Temel Gerontoloji Ara 14. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Şekerin karbonil grubu ile makromoleküllerin amino grupları arasındaki nonenzimatik reaksiyonu sonucu artmış glikasyon son ürünleri yapımının artmasıdır.
Yukarıda tanımlanan kavram aşağıdakilerden hangisidir?
Glikasyon |
Somatik mutasyon |
Hemoglobin |
Ateroskleroz |
Süperoksit dismutaz |
Glikasyon, şekerin (glikoz) karbonil grubu ile makromoleküllerin (protein, DNA vb.) amino grupları arasındaki nonenzimatik reaksiyonu sonucu artmış glikasyon son ürünleri (AGE) yapımının artmasıdır.
2.Soru
"Bir insanın beklentileri (ne istediği) ve elinde olanların (ne elde ettiği) karşılanması ile elde edilen durum ya da sonuçtur" şeklinde tanımlanan kavram hangisidir?
Öznel refah |
Yaşam doyumu |
Doyum |
Öznel mutluluk |
Beyan edilmiş mutluluk |
Yaşam doyumu: bir insanın beklentileri (ne istediği) ve elinde olanların (ne elde ettiği) karşılanması ile elde edilen durum ya da sonuçtur.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi “Sarkopeniya” kelimesinin anlamını vermektedir?
Bağışıklık sisteminin yanıt düzeyinin pubertede pik düzeylerine çıkmasıdır |
Yaşla oransal olarak bazal ganglionların atrofiye uğramasıdır |
Tatlı, ekşi, tuzlu ve acı tatlar arasında ayrım ve tatları algılamada bozulmadır |
Yaşlanma ile el ve ayak tırnaklarının kalınlaşıp, yavaş uzamasıdır |
İleri yaşla birlikte kasın daha çok lifi sayısı ve daha az kas lifi çapının azalmaya başlamasıdır |
İskelet kas lifi aşırı yük karşısında ya daha çok bölünür ya da daha az olasılıkla doku içindeki kök olarak bilinen satellit hücreleri kas lifine dönüşür. 50 yaşından sonra kas daha çok lifi sayısı ve daha az kas lifi çapı azalmaya başlar, buna sarkopeniya denir.
4.Soru
I. Yaşlıların yalnız ya da eşi ile yaşama oranı en yüksek olan gruptur. II. Bu grup için kentleşme ve yaşlanmanın getirdiği en önemli toplumsal değişim, yaşlıların yalnızlaşmasıdır. III. Bu gruptaki toplumlarda yaşlıların iş gücüne katılımı artma eğilimindedir. IV. Bu gruptaki toplumlarda iş gücüne katılım azalma eğilimindedir. Yukarıda verilen maddelerden hangisi ya da hangileri az gelişmiş toplumlarla ilgili olarak doğrudur?
I ve II |
I, II, ve IV |
Yalnız I |
Yalnız IV |
II ve IV |
Dünyada yaşlı nüfusun %40’ı yalnız (veya eşi ile) yaşamaktadır. Bağımsız yaşama gelişmiş ülkelerde daha yaygındır; yaşlıların dörtte üçü yalnız veya eşi ile yaşamaktadır. Gelişmekte olan ülkelerde yaşlıların yalnızca dörtte biri, az gelişmiş ülkelerde ise sekizde biri yaşamını böyle sürdürmektedir.
Gelişmekte olan ülkelerde kentleşme ve yaşlanmanın getirdiği en önemli toplumsal değişim yaşlının yalnızlaşmasıdır.
Toplumsal değişimin bir yansıması olarak az gelişmiş ülkelerde iş gücüne katılım azalırken gelişmiş ülkelerde artış eğilimindedir. Dolayısıyla I. ve III. maddeler gelişmiş toplumların özelliklerini yansıtmaktadır. II. gelişmekte olan toplumların özelliklerini yansıtmaktadır. IV. madde ise az gelişmiş toplumların özelliklerini yansıtmaktadır. Doğru cevap D'dir.
