Temel İlaç Bilgisi Ve Akılcı İlaç Kullanımı Final 13. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıda verilenlerden hangisi farmakokinetik parametreler arasında yr almaz?
Absorpsiyon |
Dağılım |
Metabolizma |
İtrah |
Adsorpsiyon |
Farmakokinetik parametreler: absorpsiyon, dağılım, metabolizma, itrahtır. Doğru cevap E'dir.
2.Soru
Metildopa, gebelik dönemindeki hipertansiyonda güvenle kullanılan bir ilaçtır. Tedavi yönünden sınıflandırmak istendiğinde, bu ilaç ne tür bir ilaçtır?
Antihipertansif |
Antiaritmik |
Antihiperlipidemik |
Antitrombotik |
Kortikosteriod |
Hipertansiyon tedavisi için antihipertansif ilaçlar kullanılır. Doğru cevap A seçeneğidir.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Eczacının temel görevlerinden değildir?
Eczacı, eczanesine gelen hastalara ilaçları temin etmelidir |
Eczacı, eczaneye uygun şartlarda nakledilen ilaçların uygun şekilde saklanmasını |
İlaçları hazırlama ve hastaya sunma, eczacının sorumluluğundadır |
Eczacı, hekim tarafından reçete edilen ilaçlar konusunda hastayı bilgilendirir ve eğitir. Eczacı, ilaç ile ilgili tüm bilgileri hastanın anlayabileceği dilde, açık ve net olarak aktarmalıdır |
hastaya ilaç tavsiye etmelidir |
Eczacının temel görevleri aşağıdaki şekilde sıralanabilir:
• Eczacı, eczanesine gelen hastalara ilaçları temin etmelidir (stokta bulunan ilaçlarla
ya da depolarla iletişime geçerek).
• Eczacı, eczaneye uygun şartlarda nakledilen ilaçların uygun şekilde saklanmasını
sağlamalıdır.
• İlaçları hazırlama ve hastaya sunma, eczacının sorumluluğundadır.
• Eczacı, hekim tarafından reçete edilen ilaçlar konusunda hastayı bilgilendirir
ve eğitir. Eczacı, ilaç ile ilgili tüm bilgileri hastanın anlayabileceği dilde, açık ve
net olarak aktarmalıdır. Bu bilgilendirme hastanın tedaviye uyuncunu artıran en
önemli faktördür. Aşağıda eczacının hastaya ilaç hakkında bilgilendirme yaparken
dikkat etmesi gereken hususlar sıralanmıştır:
• Hastaya ilaç danışmanlığı yapan eczacı, reçetesiz satılabilen ilaçları önerebilir
ve satabilir. Diğer yandan, eczacı reçetelenmesi zorunlu ilaçları reçetesiz satmamalıdır.
• Eczacı, kronik hastalığı (diyabet, hipertansiyon gibi) bulunan hastalarda, hastayı
ve hastanın ilaç kullanımını takip etmelidir.
4.Soru
İnsan hayatında geriatrik dönemi kapsayan yaş sınırı aşağıdakilerden hangisidir?
50 yaş ve üzeri |
25 yaş ve üzeri |
50 yaş ve altı |
65 yaş ve üzeri |
75 yaş ve üzeri |
Geriatrik dönem 65 yaş ve üzerindeki bireylerin içinde bulunduğu dönemdir
5.Soru
Epileptik hastalarda kullanılan “cerrahi şekli” aşağıdakilerden hangisidir?
Profilaktik cerrahi |
Diagnostik cerrahi |
Palyatif cerrahi |
Rezektif cerrahi |
Kuratif cerrahi |
Kansere dönüşme olasılığı yüksek olan dokuların vücuttan çıkarılması profilaktik cerrahidir. Kanser tanısını koymak için yapılan cerrahi diagnostik cerrahidir. Dokuda var olan tüm kanser hücrelerini uzaklaştıran cerrahiye kuratif cerrahi denir. Hastanın şikayetlerini azaltmak için yapılan cerrahiye palyatif cerrahi denir. Epileptik hastalarda epileptik odağın kaldırıldığı cerrahi, rezektif cerrahidir.
6.Soru
Damar içinde pıhtı oluşumunu ve gelişimini önleyen ve oluşmuş pıhtıyı eriten ilaçların genel adı hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir.
Antihiperlipidemik İlaçlar |
Antianjinal İlaçlar |
Antiaritmik İlaçlar |
Antihipertansif İlaçlar |
Antitrombotik ilaçlar |
Antitrombotik ilaçlar, damar içinde pıhtı oluşumunu ve gelişimini önleyen ve oluşmuş pıhtıyı eriten ilaçlardır. Bu açıklamaya göre doğru seçenek 'E' seçeneğidir.
