Etki sağlayacak etken maddelerin kimyasal yapıları bilinmesi gereklidir.

Çözüm: İlaç uygulama basamağında, doğru hasta, doğru ilaç, doğru farmasötik form, doğru doz, doğru zaman, doğru yol, doğru kayıt ve doğru yanıttan oluşan “8 doğru ilkesi”ne uygun hareket edilmelidir. D şıkkında yer alan “doğru tedavi” ifadesi 8 doğru ilkesinden biri değildir.

Viskozite; sıvıların akış özelliklerini belirleyen ve sıvının akmaya karşı gösterdiği direnç olarak tanımlanır.

Bitkisel kalite ile bitkisel etkinlik doğrudan ilişkilidir. Bitkisel ilaçlarda etkinliği etkileyen faktörler;

• Kullanan kişinin durumu (genetiği, yaş ve cinsiyet, herhangi bir metabolik ya da fizyolojik işlev bozukluğu ya da yetersizliği, kişisel hassasiyetler),
• Uzun süreli ve yüksek dozda kullanım,
• Ürün içerisindeki etken madde miktarı,
• Etken maddeye karşı olan tepki,
• Bitkisel ürünün uygulanma şekli olarak sıralanabilir.

Doğru cevap E'dir.

Hastalık nedeninin tamamen ortadan kaldırıldığı ve tam bir iyileşmenin sağlandığı tedavi şekline radikal tedavi adı verilir. Örneğin, idrar yolunda bakteriyel kaynaklı enfeksiyon gelişen bir hastanın, uygun antibiyotik ilacı kullanarak eski sağlığına tekrar kavuşması durumunda radikal bir tedaviden söz edilir.

Bitkisel droglar botanik teşhis ve tayin sonucunda, Latince olarak ikili isimlendirme sistemine göre yani önce cins, sonra tür, varsa varyete ve en son olarak da otör yazılarak geçerli bilimsel isimleriyle tanımlanırlar. Botanik bilimi, evrensel olarak Latince ile halk arasında papatya, kekik, nane, haşhaş bitkisi vb. isimler ile tanınan

bitkilerin tam olarak ayrılmasını sağlar ve sırasıyla Matricaria recutita L., Origanum onites L., Mentha piperita L. Papaver sominferum L. olarak morfolojik, mikroskopik, genetik vb. yöntemlerle tanımlar. Karışıklıkları önlemek amacıyla, drog olarak kullanılması gereken bitkiler farmakopelerde, monograflarda LATİNCE olarak isimlendirilip tanımlanırlar. Drogların elde edildiği bitkilerin Latince bilimsel adlarıyla tanımlanması gerekliliği farklı bitkiler için farklı bölgelerde, farklı yerel isimlerin kullanılmasına bağlı olarak ortaya çıkabilecek karışıklıkların da önüne geçmek açısından çok önemlidir. Bir bitki farklı yörelerde, kültürlerde çok farklı yöresel isimlerle bilindiği gibi, farklı bitkiler için farklı bölgelerde aynı yöresel isimler de kullanılabilmektedir. Bu karmaşa durumu; bazen ciddi yanılmalara, yanlış anlaşılmalara ve buna bağlı olarak zehirlenme dahil bir çok olumsuz durumlara yol açabilir. Örneğin; Origanum, Thymus, Satureja, Coridothymus, Satureja vb. türleri halk arasında genel olarak kekik olarak bilinmektedir. Bitkilerin farklı gelişim aşamaları ise tanımlanmalarında zorluk oluşturabilir. Örneğin, Papaveraceae familyasından Papaver sp.L. bitkisi, botanik açıdan en doğru şekliyle çiçeklenme aşamasında tayin edilir. Tohum aşaması bu bitki için karakteristik olmasına rağmen, bu; diğer bitkiler için farklı ve aynı şekilde karakteristik olmayabilir; tayinleri çiçek aşamasının dışında oldukça zor olabilir. Bitkisel droglar ile sağlıklı bir şekilde çalışabilmek için öncelikle bitkisel materyalin botanik olarak doğru olduğundan emin olunması gerekir. Benzer veya o familyanın diğer türleri veya varyeteleri, aksi belirtilmedikçe muadil olarak kabul edilmez; yerine kullanılmaz.

Morfolojik olarak birbirine çok benzer bitkiler, farklı kimyasal bileşikler taşımaları nedeniyle farklı etkilere sahip olacaktır. Hatta bazen bu etkiler; toksik etkiler olarak da ortaya çıkabilmektedir. Bu duruma en çarpıcı örneklerden bir tanesi, Matricaria recutita L. [sinonim: Chamomilla recutita (L.) Rausch.] – Tıbbi papatya ya da Mayıs papatyası olarak bilinen tür yerine karaciğer üzerine toksik etkisi bulunan Senecio türlerinin kullanılmasıdır. Oysa ki Mayıs papatyası tıbbi değeri yüksek, yan etki gösterme ihtimali oldukça düşük, çok eskiden beri kullanılan güvenli bir bitkidir. Özellikle çay şeklinde, dâhilen sindirim ve solunum sistemi rahatsızlıklarında haricen ise cilt rahatsızlıklarında kullanılmaktadır. Yapılan birçok araştırmada, özellikle aktarlarda papatya olarak satılan bitkilerin hiçbirinin Mayıs papatyası olmadığı tespit edilmiştir.