5.Soru
- Yaşlılık dönemi
- Eli ayağı tutmaz dönem
- Üretkenlik karşısında durağanlaşma
- Benlik bütünlüğü karşısında umutsuzluk
İbn-i Sina “Canon of Medicine” isimli tıp ansiklopedisinde yaşamın dört evreden oluştuğunu belirtmiştir. Yukarıdakilerin hangisi ya da hangilerinde İbn-i Sinanın yaşlılık dönemini kapsayan gruplandırması doğru verilmiştir?
Yalnız I |
Yalnız II |
Yalnız III |
I ve II |
III ve IV |
Orta çağda İbn-i Sina’nın “Canon of Medicine” isimli tıp ansiklopedisinde yaşlı bakımı
konusu yer almıştır. Bu kitapta, yaşlılıktan bahsedilmiş, uyku, beslenme, egzersizin yaşlanmadaki öneminden bahsedilmiştir. İbn-i Sina’nın bu tıp kitabına göre yaşam dört bölümden oluşmaktadır. Bunlar: “büyüme dönemi, yaşamın baharı, yaşlılık dönemi ve eli ayağı tutmaz olan dönem”dir. Doğru yanıt D'dir.
6.Soru
Demografi terimi ilk kez hangi ülkede yapılan bir çalışma ile kullanılmıştır ?
Almanya |
İtalya |
Fransa |
Türkiye |
İngiltere |
“Demografi” terimi ilk kez, 1855 yılında Fransa’da, Achille Guillard’ın yayınladığı “Beşeri istatistiğin öğeleri veya karşılaştırmalı demografi” adlı eserde kullanılmıştır. Doğru cevap C şıkkıdır.
7.Soru
Yaşlılığın en önemli belirtisi deri, saç ve bağ dokusunda görülür. Yaşlılıkta görülen deri dokusundaki değişikliklerden hangisi doğru verilmiştir?
Yaşlılarda epidermal hücrelerin yenilenme hızı hızlanır. |
İntrinsik yaşlanmaya bağlı olarak dış epidermis tabakası ve stratum korneumun kalınlığı artar. |
Epidermis tabakası biraz incelir. |
Deri altı kan dolaşımı ve yağ dokusunda yaşlılığa bağlı olarak azalması sonucu yaşlılarda soğuğa karşı koruyuculuğu artar. |
Derinin glikozaminoglikan kompozisyonu değişmez. |
Yaşlılığın en önemli belirtisi deri, saç ve bağ dokusunda görülür. Deri en ideal kalınlığına ve fonksiyonel özelliklerine 30 yaşı civarında ulaşır. Kırklı yaşlardan itibaren yaşlanmaya bağlı olarak derinin bazı özelikleri değişir ve yaşlanmada en belirgin değişimleri gösterir. Yaşlılarda epidermal
hücrelerin yenilenme hızı yavaşlar. İntrinsik yaşlanmaya bağlı olarak dış epidermis tabakası ve stratum korneumun kalınlığı değişmezken, epidermis tabakası biraz incelir. Buna dermisteki ara bağ dokusundan özellikle elastin, retikular ve kolajen azalması ve yapı değişimi neden olur. Ayrıca deri altı kan dolaşımı ve yağ dokusunda yaşlılığa bağlı olarak azalması sonucu yaşlılarda soğuğa karşı koruyuculuğu da azalır. Derinin glikozaminoglikan kompozisyonu da değişir. Bunların sonucu olarak deri sarkar, esnekliği azalır, kırışık hal alır ve %20 incelir, daha kuru ve sert bir özellik kazanınca deri basınç ve travmaya karşı daha az dayanaklık özelliği kazandığından daha kolayca yaralanır. Yaşlanma ile kertinosit sayısı, güneş ışığındaki radyosyona karşı koruyucu olan melanosit sayısı ve melanin pigmenti azalır ve deri bağışıklık sisteminde görev alan ve bir lökosit olan Langerhans hücresinde azalma meydana gelir. Derideki bu hücre grubunun azalması inflamatuvar cevabı azaltır, yara iyileşmesini
geciktirir ve deri kanser riskinde artırabilir. Yaşlanmaya bağlı deride meydana gelen kırışıklıklar güneş ışığına maruz kalan bölgelerde güneş görmeyen bölgelere göre daha fazladır.
