TOPLU İŞ HUKUKU Dersi Sendika Üyeliği ve Güvencesi soru cevapları:
Toplam 53 Soru & Cevap#1
SORU: Bir işçinin işçi sendikasına üyeliğinin gerçekleşme şartları nelerdir?
CEVAP: • Kanun anlamında bir işçi bulunmalıdır. • Bu işçi çalıştığı işyerinin girdiği işkolundaki bir sendikaya üye olabilir. • Başka bir sendikaya üyelik bulunmamalıdır. • İşçi belli bir yaşa ulaşmalıdır. • Sendika tüzüğünde aranan diğer koşullar sağlanmalıdır. • Üyeliğin kazanımı yollarından birisi gerçekleşmelidir.
#2
SORU: 6356 sayılı Kanununa göre sendika üyeliğinde teklik ilkesinin istisnası nedir?
CEVAP: Her ne kadar 6356 sayılı Kanunda işçi ve işverenlerin aynı işkolunda ve aynı zamanda birden çok sendikaya üye olamayacakları hükmüne yer verilse de; Kanunda aynı işkolunda ve aynı zamanda ayrı ayrı sözleşmelerle farklı işverenlere ait işyerlerinde çalışan işçilerin aynı işkolunda birden çok sendikaya üye olmalarına izin verilmiştir (m.17/3). Böylece artık bir işçinin aynı anda birden çok iş sözleşmesiyle aynı işkolunda ayrı ayrı işverenler yanında çalışması halinde, bu her bir iş ilişkisi çerçevesinde bağlı olduğu işyerinin girdiği iş kolundaki bir sendikaya üye olabilmesi mümkündür.
#3
SORU: İşçi sendikasına üye olmak için işçi kaç yaşında olmak zorundadır?
CEVAP: İşçi sendikasına üyelik için ilgili işçinin 15 yaşını doldurması şarttır.
#4
SORU: İşçi sendikasına üyelik hangi yöntemlerle gerçekleşebilecektir?
CEVAP: İşçi sendikasına üyelik şu yöntemlerle gerçekleşebilir: • Kuruluşta üyelik, • Olağan yol ile üyelik, • Yargı yoluyla üyelik, • Birleşme/katılma yoluyla üyelik.
#5
SORU: 6356 sayılı Kanunda düzenlenen yeni sistem uyarınca işçinin sendikaya olağan yolla üyeliği nasıl gerçekleşmektedir?
CEVAP: Sendikaya üye olmak isteyen bir işçinin üyeliği, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın sağladığı elektronik başvuru sistemine göre, e-Devlet kapısı üzerinden ilgili sendikaya üyelik başvurusunda bulunması ve sendika tüzüğünde belirtilen yetkili organın kabulüyle kazanılır (m.17/5). Eğer ilgili sendikanın yetkili organı başvuruyu otuz gün içinde açıkça kabul etmişse; buna üyeliğin açıkça kabulü ama otuz günlük süreyi sessiz geçirmişse de üyeliğin örtülü kabulü (m.17/5) var demektir.
#6
SORU: İşveren sendikası üyeliğinin gerçekleşme şartları nelerdir?
CEVAP: İşveren sendikası üyeliğinin gerçekleşme şartları şunlardır: • Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu anlamında işveren bulunmalıdır. • Ehliyet koşulu sağlanmalıdır. • İşyerinin girdiği işkolunda bir sendikaya üye olunabilir. • Üyeliğin kazanımı yollarından biri gerçekleşmelidir.
#7
SORU: Kamu kesimi işverenleri bakımından sendika üyeliği nasıl gerçekleşmektedir?
