Bakım türlerinin oluşmasında temel gerekçeler;

• Yaşlılık
• Hastalık
• Engellilik
• Yoksulluk

Yetersizliği olan birey evde ve kurumda bakımı sürdürülen, doktor veya kurumsal bağlamda yetersizliğine göre yardım ve tedavi destekleri alan kişidir. Bu yetersizlikler doğum öncesi, doğum sırası ve doğum sonrası gibi farklı zaman dilimlerinde oluşabilmesinden dolayı bireysel farklılıklar göz ardı edilmemelidir. Yetersizliği olan bireyler kendi yetersizlik türleri ve yetersizliğin düzeyi, bulundukları çevre ve koşulları, yaşları gibi farklı özellikler gösterdiğinden genellemeye gitmek uygun bir yaklaşım olmamaktadır.

Yetersizlik türleri; zihin yetersizliği, işitme yetersizliği, görme yetersizliği, fiziksel yetersizlik, özel öğrenme güçlüğü, dil ve konuşma güçlüğü, duygusal uyum güçlüğü, süreğen hastalık, sinir sistemi zedelenmesi ile oluşan yetersizlik, otizm, sosyal uyum bozukluğu, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, üstün ve özel yetenektir.

Yetersizliği olan bireylerin bakımının Temel amacı gelişim ve gereksinimlerine önem verilerek toplum içerisinde bir birey olarak topluma uyumlarını kolaylaştırma ve tam katılımları önünde bulunan engelleri kaldırarak öncelikle sosyal destek hizmetlerinden yararlanmalarını sağlamaktır. Ayrıca günlük yaşamları içerisinde olan aktivitelerini geliştirmeye yönelik becerilerin kazanımı sağlayarak, nitelikli bir yaşam sürmelerine destek olmaktır. Bu destekler sağlanırken yetersizliği olan bireyin kendisine güvenmesini, bağımsız olarak yaşamını idame ettirmesini ve üretken bir birey olarak toplumla bütünleşmesini sağlamak bakımın temel unsurları arasında yer almaktadır. Ayrıca;

• Yetersizliği olan birey için yapılan yasal düzenlemeler yetersizliği olan kişilerin yaşam çevresi, sağlık, temel bakım hizmetleri açısından ve toplumdan ayrışmadan yaşamlarını devam ettirmeleri,
• Yetersizliği olan bireyin saygınlığının korunması,
• Yaşadıkları çevrede yeterli desteğe sahip olan kişilerin, güven duygularının oluştuğu, olumlu tutum ve davranışların sağlandığı, sağlık ve bakımla ilgili sorun noktaların azaltılması da önemlidir.

• Yetersizliği olan bireye daima güler yüzlü, saygılı ve hoşgörülü davranılmalıdır.
• Birey içten ve samimi dinlenmelidir.
• Empati yapılmalıdır.
• Terminolojik kavramlar yetersizliği olan bireye uygun bir dille açıklanmalıdır.
• Bakım esnasında çevresel koşullar yetersizliği olan bireyin özelliklerine göre ayarlanmalıdır.
• Kalabalık olmayan steril bir ortamda bakım yapılmalıdır.
• Bakım esnasında mahremiyete dikkat edilmelidir.
• Bakım esnasında yetersizliği olan bireyin sevdiği birinin yanında olması anlayışla karşılanmalıdır.
• Yetersizliği olan bireyle bakım konusunda işbirliği yapılmalıdır.
• Bakım sürecinde yetersizliği olan birey ile biz dili kullanılmalıdır. (Sürece Katma)
• Engellinin tıbben sakıncalı değilse, alışkanlıklarına destek verilmeli, gerekirse rehberlik edilmelidir.

Bakım gereksinimi olan yetersizlikten etkilenmiş bireylere hizmet sunmasına dair Milli Eğitim Bakanlığı tarafından onaylanmış belge ve sertifikaya sahip olmalıdır. Ayrıca sağlık meslek liseleri, kız meslek liselerinin çocuk gelişimi ve eğitimi alanı ya da meslek liselerinin özürlü-yaşlı bakımı alanından mezun olmak ya da ilgili alanlarından en az ön lisans mezunu olarak bakım gereksinimi olan bireyin ikametgâhında bulunarak bakım hizmeti sağlayan kişi bakım elemanı olarak adlandırılmaktadır.

