Erişkin bir insanda dinlenim hâlinde sistolik kan basınıcının 140 mmHg, diyastolik kan ba­sının ise 90 mmHg üstüne çıkmaması gerekir. Sistolik ve/veya diyastolik kan basıncının biri­sinin veya her ikisinin de bu sınırların üzerine çıkmasına “Hipertansiyon” denir. Eğer 3 farklı zamanda bu şekilde bir hipertansiyon saptandı ise bu kişi “hipertansiyon hastası” olarak tanı konulmuş olur. Doğru cevap E'dir.

Kimyasal ajanlar; (nitrat, nitrit, kurşun, florit, aluminyum, iyot, arsenik ve bazı
ağır metaller).

Mikrobiyolojik ajanlar; (bakteri, virus, parazit (protozoon, helmint, artropot),
mantar v.b). 

Çayı fazla kullanmanın yüksek kan basıncına neden olduğuna dair bir çalışma yoktur. Doğru seçenek B'dir.

Vücuda alınacak patojen canlıların ya da diğer zararlı maddelerin vücuda girişini ilk engelleyecek savunma hattı işlemi el yıkamadır.

Venlerde yani toplardamarlarda meydana gelen inflamasyona ve da­marın içinde kanın pıhtılaşması sonucu meydana gelen hastalık tromboflebittir. Doğru cevap C'dir.

Üriner Enfeksiyonlar: Hemen her yaşta, kadınlarda ve kız çocuklarında üretranın kısa olması nedeniyle erkeklere göre daha fazla görülen hastalıklardandır. Nedenleri bakterilerdir. İdrarı yaparken yanma (dizüri), sık idrara çıkma (pollaküri) söz konusudur. Çocuklarda daha belirgin olmak üzere yüksek ateş, iştahsızlık, bulantı, kusma, vardır. Bel-sırt, karın ve kasık ağrıları olabilir. İdrarda bakteriüri (idrarda bakteri bulunması), lökositüri (idrarda lökosit = akyuvarın bulunması) ve eritositüri (idrarda eritrosit= alyuvar bulunması) saptanabilir.

Kalbi besleyen damarlara “koroner arter” denir. Kalbin kasılmasını ve gevşemesini
sağlayarak kalbin kanı pompalamasını sağlayan kalbin içinde otonom (kendiliğinden, istemsiz çalışan) bir sinir sistemi vardır.

Akalazya: Yutma güçlüğüne neden olan yutma sırasında oluşması gereken peristaltik hareketlerin az veya olmaması ile karakterize bir bozukluktur.

Aft: Çocuklarda, yaşlılarda, takma diş kullananlarda, bağışıklık sisteminde zayıflama olduğunda ortaya çıkan yaralara denir. Birçoğu viral kökenlidir ve birkaç hafta içerisinde kendiliğinden geçer. Ancak Behçet Hastalığı gibi bazı hastalıklarda daha uzun süreli olabilir.

Gastrit: Midenin iç yüzündeki mukoza tabakasının iltihaplanmasıdır.

Ülser: Midede asit ve pepsinin zararlı etkisi ile mide mukozasında oluşan, hatta midenin tabakalarından olan düz kas tabakasını geçebilen doku kaybı ile karakterize bir hastalıktır. Bir anlamda gastritin daha ileri şeklidir. Midede perforasyona (delinme) ve kanamalara neden olduğu için önemli bir hastalıktır. Mide ülserinde midede ekşime, yanma, ağrı ve şişkinlik daha fazladır. Gastrite neden olan faktörler ülsere de neden olabilir. Ayrıca Helicobacter pylori denilen bir bakteri de mide ülserlerine neden olabilmektedir.

Enterit: İnce bağırsağın inflamasyonudur (iltihaplanmasıdır). Hastalığa mide de eklenirse bulantı ve kusma da görülürse, buna “gastroenterit” denir. Bakterilerle kirlenmiş gıda ve su en önemli nedenleridir. Bu nedenle genel hijyen ve temizlik kurallarına uyulması gerekir. Belirtileri karın ağrısı ve ishaldir. Bebek, çocuk ve yaşlılarda dikkat edilmelidir, şoka ve ölüme neden olabilecek şekilde su ve elektrolit kaybı görülebilir.

Yukarıda tanımı verilenlerden yalnızca akalazya özafagus hastalıkları kategorisindedir. Doğru cevap E şıkkıdır.

KİŞİSEL HİJYEN
Kişisel hijyen bireyin sağlıklı olması ve sağlıklı kalabilmesi için kendi uyguladığı özbakım
uygulamalarını içerir. Bireyin kişisel hijyeni kendi bedenini ve kıyafetlerini hijyenik tutmasıyla başlar. Kişisel hijyen başta el ve vücut temizliği, evde istirahat ederken, işte çalışırken giyilecek kıyafetlerin seçiminden, kıyafetlerin temizliği ve kişinin sağlığı gibi konuları kapsar. Kişisel hijyenin ilk basamağı el ve tırnak temizliğinden başlar. 