CEVAP: Kamu kesimi işverenleri kendi faaliyetlerinin girdiği işkolundaki bir işveren sendikasına üye olmak zorunda değildir. Onlar için iki alternatif söz konusudur. Şöyle ki, bir kamu işvereni, • Özel kesim işverenlerinin de üye olduğu bir işveren sendikasına (özel kesim işveren sendikasına) üye olabilir. Ama bu durumda sadece kendi faaliyetinin girdiği işkolunda kurulu bir işveren sendikasına üye olabilecektir. Zira özel kesim işveren sendikalarının birden fazla işkolunda faaliyet göstermeleri mümkün değildir. Sonra özel kesimde bir işveren de ancak kendi faaliyetinin girdiği işkolunda bir sendikaya üye olabilir. Bu ise işverenin her bir işyeri bakımından söz konusudur. • Kamu işverenleri sendikasına üye olmak istiyorsa; bu durumda kamu işverenleri sendikası (tüzüğünde farklı bir hüküm yoksa) tüm işkollarını kapsar biçimde faaliyette bulunabileceğinden (m.3/2), her işkolundan kamu işverenlerini üye kabul edebilecektir. O halde bir kamu işvereni, kendi faaliyetinin girdiği işkoluna bakmaksızın herhangi bir kamu işverenleri sendikasına üye olabilecektir.
#8
SORU: İşveren sendikasına üyelik hangi yöntemlerle gerçekleşebilecektir?
CEVAP: İşveren sendikasına üyelik şu yöntemlerle gerçekleşebilir: • Kuruluşta üyelik yolu, • Olağan yöntem ile kazanım, • Yargısal yol ile kazanım, • Sendikaların birleşmesi/katılması yoluyla kazanım.
#9
SORU: 6356 sayılı Kanunda düzenlenen yeni sistem uyarınca işverenin sendikaya olağan yolla üyeliği nasıl gerçekleşmektedir?
CEVAP: Sendikaya üye olmak isteyen bir işverenin üyeliği, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın sağladığı elektronik başvuru sistemine göre, e-Devlet kapısı üzerinden ilgili sendikaya üyelik başvurusunda bulunması ve sendika tüzüğünde belirtilen yetkili organın kabulüyle kazanılır (m.17/5). Eğer ilgili sendikanın yetkili organı başvuruyu otuz gün içinde açıkça kabul etmişse; buna üyeliğin açıkça kabulü ama otuz günlük süreyi sessiz geçirmişse de üyeliğin örtülü kabulü (m.17/5) var demektir.
#10
SORU: Konfederasyon üyeliğinin gerçekleşme şartları nelerdir?
CEVAP: Konfederasyon üyeliğinin gerçekleşme şartları: • Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu anlamında bir sendika bulunmalıdır. • Bu sendikanın usulünce üyelik kararı alması gerekir. • Konfederasyon üyeliğinin kazanımı yollarından birisi gerçekleşmelidir.
#11
SORU: Konfederasyona üyelik hangi yöntemlerle gerçekleşebilir?
CEVAP: Konfederasyona üyelik şu yöntemlerle gerçekleşir: • Kuruluşta üyelik, • Konfederasyonların birleşmesi/katılması yoluyla üyelik, • Sonradan üyelik.
#12
SORU: Sendika üyeliğinde teklik ilkesi nedir?
CEVAP: Sendika üyeliğinde teklik ilkesi; işçilerin aynı iş ilişkisi çerçevesinde aynı anda aynı işkolunda bir tek sendikaya üye olabileceğidir. İşverenler bakımındansa, bir işverenin aynı işyeri bağlamında aynı işkolunda aynı anda bir tek işveren sendikasına üye olabileceğini ifade eder. Buna aykırı olarak, aynı iş ilişkisi/işyeri vesilesiyle aynı anda aynı işkolunda birden çok sendikaya üyelik halinde ise, sonraki üyelik(ler) geçersizdir. Sendikalar da aynı anda birden çok konfederasyona (üst kuruluşa) üye olamazlar. Birden çok konfederasyona üyelik halinde (eskisinden farklı olarak) sadece sonraki üyelikler geçersizdir.
#13
SORU: 6356 sayılı Kanuna göre sendikaların uluslararası kuruluşlara üyeliği nasıl gerçekleşmektedir?
CEVAP: Türk işçi/işveren sendikaları ve/veya konfederasyonları uluslararası işçi-işveren kuruluşlarına önceden izin almadan, serbestçe kurucu veya üye olabilir, mevcut üyelikten çekilebilir, onlarla işbirliğinde bulunabilir, onlara üye veya temsilci gönderebilir yahut onların temsilcilerini kabul edebilir yahut yabancı ülkelerde dış temsilcilikler açabilirler.