Engelli bakım elemanının taşıması gereken özellikler şunlardır:

• Yetersizliği olan bireyin özelliklerini tanıyabilmeli,
• Bakım yapacağı yetersizlik türünü tanıyabilmeli,
• Yetersizliği olan bireyin günlük bakımını yapabilmeli,
• Fizyoterapi ve meşguliyet (İş-Uğraşı) terapisi yapabilmeli,
• Yetersizliği olan bireyin odasını düzenleyebilmeli,
• Yatak içi ve dışı egzersizler yaptırabilmeli,
• Yetersizliği olan bireyin ilaç takibini yapabilmeli,
• İlk yardım uygulayabilmelidir.

• Banyo hazırlığı ve hijyen temizliği
• Tuvalet ihtiyacını gidermede yardım edilmesi ve gerektiğinde temizliğinin yapılması
• Tırnaklarının temizliği ve kesilmesi
• Saçlarının şekli ve taranması
• Dişlerinin bakımı ve temizliği
• Yemek ve içecek gereksinimlerinin karşılanması
• Bedensel temizliğin yapılması
• Sakal tıraşının olması
• İstenmeyen tüylerin temizlenmesi
• Giyinme ve soyunmada destek sunulması
• Burun ve kulak bakımı ile temizliği
• Yatağının düzenlenmesi ve temizlenmesi
• Odasının düzeni ve temizliği
• Çamaşır temizliği
• Tehlikeden korunma ve desteklenme
• Benzer tür ve işlevde farklı destekler şeklindedir.

Bakımda bu hususlara dikkat edildiği takdirde bireyin hem kendi ihtiyaçları hem de sosyal bağlamda ihtiyaç duyduğu gereksinimleri yerine getirilmiş olacaktır.

• Yetersizliği olan bireyin yakını ile bakım yaparken güler yüzlü, sakin ve anlayışlı olunmalı,
• Bakım yaparken yetersizliği olan bireyin yakınına, “bu işin uzmanı olduğunuz hissi” verilmeli,
• Yetersizliği olan birey yakını ile çok yüksek ya da alçak sesle, hükmeder tavırla konuşulmamalı,
• Yetersizliği olan bireyin yakınına sorulan soruları yanıtlamaları için süre sunulmalı,
• Yetersizliği olan bireyin yakınlarına, yetersizlikle ilgili kesin ve net bilgi verilmeli,
• Beden dili kullanılırken hassas olunmalı,
• Yetersizliği olan bireyin yakınına kendi adı ile seslenilmeli,
• İşbirliği yapılan kişiyle konuşurken, göz kontağı kurulmalı, kullanılan sözcükler sade ve anlaşılır olmalı, tıbbı terminolojiden uzak durulmalı.

Bu hususlar içerisinde elemanının en çok iletişim becerilerine önem göstermesi gerektiği vurgulanmaktadır. Sosyal kabul açısından bireyin yakınları ile sıcak ilişkilerin kurulması ama bu esnada profesyonellikten uzaklaşılmaması gerektiği vurgulanmalıdır.