Kontaminasyon, insan sağlığına zararlı fiziksel, kimyasal ya da biyolojik aracıların ya da bu canlıların toksik maddelerinin besin maddelerine bulaşmasıdır. Doğru cevap C seçeneğidir. 

HACCP (Tehlike Analizleri ve Kritik Kontrol Noktaları), HAZOP (Tehlike Analizleri veUygulanabilirlik Çalışmaları), GMP (İyi Üretim Çalışmaları), HT (Engelleri Teknolojisi), ISO 9000, ISO 22000 en yaygın kullanılan güvenlik sistemleridir. Bunların arasından HACCP güvenlik sisteminin günümüzde en çok kullanılanı olması nedeniyle diğer sistemlere göre daha kapsamlı bilgiler verilecektir.
HACCP (Hazard Analysis Critical Control Point) gıdaların üretiminden tüketimine
kadar çeşitli risk oluşturabilecek kritik noktalarda tehlike analizi yapan en etkin risk yönetim sistemidir. Gıda güvenliğinde HACCP ile ilgili terimleri bilmek gerekir.
Tehlike: Patojen canlıların besinlere bulaşması, besinlerde üremesi ve bakterilerin
toksinlerini salgılamasıdır.
Risk: Besin maddesi üzerinde oluşması ve olası tehlikelerin boyutunu ve şiddetini ifade eder.
Kontrol noktası: Bu kontrol noktası sağlıkla ilgili olmayıp daha çok gıdanın fiziksel ve
lezzet durumunun kontrol edildiği aşamadır.
Kritik kontrol noktası: Gıda üretiminde oluşabilecek tehlikenin tespit edilerek önlene
bilmesi, makul seviyelere çekilmesi veya tamamen ortadan kaldırılmasıdır.
Şiddet: İnsan sağlığını bozacak zararlı maddelerin gıda maddesinde ya da ortamda
bulunması hâlinde sağlığa zarar verme gücüdür.
Portör: Kendisi hasta olmadan hastalığı diğer insanlara bulaştırabilecek hastalık etmenini vücudunda barındıran taşıyıcı kişilerdir.

Kişinin üst koluna uygulanan tansiyon aleti ile ölçülür. Sağlıklı yetişkinlerde, istirahat koşullarında, ortalama olarak 120/80 mmHg ya da 12/8 cmHg'dir. 

• Trahom, deri ve mukoza yoluyla bulaşır
• Anthrax, zoonoz hastalıklar arasındadır.
• Lepra, deri ve mukoza yoluyla bulaşır
• Kızıl, solunum yoluyla bulaşır

Genel olarak kronik hastalık uzun süredir devam eden hastalık anlamına gelir. Kronik hastalıkların temel özellikleri “kendi kendilerine iyileşememeleri, nadiren tam olarak tedavi edilebilmeleri, ilerleyici olmaları, kontrol altına alınamazlarsa yaşamın ileri evrelerinde çeşitli düzeyde bedensel ve ruhsal yetersizliklere yol açabilmeleridir”. Kronik hastalıkların ortaya çıkışında yaş, kişisel yaşam tarzı ve kalıtsal etkenler rol oynar.

Buna göre doğru cevap A seçeneğidir.

Presbiyopi, göz merceğinin, uyum amacıyla gözün odağını değiştirme yeteneğini kaybetmesidir. Kırklı yaşlarda hemen herkes de oluşur.

Solunum Sisteminin Enfeksiyonları

1. Rinit: Nezle olarak bilinen tablodur. Viral etkenlerle veya alerjiye bağlı gelişebilir. Viral rinitte hapşurma, hafif bir ateş, yorgunluk, kırgınlık ve seröz (su gibi) bir akıntı vardır. Alerjik rinitte ise özellikle bahar aylarında görülen ve/veya organik tozlara karşı gelişen bir tablodur. Alerji yapan madde ile karşılaşılınca peşpeşe hapşurma ve seröz bir burun akıntısı vardır.

2. Sinuzitis: Başımızı oluşturan kemiklerin içerisinde boşluklar vardır. Dört grupta (maxiller, etmoid, sfenoid, frontal) sağ ve sol olmak üzere ikişer tane yer alan bu boşluklara “sinüs” denir. Bu sinüslerin inflamasyonuna (iltihaplanması) “sinuzitis” denir. Bakteriyel ve viral etkenler söz konusudur. Kişide baş ağrısı, göze yayılan ağrı, hâlsizlik, yüksek ateş, koyu kıvamda burun akıntısı, burun tıkanıklığı, burun kanaması, geniz akıntısı, ağız kokusu gibi yakınmalar olur.