#14
SORU: Uluslararası işçi kuruluşlarının Türkiye’de faaliyet göstermesi mümkün müdür? Mümkünse nasıldır?
CEVAP: Uluslararası işçi ve işveren kuruluşlarının (sendika ve/veya konfederasyonlarının) Türkiye’de faaliyet göstermeleri mümkündür. Ancak bu kuruluşların Türkiye’de temsilcilik açabilmesi veya üst kuruluşlara (konfederasyonlara) üye olabilmesi için Dışişleri Bakanlığı’nın görüşü ve İçişleri Bakanlığı’nın izninin alınması şarttır.
#15
SORU: Sendika üyesi işçi veya işverenin sendika üyeliği nedeniyle sahip olduğu haklar nelerdir?
CEVAP: Bir üyenin, ilgili örgüte (sendikaya/konfederasyona) üyeliği nedeniyle sahip olduğu haklar: • Kuruluşun/örgütün faaliyet ve yönetimine katılma hakkı, • Örgütün tesis ve faaliyetlerinden yararlanma hakkı, • Üyenin korunma hakkıdır.
#16
SORU: Sendika/konfederasyon üyeliğinin üyeye yüklediği yükümler nelerdir?
CEVAP: Sendika/konfederasyon üyeliğinin üyeye yüklediği yükümler: • Aidat ödeme borcu, • Örgüt/kuruluşun düzenine uyma borcu.
#17
SORU: 6356 sayılı Kanuna göre üyelerin aidat ödeme borcunun asgari ve azami sınırları nelerdir?
CEVAP: 6356 sayılı Kanun, üyelik aidat› konusunda bir alt veya üst sınır getirmemektedir. Bundan hareket edilirse; miktarını özgürce belirlemenin içinde, hiç veya belli sürede aidat alınmayacağı yönünde düzenlemeye gitmenin de bulunduğu söylenebilir. Buna karşın ise kuruluşların gelirlerinden birisinin üyelik aidat› olması (m.28/1-a) ve üyelik aidatının ayrıca düzenlenmesi (m.18) ve hatta kuruluş tüzüklerinde üyelerce ödenecek aidat ile ilgili usul ve esasların yer almasının zorunluluğundan (m.8/1) söz eden hükümler baz alınırsa, üyeden hiç üyelik aidatı alınmayacağı yönündeki anlayışın biraz zorlandığı söylenebilir. Sonuç itibariyle ilgili kuruluşun tüzüğünde gösterilen usul ve esaslara göre, üyelik aidatının miktarının ne olacağını, o kuruluşun genel kurulu belirleyecektir (m.18/1).
#18
SORU: İşçi sendikalarına ödenecek üyelik aidatları nereye ve nasıl ödenir?
CEVAP: İşçi sendikalarında eğer sendika, ilgili üye işçinin çalıştığı işyerinde/toplu iş sözleşmesi ünitesinde toplu iş sözleşmesi için yetkili (herhalde kesin yetkili) bir sendika ise, buna ödenecek üyelik aidatlarını işveren, bu sendikanın yazılı başvurusu üzerine üye işçilerin ücretlerinden kaynakta kesinti yöntemiyle kesip en geç bir ay içinde ilgili işçi sendikasına ödeyecektir (m.18/2). Kaynaktan kesme yöntemine check-off sistemi de denilmektedir. Anılan aidatı kesmeyen veya kesse de vaktinde ödemeyen işveren, ayrıca bildirim ilgili sendikaya gecikilen süre için bankalarca uygulanan en yüksek işletme kredisi faizi üzerinden gecikme faizi de ödemek zorunda kalır (m.18/3). Buna karşın sendika toplu iş sözleşmesi tarafı değilse ve toplu iş sözleşmesi yetkisine de sahip bulunmuyorsa, ona ödenecek üyelik aidatının (TBK m.89/I’den hareketle) belirtilen sürede sendikaya götürülerek veya sendikanın bildirdiği banka hesabına yatırılarak bizzat üye tarafından ödenmesi beklenir.
