olur.
q: Ahmet kendi işini kurar.
r: Ahmet’e piyangodan büyük ikramiye çıkar. Şeklinde sembolleştirme anahtarı verilmiş olsun. Buna göre Ali’nin zengin olmasının ve kendi işini kurmasının gerekli şartı Ali’ye piyangodan büyük ikramiyenin çıkması ise, Ali ne zengin olabilir ne de kendi işini kurabilir.” önermesini sembolik önermeler mantığının dilindeki karşılığı nedir?
r › p ^ q |
~(p ^ ~q) › (~p › q) |
~(p ^ ~q) › ~ r › p ^ q |
~(~p ^ ~q) › ~(p ^ ~q) |
(((p ^ q) › r) › (~ p ^ ~ q)) |
1. adım: (((Ali zengin olur ve Ali kendi işini kurar) ise Ali’ye piyangodan büyük ikramiye çıkar) ise (değildir. Ali zengin olur ve değildir Ali kendi işini kurar))
2. adım: (((Ali zengin olur ^ Ali kendi işini kurar) ›
Ali’ye piyangodan büyük ikramiye çıkar) › (~Ali
zengin olur ^ ~ Ali kendi işini kurar))
3. adım: (((p^ q) › r) › (~ p ^ ~ q)). Doğru cevap E’dir.
5.Soru
Verilen beş önermeye ilişkin doğruluk tablosu oluşturulmak istendiğinde tabloda kaç satır olur?
4 |
8 |
16 |
32 |
64 |
Beş önerme söz konusu olduğundan 25=32 tane satır oluşacaktır.
6.Soru
Yukarıdaki çözümleyici çizelge yöntemi için değilleme kuralı aşağıdakilerden hangisidir?
Tümel-evetlemenin değillenmesi |
Tikel-evetlenmenin değillenmesi |
Koşul önermesinin değillenmesi |
Karşılıklı-koşul önermesinin değillenmesi |
Çifte değilleme |
~ ~A önermesi bildiğimiz gibi A önermesine eşdeğer olduğundan yukarıdaki değilleme çift değilleme kuralıdır.
7.Soru
Tümdengelimli(dedüktif)
Tümevarımlı(indüktif)
Heptengitmeli(abdüktif)
Yukarıdakilerden hangisi/hangileri temel akıl yürütme biçimlerindendir?
Yalnız I |
Yalnız II |
I-II |
I-III |
I-II-III |
Temel akıl yürütme biçimleri tümdengelimli, tümevarımlı ve heptengitmeli olarak sıralanabilir.
8.Soru
Tüm doğruluk değerlerinde yanlış olan bir önermeye ne denir?
Totoloji Önermesi |
Olumsal Önermesi |
Tutarlı Önermesi |
Çelişki Önermesi |
Yanlış Önermesi |
Tüm doğruluk değerlemelerinde doğru olan bir önerme totoloji, tüm doğruluk değerlemelerinde yanlış olan bir önerme çelişki önermesidir.
9.Soru
Önerme eklemi sembolleri yerine önerme eklemlerinin konması gündelik dile çevirme işleminin hangi adımını oluşturmaktadır?
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
Gündelik dile çevirme işlemi, sembolleştirme işleminin tersidir. Dolayısıyla,
gündelik dile çevirme işleminde, gündelik dil önermelerini sembolleştirirken
yaptığımız işlemlerin tersini yapacağız. Adım adım belirtirsek:
1. adım: Verilen sembolik önermede, kısaltma amacıyla eksik bırakılmış parantezler yerine konur.
2. adım: Sembolik önermede geçen önerme değişkenleri yerine, çeviri anahtarında belirtilen gündelik dil önermeleri konur.
3. adım: Önerme eklemi sembolleri yerine önerme eklemleri konur.
4. adım: Elde edilen ifadeyi doğal bir gündelik dil önermesine dönüştürmek
için, parantezler kaldırılarak istenen önerme eklemlerinin yerine eşanlamlıları ve uygun noktalama işaretleri yerleştirilir.