8.Soru
" Kişiler yaşamlarına net tüketici olarak başlayıp net üretici olarak geçirdikleri bir dönemden sonra yeniden net tüketici oldukları bir döneme girerler" şeklinde tanımlanan Demografik ve Ekonomik kuram aşağıdakilerden hangisidir?
Yakınsama kuramı |
Varlık akışı kuramı |
Yaşam döngüsü kuramı |
Yaşamdan kopma kuramı |
Etkinlik kuramı |
Yaşam döngüsü kuramı: bu kurama göre, kişiler yaşamlarına net tüketici olarak başlayıp net üretici olarak geçirdikleri bir dönemden sonra yeniden net tüketici oldukları bir döneme girerler.
9.Soru
Yaşlılık döneminde ya da çocukluktan başlayarak maddi nitelikli sıkıntıların doğurduğu beslenme ve sağlık sorunları gibi nedenlerle ortaya çıkan yaşlanma durumu hangisidir?
Görsel yaşlanma |
Ekonomik yaşlanma |
Fiziksel yaşlanma |
Psikolojik yaşlanma |
Patalojik yaşlanma |
Patolojik Yaşlanma Yaşlılık döneminde ya da çocukluktan başlayarak maddi nitelikli sıkıntıların doğurduğu beslenme ve sağlık sorunları gibi nedenlerle ortaya çıkan bir durumdur
10.Soru
Organogenezis, doku yenilenmesi ve orta derecede hasara uğramış hücrelerin yenilenmesi için kullanılan planlanmış hücre ölümüne ne ad verilmektedir?
Nekroze |
Telomerazi |
Apopitozisi |
Fosfolipit |
Rasemizasyon |
Hücrelerin sayısının azalması, yani ölmesi, genelde nekro ve apopitoz olmak üzere iki yolla olmaktadır. Tanım ise Apopitoadan bahsetmektedir.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi yaşlı insandan bahseden ilk eserdir?
İlyada |
Odessa |
Kalavela |
Manas |
Şinto |
Yaşlı insandan ve onun saygınlığından bahseden bilinen ilk edebi eser, İÖ yaşadığı tahmin edilen Homeros’un “İlyada” eseridir. Homeros, bu eserde olumlu bir yaşlı görüntüsü çizmiştir. Bu nedenle yanıt A'dır.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi toplumların demografik yapısının ve toplumsal değişimini yansıtan ölçütlerden biri değildir ?
Aşağıdakilerden hangisi toplumların demografik yapısının ve toplumsal değişimini yansıtan ölçütlerden biri değildir ?
0 yaşta ve 60 yaş üstünde beklenen yaşam süresinin uzaması |
Medyan yaşın yükselmesi |
Toplam doğurganlık hızının artması |
65 yaş üstü nüfusun artması ve yaşlıların sayısının kendi içinde değişim göstermesi |
Yaşlı bağımlı oranının yükselmesi, gösterilmektedir. |
Toplumların demografik yapısının ve toplumsal değişimini yansıtan ölçütler olarak:
-
0 yaşta ve 60 yaş üstünde beklenen yaşam süresinin uzaması,
-
Medyan yaşın yükselmesi,
-
Toplam doğurganlık hızının düşmesi,
-
65 yaş üstü nüfusun artması ve yaşlıların sayısının kendi içinde değişim göstermesi,
-
Yaşlı bağımlı oranının yükselmesi, gösterilmektedir.Doğru cevap C şıkkıdır.
13.Soru
İleriki yaşlarda en fazla etkilenen fonksiyon, durum ya da sistem aşağıdakilerden hangisidir?