#19
SORU: 6356 sayılı Kanuna göre sendika üyeliğini sona erdiren haller nelerdir?
CEVAP: Sendika üyeliğini sona erdiren haller: • Üyeliğin kendiliğinden son bulması, • Üyeliğin iradi biçimde son bulması, - Üyelikten çıkma (istifa, çekilme), - Üyelikten çıkarma (ihraç), • Üyeliğin başka sendikada devamı yoluyla üyeliğin son bulması.
#20
SORU: 6356 sayılı Kanunda öngörülen yeni sisteme göre sendika üyeliğinden çekilme nasıl gerçekleşecektir?
CEVAP: Yeni sisteme göre her üye, e-Devlet kapısı üzerinden çekilme bildiriminde bulunmak suretiyle üyelikten çekilebilir. E-Devlet kapısı üzerinden yapılan çekilme bildirimi elektronik ortamda eşzamanlı olarak Bakanlığa ve sendikaya ulaşır (m.19/2). Ancak çekilme, yine çekilme isteğinin sendikaya bildirim tarihinden itibaren bir ay sonra gerçekleşmiş olur.
#21
SORU: Sendika üyeliğinde çıkarma (ihraç) için Kanunun öngördüğü şartlar nelerdir?
CEVAP: Kanuna göre üyelikten çıkarmayı gerektiren haklı nedenlerin neler olduğu, ilgili kuruluşun tüzüğünde açıkça gösterilebilir (m.8/1-d). Fakat tüzükte düzenlenmediği hallerde bile genel hükümlere (MK m.67) göre haklı neden bulunabilir ve çıkarmaya gidilebilir. Gerek sendika gerekse konfederasyonda üyeliğe kabulde hangi organ yetkili olursa olsun, üyelikten çıkarma kararının, o örgütün genel kurulunca verilmesi gerekir (m.19/4, m.20/3). Başka bir organın verdiği karar hukuken geçersizdir.
#22
SORU: 6356 sayılı Kanuna göre sendika üyeliği hangi hallerde askıda kalır?
CEVAP: Kanuna göre herhangi bir askeri ödev nedeniyle silah altına alınan üyenin üyelik ilişkisinin bu süre içinde askıda kalacaktır. Ancak bu kanuni askı hali dışında başka askı hallerinin tüzükle getirilmesine engel yoktur.
#23
SORU: 6356 sayılı Kanuna göre üyeliğin sona ermediği gibi askıda da kalmayıp aynen tüm içeriğiyle devam edeceği durumlar nelerdir?
CEVAP: Kanununa göre bu durumlar: • Geçici (1 yılı geçmemek üzere) işsizlik, • Kuruluşun genel kurul dışındaki zorunlu organlarında görev almak, • Emekli olduğu halde çalışmak.
#24
SORU: Türk Hukukunda sendika üyeliğinin güvenceye bağlandığı aşamalar nelerdir?
CEVAP: Kanuna göre; bir işverenin henüz işe alırken veya işe aldığı bir işçinin iş ilişkisi devam ederken yahut da iş ilişkisini sona erdirirken sendika üyeliğine dayanan ayırımcı bir tutuma girmesi yasaklanmıştır. Buna göre işçilerin işe alınmalarının genel olarak veya belli bir sendikaya üye olup olmamaları yahut mevcut üyeliklerini devam ettirip ettirmemeleri şartına bağlanamayacağıdır. Aynı şeklide, işe alınmış ve çalışması (iş ilişkisi) devam ederken, işverenin sendikaya üye olup olmamaları yahut mevcut üyeliklerini sona erdirip erdirmemelerini ölçüt alarak işçiler arasında iş koşulları bakımından ayırım yapması da yasaktır. Ayrıca işveren, işçilerin iş sözleşmelerini feshederken, sırf sendika üyeliği (üye olup olmama/üye kalıp kalmama) bakımından işçiler arasında haksız ayırım yapamaz.
#25
SORU: Türk Hukukunda işverenin sendikal nedenli ayrımcı tutumuna bağlanan yaptırımlar genel olarak nelerdir?