Doğru cevap C seçeneğidir.
10.Soru
Aşağıdakilerden tümcelerden hangisinde “ve” sözcüğü önerme eklemi olarak yorumlanabilir?
3 ve 5’in ortalaması 4’tür. |
Eskişehir ve Paris kardeş şehirdir. |
Murat ve Ali doktordur. |
Ali ve Pelin birbirine aşıktır. |
Veli ve Osman hep kavga ederler. |
Bir dilde önerme eklemleri olarak kullandığımız ifadelerin önerme eklemi olarak yorumlanamayacak şekilde de kullanılabilir. “Murat ve Ali doktordur” önermesinde “ve” bir önerme eklemi olarak kullanılmıştır. Nitekim bu önermeyi “Murat doktordur ve Ali doktordur” şeklinde yazdığımızda doğruluk değeri bakımından anlam değişmez. Oysa diğer şıklarda örneğin; “Ali ve Pelin birbirine aşıktır” önermesinde “ve “bir önerme eklemi olarak yorumlanamaz. Çünkü “Ali aşıktır ve Pelin aşıktır” biçiminde yazdığımızda anlam değişir.
11.Soru
Aşağıdaki çözümleyici çizelgede soru işareti bulunan yere hangi önerme gelmelidir?
q |
r |
̴ q |
̴ r |
q˅r |
Verilen soruda (q→r) önermesi ̴ q˅r ’ye denk olduğundan soru işareti yerine ̴ q gelmelidir.
12.Soru
Tümdengelimli(dedüktif)
Tümevarımlı(indüktif)
Heptengitmeli(abdüktif)
Yukarıdakilerden hangisi/hangileri temel akıl yürütme biçimlerindendir?
Yalnız I |
Yalnız II |
I-II |
I-III |
I-II-III |
Temel akıl yürütme biçimleri tümdengelimli, tümevarımlı ve heptengitmeli olarak sıralanabilir.
13.Soru
Bir A önermesinin tüm dalları kapalı ise, A önermesi için aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
A önermesi olumsaldır. |
Çözümleyici çizelge tamamlanmamıştır. |
A önermesi totolojidir. |
A önermesi çelişki önermesidir. |
A önermesinin yanlışlayıcı yorumlaması yoktur. |
Çizelgeyi yaparken tamamlanmış bir doğru dal ortaya çıkarsa, daha fazla devam etmeden, önermenin verilen doğruluk değerlendirmesinde doğru olduğunu söyleyebiliriz. Eğer tüm dallar yanlış ise, yani dalla kapalı ise önerme bize verilen doğruluk değerlemesinde yanlıştır. Dolayısıyla bir çelişkidir.
14.Soru
Öncüllerin sonuç önermesini zorunlu kıldığı ve doğru öncüllerin mutlaka doğru sonuçlara ulaştıracağı varsayımına dayalı çıkarım tipine ne ad verilir?
Tutarlı cümle |
Geçerli cümle |
Hepten gitme |
Tümevarım |
Tümdengelim |
Öncüllerin sonuç önermesini zorunlu kıldığı ve doğru öncüllerin mutlaka doğru sonuçlara ulaştıracağı varsayımına dayalı çıkarım tipine Tümdengelim denir.
15.Soru
Yukarıdaki çözümleyici çizelge kuralı aşağıdakilerden hangisidir?
Tümel-evetleme |
Tikel-evetleme |
Koşul eklemi |
Karşılıklı koşul eklemi |
Alt alta yazma |
(A ^ B) tümel-evetleme önermesinin doğru olması için, A ve B önermelerinin birlikte doğru olmaları gereklidir. Çözümleyici çizelge kuralı tümel-evetleme kuralıdır.