• Yetersizliği olan bireyin ihtiyaçlarını ortaya koymak ve gidermek,
• Bakım planı hazırlamak,
• Yetersizliği olan bireyin rutinleri belirlemek,
• Yetersizliği olan bireyle ilgili paydaşlara örneğin doktoru, kurumda bakım yapılıyorsa bu birimin uzmanına bilgi sağlamak,
• Gün içerisinde rutin bakımı gerçekleştirmek,
• Alınması gereken tıbbi ilaçları yetersizliği olan bireye vermek,
• Uzmanlar arasında kurulacak olan iletişime öncülük etmek,
• Yetersizliği olan bireye fiziksel ve psikolojik tedavi sürecinde destek olmak, sağlık elemanları ile işbirliği yapmak,
• Sağlık uzmanları tarafından oluşturulmuş egzersizleri yerine getirtmek,
• Bakımın yapıldığı ortam ve odanın düzenini sağlamak,
• Yetersizliği olan bireyin beslenme rutininde doğrudan ya da dolaylı bireye destek sunmak,
• Hareket kısıtlılığı olan yetersizlikten etkilenmiş bireye pozisyon vermek,
• Bakım sürecinde kullanılması gereken araç gerecin kullanımını öğrenmek ve temizliğini yapmak,
• Bakım sürecinden kendi sağlık koşullarını düzenlemek ve güvenliğini almak,
• Uzmanlarla ortak kullanılan dokümanları hazırlayıp gerekli düzenlemeleri yapmak,
• Mesleki yenilikleri takip edip teknolojik gelişmeleri takip etmektir.

Temel amaç, bakımla ilgili karar verme sürecine yetersizliği olan bireyin katılamadığı durumlarda onun tercihlerine göre bakımın şekillenmesini sağlamaktır.

Bakım planlamasının alt amaçları şunlardır;

• Bakım hizmetlerinde karar alma sürecinin geliştirilmesi,
• Yetersizliği olan bireyin yetersizlik türü ve tercihlerine göre yetersizliği olan birey, bakım elamanı ve diğer paydaşlar arasında karar verme sürecinin kolaylaştırılmasını sağlamak,
• Zorlama olmadan yetersizliği olan birey göz ardı edilmeden karar verme sürecini işe dönük olarak oluşturmak,
• Değişen bakım durumlarına göre özgünlüğü birey merkezli olarak oluşturmak,
• Bireyin yetersizliğine göre değişiklik gösterecek olan bakım yaklaşımına ilişkin bireysel ve toplum bakış açılarını işe katarak planlama yapmak,
• Yetersizliği olan bireyin bakım hizmetleri sonucu elde edeceklerinin geliştirilmesi,
• Yetersizliği olan bireyin iyi olma hali ve refah düzeyini geliştirmek,
• Yetersizliği olan bireyin bakımda karşılaşabileceği olumsuzluklar yok etmek,
• Yetersizliği olan bireyin bakımdan kaynaklı ailelerine ve diğer bakım paydaşlarının üzerine yük olma ile ilgili kaygılarını ortadan kaldırmak,
• Sürecin kontrol edilmesinde yetersizliği olan bireyi işe katmaktır.

Sağlık durumu analizi, amaç ve hedefler, kaynakların incelenmesi, öncelikler, bakım planı oluşturma, plan uygulaması, takip etme, sonuç değerlendirmedir. Bakım planlamasının aşamaları ardışıktır ve birbirinden bağımsız düşünülemez.

Bakım planı, yetersizliği olan birey için bakımın nasıl sağlanacağına ilişkin bir yaklaşım geliştirme ve bunun süreç içerisinde nasıl kullanılacağını açıklayan programdır. Bireysel sağlık ihtiyaçlarının tanımlarını ve sağlık hizmetleri sürecinde yer alan kişilerin rol ve sorumluluklarını detaylı olarak içermektedir.

• Bakım planları amaç odaklı, dinamik araçlar olmalıdır.
• Bakım planlamasını kolaylaştıran araçlar bakım ekibinin tüm üyelerinin rollerine göre bilgiye güvenli bir şekilde erişmesini ve katkıda bulunmasını sağlamalıdır.
• Bakım planları yetersizliği olan bireyin yapabileceği ve yapamayacağı durumları karşılar nitelikte olabilmesi için bakım elemanı ile bireyin yetenekleri ile hazırbulunuşluğunu tanımlar ve yansıtır şekilde olmalıdır.
• Bakım planlaması ve araçları karar vermeyi kolaylaştırmalı ve hesap verebilirliği netleştirmelidir.
• Her birey bakım planlamasından ve araçlarından yararlanabilmelidir.

Bilgi toplama, bakım teşhislerinin oluşturulması, bakım amaçlarının belirlenmesi, bakım programının oluşturulup uygulanması, bakım hizmetleri sonucunda bakım planının değerlendirilip; yeniden düzenlenmesidir.