Üreme sistemi |
Beyin ağırlığı |
Böbrekte plazma süzülme hızı |
Solunum kapasitesi |
Bazal metabolizma hızı |
Üreme sistemi hariç hem kadın hem de erkekte yaşlanma süreçleri birbirine çok benzer. Bu farklılığa bağlı olarak kemik erimesi (osteoporoz) kadınlarda daha erken yaşta ortaya çıkmaya başlar. Sonuçta bir bireyin 75 yaşına geldiğinde 30 yaşındaki birine göre beyin ağırlığı %92’ye, bazal metabolizma hızı %84’e, böbrekte plazmanın süzülme hızı %70’e ve maksimum solunum kapasitesi %43’e kadar düşer.
14.Soru
I. Osteoporoz ileri yaşlardaki yaşlılarda kemik kırıkların yüksek riski nedeni ile en büyük geriyatrik sağlık problemlerinden birisidir.
II. Osteoporoz en sık omurlar, el bileği ve kalça kemiklerini etkiler.
III. Hareketsizlik ve şişmanlık osteoporoz riskini daha çok artırır.
IV. D vitamini ve kalsiyumdan zengin diyet osteoporoz riskini geciktirir.
Osteoporoz ile ilgili yukarıda verilen bilgilerden hangileri doğrudur?
Yalnız I |
I ve II |
I, II ve III |
I, II ve IV |
I, II, III ve IV |
Osteoporoz ileri yaşlardaki yaşlılarda kemik
kırıkların yüksek riski nedeni ile en büyük geriyatrik
sağlık problemlerinden birisidir. Osteoporoz en
sık omurlar, el bileği ve kalça kemiklerini etkiler.
Kemikler kırıldıktan sonra veya yenilenmenin yüksek
olduğu kemik dokusunda osteoblastik aktivite
yüksektir. Osteoblastik aktivitenin yüksek olduğunu
kandaki alkalen fosfataz ve osteokalsin düzeyi
yükselmesi ile de anlaşılır. Yeni kemik doksunun
yapılması için kalsiyum, fosfat ve D vitamine ihtiyaç
vardır. Hareketsizlik, şişmanlık, diyabet, kanser
ve çeşitli kronik inflamatuvar hastalıklar ile kortikosteroidler
ve kanser tedavisinde kullanılan çeşitli
ilaçlar osteoporoz daha çok artırır. Osteoprozun
engellenmesi için
bireyin D vitamini
ve kalsiyumdan zengin
diyet ile yeterli
miktarda beslenmesi,
yeterince güneş ışığına
maruz kalması
düzenli egzersiz yapması
(ağırlık kaldırma),
aşırı kahve ve
tuz tüketilmemesi,
alkol, sigara ve asit düzenleyici gazlı içeceklerden
(kalsiyum atılımını artırır) uzak durulması gerekir.
15.Soru
Yapısı bozulmuş proteinlerin yıkılarak yeni protein sentezinde tekrar kullanılmasına ne ad verilmektedir?
Protein deamidasyonu |
Protein molekülleri |
Protein sentezi |
Protein dokusu |
Protein dönüşümü |
Normal şartlar altında yapısı bozulmuş proteinler yıkılarak yeni protein sentezinde tekrar kullanılır ve buna da protein dönüşümü denir. Özellikle uzun ömürlü ara bağ dokusu protein dönüşüm hızı yaşlanmaya bağlı olarak daha çok azalır.
16.Soru
Üç yolla gerçekleşmektedir;
- ekstrinsik yolla bir madde (tümor nekroze edici faktör-TNF gibi) hücrenin ölüm reseptörlerine bağlanarak
- serbest oksijen radikalleri gibi ajanlar mitokondri içine kalsiyum girişini tetikleyerek
- çekirdek DNA hasarı ile
Yukarıda sebepleri açıklanan hücre olayı aşağıdakilerden hangisidir?