3. Akut Farenjit ve Tonsillit: Farinksin ve ağız boşluğunda 2 kenarda yer alan tonsillerin (bademcik) inflamasyonuna denir. Bahar ve kış aylarında görülür. Viral veya bakteriyel etkenler söz konusudur. Boğazda yanma, yutma güçlüğü, yutarken ağrı, ağız kokusu, gıcık tarzında öksürük, yüksek ateş görülebilir. Özellikle çocuklarda görülen bakteriyel tonsillitin en önemli komplikasyonu vücutta kalp, böbrek ve eklemleri tutan “romatizmal ateş”e neden olmasıdır.

4. Akut Otitis Media: Kulak, solunum sisteminin bir organı olmamakla birlikte, orta kulakta oluşan sıvının farenkse aktığı “östaki borusu” nedeniyle üst solunum sistemi enfeksiyonlarında, bu kanal tıkandığı için orta kulak iltihabına neden olabilir. Eğer özellikle çocukta üst solunum yolu enfeksiyonu varsa orta kulak da ayrıntılı değerlendirilmelidir.

5. Larenjit ve Akut Laringotrakeabronşit: Larenksin ve ses tellerinin (pilica vocalis) inflamasyonuna “larenjit”, tabloya trakea ve bronşların da eklenmesine “akut laringotrakeabronşit” denir. Nedenleri viral veya bakteriyel olabilir. Genelde başlangıçta viral etkenler çoğunluktadır. İyileşme olmazsa üzerine bakteriler eklenebilir. Boğaz ağrısı, ses kısıklığı, öksürük, hâlsizlik, yorgunluk, yüksek ateş olabilir. Bronşlar işin içerisine girdikçe öksürükle birlikte balgam olabilir.

6. Pnömoni, Bronkopnömoni: Akciğer dokusunun inflamasyonuna pnömoni (zatürre), olaya bronşlarda katılmışsa “bronkopnömoni” denir. Hastalarda yüksek ateş, balgamlı öksürük, hemoptizi (kanlı balgam), göğüs ağrısı, ciddi düzeyde hâlsizlik ve yorgunluk, nefes darlığı, hırıltılı solunum görülebilir. Tedavi edilmezse ölümle sonuçlanabilir.

7. Bronşiyolitis: Özellikle çocuklarda görülen küçük bronşlar yani bronşiyollerin inflamasyonudur. Genellikle viral etkenlerle meydana gelir. Çocukta hızlı ve hırıltılı solunum vardır. Ateş yükselebilir. Tedavi edilmezse pnömoniye dönüşebilir.

8. Tüberküloz (Verem): Mycobacterium tuberculosis tarafından oluşturulan, öncelikle akciğerlerde görülen, bununla birlikte kemik, karaciğer, beyin gibi organlarla meninks (beyin zarı), plevra, perikard, periton gibi zarlarda da görülebilen ciddi bir enfeksiyondur. Özellikle yaşam koşullarının kötü olduğu yerlerde yaşayanlarda, zayıflarda, sigara içenlerde, madencilerde ve tozlu işlerde çalışanlarda sıklığı yüksektir. Özellikle son yıllarda HIV/AIDS’in görülmesiyle birlikte bu kişilerde vücut direnci düştüğü için sayılan risk gruplarında olmayanlarda da tüberküloz olguları görülmeye başlamıştır. Kilo kaybı, gece terlemesi, kronik ve balgamlı öksürük, hemoptizi başlıca semptomlarıdır. Tedavisi uzun sürelidir. Etkin tedavi edilemezse basil direnç kazanabilir ve tedavisi imkânsız hâle gelebilir. Ayrıca diğer organ ve dokulara yayılabilir.

Gut hastalığının ayırt edici özelliği kırmızı renkli, hassas, sıcak, eklem şişliği olan bir rahatsızlık olmasıdır. Gut hastalığında en sık etkilenen bölge ayak başparmağının ta­banındaki tarak kemiği-parmak kemiği eklemidir. Hastalığa aynı zamanda kireçlenme, böbrek taşı ve böbrek fonksiyon kayıpları da eşlik edebilir. Bununla birlikte kireçlenme, böbrek taşı veya ürat nefropati şeklinde de var olabilir. Gutun temel sebebi kanda ürik asit düzeylerinin yükselmesidir. Kanda seviyesi yükselen ürik asit kristalleşerek eklemlerde, tendonlarda ve çevre dokularda birikir.

Zararlı maddelerle bağ kuran ve vücudu koruyan bu maddelere Antioksidan denmektedir. Doğru yanıt 'E'.