Bakım Amaçlarının Belirlenmesi; Bakım amaçları sonunda yetersizliği olan bireyin bağımsızlığa ulaşma düzeyi ya da becerilerdeki ilerlemelerinin somut olarak ifade edilmesidir. Oluşturulmuş her bir teşhis için bakım planı kapsamında en az bir amacın olması gerekmektedir. Bu teşhisler sonucu oluşturulmuş amaçların gerçekleştirilmesinde dikkat edilmesi gereken en önemli nokta yetersizliği olan bireyin bu sürece aktif katılımıdır. Bu önemli noktadan dolayı bakım elemanı, yetersizliği olan birey ve ailesi ile amaçlar beraber düzenlenmelidir. Böylece oluşturulan amaçlar daha isabetli ve gerçekçi olacaktır. Bakım elemanı bu amaçları koyarken dikkat etmesi gerekenler;

• İşbirliği içerisinde olmalı ve karşısında iletişim halinde olduğu kişilerin görüşlerine anlayışlı ve hoşgörülü yaklaşmalıdır.
• Amaçları en somut şekilde ifade etmeli ve bunları kayıt altına almalıdır.
• Amaçlar genelde gerçekleştirilebilecek nitelikte olmalı ve bu özelliği ile bakım planında yer almalıdır.
• Amaçlar görülmek istenilen değişiklikleri açık ve net ifadeler ile tanımlamalı ve herkes tarafından kolaylıkla anlaşılabilir olmalıdır ve o şekilde plana kayıt edilmelidir.
• Amaçlar plana yakın ya da uzak amaçlar olarak değil bir bütün olarak yerleştirilmelidir.
• Amaçları sürekli olarak değerlendirmek gerekmektedir.
• Amaçların gerçekleşip gerçekleşmediği ya da ne derece gerçekleştiği yapılan değerlendirmeler ile kontrol edilmelidir.
• Ayrıca süreç içerisinde beklenmedik durumlardan dolayı amaçlarda değişikliğe gidilebilmelidir.
• Amaçları yazarken bu husus dikkate alınmalı ve üzerinde değişiklik yapılacak nitelikte oluşturulmalıdır.

Bakım sürecinde desteklenen farklı gelişim alanlar şunlardır;

• Kişisel bakım,
• Anlama ve dil,
• Beceriler (İfade edici ve alıcı dil),
• Öğrenme,
• Hareketlilik,
• Kendini yönlendirme,
• Bağımsız yaşama becerileri,
• Ekonomik yeterlilik,
• Koordine destekler olmadan bağımsız çalışabilme.

Bakım planının oluşturulması ve uygulama aşamalarında sorumlulukları olan katılımcılar; birey, aile, özel eğitim öğretmeni, çocuk gelişim uzmanı, dil ve konuşma uzmanı, doktor, hemşire, fizik tedavi uzmanı, ergoterapist, diyetisyen, psikolog, sosyal hizmet uzmanı ve ev ekonomisti şeklinde sıralanabilir.

Doktor; Yetersizliği olan bireyin bakım süreci öncesi, sırası ve sonrasında sağlık durumunu değerlendirir, gerekli müdahaleleri yapar ve başka tıbbi desteklere refere eder. Ayrıca bakım sürecine destek olacak rutin kullanılması gereken ilaçların temin edilmesini sağlar. Kullanımları hakkında bakım elemanı ile işbirliği içerisinde ne dozda, hangi aralıkta alınması hakkında bilgi sunar.

Özel Eğitim Öğretmeni; Yetersizliği olan bireye uygun eğitim seçeneklerinin ortaya konulması ve uygulanması ile ilgilenirler. Ayrıca aile ve bireyin bakımından sorumlu bakım elemanlarına yönelik eğitimler ile çeşitli konularda bilgilendirici rolleri bulunmaktadır. Ayrıca bireyin katılacağı eğitim ortamlarına hazırlığı, süreçte ihtiyaç duyduğu destekleri doğrudan sunabilen katılımcılardır. Bireyin bakımının planlamasında yer alarak eğitsel alanda konulacak amaçlara dair bireyi değerlendirme, uygulama yapma ve sonucunda ne kadar ilerleme olduğunu ortaya koyabilirler.

