Sosyolojiye Giriş Final 27. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Eğitimde bilimsel metodolojinin kullanılabileceğini savunarak eğitimi bir toplumsal olay olarak gören ve eğitim sosyolojisinin kurucusu olarak kabul edilen teorisyen aşağıdakilerden hangisidir?
Mannheim |
Durkheim |
Ward |
Weber |
Dewey |
Eğitim Sosyolojisinin kurucusu olarak görülen Durkheim, işlevselci yaklaşımı temel almış bir sosyologdur. Eğitim Sosyolojine büyük katkılar sağlayan ve bir anlamda temellerini atan Fransız Toplumbilimci E. Durkheim, eğitimde bilimsel metodolojinin kullanılabileceğini savunarak eğitimi bir toplumsal olay olarak görmüştür. Ona göre eğitim olgusu, kökeni ve işlevi bakımından sosyoloji ile yakından ilişkilidir.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi İşlevselcilik yaklaşımına yöneltilen eleştirilerdendir?
Bu yaklaşıma göre ebeveynlikle ilgili biyolojik ve sosyal roller; çocuk yetiştirme uygulamalarının kültüre ve zaman göre değişiklik göstermemektedir. |
Bu yaklaşıma göre, İsrail’de yaşayan Kibbutz toplumlarında ve ABD’de Oneida toplumunda örnekleri görülen komün yaşam tarzı, ailenin evrensel olduğunu göstermektedir. |
İşlevselcilik endüstrileşme ve aile arasında herhangi bir ilişki kurmamaktadır. |
İşlevsecilik, ailenin sadece olumlu işlevlerine değinmekte; olumsuz yönlerini ise görmezden gelmektedir. |
İşlevselcilik yaklaşımına göre, endüstrileşmeden önce de birçok aile tipi vardır. |
Pek çok sosyolog Murdock’ı eleştirmiş, sadece biyolojik cinsel üretimin evrensel olduğunu, ebeveynlikle ilgili biyolojik ve sosyal rol farklılıklarının ve çocuk yetiştirme uygulamalarının hem kültüre hem de zaman göre değiştiğini vurgulamıştır. Parsons ve diğer İşlevselciler ailenin sadece olumlu işlevlerine değinmekle, olumsuz yönlerini ise görmezden gelmekle eleştirilmişlerdir. İşlevselciliğin endüstrileşme ve aile arasında bir ilişki kurma çabası üç açıdan eleştirilmişti. Endüstri öncesi toplumlarda tek bir aile tipi yoktur, çeşitli aile tipleri vardır. Tarihçi Peter Laslett endüstri öncesi İngiltere’de geniş ailenin yaygın olduğunu gösterecek bir kanıt bulunmadığını ileri sürmektedir.
3.Soru
Aşağıdaki kuramlardan hangisi Durkheim sosyolojisinde toplumsal hayatı mümkün kılan ve bireylere rehberlik eden kolektif nitelikteki merkezi değerler sisteminde özellikle ani toplumsal değişmelere bağlı olarak ortaya çıkan belirsizlik ya da kuralsızlık durumunu genel olarak tanımlamada kullanılanılır?
Anomi |
Organik dayanışma |
Mekanik dayanışma |
Kolektif bilinç |
Toplumsal eylem |
Anomi kuralsızlık ya da toplumun temel değerlerinde belirsizlik anlamına gelen bir olgudur. Durkheim sosyolojisinde toplumsal hayatı mümkün kılan ve bireylere rehberlik eden kolektif nitelikteki merkezi değerler sisteminde özellikle ani toplumsal değişmelere bağlı olarak ortaya çıkan belirsizlik ya da kuralsızlık durumunu genel olarak tanımlamada kullanılan bir kavramdır. Doğru cevap A'dır.
4.Soru
“Hukuk Sosyolojisi” terimi ilk defa kim tarafından kullanılmıştır?
Dionisio Anzilotti |
Eugene Elrich |
İbn Haldun |
George Gurvitch |
Nicholas Timasheff |
“Hukuk Sosyolojisi” terimi ilk defa İtalyan Anzilotti tarafından 1892’de “Sociologia Juridica” şeklinde kullanılmıştır (Köse, 2002: 97). (Köse, 2002: 97).
5.Soru
Aşagıdaki kavramlardan hangisi Harold Garfinkel tarafından geliştirilen, genel olarak fenomenolojik düşüncelerin araştırmalara uygulanması olarak kabul edilen ve temel olarak toplum üyelerinin kendi toplumsal dünyalarını inşa ederken kullandıkları yöntemi nitendirmek için kullanılır?