7.Soru
Kendisi etkili olmadığı halde, etkili ve önemli ilaç etkin maddelerinin yarı sentez yoluyla elde edilmesinde başlangıç maddesi olarak kullanılan doğal ürünlere en çarpıcı örnek aşağıdakilerden hangisidir?
Penisilinler |
Sülfonamitler |
Alkaloidler |
Glikozitler |
Fitosteroller |
Kendisi etkili olmadığı halde, etkili ve önemli ilaç etkin maddelerinin yarı sentez yoluyla elde edilmesinde başlangıç maddesi olarak kullanılan doğal ürünlere en çarpıcı örnek, fitosterollerdir. Çeşitli bitkilerde bulunan fitosteroller, başlıca kortizon olmak üzere hemen hemen tüm steroidal hormonların yarısentezinde başlangıç maddesi olarak kullanılır. Doğru seçenek E'dir.
8.Soru
Bitkisel ilaçların kullanımı ile ilgili olarak ortaya çıkan advers etki ve sorunların belirlenmesine, değerlendirilmesine, anlaşılmasına ve önlenmesine yönelik bilimsel çalışmalar ve etkinliklere ne ad verilir?
Farmasötik bakım |
Farmakoekonomi |
Farmakovijilans |
Farmakodinamik |
Farmakokinetik |
Bitkisel ilaçların kullanımı ile ilgili olarak ortaya çıkan advers etki ve sorunların belirlenmesine, değerlendirilmesine, anlaşılmasına ve önlenmesine yönelik bilimsel çalışmalar ve etkinlikler farmakovijilans ya da bitkisel ilaç güvenliği izlenimi (BİGİ) olarak adlandırılır.
9.Soru
Ülkemizde 1999 yılında hangi grup kurulmuş ve AİK’ a yönelik eğitim ve alt yapı faaliyetleri başlatmıştır?
Klinik farmakoloji çalışma grubu |
Sağlık güvenceli kurumu |
Klinik anatomi çalışma grubu |
Eczane ve eczacılık çalışma grubu |
Çalışma ve sosyal güvenlik kurumu |
Ülkemizde ise 1990’lı yıllardan itibaren AİK’e yönelik girişimlerde bulunulmuştur. Ama 1999 yılında kurulan Klinik Farmakoloji Çalışma Grubu, AİK’e yönelik eğitim ve alt yapı faaliyetlerini desteklemiş ve 2000 yılından itibaren 8 adet “Rasyonel Farmakoterapi Sempozyumu” gerçekleştirmiştir.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi geriatrik hastalarda farmakokinetik farklılıklardan biri olan absorpsiyonu etkileyen değişikliklerden biri değildir?
İnce barsakta villusler, atrofiye uğradığı için absorpsiyon yüzeyi azalır. |
Mide- barsak kanalının peristaltik hareketleri azalır. |
Mide asit salgısı azalır. |
Oksidasyon ve indirgenme reaksiyonlarında görev alan enzimler yaşlanmaya bağlı olarak azalır. |
Mide- barsak kanalından geçen kan akımı hızı azalır. |
Oksidasyon ve indirgenme reaksiyonlarında görev alan enzimlerin yaşlanmaya bağlı olarak azalması eliminasyon farklılığından kaynaklanır
11.Soru
Aşağıdaki kavramlardan hangisi aynı etken maddenin, aynı miktarda, aynı veya benzer farmasötik şekilde, farklı firmalarca, değişik yardımcı madde ve üretim teknolojileriyle hazırlanmış farklı isimlerdeki müstahzarlarını ifade etmek için kullanılır?
Terapötik eşdeğerlik |
Farmasötik eşdeğerlik |
Farmakodinamik eşdeğerlik |
Biyoeşdeğerlik |
Farmakolojik eşdeğerlik |
Farmasötik eşdeğerlik aynı etken maddenin, aynı miktarda, aynı veya benzer farmasötik şekilde, farklı firmalarca, değişik yardımcı madde ve üretim teknolojileriyle hazırlanmış farklı isimlerdeki müstahzarlarını ifade etmek için kullanılır.
12.Soru
Tabletler için ilgili cihazda su, yapay mide-bağırsak ortamı, 0.1M HCl veya pH 6.8 tampon çözeltisinde, 37°C sıcaklıkta tabletin granüllerine ayrılmasına kadar geçen sürenin kaydedildiği test aşağıdakilerden hangisidir?