AİK ilacın üretiminden imha edilmesine kadar olan bütün süreçlerde en doğru şekilde üretilmesini, dağıtılmasını, depolanmasını, reçete edilmesini, satılmasını, kullanılmasını ve imha edilmesini kapsamaktadır. Yani ilacın üretiminden imhasına kadar olan süreçte yer alan bütün kişiler, kurum ve kuruluşlar AİK konusunda paydaştır. İlacın üretiminden imha edilmesine kadar olan bütün süreçler ve bunları ilgilendiren AİK ilkeleri beş ana başlık altında incelenebilir:
1. İlacın reçete edilmeden önceki süreci,
2. Hastalıkların tanısı ve tedavi düzenleme süreci,
3. İlacın tedarik edilme süreci,
4. İlacın uygulanma/kullanılma süreci,
5. İlaç atığı ve imha edilme süreci.

Pediatride, çocuğun yaşına göre 3 döneme ayrılmaktadırlar: Yenidoğan: Doğumdan sonra ilk 4 haftayı kapsayan dönemdekiler. Bebek: 5. haftadan 52. haftanın sonuna kadar olan dönemdekiler. Çocuk: 1. yaştan 16. yaşın sonunu kadar olan
dönemdekiler. 

 Bitkisel ilaçlarda ücret kaliteyi etkileyen başlıca faktörlerden biri değildir.

Validasyon, bir ilaç üretim tesisinde, sistemin yapması gerekeni ve bekleneni yaptığının, ölçütlere göre saptanması, kanıtlarla doğrulanması ve belgeler ile ispatlanmasıdır. Önceden tespit edilmiş ölçütler, işletme protokol belgelerinde detaylı olarak yer almak zorundadır.

Supozituvarlarda yapılan kontroller:

• Görünüş
• Ağırlık sapması
• Etkin madde miktarı
• Erime derecesinin tayini
• Erime süresi
• Kırılma ve mekanik dayanıklılık denetimi
• Etkin madde salımı

U¨rün Patentleri:

• Molekül Patenti
• Türev Patenti
• Kristal Form (Polimorf) Patenti
• Etkin Madde Karışım Patenti

Bu sınıflandırmaya göre doğru seçenek 'E' seçeneğidir.

İlaç üretiminde kullanılan maddelerin analiz yöntemlerinin açıklandığı, bilimsel olarak uyulması gereken kuralları ve yöntemleri kapsayan resmi kitaplara farmakope adı verilmektedir?

İlacın uygulanma sürecinde hemşirenin AIK ilkeleri kapsamında dikkat etmesi gereken hususlar 4 başlık altında incelenebilir:
1. Reçete/istem alma sürecinde AİK
2. İlaçları muhafaza etme ve hazırlama sürecinde AİK
3. İlaçları uygulama sürecinde AIK
4. Kayıt ve izlem sürecinde AİK

Patent, bulusun, üçüncü kişiler tarafından izinsiz olarak üretilmesini, kullanılmasını veya satılmasını, sınırlı bir yer ve süre için engellemek amacıyla, buluş sahibine tanınan tekel hakkıdır.

Böbreklerden atılım ile değişmemiş ilaçtan, bir dakikada temizlenen sanal plazma hacmi, renal klerens olarak tanımlanır. Böbrek yetmezliği olan hastalarda, zehirli endojen maddelerin uzaklaştırılması ya da aspirin, barbiturat gibi ilaçlar ile oluşan akut zehirlenmelerin tedavisi için yapay bir atılım yöntemi olan hemodiyalizden yararlanılır.

ICH tarafından 2005 yılında yayınlanan Q8: Farmasötik Gelişim ve Q9: Kalite Risk Yönetimi yönergeleri ve 2008 yılında yayınlanan Q10: Farmasötik Kalite Sistemi yönergesi, ilaç endüstrisi açısından yeni bir kalite anlayışı getirmiştir. ICH’ın bu üç kılavuzu dışında Q1A-Q1F Stabilite, Q2 Analitik Validasyon, Q3A-Q3D Safsızlıklar, Q5A-Q5E Biyoteknolojik Ürünlerin Kalitesi, Q6A-Q6B Spesifikasyonlar, Q7 İyi Üretim Uygulamaları, Q11 İlaç Maddelerinin Geliştirilmesi ve Üretilmesi, Q12 Yaşamdöngüsü Yönetimi ve kalite, güvenlik ya da etkinlik kategorilerinden bir tanesine tam olarak girmeyen ürünler için Kesişen Konular başlıklı bir kılavuzu bulunmaktadır. Doğru seçenek C'dir.

İlaç üretiminde kural ve yöntemleri kapsayan resmi kitaplara farmakope denir. ülkemizin de resmi olarak kullandığı Avrupa Farmakopesi’dir (EP).

Türk Farmakopesi’ndeki tanıma göre bitkisel droglar (Plantae medicinales): “...genellikle bütün, parçalanmış veya kesilmiş bitkiler, genellikle kuru halde ancak bazen taze, işlenmemiş bitki parçaları, algler, mantarlar, likenlerden ibarettir. Özel bir işlemden geçmemiş bazı salgı ürünleri (eksüdatlar) da bitkisel drog kabul edilir. Bu durumda bitkinin çiçek kısmı drog olarak sınıflandırılır. Diğer seçeneklerde ise bitkisel drogların belirli işlemlere tabii tutulması ile hazırlanan preparatlar verilmiştir. 

1999 yılı itibariyle ise biyoeşdeğerlik çalışmaları zorunlu kılınmış ve 2000 yılında bu durumu sağlayamayan başvurular ruhsat alamamıştır. Böylelikle ülkemizde, ruhsat başvurusunda bulunmak isteyen üreticiler için bu çalışmaların yapılması zorunlu hale gelmiştir.