Sosyolojik fenomenoloji |
Etnometodoloji |
Pozitivizm |
Modernizm |
Postmodernizm |
Genel olarak fenomenolojik düşüncelerin araştırmalara uygulanması olarak kabul edilen ve Harold Garfinkel tarafından geliştirilen etnometodoloji temel olarak toplum üyelerinin kendi toplumsal dünyalarını inşa ederken kullandıkları yöntemlerle ilgilenir. Doğru cevap B'dir.
6.Soru
Toplumsal yaşamın doğal yaşama benzer bir nesnel gerçekliği olduğunu ve bu sebep ile doğa bilimlerinde kullanılan niceliksel bilgiye dayalı bilimsel yöntemin sosyal bilimlerde de kullanılabileceğini öne süren yaklaşım aşağıdakilerden hangisidir?
Marksizm |
Pozitivism |
Humanism |
Sembolism |
Determinism |
En genel tanımı ile pozitivizm, sosyal ve fiziksel dünyanın gözlem ve deneyle test edilerek inceleneceğini öne süren bir yaklaşımdır. Saint-Simon, Comte ve benzeri pozitivistlerin yazılarında ‘pozitif veya pozitivizm’ kavramı daha çok ‘bilimsel’ olanla eş anlamda kullanılmıştır. Bununla birlikte, sosyolojide Comte tarafından geliştirilen pozitivist yaklaşım toplumsal yaşamın doğal yaşama benzer bir nesnel gerçekliği olduğu yönünde temel bir varsayıma dayanır. Bu açıdan pozitivizm doğa bilimlerinde kullanılan niceliksel bilgiye dayalı bilimsel yöntemin sosyal bilimlerde de kullanılabileceğini savunur.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi feminist yaklaşımdır?
Aileler doğal oluşumlar değillerdir. |
Kadınların çocuk yetiştirme rolleri zamanlarını almaz. |
Devletin çocuk bakımı konusundaki tutumunu desteklerler. |
Ataerkil toplumu savunurlar. |
Erkeklerin çalıştıkları için ev işlerine karışmamalarını savunurlar. |
Aileler “doğal” oluşumlar değildirler, evlilik ve mirasla ilgili yasalar tarafından desteklenen toplumsal kurumlardır. Doğru cevap A şıkkıdır.
8.Soru
Eğitim sürecinin, toplumun kültürel değerlerini ve toplumsal davranış örneklerini genç üyelerine aktarması eğitimin hangi işlevini ifade eder?
Eğitimin gizli işlevi |
Eğitimin sosyal değişmeye etki işlevi |
Eğitimin tutucu işlevi |
Eğitimin siyasal işlevi |
Eğitimin yaratıcı işlevi |
Eğitimin tutucu işlevi
9.Soru
I. Ronald Davis Laing
II. Edmund Ronald Leach
III. Talcott Parsons
IV. Bronislaw Malinowski
Yukarıdakilerden hangileri sosyolojide eleştirel yaklaşımın temsilcilerindendir?
I ve II |
II ve III |
III ve IV |
I ve III |
II ve IV |
Eleştirel yaklaşımda yer alan sosyal bilimciler İşlevselcilerin ailenin işlevleri konusundaki iddialarını eleştirmiş, ailenin varlığını sürdürmesinin birey üzerindeki olumsuz sonuçları üzerinde durmuşlardır. Önemli temsilcileri; Edmund Ronald Leach ve Ronald Davis Laing olarak öne çıkmaktadır.
10.Soru
Sosyolojide Endüstrileşme kavramını ortaya atan ve sosyolojinin ilham kaynağı olan düşünür kimdir?
St. Simon
|
Spencer
|
A. Comte
|
İbni Haldun
|
Durkheim |
Genel olarak modernliği endüstrileşme üzerinden okuyan Saint-Simon’un sosyolojik teorinin gelişimi üzerinde yaptığı en dikkat çekici katkının ise bir tarafta Marx gibi radikal, öte tarafta da Comte gibi muhafazakâr kuramcıları aynı anda etkileyen hem sosyalist hem de muhafazakâr bakış açılarını taşıyan endüstri toplumu kavramı olduğu vurgulanır.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi toplumsal değişmenin genel özellikleri arasında değildir?