CEVAP: İşverenin sendikal nedenli ayrımcı tutumuna bağlanan yaptırımlar, duruma göre; hukuki yaptırımlar (sendikal tazminat, geçersizlik ve iş güvencesi) olabileceği (m.25/4, 5) gibi idari para cezası ve cezai yaptırım biçiminde cezai de olabilir.
#26
SORU: Sendikal tazminat nedir?
CEVAP: Sendikal tazminat; işverenin, gerek fesih dışında ve gerekse de sözleşmenin feshi bağlamında sendikal kökenli haksız-ayırımcı işlemiyle karşılaşan işçiye, işverenin işçinin ücretinin bir yıllık tutarından az olmamak üzere ödeyeceği tazminattır. Buna göre sendikal tazminat; sadece iş koşullarında ve işe son vermedeki ayırımda değil, işçi adayının sendika üyeliği (veya başka bir sendikal nedenle) işe alınmadığı hallerde de gündeme gelebilecektir.
#27
SORU: İş güvencesi kapsamındaki işçilerin iş sözleşmesinin sendikal nedenle feshinde işçilerin izleyebileceği yollar nasıldır?
CEVAP: Mülga Kanun döneminde işçi iş güvencesi koşullarını taşıyorsa, bunu işletmek veya hakkını kaybetmek zorunda kalıyordu. Şimdi işçi, iş güvencesi koşullarını sağladığı halde işletmek zorunda değildir ve doğrudan sendikal tazminat talep edebilir. Bu ihtimalde feshin sendikal nedene dayanmadığını işverenin ispat etmesi gerekir.
#28
SORU: Sendikal ayrım hallerinde ve sendikal fesihlerde işçiye ödenecek sendikal tazminat tutarı nasıl belirlenir?
CEVAP: Sendikal tazminatın en az miktarı işçinin ücretinin bir yıllık tutarıdır. Tazminata baz alınacak ücret, işçiye haksız-ayırımcı işlemin gerçekleştiği tarihte ödenmesi gereken ücrettir. Yani ayırımcı işlem işverence iş sözleşmesinin feshi ise; feshin gerçekleştiği andaki ücrettir. Fesih dışı bir ayırımcı işlem ise, bu işçinin bu işlemle karşılaştığı tarihteki ücrettir. Kısacası, sendikal tazminat son ücretten hesaplanır. Son ücret giydirilmiş ücret değil, çıplak ücret (iş karşılığı ücret)tir. Yine çıplak ücretin neti değil brütü esas alınır. Fakat işe girişte yapılan sendikal nedenli haksız ayırım adayın bu yüzden işe alınmaması tarzında olduğunda, onun henüz burada işe girmediğinden, bir ücreti yoktur ki, son ücretten söz olunsun. Bu ihtimalde adayın yaşına uyan kanuni asgari ücretten (veya varsa işyerindeki toplu iş sözleşmesine göre ödenecek sözleşmesel asgari ücretten) hesaplama ve ödeme yoluna gitmek gerekir.
#29
SORU: Uğranılan ayrım nedeniyle sendikal tazminat ile ayrımcılık tazminatına aynı anda hak kazanmak mümkün müdür?
CEVAP: İşçinin bu iki tazminatı bir arada talep edip edemeyeceğinin saptanabilmesi için, öncelikle İş Kanununun 5. maddesine bakmak gerekir. İşverenin eşit işlem yapma borcunun esasları ile haksız ayırım yasağını düzenleyen İş Kanununda 2821 sayılı Sendikalar Kanunu’nun 31.maddesi hükümleri saklı tutulmuştur (İK m.5/V). Bunun artık Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununun 25. maddesi olarak anlaşılması gerekir (m.81/2). Bu düzenlemeye göre, işçi, sendika üyeliği (veya başka bir sendikal) nedenli haksız ayırıma maruz kaldığında İş Kanununun 5. maddesine değil, Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununun 25. maddesine dayalı olarak hakkını aramalıdır. Bu kanuni düzenleme karşısında işçi aynı olay nedeniyle hem sendikal tazminat hem de haksız ayrımcılık tazminatı talep edemez.