16.Soru
Doğru öncüllerden yola çıktığımızda bizi mutlaka doğru sonuçlara ulaştıracağına emin olacağımız çıkarım biçimi aşağıdakilerden hangisidir?
Tümdengelimli Akıl Yürütme |
Tümevarımlı Akıl Yürütme |
Heptengitmeli Akıl Yürütme |
Önerme |
Tutarlılık |
Tümdengelimli akıl yürütmenin amacı, doğru öncüllerden yola çıktığımızda bizi mutlaka doğru sonuçlara ulaştıracağına emin olacağımız çıkarım biçimlerini bulmaktır.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi olumsal önermenin tanımıdır?
En az bir doğruluk değerlemesinde doğru, en az bir doğruluk değerlemesinde yanlış değerini alan önermeye denir. |
Tüm doğruluk değerlemelerinde doğru olan önermedir. |
Tüm doğruluk değerlemelerinde yanlış olan önermeye denir. |
Başka bir önermeden türetilmemiş olan önermelere denir. |
En az bir başka önermeden elde edilmiş önermelere denir. |
En az bir doğruluk değerlemesinde doğru, en az bir doğruluk değerlemesinde yanlış değerini alan önermeye olumsal önerme denir.
18.Soru
p: Ayşe derslerine çok çalışmıştır.
q: Ayşe sınavdan geçmiştir.
r: Ayşe başarılı bir öğrencidir.
s: Ayşe sınavlarında kopya çekmiştir.
t: Ayşe sınavlarından 90 ve üzeri puan almıştır.
Yukarıdaki sembolleştirme anahtarına göre aşağıdakilerden hangisi “Ayşe derslerine çok çalışmışsa sınavlarından 90 ve üzeri puan alarak geçmiştir. Veya Ayşe kopya çekmiş ise sınavlarından 90 ve üzeri puan almıştır fakat Ayşe başarılı bir öğrenci değildir.” ifadesine karşılık gelmektedir?
(p→(t˄q))˅(s→(t˄~r)) |
(p→(t˄q))˄(s→(t˄~r)) |
(p→~(t˄q))˅(s→(t˄~r)) |
(p˅(t˄q))˅(s→(t˄~r)) |
(~p˅(t˅q))→(s→(t˄~r)) |
“Ayşe derslerine çok çalışmışsa sınavlarından 90 ve üzeri puan alarak geçmiştir” önermesinde Ayşe’nin derslerine çok çalışması durumunda hem sınavlarından 90 puan ve üzeri alacağı hem de sınavlarını geçeceği söylendiğinden önermemizin ilk kısmı “(p→(t˄q))” ile başlayacaktır. Devamında “kopya çekmiş ise sınavlarından 90 ve üzeri puan almıştır” kısmında ise kopya çektiyse de sınavlarından 90 ve üzeri puan aldığını fakat Ayşe’nin başarılı olmayacağını belirtiyor. Bu kısım ise “(s→(t˄~r))” sembolleri ile gösterilir. Aralarında veya bağlacı bulunduğundan doğru cevap (p→(t˄q))˅(s→(t˄~r))’dir.
19.Soru
~p↔
p ˄ q |
p ˅ q |
p→q |
p↔ |
p ˄ ~q |
Verilen önermenin doğruluk tablosunu yaparsak;
p |
q |
~p |
~p↔ 20.Soru“Ali’nin mantık dersinden geçmesinin yeterli bir koşulu, Ali’nin mantık dersine düzenli olarak çalışmış ve tüm alıştırmaları çözmüş olmasıdır” önermesinin standart biçimi aşağıdakilerden hangisidir?
Yanıt Açıklaması:
“Ali’nin mantık dersinden geçmesinin yeterli bir koşulu, Ali’nin mantık dersine düzenli olarak çalışmış ve tüm alıştırmaları çözmüş olmasıdır” önermesini ele alalım. Doğru cevap B seçeneğidir.
© 2019 sorular.net
IOS Uygulamamız Güncellendi! |