Toplumsal değişme genellikle muhalefet ve çatışma yaratır |
Toplumsal değişme belirli dönemlerde ortaya çıkar. |
Toplumsal değişme çoğunlukla plansızdır. |
Toplumsal değişmenin sonuçları önceden tahmin edilemez. |
Toplumsal değişme zincirleme tepkimeler yaratabilir. |
Toplumsal değişme genellikle muhalefet ve çatışma yaratır.Toplumsal değişme süreklidir.Toplumsal değişme çoğunlukla plansızdır. Toplumsal değişmenin sonuçları önceden tahmin edilemez. Toplumsal değişme zincirleme tepkimeler yaratabilir.
12.Soru
Toplumdaki tüm kurumları denetim altına alarak varolan, meşruiyetten yoksun devlet tipi hangisidir?
Demokratik devlet |
Otoriter devlet |
Laik devlet |
Totaliter devlet |
Liberal devlet |
Totaliter devlet toplumdaki tüm kurumları denetim altına alarak kendini var eden bir devlet tipidir. Toplumsal meşruiyetten yoksundur. Toplumsal düzeni sağlayabilmek için her türlü şiddet ve korku unsuru kullanılabilir. Yönetilenler üzerinde tam bir denetim kurulmuştur. Kamusal ve özel alan ayrımı ortadan kaldırılmıştır. Toplumsal alandaki her şey kontrol altında tutulmaktadır. En belirgin örneği Nazi Almanya’sıdır.
13.Soru
Walt W.Rostow, gelişmiş ülkelerin tarihsel ekonomik performanslarını inceleyerek ekonomik büyümenin beş aşamasını tanımlamıştır. Seçeneklerden hangisinde bu aşamalar ve açıklamaları doğru olarak verilmiştir?
Geleneksel Toplum: Bu aşama, kendini sürdürecek bir ekonomik büyüme için gerekli olan ön koşulların oluştuğu aşamadır.
|
Kalkış için ön koşullarının oluşması: Bu aşamada endüstrileşme merkezî bir olgu haline gelir ve kitlesel ölçekte yapısal değişimlerin önünü açar.
|
Olgunluğa erişme: Bu aşamada ekonomik etkinliklerin içinde modern teknolojinin payı artar, ulusal gelirden yatırıma ayrılan pay da %10-20 düzeyine çıkar.
|
Kitlesel tüketim: Toplumsal hareketliliğin çok düşük olduğu ve değişmenin olumsuz karşılandığı bu toplumlarda geleneklere dayalı hiyerarşik bir toplumsal yapı vardır ve bu nedenle güç toprak sahiplerinin elinde yoğunlaşmıştır.
|
Kalkış: Bu aşamada ülkeler askeriye, ulusal güvenlik, eşitlik, refah ya da üst sınıf için daha lüks tüketim ürünleri üretme gibi konulardan birine ya da birkaçına odaklanır. |
Seçeneklerden C seçeneğindeki aşama ve bu aşamanın bir özelliği doğru olarak verilmiştir. Diğer aşamalar ve özellikleri doğru değildir.
14.Soru
Bir toplumun bütünlüğü ve devamlılığı için gerekli olduğu düşünülen ve bireylerin davranışlarını düzenleyen resmi/yazılı ya da resmi/yazılı olmayan kurallara ne ad verilir?
Değer |
Norm |
Etik |
Kültür |
Ahlak |
Bir toplumun bütünlüğü ve devamlılığı için gerekli olduğu düşünülen ve bireylerin davranışlarını düzenleyen resmi/yazılı ya da resmi/yazılı olmayan kurallara "norm" denir. Doğru cevap B'dir.
15.Soru
Nexus kavramıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
Nexus aile kimliğinin güçlenmesini ve sürdürülmesini sağlar. |
Nexus yüzünden aile bireyleri birbirlerinden sürekli olarak ilgi ve dikkat isterler. |
Nexus aile bireyleri için özgürleştirici bir alanın varlığını sağlar. |
Nexus, ailedeki herkesin uyması beklenen ortak değerlerden oluşan son derece güçlü bir ağdır. |
Nexus, aile üyelerinin aile kimliğini kendi kişisel gelişimlerini, özellikle benlik gelişimlerini sınırlayacak şekilde içselleştirmelerini ifade eder. |
Laing, ailenin çoğunluğu tarafından paylaşılan değer, inanç ve genel kanıyı, aile içindeki yoğun ilişkiler ağını ifade etmek için “aile nexusu” kavramını kullanır. Laing’e göre boğucu bir bağ olan nexus aynı zamanda aile bireylerini diğer aile bireyleri tarafından manipüle edilebilecek, kolayca incinebilecek savunmasız bir hale getirir.
16.Soru
"Benliği kişinin içinde yaşadığı topluluğun toplumsal alışkanlıklarını içselleştirmesi anlamında genelleştirilmiş diğerleridir" olarak tanımlayan sosyolog aşağıdakilerden hangisidir?
