XI-XIII. YÜZYILLAR TÜRK DİLİ Dersi Harezm Türkçesi Metin İnceleme I: Nehcü’l-Feradis ve Kışaşü’l Enbiya soru cevapları:
Toplam 20 Soru & Cevap#1
SORU:
Türk edebiyatındaki kırk hadis çevirilerinin ilk örneği nedir?
CEVAP:
Türk edebiyatındaki kırk hadis çevirilerinin ilk örneği Nehcü ’l-Faradis'tir.
#2
SORU:
Nehcü ’l-Faradis kim tarafından ne zaman yazılmıştır?
CEVAP:
Türk edebiyatındaki kırk hadis çevirilerinin ilk örneği olan Nehcü ’l-Faradis Mahmud bin ‘Ali tarafından 1357-1358 yıllarında yazılmıştır.
#3
SORU:
Nehc'ül Feradis eserinin bapları hakkında bilgi veriniz.
CEVAP:
Eser onar fasıllı dört baptan meydana gelmektedir. Birinci bap Hz. Peygamberi, ikinci bap dört halifeyi, üçüncü bap ehli beyti ve dört imamı, dördüncü bap Allah’a hoş gelmeyen amelleri anlatır. Her fasıl Arapça bir hadisle başlar, Türkçe çevirisi verildikten sonra İslam âlimlerinin eserlerinden o hadisin manasını aydınlatan kısımlar tanık olarak verilir.
#4
SORU:
Nehcü ’l-Faradis eserinin günümüz Türkçesindeki adı nedir?
CEVAP:
Cennetlerin Açık Yolu.
#6
SORU:
Kısasü'l Enbiya kim tarafından yazılmıştır?
CEVAP:
Nasiru’d-din bin Burhanu’d-din arRabguzi tarafından yazılmıştır.
#7
SORU:
Kısasü'l Enbiya kaç yılında yazılmıştır?
CEVAP:
Nasiru’d-din bin Burhanu’d-din arRabguzi tarafından 1310-1311 yılında yazılmıştır.
#8
SORU:
Kısasü'l Enbiya ne hakkındadır?
CEVAP:
Peygamber kıssalarını konu alan eserde, dini konular edebi bir dille nakledilmiş, Arapça ve Türkçe manzumelere yer verilmiştir. Eserde peygamberlere ve din büyüklerine yazılmış kasidelerden başka aşk, tabiat gibi konuların işlendiği manzumeler de bulunmaktadır.
#10
SORU:
Nehcü'l Feradis ne hakkındadır?
CEVAP:
Eser, dünya ve ahirette mutlu olmak için gerekli Müslümanlık bilgilerinin el kitabı gibidir.
#11
SORU:
Kısasü'l Enbiya eserinden şu bölümü günümüz Türkçesine çeviriniz.
‘akl anut kelgil èşit Salih yalawaç kıssasın [17]
bèlgülüg başdın ayakga aytayın men cümlesint
Hak risalat bèrdi erse tüz tègürdi kavmıga [18]
yüridi tün kündüzin başlap Tamudnıñ zumrasın
CEVAP:
akıl hazırla gel Sâlih peygamber kıssasını dinle [17]
ben hepsini baştan ayağa tamamen anlatayım
Hak risâlet verdi doğrudan kavmine gönderdi [18]
gece gündüz demeden Samûd kavmini dolaştı
#15
SORU:
Nehcü'l Feradis eserinden şu bölümü çeviriniz.
"Bu hadis ma‘nisi ol bolur kim paygambar ‘alayhi’s-salam habar bèrü yarlıkar: Kayu mu’min ve muvahhid hakkıña 185/15 Hak ta‘ala edgülük kılmak tilese hem
dünyada ve hem ahiratta ol kulga şeri‘at ahkamını bildürüp takı 185/16 ol kulnı fakih kılur köñliniñ közini açar. Abu Hanife rahmatu’llahi ‘alayhi ol kullardın erdi."
CEVAP:
Bu hadisin anlamı şudur: Peygamber ‘alayhi ’s-salam buyurur: Hangi mü’min ve muvahhid hakkında yüce Allah iyilik etmek dilerse hem bu dünyada hem de öbür dünyada o kula şeriat hükümlerini bildirir ve o kulu anlayışlı yapar, gönül gözünü açar. Ebû Hanîfe rahmatu’llahi ‘alayhi o kullardandı.
#19
SORU:
Kısasü'l Enbiya'dan şu bölümü çeviriniz.
"Aymışlar: Türkler Yafit urugındın-tururlar, edinler Sam urugındın-tururlar. [2]
Sam Mukaddasa yèrinde èrdi, Tamud Hicaz yèrinde èrdi. Tègme kabilanıñ birer malikleri bar èrdi."
CEVAP:
"Türkler Yâfes soyundandır, öbürleri Sâm soyundandır derler. [2] Sâm Kudüs’te yerleşmişti, Samûd Hicâz’da yerleşmişti. Her kabilenin birer meliki vardı."