Ağırlık sapması |
Çözünme hızı testi |
Dağılma testi |
İçerik tekdüzeliği testi |
Tablet kırılma kuvveti testi |
Dağılma cihazında su, yapay mide-bağırsak ortamı, 0.1M HCl veya pH 6.8 tampon çözeltisinde, 37°C sıcaklıkta tabletin granüllerine dağılmasına kadarki geçen süreyi kaydeden bir testtir. Konvansiyonel tabletler 15 dakikada, film kaplı tabletler ise en fazla 30 dakikada dağılmalıdır.
13.Soru
"İlaçların ve ilaç etken maddelerinin canlıların hastalıklardan korunması ve hastalıkların teşhis ve tedavisinde kullanılabilmesi için taşıması gereken özelliklerin yer aldığı resmi nitelik taşıyan kaynaklardır" verilen ifade aşağıdakilerden hangisinin tanımıdır ?
Antibiyotik |
Biyokimya |
Farmakope |
Farmasötik |
Farmakoloji |
Verilen ifade farmakope tanımıdır.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ilacın üretiminden imha edilmesine kadar olan bütün süreçler ve bunları ilgilendiren
AİK ilkelerinden biri değildir?
İlacın reçete edilmeden önceki süreci |
Hastalıkların tanısı ve tedavi düzenleme süreci |
İlacın tedarik edilme süreci |
İlacın uygulanma/kullanılma süreci |
Uygun olmayan ilaç formülasyonlarının tercih edilmesi |
İlacın üretiminden imha edilmesine kadar olan bütün süreçler ve bunları ilgilendiren
AİK ilkeleri beş ana başlık altında incelenebilir:
1. İlacın reçete edilmeden önceki süreci,
2. Hastalıkların tanısı ve tedavi düzenleme süreci,
3. İlacın tedarik edilme süreci,
4. İlacın uygulanma/kullanılma süreci,
5. İlaç atığı ve imha edilme süreci.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi hayvansal kaynaklı ilaçlara örnektir?
İnsülin |
Penisilin |
Aspirin |
Hintyağı |
Antibiyotikler |
Dünya Sağlık Örgütü’nün bitkisel ilaç tanımı ise; “bitkilerin kök, yaprak, çiçek, kabuk, tohum gibi kısımları veya bu kısımlardan hazırlanan ekstreler (sulu veya alkollü) ya da bitkilerden bir işlem sonucu elde edilen materyaller (uçucu yağ, sabit yağ, reçine, balzam)’’ şeklindedir. Bu tanımdan da anlaşılacağı üzere bitkisel kaynaklı ilaçlar; bitkilerin özsuyu, yaprak, kök, tohum veya kabuk gibi ham maddelerden olabileceği gibi belirli bir kısmından uygun bir işlem veya ekstraksiyon yöntemi ile elde edilirler. Hayvansal kaynaklı ilaçlar; çeşitli hormonlar, serumlar ve enzimler gibi preparatlardır. Hayvansal kaynaklı ilaçlara örnek olarak sığır, domuz, inek gibi hayvanların pankreasından elde edilen insülin verilebilir. Hayvansal kaynaklı ilaçlar sayı olarak bitkisel kaynaklı olanlara oranla daha azdır.
İlaç eldesinde diğer bir doğal kaynak olan mikroorganizmalardan; antibiyotiklerin elde edilmesinde yararlanılmaktadır. Buna örnek olarak önemli bir antibiyotik olan penisilin verilebilir. Penisilin 1928 yılında Sir Alexander Fleming tarafından, Penicilium notatum adlı küfün bileşiminde keşfedilmiş bir antibiyotiktir.
Madensel (mineral) kaynaklı ilaçlar ise oldukça az sayıdadır. Kükürt, demir, iyot, magnezyum, alüminyum, amonyum, kalsiyum gibi doğal bileşikler değişik hastalıklarda tedavi amaçlı olarak kullanılmaktadır. Ayrıca bu maddeler ilaçlarda, yardımcı madde olarak da kullanılabilmektedir.
Son yıllarda biyo teknoloji alanında yaşanan gelişmelere parelel olarak çok sayıda biyo teknoloji ürünü ilaç üretimi de mümkündür. Daha önce hayvansal kaynaklı ilaçlara örnek verilen insülin; günümüzde biyoteknolojik olarak üretilmektedir.