#30
SORU: Sendikal nedenle gerçekleştiği ileri sürülen fesihlerde ispat yükü kimdedir?
CEVAP: Sendikal fesihte dayanılan fesih nedenini ispat yükü işverene aittir (m.25/6). Şüphesiz işveren fesih beyanında herhangi bir neden göstermiş/göstermemiş olabilir ama feshin en azından sendikal nedene dayanmadığını ispat etmesi gerekir. Eğer işveren sendikal neden dışında bir neden gösteremezse zaten işçi davayı kazanır ama işveren farklı bir sebebe dayandığını ortaya koyarsa, buna rağmen feshin işverenin gösterdiği bu nedene dayanmadığını iddia eden işçinin, feshin sendikal nedene dayandığını kendisinin ispat etmesi gerekir (m.25/6). İşçinin bu ispat yükü bağlamında herhalde bu işin belgesini bulamayacağından, somut ispat yerine feshin sendikal nedenle yapıldığı sonucuna götürebilecek emareleri ortaya koyması, işverenin ileri sürdüğü sebebin varit bulunmadığını kuvvetli gösterecek veriler sunması gerekir.
#31
SORU: Feshin sendikal nedene dayanmadığını kanıtlayan ancak geçerli bir nedenin varlığını ortaya koyamayan işverenin karşılaşacağı hukuki sonuçlar nelerdir?
CEVAP: Bu durumda işçinin işe iadesi ve feshin geçersizliğine karar verilmiş demektir. Ayrıca işçinin on işgünü içinde işe başlatılmaya yönelik samimi başvurusu ve işverenin onu bir ay içinde işe başlatması beklenir. İşe başlatılırsa sadece yargılama nedeniyle boşta geçen sürenin en çok dört aylık kısmının ücret vs hakları ödenir ve anılan süre işçinin kıdemine ve sigortalı hizmet süresi ile prim ödeme gün sayısına dahil edilir. İşçiye başka bir ödeme yapılmaz. İşçi on işgünü içinde hiç başvurmazsa veya başvursa da bu başvuruda samimi değilse, iş güvencesine dair yukarıda sözü edilen hiçbir ödemeye hak kazanamaz, deyim yerindeyse; kazandığı davayı bu tutumuyla kaybetmiş olur.
#32
SORU: Sendikal feshe maruz kalan ve iş güvencesi yolunu işletmeyen işçinin sendikal tazminat talebiyle açacağı davada zamanaşımı süresi ne kadardır?
CEVAP: İş güvencesi kapsamında olsun olmasın işçi, iş sözleşmesinin fesih tarihinden itibaren (TBK md 146 gereğince) 10 yıllık zamanaşımı süresi içinde dava açıp sendikal tazminat talep edebilecektir.
#33
SORU: Sendika üyeliğinin güvencesi olarak işveren aleyhine öngörülen idari ve cezai yaptırımlar nelerdir?
CEVAP: 6356 sayılı Kanunun 19. maddesine aykırı olarak üye kalmaya veya üyelikten ayrılmaya zorlayanlar, fiilleri daha ağır bir cezayı gerektirmediği takdirde, her bir üyelik için 5000 TL idari para cezası ile cezalandırılırlar (m.78/1- c). Ayrıca Türk Ceza Kanununun 118. Maddesine göre; Bir kimseye karşı bir sendikaya üye olmaya veya olmamaya, sendikanın faaliyetlerine katılmaya veya katılmamaya, sendikadan veya sendika yönetimindeki görevinden ayrılmaya zorlamak amacıyla, cebir veya tehdit kullanan kişi altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
#34
SORU:
Üyelik ilişkisi nedir?
CEVAP:
Üyelik İlişkisi
Sendika veya konfederasyon ile belli koşullarla ona bağlı kişiler (üyeler) arasındaki ilişkidir
#35
SORU:
Bir işçinin işçi sendikasına üyeliğinin gerçekleşme şartları nelerdir?