Diyetisyen; Bakım sürecinde yetersizliği olan bireyin dengeli ve sağlıklı beslenme koordinasyonunu planlayan uzmandır. Bakım elemanı ile işbirliği içerisinde çalışır. Bireyin kilo ve kalori ihtiyaçlarına göre yiyecek düzenlemelerini oluşturmaktadır.

Çocuk Gelişim Uzmanı; Bu uzmanların genel amacı normal, yetersizlikten etkilenmiş ya da risk grubunda yer alan 0-18 yaşları arasında bulunan bireylerin gelişimlerine destek olmaktır. Bu uzmanlar bakım açısından önemli olan gelişim aşamalarını değerlendirme ve bu değerlendirmeler sonucu eylem planları hazırlayarak bakım elemanına doğrudan katkı sağlayabilirler. Ayrıca toplumsal açıdan yetersizliği olan bireylerin bakımlarına dolaylı katkı sağlayacak projeler üreterek toplumsal duyarlılık ve destekleri harekete geçirebilmektedirler. Ayrıca bireylerin gelişim aşamaları hakkında oluşturulacak amaçların gerçekçi sonuçlara ulaşmaları konusunda diğer uzmanlarla fikir alışverişi sağlarlar.

Dil ve Konuşma Uzmanı; Bu alanda çalışan kişiler insanların konuşma ve iletişim becerilerinde oluşan olumsuzlukların düzeltilmesi ve gerekli desteklerin sunulmasında görev alırlar. Yetersizlikten etkilenmiş bireylerin bu noktada oluşan olumsuzluklarının giderilmesi için bakım sürecinde oluşturulacak amaçların oluşturulması, bireyin süreç içerisinde değerlendirilmesi ve gerekli düzenlemelerin yapılarak bakım elemanına destek sunulmasında yer almaktadırlar.

Olumsuzlukları önlemeye yönelik öneriler;

• İletişimsizlik ve düşmanca yaklaşımlardan uzak durun.
• Anlaşmazlığın temellerini belirleyin.
• Aradaki olumsuzlukların seviyesi artmadan destek ve yardım alın.
• Anlaşmazlığa sizin etkiniz ve onun sizin üzerinizdeki etkisini düşünün.
• Karşınızdaki kişilerin isteklerini yerine getiremediğinizde yapmanız gerekenler: öncelikli olarak onlara makul başka bir seçenek sunarak duruma uyum sağlamaları konusunda ikna etmeye çalışabilirsiniz.
• Stres durumlarında aile dinamiklerine dikkat edin ve etiketlemeden kaçının.
• Ailelerin konu uzmanı ile konuşma isteği: Yetersizliği olan birey ya da ailesi bir problem durumunda o duruma ilişkin uzman ile iletişime geçme isteğinde bulunabilirler.
• Herşey başarısız olursa, yasal çözümlerin kullanımı: Bazı problem durumları kişilerarası iletişim ile çözülmediğinde resmi yollar kullanılarak çözüme kavuşturulma gereği duyabilir.
• Stresin farkına varın.
• Stres durumlarında aile dinamiklerine dikkat edin ve etiketlemeden kaçının, şeklinde sıralanabilir.

Yetersizliği    olan  birey için   yapılan      yasal düzenlemeler yetersizliği olan kişilerin yaşam çevresi, sağlık, temel bakım hizmetleri açısından ve toplumdan ayrışmadan yaşamlarını devam ettirmeleri, yetersizliği olan bireyin      saygınlığının       korunması, yaşadıkları    çevrede     yeterli       desteğe     sahip olan  kişilerin, güven   duygularının      oluştuğu,    olumlu       tutum        ve davranışların sağlandığı, sağlık ve bakımla ilgili sorun noktaların azaltılmasıdır.