Mead |
Weber |
Durkheim |
Comte |
Simmel |
Mead’ın ifadesiyle benlik kişinin içinde yaşadığı topluluğun toplumsal alışkanlıklarını içselleştirmesi anlamında genelleştirilmiş diğerleridir. Bu kapsamda doğru seçenek A'dır.
17.Soru
Dinin kendinden başka hiçbir şeye indirgenmemesi ve “din olarak din” yaklaşımıyla ele alınması gerektiğini savunan kuramcı kimdir?
Marx |
Weber |
Pace |
Durkheim |
Eliade |
Temel olarak fenomenolojik olan Eliade’ın yaklaşımına göre din kendinden başka hiçbir şeye indirgenmemeli ve “din olarak din” yaklaşımıyla ele alınmalıdır. Bu yaklaşımda dinin iç mantığı kendi dilinden incelenir, işlevleri, toplumun diğer parçalarıyla olan
ilişkileri ve toplumsal sonuçları ele alınmaz.
18.Soru
Günümüzde modern ulus-devletlerde, hukuk devletlerinde bürokratik yapıya
sahip devletlerde sıklıkla görülen otorite tipi aşağıdakilerden hangisidir?
Geleneksel otorite |
Karizmatik otorite |
Yasal-akılcı otorite |
Bürokratik otorite |
Yerel otorite |
Günümüzde modern ulus-devletlerde, hukuk devletlerinde bürokratik yapıya sahip devletlerde sıklıkla görülen otorite tipi yasal-akılcı otoritedir. Bu otorite; güç-otorite ilişkisi ekseninde iktidar yönetme gücünü rasyonel aklın belirlediği yasalardan alırlar. Yasal-akılcı otoriteye sahip yöneticilerin iktidara geliş biçimleri ve yetkileri rasyonel normlarla (anayasa ve kanunlarla) açıkça belirtilmişlerdir. Bu otorite tipi “kuralların yasallığına ve bu kurallara göre yönetimi elinde tutanların emir verme hakkına inanmaya” dayanmaktadır (Sennett, 2005: 29), emir komuta zincirinde yer alan kişiler, belirli usullere uygun olarak seçilmişlerdir; emir verme yetkilerini düzenleyen genel usul ve kurallarla bağlıdırlar, iktidarın ve otoritenin kaynağı akıl ve kurallardır, hem yönetenler hem de yönetilenler yani emir verenler ve emir alanlar aynı kurallara tabidirler, emir veren kişiler bu kuralların belirlediği şekillere göre atanırlar, diğer otorite tiplerinden farklı olarak kişisel ya da geleneksel değerlerden ziyade yasal-akılcı kurallara itaat söz konusudur.
19.Soru
Ataerki ile ilgili olarak aşağıda verilen bilgilerden hangisi doğrudur?
I- Kadınların hem ev içindeki ücretsiz emeği hem de ev dışında, çalışma yaşamındaki emeği kontrol altında tutulur.
II- Kadının biyolojik yeniden üretim kapasitesine devlet ve din otoriteleri tarafından müdahele edebilir.
III- Kadının rızası olmasa ve ilişkiye zorlanmış olsa bile pek çok ülkede evlilik içindeki cinsel ilişki hiçbir şekilde tecavüz kabul edilmez.
IV- Kadınlar ataerkil toplumların çoğunda evden çıkmak için kocalarından ya da babalarından izin almak zorundadır.
V- Mülkler ve kaynaklar babadan oğula geçer.
I, III, IV, V |
I, II, III,V |
I, II, III, IV, V |
I, III, III |
II, IV, V |
Seçeneklerde yer alan bütün ifadeler doğrudur. Ataerkil sistemlerde kadınların yaşamları çeşitli açılardan kontrol altında tututlur. Kontrol altında tutulan bu alanlar ve kontrol mekanizmaları: emek, biyiolojik yeniden üretim kapasitesi, cinsellik, annelik ve ev kadınlığı rollerinin yüceltilmesi, hareketlililk, mülkiyet ve ekonomik kaynaklardır.
20.Soru
I.Kültürel nedenler II. Sosyal nedenler III. Demografik nedenler IV. Biyolojik nedenler Yukarıdakilerin hangisi/ hangileri toplumsal değişmenin nedenleri arasında yer almaktadır?
Yalnız I |
I ve II |
I, III ve IV |
I, II ve III |
Hepsi |
Toplumsal değişmenin nedenleri kültürel, sosyal, demografik ve doğal nedenlerdir. Doğru cevap D'dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