16.Soru
ICH tarafından 2005 yılında yayınlanan Q8 ve Q9 ile 2008 yılında yayınlanan Q10 yönergelerinin konuları sırasıyla aşağıdaki seçeneklerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Farmasötik Gelişim, Kalite Risk Yönetimi, Farmasötik Kalite Sistemi |
Kalite Risk Yönetimi, Farmasötik Gelişim, Farmasötik Kalite Sistemi |
Farmasötik Kalite Sistemi, Farmasötik Gelişim, Kalite Risk Yönetimi |
Farmasötik Gelişim, Farmasötik Kalite Sistemi, Kalite Risk Yönetimi |
Farmasötik Kalite Sistemi, Kalite Risk Yönetimi, Farmasötik Gelişim |
ICH tarafından 2005 yılında yayınlanan Q8: Farmasötik Gelişim ve Q9: Kalite Risk Yönetimi yönergeleri ve 2008 yılında yayınlanan Q10: Farmasötik Kalite Sistemi yönergesi, ilaç endüstrisi açısından yeni bir kalite anlayışı getirmiştir.
17.Soru
DNA'nın bir bakterinin veya başka tür bir mikroorganizma içine sokulmasına ne ad verilir?
Gen klonlama |
Antibiyotik oluşturma |
Ekstraksiyon |
Tentür |
Drog |
Son zamanlarda ilaç yapımı için geliştirilen ilginç bir teknoloji, rekombinant DNA teknolojisidir. Bu yaklaşımın esası, vektörü Escherichia coli gibi çabuk üreyen bir bakterinin veya başka tür bir mikroorganizma içine sokmaktan ibarettir. Buna gen klonlama denir. Bu şekilde klonlanmış bir mikroorganizmadan üreyen yeni suş, ilgili maddeyi nispeten ucuz bir şekilde sentezlemeye başlar.
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ilaç firmalarının AR-GE yatırımlarını etkileyen unsurlardan biri değildir?
Nitelikli iş gücü |
Kültürel çeşitlilik |
Klinik deney yapabilme altyapısı |
Uygun mevzuat |
Kamunun desteği |
İlaç firmalarının Ar-Ge yatırımlarını etkileyen unsurlar arasında nitelikli is gücü, klinik deney yapabilme altyapısı, uygun mevzuat ve kamunun desteğini alma olmazsa olmaz unsurlardır. Kültürel çeşitlilik AR-GE yatırımlarını etkileyen olmazsa olmaz unsurlar arasında yer almaz.
19.Soru
- Hastalıkların önlenmesi, tedavisi ya da tanısında kullanılmalı,
- Etkili bir veya birkaç etken madde içermeli,
- Etken maddelerin ve yardımcı maddelerin saflık ve safsızlıkları bilinmeli (kalite)
Yukarıda verilen öncüllerden hangisi veya hangileri bir maddenin ilaç olarak tanımlanabilmesi için taşıması gereken özelliklerdendir?
Yalnız I |
I ve II |
I ve III |
II ve III |
I, II ve III |
Bir maddenin ilaç olarak tanımlanabilmesi için taşıması gereken özellikler şu şekilde sıralanabilir;
• Hastalıkların önlenmesi, tedavisi ya da tanısında kullanılmalı,
• Etkili bir veya birkaç etken madde içermeli,
• Etken maddelerin ve yardımcı maddelerin saflık ve safsızlıkları bilinmeli (kalite),
• İçerdiği etken maddelerin miktarı bilinmeli ve dozu kolaylıkla ayarlanabilmeli,
• Etki sağlayacak etken maddelerin kimyasal yapıları bilinmeli (etkinlik),
• Etken maddelerin etki mekanizmaları açıklanabilmeli,
• Yan etkileri az olmalı ya da tercihen hiç olmamalıdır (güvenlik/güvenlilik),
• Uygun formülasyonu, ambalajı, prospektüsü ve etiketi olmalıdır.
Doğru cevap E şıkkıdır.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, ilaç üretiminde kullanılan maddelerin analiz yöntemlerinin açıklandığı, bilimsel olarak uyulması gereken kuralları ve yöntemleri kapsayan resmi kitaplara verilen addır?
Kaynak |
Prosedür |
Farmakope |
Yönetmelik |
Yönerge |
İlaç üretiminde kullanılan maddelerin analiz yöntemlerinin açıklandığı, bilimsel olarak uyulması gereken kuralları ve yöntemleri kapsayan resmi kitaplara farmakope denir. Kontrol aşamaları, ilacın tek bir bileşeniyle ilgili olmayıp etken madde, yardımcı maddeler, ambalaj gibi farklı birçok konuyu içerir. Bunlar hakkındaki tüm nitelikler ve test yöntemleri farmakopelerde kayıtlıdır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