Bakım gereksinimi olan yetersizlikten etkilenmiş bireylere hizmet sunmasına dair Milli Eğitim Bakanlığı tarafından onaylanmış belge ve sertifikaya sahip olmalıdır. Ayrıca sağlık meslek liseleri, kız meslek liselerinin çocuk gelişimi ve eğitimi alanı ya da meslek liselerinin özürlü-yaşlı bakımı alanından mezun olmak ya da ilgili alanlarından en az ön lisans mezunu olarak bakım gereksinimi olan bireyin ikametgâhında bulunarak bakım hizmeti sağlayan kişi bakım elemanı olarak adlandırılmaktadır.

Yetersizliği olan bireyin, hayatın tüm sürecine ilişkin yeterliliklerini kaybettiğinde gelecekteki bakımında etkili olabilecek kararların alınmasıyla ilgili hedefleri amaçlayan resmi karar alma süreci olarak tanımlanmaktadır.

Bakım planlamasının temel amacı bakımla ilgili karar verme sürecine yetersizliği olan bireyin katılamadığı durumlarda onun tercihlerine göre bakımın şekillenmesini sağlamaktır.

• Bakım hizmetlerinde karar alma sürecinin geliştirilmesi
• Yetersizliği olan bireyin yetersizlik türü ve tercihlerine göre yetersizliği olan birey, bakım elamanı ve diğer paydaşlar arasında karar verme sürecinin kolaylaştırılmasını sağlamak.
• Zorlama olmadan yetersizliği olan  birey göz   ardı edilmeden karar verme sürecini işe dönük olarak oluşturmak.
• Değişen bakım        durumlarına       göre özgünlüğü birey merkezli olarak oluşturmak.
• Bireyin yetersizliğine göre  değişiklik   gösterecek olan bakım yaklaşımına ilişkin bireysel ve toplum bakış açılarını işe katarak planlama yapmak.
• Yetersizliği olan bireyin bakım hizmetleri sonucu elde edeceklerinin geliştirilmesi.
• Yetersizliği olan bireyin iyi olma hali ve refah düzeyini geliştirmek.
• Yetersizliği olan bireyin bakımda karşılaşabileceği olumsuzluklar yok etmek.
• Yetersizliği olan bireyin bakımdan kaynaklı ailelerine ve diğer bakım paydaşlarının üzerine yük olma ile ilgili kaygılarını ortadan kaldırmak.
• Sürecin kontrol edilmesinde yetersizliği olan bireyi işe katmak.

• Planlama yetersizliği olan bireyin, ailesinin,   bakımda sorumlu personelin ve diğer profesyonellerin fikirlerini kapsayan ve onların yönelimlerine önem veren bir süreçtir.
• Yetersizliği olan bireyin gereksinim durumlarının sistematik olarak gözden geçirilerek belirlenmesine olanak sağlar.
• Yetersizliği olan bireye sunulacak hizmetin içeriğinde nelerin önemli ve öncelikli olması gerektiğinin paydaşlar tarafından tartışılıp ortaya konulmasına imkân verir.
• Bakım süreci sonunda ulaşılmaya çalışılan     hedeflerin düzenlemesine yardımcı olur.
• Bakım esnasında hangi amaçların gerçekleştirileceğini, bu amaçları gerçekleştirmede kimlerin ne gibi sorumlulukları olduğunu ve amaçlara ulaşmada hangi aralıklarda gözden geçirmelerin yapılacağını sistematik olarak ortaya koyar.
• Yetersizliği olan bireye sunulan bakımın güvenilir bir şekilde sunulmasını ve süreçte ortaya çıkabilecek risk durumları ile baş etmeye fırsat vermektir.

Sağlık durumu analizi, amaç ve hedefler, kaynakların incelenmesi, öncelikler, bakım planı oluşturma, planının uygulanması, takip etme ve sonuç değerlendirme şeklindedir.