CEVAP:
Bir işçinin işçi sendikasına üyeliğinin gerçekleşme şartları şunlardır:
• Kanun anlamında bir işçi bulunmalıdır.
• Bu işçi çalıştığı işyerinin girdiği işkolundaki bir sendikaya üye olabilir.
• Başka bir sendikaya üyelik bulunmamalı ve belli bir yaşa ulaşmalıdır.
• Sendika tüzüğünde aranan diğer koşullar sağlanmalıdır.
• Üyeliğin kazanımı yollarından birisi
gerçekleşmelidir.
#36
SORU:
İşçi sendikasına üyelik için kaç yaş şartı vardır?
CEVAP:
İşçi sendikasına üyelik için ilgili işçinin 15 yaşını doldurması da şarttır.
#37
SORU:
İşçi sendikasına üyelik hangi yöntemlerle gerçekleşir?
CEVAP:
İşçi sendikasına üyelik şu yöntemlerle gerçekleşebilir:
• Kuruluşta üyelik,
• Olağan yol ile üyelik,
• Yargı yoluyla üyelik,
• Birleşme/katılma yoluyla üyelik.
#38
SORU:
Sendika kurulması için en az kaç kişi gereklidir?
CEVAP:
Sendika kurulması için en az 7 kişi gereklidir
#39
SORU:
İşveren sendikası üyeliğinin gerçekleşme şartları nelerdir?
CEVAP:
İşveren sendikası üyeliğinin gerçekleşme şartları şunlardır:
• Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu anlamında işveren bulunmalıdır.
• Ehliyet koşulu sağlanmalıdır.
• İşyerinin girdiği işkolunda bir sendikaya üye olunabilir.
• Üyeliğin kazanımı yollarından biri gerçekleşmelidir.
#40
SORU:
Herhangi bir işveren sendikasına üye olmak zorunda olmayan kamu kesimi işverenleri için diğer alternatifler nelerdir?
CEVAP:
Onlar için iki alternatif söz konusudur. Şöyle ki,
bir kamu işvereni,
a. Özel kesim işverenlerinin de üye olduğu bir işveren sendikasına (özel kesim işveren sendikasına) üye olabilir. Ama bu durumda sadece kendi faaliyetinin girdiği işkolunda kurulu bir işveren sendikasına üye olabilecektir.
Zira özel kesim işveren sendikalarının birden fazla işkolunda faaliyet göstermeleri mümkün değildir. Sonra özel kesimde bir işveren de ancak kendi faaliyetinin girdiği işkolunda bir sendikaya üye olabilir. Bu ise işverenin her bir işyeri bakımından sözkonusudur.
b. Kamu işverenleri sendikasına üye olmak istiyorsa; bu durumda kamu işverenleri sendikası (tüzüğünde farklı bir hüküm yoksa) tüm işkollarını kapsar biçimde faaliyette bulunabileceğinden(m.3/2), her işkolundan kamu işverenlerini üye kabul edebilecektir. O halde bir kamu işvereni, kendi faaliyetinin girdiği işkoluna bakmaksızın herhangi bir kamu işverenleri sendikasına üye olabilecektir.
#41
SORU:
Konfederasyon üyeliğinin gerçekleşme şartları nelerdir?
CEVAP:
Konfederasyon üyeliğinin gerçekleşme şartları
şunlardır:
• Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu anlamında bir sendika bulunmalıdır.
• Bu sendikanın usulünce üyelik kararı alması
gerekir.
• Konfederasyon üyeliğinin kazanımı yollarından birisi gerçekleşmelidir.
#42
SORU:
Konfederasyona üyelik hangi yöntemlerle gerçekleşebilir?
CEVAP:
Konfederasyona üyelik şu yöntemlerle gerçekleşebilir:
• Kuruluşta üyelik,
• Konfederasyonların birleşmesi/katılması yoluyla üyelik,
• Sonradan üyelik.
#43
SORU:
Sendika üyeliğinde teklik ilkesi nedir?