Apoptoz |
Nekroz |
Telomeraz |
Tranlasyon |
Transkripisyon |
Apoptozisi ise programlanmış hücre ölümüdür. Bu ölüm yollu organogenezis, doku yenilenmesi ve orta derecede hasara uğramış hücrelerin yenilenmesi için kullanılır. Apoptoz, hücre ve hücre organel bütünlüğü bozulmaksızın ATP (Adenosine Triphosphate) enerjisi kullanılan genler tarafında kontrol edilen bir süreç sonucu gerçekleşir. Apopotik hücreler en son makrofajlar tarafından fagosite edilerek uzaklaştırılır. Apoptoz üç yolla gerçekleşir; (1) ekstrinsik yolla bir madde (tümor nekroze edici faktör-TNF gibi) hücrenin ölüm reseptörlerine bağlanarak başlar; (2) serbest oksijen radikalleri gibi ajanlar mitokondri içine kalsiyum girişini tetikleyerek başlattığı mekanizma ve (3) çekirdek DNA hasarı ile başlayan yol.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi “ateroskleroz” un meydana getirdiği değişimlerden birisi değildir?
Fibronektin birikmesi |
Miyokard hücrelerin büyümesi |
Bağdokusu bozulması |
Damarda setleşme |
Kolajen Çökmesi |
Damardaki değişimler sonucu damar duvarında kolajen çöker, fibronektin birikir ve bağdokusu molekülleri arasında nonezimatik glikolazyon sonucu AGE bağları artar, elastin lifleri parçalanır ve ara bağ dokusunda kalsiyum birikimi sonucu damarda sertleşme meydana gelir. Bu değişim ateroskleroz olarak adlandırılır.
18.Soru
Gerontoloji nedir?
Yaşlılık sürecini yaşlanmanın nedenlerini ve koşullarını inceleyen bir bilim dalıdır. |
Yaşlılık halinde ortaya çıkan hastalıklar inceleyen bir bilim dalıdır. |
Gelişmekte olan ülkelerde ve tüm dünyada da nüfus oranını inceleyen bir bilim dalıdır. |
Ergenlik sürecini nedenlerini ve koşullarını inceleyen bir bilim dalıdır. |
Yaşlılığın 56 yaşında başladığının kabul edilmesi ve 56 yaşından sonraki süreci incelen bilim dalıdır. |
Gerontoloji yaşlılık sürecini yaşlanmanın nedenlerini ve koşullarını, yaşla ilgili davranış biçimlerini ve yaşlanma süreci çerçevesinde değişen tutum ve davranış kalıplarını inceleyen bir bilim dalıdır. Yaşlanma teorileri, biyolojisi, fizyolojisi, demografisi, epidemic-yolojisi, psiko-sosyal değişiklikler, bunların bireysel ve toplumsal sonuçlarını tüm yönleriyle inceler.
19.Soru
I. Dünya savaşı sonrasında Amerika ve Avrupa'da doğurganlık hızının artışıyla, hangi yıllarda "bebek patlaması" (baby boom) yaşanmıştır?
1910 |
1950 |
1960 |
1970 |
1980 |
II. Dünya savaşı sonrasında Amerika ve Avrupa'da doğurganlık hızının artışıyla, 1950'li yıllarda «bebek patlaması» (baby boom) yaşanmıştır.
20.Soru
- Sosyal görevlerin sürdürülebilmesini ve boş zamanların değerlendirilmesini sağlayacak düzenlemeleri yaparlar.
- Grup aktiviteleri düzenleyerek sosyal iletişimi sağlarlar.
Aşağıdaki rehabilitasyon ana ekibi çalışanlarından hangisi yukarıda verilen görevleri yerine getirir?
Konuşma terapistleri |
Rekreasyonel terapistler |
Sosyal çalışmacılar |
Psikologlar |
Uğraşı terapistleri |
Rekreasyonel terapistler: Sosyal görevlerin sürdürülebilmesini ve boş zamanların değerlendirilmesini sağlayacak düzenlemeleri yaparlar. Grup aktiviteleri düzenleyerek sosyal iletişimi sağlarlar. Bu nedenle yanıt B'dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