• Açık ve net hedefler    ile     politikalar üretme
• Tanıyı dikkate alarak yetersizliği olan  bireye       destekler oluşturma
• Bakım sürecinin farklı aşamaları hakkında kolay anlaşılır bilgilendirmeler sunma
• Yetersizliği olan bireyi ve yakınlarının izni ile bakım sürecini kolaylaştıracak farklı kaynaklara ulaşma
• Bakımı sağlayacak bakım elamanına ve işbirliğindeki diğer uzmanlara bireyin yetersizlik türü hakkında detaylı eğitim sunma
• Bireye özel ihtiyaçları değerlendirmek ve     belirlemek için standart ön kabul değerlendirme araçlarını kullanma
• Bakım elemanın bakımın     uygulanması      ve     yasal mevzuat hakkında bilgilerinin güncel tutulması
• Gerektiğinde ek destek       ödeme       yapmak     için finansman sistemleri ayarlama şeklinde sıralanmaktadır.

1. Bakım planları amaç odaklı, dinamik araçlar olmalıdır (sabit belgeler değil)

2.Bakım planlamasını kolaylaştıran araçlar bakım ekibinin tüm üyelerinin rollerine göre bilgiye güvenli bir şekilde erişmesini ve katkıda bulunmasını sağlamalıdır.

3.Bakım planları yetersizliği olan bireyin yapabileceği ve yapamayacağı durumları karşılar nitelikte olabilmesi için bakım elemanı ile bireyin yetenekleri ile hazırbulunuşluğunu tanımlar ve yansıtır şekilde olmalıdır;

4.Bakım planlaması ve araçları karar vermeyi kolaylaştırmalı ve hesap verebilirliği netleştirmelidir.

5.Her birey bakım planlamasından ve araçlarından yararlanabilmelidir.

İç potansiyelini ifade etmektedir.

Kişisel Bakım

Anlama ve Dil

Beceriler   (İfade        edici ve     alıcı  dil)

Öğrenme

Hareketlilik

Kendini      Yönlendirme

Bağımsız   Yaşama     Becerileri

Ekonomik  Yeterlilik

Koordine   Destekler  Olmadan   Bağımsız   Çalışabilme

Birey, aile, özel eğitim öğretmeni, çocuk gelişim uzmanı, dil ve konuşma uzmanı, doktor, hemşire, fizik tedavi uzmanı, ergoterapist, diyetisyen, psikolog, sosyal hizmet uzmanı ve ev ekonomisti…

Ergoterapist

Sosyal hizmet uzmanı

İletişimsizlik ve düşmanca yaklaşımlardan uzak durmak. Anlaşmazlığın temellerini belirlemek. Aradaki olumsuzlukların seviyesi artmadan destek ve yardım almak. Stres durumlarında aile dinamiklerine dikkat etmek ve etiketlemeden kaçınmak

Herhangi bir olumsuz durumda bakım elemanı olumsuzlukları iyi belirleyip önlemek amaçlı erken müdahalelerde bulunmalıdır. Ayrıca bakım elemanı insanlarla olan iletişiminde etkili yöntemler kullanmayı bilmelidir. Bu şekilde sorunları önlemede ilerleme kat edebilir. Daha kapsamlı ve büyük durumlarda yasal hak ve sorumluluklarını bilerek çözümleri bu açıdan da çözmeyi deneyebilir. Sonuç olarak bakım sürecinin dinamik ve sistematik bir şekilde planlaması hem bakım ekibine hem de yetersizliği olan birey ve ailesine nitelik ve niceliksel olarak katkılar sağlayacaktır.

Yetersizliği olan bireye sunulacak olan bakımdan önce bakım elemanı temel kavramları bilmelidir. Bu kavramlar öncelikli olarak yetersizliği olan birey ve yetersizlik türleri, bakımın ne olduğu ve bileşenleri, bakım planlaması ve bakım planıdır. Bu konulara dair bilgi sahibi olmak bakım elemanına süreci istendik yönde ilerletme fırsatı verecektir. Yetersizliği olan bireyin özelliklerini bilerek bakımı planlamak bireyselleşmeye olanak sunacaktır. Bakım planında bulunan aşamaları takip etmek bakım planının sistematik şekilde ilerlemesini sağlayacaktır.