CEVAP:
Sendika Üyeliğinde Teklik
İşçilerin aynı iş ilişkisi çerçevesinde aynı anda aynı işkolunda bir tek sendikaya üye olabileceğidir. İşverenler bakımındansa, bir işverenin aynı işyeri bağlamında aynı işkolunda aynı anda bir tek işveren sendikasına üye olabileceğidir.
#44
SORU:
Türk sendikaları için uluslararası kuruluşlara üyelik şartı nedir?
CEVAP:
Türk işçi/işveren sendikaları ve/veya konfederasyonları uluslararası işçi-işveren
kuruluşlarına önceden izin almadan, serbestçe kurucu veya üye olabilir, mevcut
üyelikten çekilebilir, onlarla işbirliğinde bulunabilir, onlara üye veya temsilci gönderebilir yahut onların temsilcilerini kabul edebilir yahutta yabancı ülkelerde dış temsilcilikler açabilirler
#45
SORU:
Bir üyenin, ilgili örgüte (sendikaya/konfederasyona) üyeliği nedeniyle sahip olduğu haklar nelerdir?
CEVAP:
Bir üyenin, ilgili örgüte (sendikaya/konfederasyona) üyeliği nedeniyle sahip olduğu
haklar şunlardır:
• Kuruluşun/örgütün faaliyet ve yönetimine katılma hakkı,
• Örgütün tesis ve faaliyetlerinden yararlanma hakkı,
• Üyenin korunma hakkı.
#46
SORU:
Sendika/konfederasyon üyeliğinin üyeye yüklediği yükümler nelerdir?
CEVAP:
Sendika/konfederasyon üyeliğinin üyeye yüklediği yükümler şunlardır:
• Aidat ödeme borcu,
• Örgüt/kuruluşun düzenine uyma borcu.
#47
SORU:
Sendika üyeliğini sona erdiren haller nelerdir?
CEVAP:
Sendika üyeliğini sona erdiren haller şunlardır:
• Üyeliğin kendiliğinden son bulması,
• Üyeliğin iradi biçimde son bulması,
• Üyelikten çıkma (istifa, çekilmr),
• Üyelikten çıkarma (ihraç),
• Üyeliğin başka sendikada devamı yoluyla üyeliğin son bulması.
#48
SORU:
İhraç nedir?
CEVAP:
Üyenin isteğiyle üyelikten ayrılmasına çekilme (istifa), örgütün üyeyi üyelikten
atmasına ihraç (çıkarma) adı verilir.
#49
SORU:
Üyelikten çıkarma kararını kim verir?
CEVAP:
Gerek sendika gerekse konfederasyonda üyelikten çıkarma kararının, o örgütün
genel kurulunca verilmesi gerekir.
#50
SORU:
Üyeliğin sona ermediği gibi askıyla da karşılaşmayacağını, aynen tüm
içeriğiyle devam edeceğini durumlar nelerdir?
CEVAP:
“Geçici işsizlik”, “kuruluşun genel kurul dışındaki zorunlu organlarında görev almak” ve “emekli olduğu halde çalışmak”tan ibarettir
#51
SORU:
Sendika üyeliğinin güvenceye bağlandığı aşamalar nelerdir?
CEVAP:
İşçi sendikası üyeliğinin aşağıdaki gibi değişik aşamalarda güvenceye bağlandığı görülür. Gerçekten Kanuna göre; bir işverenin henüz “işe alırken” veya işe aldığı bir işçinin “iş ilişkisi devam ederken” yahut da “iş ilişkisini sona erdirirken” sendika üyeliğine dayanan ayırımcı bir tutuma girmesi yasaklanmıştır (m.25/1, 2, 3; İK m.5).
#52
SORU:
Sendikal tazminat nedir?
CEVAP:
Sendikal Tazminat
İşverenin, gerek fesih dışında ve gerekse de sözleşmenin feshi bağlamında sendikal kökenli haksız-ayırımcı işlemiyle karşılaşan işçiye, işverenin işçinin ücretinin bir yıllık tutarından az olmamak üzere ödeyeceği tazminattır.
#53
SORU:
Cezai yaptırım kaça ayrılır?
CEVAP:
Cezai yaptırım, idari para cezası ve gerçek anlamda ceza olarak ikiye ayrılır.